“Dagidiay Maawagan a ‘Didios’”

IDI inagasan ni apostol Pablo ti lalaki a pilay idiay Listra, impukkaw dagiti tattao: “Dagiti didios nagbalinda a kas tattao ket bimmabada kadatayo!” Inawaganda ni Pablo a Hermes, ket ti kaduana a ni Bernabe, inawaganda iti Zeus. (Aramid 14:8-14) Idiay Efeso, ti agpampanday iti pirak a ni Demetrio namakdaar a no mapalubosan ni Pablo a mangitultuloy iti panangasabana, “ti templo ti naindaklan a diosa nga Artemis maibilangto met a kas awan kaes-eskanna.”​—Aramid 19:24-28.

Dagiti tattao idi umuna a siglo​—kas iti adu a tattao ita​—agdaydayawda “kadagidiay naawagan a ‘didios,’ iti langit man wenno ditoy daga.” Kinapudnona, imbaga ni Pablo: “Adda adu a ‘didios’ ken adu nga ‘appo’.” Nupay kasta, inlawlawagna met: “Kinaagpaysuanna kadatayo adda maymaysa a Dios nga Ama,” ken “adda maymaysa nga Apo, ni Jesu-Kristo.”​—1 Corinto 8:5, 6.

Naawagan met Aya ni Jesus a Dios?

Nupay saan a pulos nga imbaga ni Jesus nga isu ti Dios, kas dinutokan ni Jehova nga agturay, nailasin iti padto ni Isaias babaen kadagiti termino a “Mannakabalin a Dios” ken “Prinsipe ti Kappia.” Kinuna pay ti padto ni Isaias: “Ti kinaruay ti naprinsipean a panagturayna ken ti kappia awanto ti ngudona.” (Isaias 9:6, 7) Isu a kas ti “Prinsipe”​—ti anak ti Dakkel nga Ari, ni Jehova​—agserbinto ni Jesus kas Agturay iti nailangitan a gobierno ti “Dios a Mannakabalin-amin.”​—Exodo 6:3.

Ngem mabalin nga imtuoden ti maysa a tao, ‘Kasano a ni Jesus ket “Mannakabalin a Dios,” ken saan aya nga imbaga ni apostol Juan a ni Jesus a mismo ti Dios?’ Iti bersion ti Biblia a Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia kastoy ti mabasa iti Juan 1:1: “Idi punganay, addan ti Sao, ket ti Sao kadua ti Dios, ket ti Sao, Dios.” Ikalintegan ti dadduma a daytoy kaipapananna a “ti Sao,” a naipasngay ditoy daga kas ti ubing a Jesus, isu ti Mannakabalin-amin a Dios. Agpayso kadi daytoy?

No daytoy a bersikulo ket maibuksilan a ti kaipapananna ket ni Jesus a mismo ti Mannakabalin-amin a Dios, mabalin a kontraen dayta ti immuna a sasao a “ti Sao kadua ti Dios.” Ti maysa a “kadua” ti sabali a persona ket saan a mabalin nga isu met la dayta a persona. Adu ngarud a patarus ti Biblia ti mangaramid iti panagduma, a mamagbalin a ti Sao ket saan nga isu ti Mannakabalin-amin a Dios. Kas pagarigan, maysa a patarus ti Biblia kastoy ti kunana: “Ti Sao ket maysa a Dios,” “maysa a dios ti Sao,” ken “ti Sao nadibinuan.” *

 Dagiti bersikulo iti pagsasao a Griego nga umasping ti pannakaurnosna iti Juan 1:1 ti agusar iti ebkas a “maysa a dios.” Kas pagarigan, iti panangtukoy ken Herodes Agrippa I, impukkaw ti bunggoy: ‘Agsasao ti maysa a dios.’ Ket idi nalasatan ni Pablo ti kagat ti maysa a nagita nga uleg, kinuna dagiti tattao: “Isu maysa a dios.” (Aramid 12:22; 28:3-6) Maitunos iti umiso a pannakaurnos ti sasao a Griego ken iti pannursuro ti Biblia a saritaen a ti Sao, saan a Dios, no di ket “maysa a dios.”​—Juan 1:1.

Amirisem no kasano a dinakamat ni Juan “ti Sao” iti umuna a kapitulo ti Ebangheliona. Insuratna: “Ti Sao nagbalin a lasag ken nakipagnaed kadatayo, ket naimatangantayo ti dayagna, maysa a dayag a kas iti kukua [saan a ti Dios no di ket] ti maysa a bugbugtong nga anak manipud iti maysa nga ama.” Isu a “ti Sao,” a nagbalin a lasag, ket nagnaed ditoy daga kas tao a ni Jesus ken nakita dagiti tattao. No kasta, saan a mabalin nga isu ti Mannakabalin-amin a Dios, a maipapan kenkuana kinuna ni Juan: ‘Awan ti tao a nakakita iti Dios uray kaano.’​—Juan 1:14, 18.

Mabalin a kuna ti maysa, ‘Apay ngarud a kinuna ni Tomas idi nakitana ti napagungar a ni Jesus, “Apok ken Diosko!”?’ Kas naibagan, maysa a dios ni Jesus gapu ta nadibinuan, ngem saan nga isu ti Ama. Kaibagbaga ni Jesus ken Maria Magdalena: “Umuliak ken Amak ken Amayo ken iti Diosko ken Diosyo.” Laglagipem met no apay nga insurat ni Juan ti Ebangheliona. Tallo a bersikulo kalpasan ti salaysay maipapan ken Tomas, inlawlawag ni Juan a nagsurat tapno ‘patien koma dagiti tattao a ni Jesus ti Kristo nga Anak ti Dios’​—saan nga isu ti Dios.​—Juan 20:17, 28, 31.

Sino “ti Dios Daytoy a Lubong”?

Nalawag nga adu ti didios. Kas nakitatayon, dadduma ti nainaganan iti Biblia. Ngem dagiti tattao a nakakita iti pannakabalin ni Jehova nabayagen a kinunada: “Ni Jehova ti pudno a Dios! Ni Jehova ti pudno a Dios!” (1 Ar-ari 18:39) Ngem adda met pannakabalin ti sabali a dios. Kuna ti Biblia: “Kadakuada ti dios a nailubongan binulsekna dagiti is-isip dagiti saan a mamati.”​—2 Corinto 4:4, Ti Biblia.

Iti rabii sakbay ti ipapatay ni Jesus, namitlo a pinakdaaran ni Jesus dagiti adalanna maipapan iti daytoy a dios nga inawaganna a “ti agturay daytoy a lubong.” Imbaga ni Jesus a daytoy a mannakabalin nga agturay, wenno dios, “maparuarto.” (Juan 12:31; 14:30; 16:11) Sino daytoy a dios, ken ania ti lubong a pagturayanna?

Isu awan sabali no di ti nagrebelde nga anghel a ni Satanas a Diablo. Kasano nga ammotayo? Ilawlawag ti Biblia nga idi sinulisog ni Satanas ni Jesus, imparangna kenkuana “dagiti amin a pagarian ti lubong ken ti dayagda, ket kinunana kenkuana: ‘Amin dagitoy a banag itedkonto kenka no agruknoyka ken mangaramidka iti maysa a tignay a panagdayaw kaniak.’” (Mateo 4:8, 9) Saan koma a pannulisog daytoy a tukon no ti ituktukon ni Satanas ket saanna a kukua. Kinapudnona, imbaga ni apostol Juan: “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.”​—1 Juan 5:19.

Laglagipem nga inkari ni Jesus: “Ti agturay iti daytoy a lubong maparuarto.” (Juan 12:31) Kinapudnona, daytoy a lubong, wenno sistema dagiti bambanag, agraman ti agturayna, maikkatto, kas impadto ni apostol Juan idi kinunana: “Ti lubong aglabas.” Nupay kasta, innayon ni Juan: “Ti agaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.” (1 Juan 2:17) Usigentayo itan dagiti nadayag a panggep ti maymaysa a pudno a Dios ken no kasano a magunggonaantayo kadagitoy.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 8, 9]

Dagiti tattao idiay Listra kayatda nga awagan da Pablo ken Bernabe a didios

[Ladawan iti panid 8, 9]

Imbaga ni Jesus ken Maria Magdalena: ‘Umuliak iti Diosko ken Diosyo’