No Kasano ti Agbalin a Naimbag nga Ama

MAYSA nga artikulo iti magasin nga Economist maipapan iti pannakadadael ti biag ti pamilia ti nairugi babaen kadagiti makaallukoy a sasao: “Nalaka ti maaddaan iti annak, narigat ti agbalin a naimbag nga ama.”

Nupay adu a banag iti biag ti narigat nga aramiden, maysa kadagiti karirigatan​—ken kasta met ti kapatgan​—isu ti panagbalin a naimbag nga ama. Tunggal ama kayatna koma ti agbalin a naimbag nga ama, agsipud ta nakapusta ti pagimbagan ken pagragsakan ti pamiliana.

No Apay a Narigat

Iti simple a pannao, ti kinaimperpekto dagiti nagannak ken dagiti annakda ti maysa a kangrunaan a rason a narigat ti agbalin a naimbag nga ama. “Ti pagannayasan ti puso ti tao dakes manipud pay kinaagtutubona,” kuna ti Biblia. (Genesis 8:21) Isu a binigbig ti maysa a mannurat ti Biblia: “Iti basol inyinawnak ni inak.” (Salmo 51:5; Roma 5:12) Ti pagannayasan nga agaramid iti dakes gapu iti natawid a kinaimperpekto ket maysa laeng a tubeng iti panagbalin a naimbag nga ama.

Daytoy a lubong, wenno sistema ti bambanag, ti maysa pay a dakkel a tubeng. Apay a kasta? Ngamin, kas ilawlawag ti Biblia, “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes,” a nayam-ammo kas “daydiay naawagan iti Diablo ken Satanas.” Ti Biblia awaganna met ni Satanas a “dios daytoy a sistema ti bambanag.” Di pakasdaawan a kinuna ni Jesus a dagiti pasurotna, kas kenkuana, rumbeng a “saanda a paset ti lubong”!​—1 Juan 5:19; Apocalipsis 12:9; 2 Corinto 4:4; Juan 17:16.

Tapno agbalin a naimbag nga ama, nasken a sipapanunottayo iti natawidtayo a kinaimperpekto, iti kaadda ni Satanas a Diablo, ken daytoy a lubong nga adda iti sidong ti panangkontrolna. Saan a mapampanunot laeng dagitoy a tubeng. Agpayso dagitoy! Ngem pakasarakan ngay ti tao iti impormasion no kasano a maparmekna dagitoy ken no kasano nga agbalin a naimbag nga ama?

Dagiti Nadibinuan nga Ulidan

Tapno matulongan ti maysa nga ama a mangparmek kadagiti tubeng a nadakamat, isu ket mabalin nga agadal iti Biblia. Adda dagiti nagsayaat nga ulidan a nadakamat sadiay. Inyam-ammo ni Jesus ti kasayaatan idi insurona dagiti pasurotna nga agkararag iti: “Amami nga adda iti langlangit.” Iti panangdeskribirna iti nailangitan nga Amatayo, silalawag a kuna ti Biblia: “Ti Dios ket ayat.” Ania koma ti aramiden ti natauan nga ama iti kastoy a naayat nga ulidan? “Agbalinkayo a tumutulad iti Dios,” indagadag ni apostol Pablo, “ket itultuloyyo  ti magna iti ayat.”​—Mateo 6:9, 10; 1 Juan 4:8; Efeso 5:1, 2.

No maysaka nga ama, usigem no ania ti masursurom iti uray maysa laeng a pasamak iti pannakilangen ti Dios iti Anakna a ni Jesus. Ibaga kadatayo ti Mateo 3:17 nga idi nabautisaran ni Jesus, nangngeg ti timek ti Dios manipud langit, a kunkunana: “Daytoy ti Anakko, ti dungdungnguen, nga inanamongak.” Ania ti masursurotayo iti daytoy?

Umuna, panunotem ti epekto dayta iti maysa nga ubing no sipapannakkel a kunaen ti maysa nga ama, ‘Daytoy ti anakko.’ Maragsakan dagiti annak no asikasuen ida dagiti nagannak, nangruna no bigbigenda ti nasayaat a nagapuanan dagitoy. Matignay ti anak nga ad-adda a mangikagumaan a mangipakita a maikari iti kasta a pammadayaw.

Maikadua, inyebkas ti Dios ti riknana maipapan ken Jesus, nga isut’ tinukoyna a kas ‘dungdungnguenna.’ Sigurado a naragsakan unay ni Jesus iti dayta nga ebkas ti panangipateg ni Amana. Maparegta met dagiti annakmo no ipakitam babaen iti sasaom​—agraman ti panangipaaymo iti panawen, atension, ken pannakaseknan​—a dungdungnguem unay ida.

Maikatlo, imbaga ti Dios iti Anakna: “Inanamonganka.” (Marcos 1:11) Nasken met nga ibaga ti maysa nga ama kadagiti annakna a maay-ayo kadakuada. Pudno a masansan nga agbiddut ti maysa nga anak. Agbidduttayo amin. Ngem kas maysa nga ama, mangbirbirokka aya kadagiti gundaway a mangyebkas iti pananganamong kadagiti naimbag nga ar-aramiden wenno ibagbaga dagiti annakmo?

Ni Jesus nakasursuro a naimbag iti nailangitan nga Amana. Idi adda ditoy daga, impakitana babaen iti sao ken inyulidanna no kasano ti panagrikna ti Amana kadagiti annak ti Dios ditoy daga. (Juan 14:9) Uray no makumikom idi ni Jesus ken nagadu ti asikasuenna, nangipaay iti panawen a makikatugaw ken makisarita kadagiti ubbing. “Bay-anyo dagiti ubbing nga umay kaniak,” kinunana kadagiti adalanna, “dikay padasen a pawilan ida.” (Marcos 10:14) Dakayo nga amma, mabalin kadi nga ad-adda pay a tuladenyo a naan-anay ti ulidan ni Jehova a Dios ken ti Anakna?

Nasken ti Naimbag nga Ulidan

Nakapatpateg ti panangipaay iti naimbag nga ulidan kadagiti annakmo. Mabalin a saan unay nga epektibo ti ‘panangitultuloymo a mangpadakkel kadakuada iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova’ no sika a mismo ket sumuksukir iti disiplina ti Dios ken saanka nga agpapaiwanwan iti dayta. (Efeso 6:4) Ngem babaen iti tulong ti Dios, mabalinmo a parmeken ti aniaman a tubeng tapno matungpal ti bilinna nga aywanam dagiti annakmo.

Usigem ti ulidan ni Viktor Gutschmidt, a maysa a Saksi ni Jehova iti dati nga Union Soviet. Idi Oktubre 1957, isut’ nasentensiaan a maibalud iti sangapulo a tawen gapu iti panangiranudna iti pammatina iti sabsabali. Napanawanna ti dua nga ubbing pay nga annakna a babbai ken ti asawana a ni Polina. Bayat a naibalud, napalubosan a suratanna ti pamiliana ngem naparitan a mangibaga iti aniaman maipapan iti Dios wenno iti aniaman a narelihiosuan a topiko. Agpapan pay iti daytoy a  rigat, determinado ni Viktor nga agbalin a naimbag nga ama, ket ammona a nagpateg ti panangisurona kadagiti annakna maipapan iti Dios. Isu nga ania ti inaramidna?

“Nakasarakak iti material kadagiti magasin dagiti Soviet a Young Naturalist ken Nature,” insalaysay ni Viktor. “Kadagiti postcard, nagdrowingak iti ladawan dagiti animal ken tattao ket inramanko ti estoria wenno kapadasan maipapan iti nakaparsuaan.”

“Apaman a maawatmi dagitoy a postcard,” kuna ni Polina, “dagus nga innaigmi dagitoy kadagiti suheto ti Biblia. Kas pagarigan, no nairaman kadagitoy ti kinapintas ti nakaparsuaan, kabakiran, wenno karayan, basaek ti Isaias kapitulo 65,” a mangisalsalaysay kadagiti kari ti Dios a pagbalinennanto ti daga a paraiso.

Kinuna ti balasang ni Viktor a ni Yulia: “Makipagkararag ni Nanang kadakami, ket makasangitkami. Dakkel ti naitulong dagitoy a kard iti pannakapadakkelmi.” Imbaga ni Polina a kas nagbanaganna, “ti Dios ket ay-ayaten unay dagiti annakko sipud pay kinaubingda.” Ania ti kasasaad ti pamilia itan?

Inlawlawag ni Viktor, “Ita, kasadon dagiti annakko kadagiti Kristiano a panglakayen, ket agpadada nga addaan iti pamilia a nabileg iti naespirituan ken annak a simamatalek nga agserserbi ken Jehova.”

Masansan a saan laeng a kinasaririt ti kasapulan iti panangipaay iti naimbag nga ulidan no di ket ti dakkel pay a panangikagumaan. Talaga a matignay ti puso dagiti annak no makitada nga ikagkagumaan ti ama ti mangipakita iti naimbag nga ulidan. Maysa a baro a nagserbin iti adu a tawen iti amin a tiempo ti nagkuna buyogen iti panangapresiar ken amana, “No dadduma nabannog unay ni Tatang nga aggapu iti trabaho ta uray la a makatugtuglep, ngem kasanoman ti bannogna, adda latta panagadalmi iti Biblia a sangapamiliaan, ket daytoy ti nakatulong kadakami a mangapresiar iti kinapateg dayta.”

Nabatad a nasken ti panangipaay iti nasayaat nga ulidan​—iti sao man ken aramid​—iti panagbalin a naimbag nga ama. Masapul nga aramidem dayta no kayatmo a pumayso ti kuna ti proverbio iti Biblia: “Sanayem ti ubing sigun iti dalan nga agpaay kenkuana; uray no lumakay saanto a sumiasi iti dayta.”​—Proverbio 22:6.

Isu a laglagipem a saan laeng a ti ibagbagam ti napateg; nangnangruna ti ar-aramidem​—ti ipakpakitam nga ulidan. Kastoy ti insurat ti maysa a taga Canada nga eksperto iti panangisuro kadagiti ubbing: “Ti kasayaatan a pamay-an tapno agtignay ti ubing [sigun iti kayattayo] ket ipakitatayo kadakuada ti kayattayo a kababalin.” Kinapudnona, nasken nga ipategmo dagiti naespirituan a banag no kayatmo nga ipateg met dagiti annakmo dagita.

Mangipaayka iti Panawen Kadakuada!

Masapul a makita dagiti annakmo ti nasayaat nga ulidanmo. Kaipapanan dayta a mangipaayka iti panawen a kaduada​—saan laeng a saggabassit no di ket adu a panawen. Nainsiriban nga ipangagmo ti balakad ti Biblia a ‘gatangem ti tiempo,’ kayatna a sawen, bay-am dagiti saan unay a napateg a banag tapno makaduam dagiti annakmo. (Efeso 5:15, 16) Kinapudnona, ania pay aya ti napatpateg ngem kadagiti annakmo? Ti aya dakkel ti iskrinna a  telebision, maysa a propesional nga alikamen a pagay-ayam iti golf, napintas a balay, ti panggedam?

No awan ti panawen dagiti amma a mangasikaso kadagiti annakda bayat nga ubbing pay dagitoy, sagabaendanto dagiti epektona. Dagiti amma a nagbalin dagiti annakda nga imoral wenno saan a naespirituan ti panagbiagda masansan a nakaro ti babawida. Maldaangda ta awanda a kadua dagiti annakda idi kasapulan unay dagiti annakda ti ama a mangaywan kadakuada.

Laglagipem a no ubbing pay dagiti annakmo, dayta ti tiempo a panunotem dagiti pagbanagan dagiti desisionmo. Awagan ti Biblia dagiti annakmo a “tawid manipud ken Jehova,” maysa a banag nga intalek ti Dios kenka. (Salmo 127:3) Isu a laglagipem a manungsungbatka iti Dios gapu kadakuada!

Adda Magun-odam a Tulong

Magagaran ti naimbag nga ama a manggun-od iti tulong agpaay iti pagimbagan dagiti annakna. Kalpasan nga imbaga ti maysa nga anghel iti baket ni Manoa nga aganakto, nagkararag ni Manoa iti Dios: “Bay-am, pangngaasim, nga umay manen kadakami ket isuronakami no ania ti rebbeng nga aramidenmi iti ubing a mayanakto.” (Uk-ukom 13:8, 9) Kas kadagiti nagannak itatta, ania a tulong ti kasapulan idi ni Manoa? Kitaentayo.

Kastoy ti kinuna ni Brent Burgoyne, maysa a maestro idiay University of Cape Town, South Africa: “Maysa kadagiti kasayaatan a sagut a maitedmo iti ubing isu ti panangisurom kenkuana kadagiti prinsipio ken pagalagadan.” Iti report a naipablaak iti Daily Yomiuri iti Japan, naipakita a masapul a maisuro kadagiti ubbing dagiti prinsipio ken pagalagadan. Kunana: “[Maysa] a surbey ti mangipakita a 71 a porsiento kadagiti Hapones nga ubbing ti di pulos insuro dagiti ammada a saanda nga agulbod.” Saan kadi a nakalkaldaang dayta a kasasaad?

Siasino ti makaipaay iti mapagtalkan a prinsipio ken pagalagadan? Daydiay met la nangiwanwan ken Manoa​—ti Dios a mismo! Tapno matulongannatayo ti Dios, imbaonna ti Anakna a ni Jesus, kas Mannursuro​—ti kadawyan a pangawagtayo kenkuana. Ti libro nga Agsursuroka iti Naindaklan a Mannursuro, a nangadaw kadagiti leksion manipud kadagiti pannursuro ni Jesus, ket magun-odan itan iti adu a lenguahe tapno usarenyo a mangisuro kadagiti ubbing.

Saan laeng nga ilawlawag ti Agsursuroka iti Naindaklan a Mannursuro dagiti prinsipio ken pagalagadan a naibasar iti Sao ti Dios no di ket iladawanna met ti naisurat a sasao babaen iti nasurok a 160 a ladawan a mainaig iti punto nga itampok dagiti saludsod. Kas pagarigan, naipakita iti panid 32 daytoy a magasin ti ladawan a makita iti kapitulo 22, a napauluan iti “No Apay a Saantayo Koma nga Agulbod.” Kastoy ti naisurat a sasao iti panid a pakakitaan daytoy a ladawan: “Wenno kunaen ti maysa a barito ken ni tatangna: ‘Saanko a kinugtaran ti bola ditoy balay.’ Ngem ania ngay no talaga a kinugtaranna? Dakes kadi nga ibagana a dina kinugtaran?”

Maisuro met dagiti makaparegta a leksion kadagiti kapitulo a napauluan iti “Ti Panagtulnog Salaknibannaka,” “Nasken a Labanantayo Dagiti Sulisog,” “Leksion iti Panagbalin a Naasi,” “Pulos a Dika Koma Agbalin a Mannanakaw!,” “Anamongan Kadi ti Dios Amin a Padaya?,” “No Kasano a Maparagsak ti Dios,” ken “No Apay a Nasken nga Agtrabahotayo,” no dakamaten ti sumagmamano laeng kadagiti 48 a kapitulo iti libro.

Kastoy ti pangserra a sasao ti introduksion ti libro: “Nangnangruna a kasapulan a maiturong dagiti ubbing iti Gubuayan ti amin a sirib, ti nailangitan nga Amatayo a ni Jehova a Dios. Kasta ti kanayon nga inaramid ni Jesus, ti Naindaklan a Mannursuro. Manginanamakami unay a daytoy a libro tulongannakayo ken ti pamiliayo a mangmolde iti biagyo tapno maparagsakyo ni Jehova ken mabendisionankayo iti agnanayon.” *

Nabatad a ti panagbalin a naimbag nga ama ramanenna ti panangipakita iti naimbag nga ulidan kadagiti annakmo, panangipaay iti adu a panawen a kaduada, ken panangtulong kadakuada nga agbiag sigun kadagiti pagalagadan ti Dios nga impalgakna iti Biblia.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8]

Nupay naibalud, nabaelan ni Viktor Gutschmidt ti agbalin a naimbag nga ama

[Dagiti Ladawan iti panid 8, 9]

Bayat ti pannakaibaludna gapu iti pammatina, drinowingna dagitoy a ladawan tapno maisurona dagiti annakna

[Ladawan iti panid 9]

Dagiti annak ni Viktor idi 1965

[Ladawan iti panid 10]

Kanayon koma a makiraman dagiti amma iti panangisuro kadagiti annakda