Sangatipkel nga Asin

BABAEN ITI MANNURAT TI AGRIINGKAYO! IDIAY ZAMBIA

Ania ti malagipmo no mapanunotmo ti asin? Nalabit ti gurdo wenno ti pino. Ngem nadamagmo kadin ti asin ti Cibwa, a naggapu iti distrito ti Mpika iti Makin-amianan a Probinsia ti Zambia? Nagpaiduma ti asin ti Cibwa gapu ta nagtaud dayta iti ruot!

Dagiti bumario nga agnanaed iti asideg ti aluguog ti Cibwa nagpaiduma ti panagalada iti dayta a mineral. Usarenda dagiti natayag a ruot nga agtubtubo iti asideg ti Lwitikila River. Gapasenda ti ruot manipud Agosto ingganat’ Oktubre sakbay a mangrugi ti panagtutudo. Inton mangrugi ti panagtutudo, awan ti aniaman nga asin a magun-odanda iti ruot.

Kalpasan a magapas ken magango ti ruot, mauram tapno maikkat dagiti organiko nga elemento. Ngem saan a mauram ti asin. Agtalinaed iti dapo. Maikabil ngarud ti dapo iti pagkargaan, a kas iti nakungkongan a karabasa wenno tabungaw. In-inut a masagat ti danum kadagiti dapo. Ti danum runawenna ti asin ken mayanud dayta iti nagbabassit nga abut iti lansad ti karabasa. Maurnong ti naapgad a danum agpaay iti sumaganad a proseso​—panagalingasaw.

Direkta a mapagalingasaw tapno maabbatan ti danum. Dayta a proseso ket mabalin nga ingganat’ innem nga oras. Ti naapgad a danum ket maibukbok nga umuna iti banga sa mapaburek. Ad-adu pay a naapgad a danum ti mainayon bayat nga agal-alingasaw ti danum. Gapu iti dayta, mapataud ti napalet nga asin a mangpunno iti banga inton agangay. Agserbi itan ti banga kas molde. Inton maadawen ken mabuong ti banga, mabati ti sangatipkel nga asin.

Dagiti bumario ket nabayagen nga agar-aramid iti asin ti Cibwa. Awan ti makaammo no siasino ti nangirugi iti dayta. Ngem nakaskasdaaw ta ti isu met la a pamay-an ti panagaramid iti moderno nga asin ket maar-aramid iti daytoy a nasulinek a paset ti away ti Zambia​—uray no adayoda iti moderno a kultura.

[Ladawan iti panid 19]

Karabasa a pagsagat iti danum

[Ladawan iti panid 19]

Ti naaramiden nga asin

[Ladawan iti panid 19]

Banga