Siasino “ti Maymaysa a Pudno a Dios”?

NI Jesus masansan nga agkararag iti Dios, nga awaganna iti Ama, ken insurona met ti dadduma a mangaramid iti kasta. (Mateo 6:9-11; Lucas 11:1, 2) Iti kararagna a kaduana dagiti apostolna​—sumagmamano la nga oras sakbay ti ipapatayna​—nagkiddaw ni Jesus: “Ama, dimtengen ti oras; padayagem ti anakmo, tapno ti anakmo padayagennaka koma. Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.”​—Juan 17:1, 3.

Paliiwenyo ta ni Jesus nagkararag iti Daydiay inawaganna a “ti maymaysa a pudno a Dios.” Impatuldona ti natan-ok a saad ti Dios idi intuloyna: ‘Gapuna ita, Ama, padayagennak iti sibaymo iti dayag nga adda kaniak idi iti sibaymo sakbay a naadda ti lubong.’ (Juan 17:5) Tangay ni Jesus nagkararag iti Dios nga agkidkiddaw nga adda koma iti sibay ti Dios, kasano a ni Jesus isu met laeng “ti maymaysa a pudno a Dios”? Amirisentayo daytoy.

Ti Saad ni Jesus Idiay Langit

Sumagmamano nga oras kalpasan daytoy a kararag, napapatay ni Jesus. Ngem saan a natay iti nabayag a tiempo​—manipud laeng iti malem ti Biernes agingga iti agsapa ti Domingo. (Mateo 27:57–28:6) “Daytoy a Jesus pinagungar ti Dios,” impadamag ni apostol Pedro, “nga iti daytoy a kinapudno saksikami amin.” (Aramid 2:31, 32) Mabalin kadi a pinagungar ni Jesus ti bagina met laeng? Saan, sigun iti Biblia, dagiti natay ‘saanda a pulos a sipapanunot iti aniaman.’ (Eclesiastes 9:5) “Ti maymaysa a pudno a Dios,” ti nailangitan nga Ama ni Jesus, ti nangpagungar iti Anakna.​—Aramid 2:32; 10:40.

Di nagbayag kalpasanna, pinapatay dagiti relihioso a manangidadanes ti adalan ni Jesus a ni Esteban. Idi dandanidan uboren ni Esteban, naikkan iti maysa a sirmata. Kinunana: “Adtoy! Makitak ti langlangit a nalukatan ken ti Anak ti tao nga agtaktakder iti makannawan ti Dios.” (Aramid 7:56) No kasta, ni Jesus nga “Anak ti tao,” ket nakita ni Esteban nga agak-akem a katulongan ti Dios idiay langit​—“iti makannawan ti Dios”​—​a kasla adda idi ‘iti sibay ti Dios’ sakbay nga immay ditoy daga.​—Juan 17:5.

Idi agangay, kalpasan a napapatay ni Esteban, namilagruan a nagparang ni Jesus ken Saulo, a naglatak kadagiti Romano babaen iti nagan a Pablo. (Aramid 9:3-6) Idi adda ni Pablo idiay Atenas, Grecia, sinaritana “ti Dios a nangaramid iti lubong ken amin a bambanag nga adda iti dayta.” Imbagana a daytoy a Dios, ti “maymaysa a pudno a Dios,” ‘ukomennanto ti mapagnaedan a daga buyogen ti kinalinteg babaen ti maysa a lalaki a dinutokanna, ket nangipaay iti pammatalged kadagiti amin a tattao iti panangpagungarna kenkuana manipud kadagiti natay.’ (Aramid 17:24,  31) Ditoy a dineskribir ni apostol Pablo ni Jesus kas “maysa a lalaki”​—wen, nababbaba ngem iti Dios​—nga insubli ti Dios ti biagna idiay langit.

Dineskribir met ni apostol Juan ni Jesus kas nababbaba ngem iti Dios. Imbaga ni Juan nga insuratna ti ebangheliona tapno mamati dagidiay agbasa a “ni Jesus ti Kristo, ti Anak ti Dios”​—a saan ket nga isu ti Dios. (Juan 20:31) Naaddaan met ni Juan iti nailangitan a sirmata a nakakitaanna ‘iti Kordero,’ a dinakamatna iti Ebangheliona a kas ni Jesus. (Juan 1:29) Ti Kordero agtaktakder a kadua ti 144,000 a sabsabali, a kuna ni Juan “a nagatang [wenno napagungar] manipud iti daga.” Inlawlawag ni Juan a ti 144,000 ket addaan iti ‘nagan ti Kordero ken iti nagan ni Amana a naisurat kadagiti mugingda.’​—Apocalipsis 14:1, 3.

Mabalin kadi a “ti Kordero” isu met la ti “Amana”? Siempre saan. Iti Biblia agdumada. Agduma pay ti naganda.

Nagan ti Kordero ken ti Ama

Kas iti nakitatayon, ti nagan a naited iti Anak ti Dios, ti Kordero, ket Jesus. (Lucas 1:30-32) Ngem ania ngay ti nagan ti Amana? Naminribu a nagparang dayta iti Biblia. Kas pagarigan, kuna ti Salmo 83:18: “Sika, nga agnagan Jehova, sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga.” Ngem nakalkaldaang ta adu a patarus ti Biblia sinukatanda ti nagan ti Dios a Jehova kadagiti termino nga “APO” ken “DIOS,” a masansan a maisurat amin a dadakkel a letra. Maipagarup a dagiti dadakkel a letra ti mangilasin ken Jehova kadagiti sabali a naawagan didios wenno appo. * Nupay kasta, iti adu a patarus ti Biblia, ti Nadibinuan a Nagan ket naisubli iti umiso a lugarna.

Ti naimaldit iti Ingles nga American Standard Version (1901) ti nagsayaat a pagarigan ti patarus iti Biblia a nangisubli iti nagan ti Dios a Jehova iti umiso a lugarna. Kuna ti umuna a sasaona: “Kalpasan ti naannad a panangusig, dagiti nangrebisar iti American Standard, nagnunumuanda a ti an-anito dagiti Judio a ti Nadibinuan a Nagan ket sagrado unay a baliksen, saanna koman nga impluensiaan ti Ingles wenno aniaman a sabali pay a bersion ti Daan a Tulag, ta dayta saanna nga inimpluensiaan ti adu a bersion nga insurat dagiti misionero iti kaaldawantayo.” *

Ti Trinidad​—Makin-pannursuro?

Ti ngay pannursuro a ni Jehova ken ni Jesus ket maymaysa a Dios, kas ti kunaen ti doktrina a Trinidad? Iti ruarna nga Abril-Hunio 1999, kastoy ti panangilawlawag ti magasin a The Living Pulpit maipapan iti Trinidad: “Adda maysa a Dios ken Ama, maysa nga Apo a ni Jesu-Kristo, ken maysa a Nasantuan nga Espiritu, tallo a ‘persona’ . . . nga agpapada wenno maymaysada . . . ; tallo a persona nga agpapada a Dios, nga addaan iti isu met laeng a natural a kasasaad, ngem talaga a nagdudumada, mabigbigda kadagiti personal a kababalinda.” *

Nagtaudan daytoy makariro a pannursuro a Trinidad? Ti Christian Century, iti ruarna a Mayo 20-27, 1998, inadawna ti maysa a pastor a nangbigbig a ti Trinidad ket “pannursuro ti simbaan imbes a pannursuro ni Jesus.” Uray pay no ti Trinidad ket saan a pannursuro ni Jesus, maitunos aya dayta iti insurona?

Ti Ama​—Natantan-ok Ngem iti Anak

Ni Jesus insurona dagiti adalanna nga agkararag: “Amami nga adda iti langlangit, madaydayaw koma ti naganmo.” Ti nailangitan nga Amatayo a ti naganna ket Jehova, nadeskribir iti Biblia a natantan-ok ngem iti Anakna. Kas pagarigan, ni Jehova ket “manipud pay ketdi iti kinaagnanayon agingga iti kinaagnanayon.” Ngem kuna ti Biblia a ni Jesus “ti inauna iti isuamin a parsua.” Insuro ni Jesus a mismo, a ni Jehova dakdakkel ngem ni Jesus, idi kinunana: “Ti Ama dakdakkel ngem siak.” (Mateo 6:9; Salmo 90:1, 2; Colosas 1:15; Juan 14:28, Ti Biblia) Ngem kuna ti doktrina a Trinidad a ti Ama ken ti Anak “agpadpadada a Dios.”

Ti kinatan-ok ti Ama iti Anak, agraman ti kinapudno a ti Ama ket naiduma a persona, ket naitampok met kadagiti kararag ni Jesus, kas iti daydiay kararagna sakbay a napapatay: “Ama, no kayatmo, ikkatem kaniak daytoy a kopa [kayatna  a sawen, ti nakababain nga ipapatay]. Nupay kasta, saan koma a ti pagayatak, no di ket ti pagayatam ti maaramid.” (Lucas 22:42) No “maymaysa” ti Dios ken ni Jesus, kas kunaen ti doktrina a Trinidad, kasano koma a kasla naiduma ti pagayatan ni Jesus iti pagayatan ni Amana?​—Hebreo 5:7, 8; 9:24.

Kasta met, no agpada da Jehova ken ni Jesus, kasano nga ammo ti maysa kadakuada dagiti bambanag a di ammo ti maysa? Kas pagarigan, kinuna ni Jesus maipapan iti tiempo ti pannakaukom ti lubong: “Maipapan iti dayta nga aldaw wenno ti oras awan ti asinoman a makaammo, uray dagiti anghel sadi langit wenno uray ti Anak, no di ti Ama.”​—Marcos 13:32.

Ti Trinidad ken ti Simbaan

Ti Trinidad ket saan a pannursuro ni Jesus wenno dagiti immuna a Kristiano. Kas nakitatayo iti napalabas, dayta ti “pannursuro ti simbaan.” Iti ruarna idi 1999 maipapan iti Trinidad, kinuna ti The Living Pulpit: “No dadduma, kasla pagarupen ti amin a ti doktrina a Trinidad ket kadawyan a Nakristianuan a pannursuro iti teolohia,” ngem innayonna a dayta ket saan a “kapanunotan ti Biblia.”

Ti New Catholic Encyclopedia (1967) detalyado nga insalaysayna ti Trinidad ken inaminna: “No usigentayo ti pannursuro a Trinidad, timmaud dayta idi arinunos ti maikapat a siglo. . . . Ti sursuro a ‘maymaysa a Dios iti tallo a Persona’ ket saan a naipasdek a sititibker, sigurado a saan a naawat iti Nakristianuan a biag ken iti pammati dagiti tattao, sakbay ti arinunos ti maikapat a siglo.”

Kinuna ni Martin Werner a propesor iti University of Bern, Switzerland: “Sadinoman iti Baro a Tulag no mausig ti relasion ni Jesus iti Dios, ti Ama, dayta man ket maipapan iti panagparangna kas tao wenno ti Mesianiko a saadna, silalawag a maawatan dayta kas nababbaba.” Nabatad a ti patpatien ni Jesus ken dagiti immuna a Kristiano ket naiduma unay iti Trinidad a pannursuro dagiti simbaan ita. Sadino ngarud ti nagtaudan daytoy a pannursuro?

Ti Immuna a Nagtaudan ti Trinidad

Saritaen ti Biblia ti adu a didios ken diosa a daydayawen dagiti tattao, agraman da Astoret, Milcom, Kemos, ken Molec. (1 Ar-ari 11:1, 2, 5, 7) Uray dagiti tattao iti kadaanan a nasion ti Israel namatida a ni Baal ti pudno a Dios. Isu a nangiparang ni Elias a mammadto ni Jehova iti karit: “No ni Jehova ti pudno a Dios, sumurotkayo kenkuana; ngem no ni Baal, sumurotkayo kenkuana.”​—1 Ar-ari 18:21.

Sakbay pay a naipasngay ni Jesus, gagangayen ti panagdayaw kadagiti pagano a didios a grupo ti tallo, wenno trinidad. “Naggapu iti Egipto ti kapanunotan a nadibinuan a trinidad,” kuna ti historiador a ni Will Durant. Iti Encyclopædia of Religion and Ethics insurat ni James Hastings: “Iti relihion dagiti Indian, kas pagarigan, mayam-ammo kadatayo ti grupo a trinidad da Brahmā, Siva, ken Viṣṇu; ket iti relihion dagiti Egipcio, ti grupo ti trinidad a da Osiris, Isis, ken Horus.”

Dayta ti gapuna a nakaad-adu a didios. Binigbig kadi dagiti immuna a Kristiano daytoy? Ken minatmatanda kadi ni Jesus kas Mannakabalin-amin a Dios?

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 7]

EGIPTO

Trinidad da Horus, Osiris, ken Isis, maikadua a milenio K.K.P.

[Ladawan iti panid 7]

PALMYRA, SIRIA

Trinidad ti dios a bulan, Apo ti Langlangit, ken init a dios, agarup umuna a siglo K.P.

[Ladawan iti panid 7]

INDIA

Trinidad a dios dagiti Hindu, agarup maikapito a siglo K.P.

[Ladawan iti panid 7]

NORWAY

Trinidad (Ama, Anak, ken Nasantuan nga Espiritu), agarup maika-13 a siglo K.P.

[Picture Credit Line iti panid 7]

Dua a makinngato a ladawan: Musée du Louvre, Paris