Enerhia​—Apay a Napateg iti Biag?

NAIPASNGAY ti maladaga a ni Micah idi Agosto 2003. Maysa a de gasolina a kotse ti nangitaray ken ni nanangna iti ospital a pagpaanakan. Maysa a planta ti koriente a paandaren ti karbon ti nangsilaw iti ospital a nakaipasngayanna. Maysa a sistema ti pagpapudot ti nangpaimeng iti kuarto a damo a nagangsanna. No nagpalia ti aniaman kadagitoy a kadawyan a gubuayan ti enerhia, mabalin a nagpeggad koma ti biag ni Micah.

Ti moderno a sibilisasion a nakaipasngayan ni Micah ket agpannuray iti adu a nadumaduma a gubuayan ti enerhia tapno makapagtalinaed. Iti nadumaduma a pamay-an, inaldaw nga agpannuraytayo kadagiti fuel nga agtaud iti uneg ti daga​—ti mangilugan kadatayo a mapan agtrabaho, mangluto iti taraontayo, wenno mangsilaw, mangpaimeng, ken mangpalamiis kadagiti pagtaengantayo. Kuna ti World Resources Institute a mausar dagiti fuel a nagtaud iti uneg ti daga tapno “masuportaran ti agarup 90 a porsiento iti komersial nga enerhia a kasapulan ti intero a lubong.” Kuna ti maysa a report nga impablaak ti Institute idi 2000: “No maipapan iti enerhia, ti langis ti kadakkelan a pagtataudan ti suplay ti lubong, ta ipaayna ti 40 a porsiento, sumaruno ti karbon a 26 a porsiento ken ti natural a gas nga agarup 24 a porsiento.” *

Kuna ti pagiwarnak a Bioscience: “Iti promedio, kada tawen nga agus-usar ti kada Americano iti agarup 93,000 a kilowatt-hour [a koriente], a katupag iti 8,000 a litro a langis, iti amin nga aramidna, agraman ti pagluganan, pagpaimeng, ken pagpalamiis.” Idiay Australia, China, Poland, ken South Africa, nasurok a 75 a porsiento iti nausar a koriente ti aggapu kadagiti generator a paandaren ti karbon. Ti 60 a porsiento a koriente ti India ket agpannuray iti karbon, ken agusar ti Estados Unidos ken Alemania iti karbon tapno maipaay ti nasurok a kagudua iti usarenda a koriente.

“Saan unay nga agdinamag a mapatpataud ti taraon ti lubong ita babaen iti panagusar iti langis,” kuna ti periodista a ni Jeremiah Creedon iti maysa nga artikulo a napauluan iti “Life After Oil.” “Nakapatpateg ti petroleo ken natural a gas iti aniaman a paset ti moderno nga agrikultura, manipud iti panagaramid iti abuno agingga a maibiahe dagiti apit.” (magasin nga Utne Reader) Ngem natalged ngata dagitoy a gubuayan ti enerhia a kasapulan ti moderno a kagimongan tapno maipaay dagiti kasapulanna? Adda ngata aniaman a nadaldalus a pagtaudan ti enerhia?

[Footnote]