Panangsaranget Kadagiti Parikut ti Tin-edyer nga Ina

NO AGSIKOG ti tin-edyer, masapul a mangaramid kadagiti pangngeddeng nga ar-aramiden dagiti nataengan. “Mariknak a kasla agtawenakon iti 40,” kuna ti maysa a tin-edyer nga ina. “Naikapisak iti intero a kinaubingko.” Kinapudnona, mabalin a nakaro ti panagbuteng ken danag ti maysa a tin-edyer no maammuanna nga isut’ masikog.

No maysaka a masikog a tin-edyer, mabalin a kasta ti mariknam. Ngem awan ti maibanagmo no paturayem dagiti negatibo a riknam. “Ti mangsipsiput iti angin saanto nga agimula iti bin-i,” kuna ti Biblia, “ket ti kumitkita kadagiti ulep saanto nga agapit.” (Eclesiastes 7:8; 11:4) Awan ti mairingpas ti maysa a mannalon a madanagan gapu iti paniempo. Dimo ar-aramiden ti kasta. Inton agangay, masapul nga itultuloymo ti agbiag ket ibaklaymo dagiti rebbengem.​—Galacia 6:5.

Ania dagiti pagpiliam? Mabalin nga ibaga ti dadduma nga iparegregmo. Ngem dakes daytoy a pagpilian para kadagidiay mayat a mangay-ayo iti Dios, ta nabatad nga ibaga ti Biblia a ti panangiregreg ket maikaniwas iti linteg ti Dios. (Exodo 20:13; 21:22, 23; Salmo 139:14-16) Iti imatang ti Dios, napateg ti biag ti aniaman a sikog​—agraman ti maipasngay a bastardo.

No ngay makikallaysaka iti ama ti anakmo tapno duakayo a mangpadakkel kenkuana? Kaaduanna, nalabit medio maliklikam ti maibabain babaen ti panagkallaysa. Ngem uray pay no aklonen ti agtutubo nga ama ti rebbengenna a mangpadakkel iti anakna, saan a kanayon a nainsiriban a pagpilian ti panagkallaysa. * Saan a gapu ta makaputot ti maysa nga agtutubo a lalaki kaipapananna nga addaanen kadagiti rikna ken paglaingan tapno agbalin a naimbag nga asawa ken ama. Wenno kaipapananna a kabaelanna nga ipaay ti pinansial a kasapulan ti aginana. Kasta met, no saanmo a kapammatian ti agtutubo a lalaki, masalungasingmo ti balakad ti Biblia a makiasawaka “laeng iti Apo” no makikallaysaka kenkuana. (1 Corinto 7:39) Ipakita ti kapadasan a ti nadagdag ken nalabit di agpaut a panagasawa ket mangdegdeg laeng iti rigat ken panagsagaba.

Ti ngay panangipaampon iti ubing? Nupay nalawag a nasaysayaat daytoy ngem iti panangiregreg, rumbeng nga usigem a nupay narigat ti kasasaad, adda gundawaymo a mangpatanor ken mangpadakkel iti anakmo.

Panangsaranget Kadagiti Karit

Aminentayo a narigat ti mangpadakkel iti anak no awan asawam. Nupay kasta, no annurotem dagiti prinsipio ti Biblia inggat’ kabaelam ken agtalekka iti bileg ken panangiwanwan ti Dios, agballigika a mangsaranget iti adu a parikut. Adtoy ti sumagmamano a pamay-an a makatulong kenka nga agballigi.

● Aturem ti relasionmo iti Dios. Bigbigem a basol iti Dios ti makidenna sakbay ti kasar​—basol a maibusor iti nangato a pagalagadanna iti moral. (Galacia 5:19-21; 1 Tesalonica 4:3, 4) Gapuna, ti panagbabawi ken panagkiddawmo iti pammakawan ti Dios ti umuna a nasken nga aramidem. (Salmo 32:5; 1 Juan 2:1, 2) Pudno a mariknam a saanka a maikari iti tulongna. Nupay kasta, ikari ni Jehova a pakawanen, ken tulonganna dagiti agbabawi kadagiti basolda. (Isaias 55:6, 7) Iti Isaias 1:18, kuna ni Jehova: “Uray no ti basbasolyo kasla koma eskarlata [nadagsen, nakaro], mapapudawdanto a kasla niebe [naan-anay a madalusan].” Paregtaen ti Biblia dagiti nakabasol nga aprobetsarenda ti naespirituan a tulong dagiti  nadutokan a panglakayen iti kongregasion.​—Santiago 5:14, 15.

● Isardengmon ti makidenna no dika pay naikasar. Mabalin a kaipapanan dayta a makiinnukaska iti ama ti anakmo. No ituloymo dayta a relasion a dika pay naikasar mabalin a mapilitanka a mangitultuloy iti aramid a kagura ti Dios. Dimo koma liplipatan a nupay nainget dagiti linteg ti Dios, salaknib dagitoy kadatayo. Malagip ni Nicole, a naadaw nga immuna iti daytoy a serye: “Nabigbigko a husto ti Dios. Kayatna a magunggonaantayo.”​—Isaias 48:17, 18.

● Ibagam kadagiti dadakkelmo. Mabalin a mabutengka a makaunget dagiti dadakkelmo kenka. Agpayso a maupay ken madanaganda no maammuanda a masikogka. Nalabit mariknada pay a natungdayda iti rebbengenda kenka kas nagannak ken pabasolenda ti bagbagida gapu iti dakes nga inaramidmo. Nupay kasta, no talaga a managbuteng iti Dios ti dadakkelmo, inton agangay, didanton maupay ken madanagan. Dadakkelmo ida, ket uray nagbiddutka, ay-ayatendaka. No makitada nga agbabbabawika, awan duadua a matignaydanto a mangtulad iti ama ti barayuboy nga anak isu a siaayat a pakawanendaka.​—Lucas 15:11-32.

● Ipakitam nga agyamanka. Masansan a dakkel ti maitulong ken panangandingay dagiti nagannak, kakabagian, ken gagayyem. Kas pagarigan, mabalin nga ipadoktordaka dagiti dadakkelmo. Inton agpasngayka, mabalin a tulongandaka a mangsursuro kadagiti nasken a pamay-an ti panangaywan iti ubing; mabalin pay a tulongandaka nga agaw-awir. Kuna ni Nicole maipapan ken  nanangna, “Nagpasngayak, ngem dakkel ti naitulongna kaniak.” Mabalin a tumulong met ti gagayyem, nalabit sitataktika a mangtedda kadagiti kawes ti ubing ken dadduma pay a makatulong a banag. (Proverbio 17:17) No tulongandaka, surotem ti balakad ti Biblia ket ‘ipakitam a managyamanka.’ (Colosas 3:15) Mabalin a dida marikna a tagtagibassitem ti impakitada nga ayat no iyebkasmo ti panangapresiarmo kadakuada.

● Adalem dagiti kinasigo a mangpadakkel iti anak. Siempre, dimo kayat ti agpannuray nga agnanayon iti pamiliam ken gagayyemmo. Isu a rugiam nga adalen dagiti kinasigo a makatulong kenka a mangaywan a naimbag iti anakmo ken mangisakad iti sangakabbalayam. Makakarit ti panangadal iti panangaywan iti awanan gaway a tao. Adu ti adalem maipapan iti nutrision, salun-at, ken dadduma a nairaman iti panangaywan iti anak. Makapainteres ta iparparegta ti Biblia kadagiti babbaket a Kristiano nga idagadagda kadagiti agtutubo a babbai nga agbalinda a “managtrabaho iti pagtaengan.” (Tito 2:5) Awan duadua a ni nanangmo​—ken nalabit ti dadduma pay a babbaket iti kongregasion Kristiano​—ket mabalin a maipaayandaka iti napateg a panagsanay maipapan iti daytoy.

● Nainsiriban nga agbadyetka. Kuna ti Biblia a “ti kuarta agpaay a salaknib.” (Eclesiastes 7:12) No addaanka iti anak, umadu ti paggastuam.

Umuna, mabalin a gundawayam ti aniaman a tulong ti gobierno a nainkalintegan a magun-odam. Ngem masansan a ti tin-edyer masapul nga agpannuray pay laeng iti dadakkelna maipaay iti gastosenna. No kasta ti kasasaadmo, nainsiriban a kissayam dagiti paggastosam no mabalin. Nupay kaykayatmo dagiti baro a banag para iti anakmo, nalabit makasalimetmetka no gumatangka laengen kadagiti segunda mano wenno baratilio.

● Padasem ti ageskuela. “Dagiti masirib isuda dagidiay agurnong iti pannakaammo,” kuna ti Proverbio 10:14. Nupay agaplikar daytoy a nangnangruna iti pannakaammo ti Biblia, pudno met daytoy iti sekular nga adal. Masapul a patanorem dagiti nasken a kinasigo tapno agbiagka.

Talaga a narigat ti ageskuela bayat nga ay-aywanam ti anakmo. Nupay kasta, no awan ti adalmo, mabalin a pumanglawkayo nga agina, kanayon  nga agpannuray iti tulong ti gobierno, bassit ti mateggedam, di nasayaat ti pagtaengam, wenno agsagabakayo iti malnutrision. Isu a no mabalin, ituloymo ti ageskuela. Impapilit ti ina ni Nicole a turposenna ti agadal, ket nagbanaganna, nasanay ni Nicole a mangsuportar iti bagina kas katulongan ti maysa nga abogado.

Apay a dika agsirarak no ania ti kurso a mabalin nga adalem? No marigatanka nga ageskuela, nalabit kitaem no mabalinmo ti agadal iti pagtaengam. Kas pagarigan, mabalin a praktikal iti kasasaadmo no agadalka babaen iti correspondence.

Makapagballigika

Makakarit ti panangpadakkel iti bastardo nga anak​—para iti tin-edyer. Ngem makapagballigika! Babaen iti anus, determinasion, ken tulong ni Jehova a Dios, agbalinka a naayat ken makabael nga ina. Ket mabalin a dumakkel a manakem ti annak dagiti di naikasar nga inna. Mabalin a maragsakankanto pay a makakita nga an-annuroten ti anakmo ti panangtubay ken panangsanaymo ket ayatenna ti Dios.​—Efeso 6:4.

Kastoy ti maibaga ni Nicole: “Babaen iti tulong ti Dios​—ken iti sidong ti adu a rigat​—naragsakanak a tumultulong iti anakko nga agbalin a naasi, managraem, ken responsable a tin-edyer. No mingmingmingak, maipalagip kaniak dagiti amin a rabii a diak pannakaturturog ngem maragsakanak met.”

Kasano ngarud koma ti rumbeng a panangtrato dagiti nataengan kadagiti tin-edyer nga inna ken iti annakda? Adda kadi aniaman a pamay-an a makatulong kadagiti agtutubo tapno iti damo pay laeng maliklikandan ti parikut ti panagsikog kabayatan ti kinatin-edyerda?

[Footnote]

[Dagiti Ladawan iti panid 8, 9]

Sarangten dagiti tin-edyer nga inna ti adu a parikut iti panangpadakkel kadagiti annakda

[Ladawan iti panid 10]

Saan a solusion ti nadagdag a pannakiasawa

[Ladawan iti panid 10]

Makatulong dagiti Kristiano a panglakayen kadagiti nagbasol nga agtutubo a mangatur iti relasionda iti Dios

[Ladawan iti panid 11]

Nainsiriban a turposen dagiti agsolsolo nga inna ti pamunganayan a panageskuelada