Pagsayaatam ti Panaghardin

KAAY-AYOM kadi ti aghardin? Saan laeng a pakaragsakam ti magun-odam iti dayta a pagesman. Natakuatan dagiti managsirarak ti ebidensia a “makapasalun-at ti panaghardin, mangkissay iti danag, mangpababa iti presion ti dara ken mangpaunday iti panagbiagmo,” imbaga ti Independent a periodiko ti London.

“Kalpasan ti aduan trabaho ken makabannog nga agmalem, makapabang-ar ti agawid ken di agap-apura a dumagas iti hardinmo,” imbaga ti autor a ni Gay Search. Saan laeng a makagunggona ken makapainteres ti panaghardin no di ket mabalin a nasaysayaat nga ehersisio ngem ti mapan iti gymnasium. Kasano? Sigun ken ni Search, “dagiti trabaho kas iti panagkali ken panagkaraid ket naimbag ken natalged nga ehersisio a pakausaran ti ad-adu a calorie ngem iti panagbisikleta.”

Ti panangmantener iti hardin ket nangnangruna a pagsayaatan dagiti lallakay ken babbaket. Ti panaguray iti baro a tarubong wenno iti panagtubo ti maysa a mula ket makatulong kadakuada nga agbalin a positibo. Kanayonanna, “ti hardin ket mangipaay iti pangsumra iti ut-ot ken pannakaupay,” a kakuykuyog ti panaglakay wenno panagbaket, kinuna ni Dr. Brigid Boardman iti Royal Horticultural Society. Masansan a maupay dagiti lallakay ken babbaket gapu ta ad-addan nga agpannurayda iti sabsabali. Ngem kas iti imbaga ni Dr. Boardman, “tumalged ti riknatayo no datayo ti mangngeddeng iti imulatayo, mangdisenio iti hardintayo, ken mangasikaso iti dayta isu a mapennek manen ti panagkasapulantayo iti panangasikaso.”

Masansan a mabang-aran dagidiay addaan sakit iti isip no agtartrabahoda iti napintas ken natalna nga aglawlaw. Maysa pay, ti panagmula met iti sabsabong wenno nateng agpaay iti sabsabali ket mabalin a makatulong kadagiti tattao tapno agsubli manen ti panagtalek ken panagraemda iti bagida.

Nupay kasta, saan laeng a pagsayaatan dagiti agmulmula ti panaghardin. Impasidong ni Propesor Roger Ulrich iti University of Texas ti maysa a grupo ti tattao iti eksperimento a nangusig no kasanoda a madaeran ti rigat. Natakuatanna a nabibiit ti iyiimbag dagidiay naipan iti lugar nga aduan iti kaykayo ken mulmula​—sigun iti panangeksamen iti presion ti darada ken iti kapartak ti panagpitik ti pusoda​—ngem kadagidiay saan a naipan iti kasta a lugar. Natakuatan iti kasta met laeng nga eksperimento a simmayaat ti kasasaad dagiti pasiente nga agpapaimbag iti ospital kalpasan a naoperada gapu iti panagyanda kadagiti siled a matannawagan ti kakaykaywan. No idilig iti dadduma a pasiente, “nabibiit ti iyiimbagda, nasapsapada nga agawid, ken basbassit ti kasapulanda a pangep-ep iti ut-ot ken manmano a nagreklamoda.”