Am-ammuenyo ti Gaucho iti Brazil!

Babaen iti mannurat ti Agriingkayo! idiay Brazil

“ANIA dagiti gaucho?” nalabit mayimtuodmo. Dagiti gaucho ket koboy iti Abagatan nga America. Kadawyanna, taga-Argentina-da, ngem adda met dagiti gaucho idiay Uruguay, ti pagilian iti amianan ken daya ti Argentina. Ket no agpasiarka iti Rio Grande do Sul, ti kaabagatanan nga estado ti Brazil, mabalin a maam-ammom dagiti gaucho nga adda met sadiay. Sikakawesda man iti bombacha, pantalon dagiti gaucho, ken agtartarakenda man kadagiti kabalio, baka, ken karnero iti maysa a rantso, mabalin a naiduma itan dagiti gaucho ti Brazil ngem iti namnamaem. Ania ti ammotayo maipapan iti nagtaudanda?

Gapu iti panangkolonia, naaddaan dagiti gaucho iti pakabigbigan. Idi maika-19 ken maika-20 a siglo, ti nagadu nga imigrante manipud Europa, a nagagaran a mangsapul iti pagnaedan  ken pagtrabahuanda, nagnaedda idiay makin-abagatan a Brazil. Sadiay nga intultuloyda ti kinaartesano ken kinalaingda nga agmula ken agaywan kadagitoy. Adu kadagiti imigrante ti nagbalin a gaucho ken pinarang-ayda ti bukodda a kultura. Dagiti kaputotanda ti addaan pay laeng iti adu kadagiti pakabigbigan dagiti gaucho, kas iti taraon, kawes, paglinglingayan, ken kababalinda iti panagtrabaho. Usigentayo nga umuna ti maysa a banag a magustuantayo amin​—ti taraon.

Saan Laeng a Tinuno ken Tsa

Diyo ipapan a bin-ig a nateng ken prutas ti taraon ti adu a gaucho ditoy! Ti kangrunaan a putahe dagiti gaucho ket sigurado a tinuno, wenno churrasco, a karnero wenno baka. Daytoy ti dati a kangrunaan a pagtaraon kadagiti kapanagan, a pagtaraknan kadagiti animal. Malaksid no bin-ig a nateng ken prutas ti kankanenyo wenno nangato unay ti kolesterolyo, mabalin a kayatyo a ramanan ti tradisional a rodizio, nadumaduma a karne nga agsasaganad a maidasar iti kita ti gaucho a restawran wenno steak house. Mabalin a kayatyo met a padasen ti café colonial, maysa a lamisaan a napno kadagiti espesial a dulse ken inumen, kas iti arak, tsa, ken kape, a mabalinyo a pagpilian. Sigurado a ti chimarrão, wenno maté, ti tsa a napaburek manipud kadagiti napulbos a bulong ti holly tree, ti magustuan ti kaaduan. Nupay napait, nalabit makitam ti gaucho nga umin-inum iti dayta iti aniaman nga oras iti aldaw, nupay daytoy ket nangnangruna kalpasan ti pannangan.

Mabalin a saanyo a kayat ti kinasugpet ti chimarrão. Ngem di pagduaduaan a magustuanyo ti natalingenngen ken nainggayyeman a kasasaad bayat nga umin-inumkayo iti  chimarrão ken churrasco a kaduayo dagiti makaay-ayo a gagayyem.

Dagiti Kawes ken Musika ti Gaucho

Dagiti tradisional a bombacha, poncho, bota, akaba a sinturon, kallugong, ken bandana ket nangrugi idi a masansan a ti gaucho adda iti ruar kadagiti kapanagan, wenno tay-ak. Kastoy ti ilawlawag ti Insight Guides​—Brazil: “Ti nagpaiduma a kultura dagiti gaucho ti pakabigbigan ti Rio Grande do Sul a pagdakiwasan dagiti napugot a koboy iti makin-abagatan a kapanagan babaen kadagiti nagpaiduma a patad a kallugongda a naisiglot iti timidda, dagiti nalawa a pantalonda, nalabaga a bupanda ken lalat a botada.” Kadagiti naragsak nga okasion, masansan a namaris ken nanakman ti kawes ti babbai iti daytoy a rehion. Agpadpada nga apresiaren dagiti bisita ken gaucho ti salsala a pakausaran dagiti tradisional a kawes. Ngem no maipapan iti taraon, kawes, wenno paglinglingayan, ti tradision ti gaucho ket aglaok a kultura dagiti imigrante saan laeng a kadagiti pagilian a kas iti Alemania, Espania, Italia, ken Portugal, no di ket uray idiay Grecia, Japan, Lebanon, Poland, Russia, Siria, ken Ukraine agraman kadagiti pagilian iti Africa.

Idi ininterbiu ti Agriingkayo! ni José Cláudio Paixão Côrtes, a nangadal iti kawes ken salsala dagiti gaucho iti agarup 50 a tawen, inlawlawagna a ti gaucho a masansan nga agmaymaysa ket nakapatanor iti panagayat iti musika. Di pakasdaawan a ti gaucho, a ti laeng kabayona ti masansan a kaduana, pinagbalinna ti musika a paset ti panagbiagna. Dagiti de kuerdas nga instrumento kas iti banjo, wenno bangho, ken gitara ket nanayonan idi agangay iti akordion. Saan a kas kadagiti agtutubo a lallaki iti dadduma a paset ti lubong, kaykayat ti adu nga agtutubo a gaucho ti regional country music ngem kadagiti moderno a musika.

Kaay-ayo met dagiti gaucho ti panagsala. Uray no umakar ti gaucho manipud iti nakayanakanna nga estado, malagipna latta dagiti natawidna a tradisional a sala. Mainayon kadagiti square dance, makipaset dagiti gaucho kadagiti sala a kas iti sword dance ken ti sala a maaramid babaen ti tallo a maipalladaw a bola. Naaramid dagitoy iti damili, bato, wenno landok, a napagkaykaysa babaen kadagiti nalukay a lalat a tali. No ay-aywananna dagiti tarakenna, mabalin nga ipalladaw ti gaucho dagitoy a bola kadagiti gurong ti animal tapno maipulipol dagiti tali kadakuada isu a pagammuan ta sumardeng ti animal.

Ipatpategda ti Dagada

Ti kultura ken tradision ti gaucho ket maan-annurot pay laeng iti beddeng a rehion ti Brazil iti ketegan ti Argentina ken Uruguay. Sigun iti maysa a libro a giya iti panagbiahe: “Kadagitoy naangin a kapanagan, dagiti pampa a madakdakamat iti literatura, ti koboy a gaucho pay laeng ti mangay-aywan kadagiti baka ken karnero a damo a nangpabaknang iti Rio Grande do Sul.”

Ngem ad-adu pay ti maibagatayo kadagitoy a gaucho ngem kadagiti chimarrão ken churrasco. Gapu ta pagpannakkelda ti natural a kinapintas ken kinanadumaduma ti buya ti dagada, dadduma a gaucho ti agaangaw nga idi pinarsua ti Dios ti daga iti innem nga aldaw, lima nga aldawna idiay Rio Grande do Sul!

Uray no agnanaed ken agtartrabaho ti gaucho iti siudad, ipatpategna ti kapuonanna. Ti nagtaudanna, maysa man nga imigrante wenno kaputotan dagiti imigrante, ti nakatulong tapno mapatanorna dagiti kalidad a kas iti panagpannuray iti bagi, kinaprangka, kinatured, kinamannakitulong, ken kinamanagpadagus.

Masansan nga ar-arapaapen ti gaucho ti dati a simple a biagna iti away. Agtartaraken man idi kadagiti baka ken kabalio, agar-aramid man idi kadagiti lasta ken bola wenno agmulmula kadagiti mais, ubas, patatas, pagay, soya, ken trigo, ipatpateg ti gaucho ti dagana. Siempre, dagiti nakalkaldaang a kasasaad kas iti kinapanglaw ken panangidumduma ti mangap-apektar iti biagna. Nupay kasta, adu a gaucho a nakipagadal iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova ti addaan iti nabileg a pammati nga asidegen nga agbalin a natalna a paraiso ti intero a daga. Mabalin met a maaddaanka iti kasta a namnama.​—Lucas 23:43; 2 Pedro 3:13; Apocalipsis 21:1-4.

 [Kahon/Dagiti ladawan iti panid 26]

Panangisagana iti dua a gagangay a taraon dagiti gaucho

TINUNO A BAKA

2 a kilo a baka, 2 1⁄4 a tasa ti gurdo nga asin

Tudokem ti karne, sa warakiwakam iti asin. Itunom dayta. Tunuem ti nataba a pasetna agingga a medio ngumisit; kalpasanna ibalikidmo. Siertuem nga adda bassit a taba ti baka, ta bayat a marunrunaw, umagsep dayta iti karne, isu a naim-imas ken naluklukneng. Kasta met laeng ti aramidem iti karne ti baboy, manok, wenno karnero.​—Makaanay para iti uppat.

INNAPUY TI CARRETEIRO A NALAOKAN ITI TAPA A BAKA

Media kilo a tapa a baka, 1 3⁄4 a tasa a naiwaiwa a sibuyas, 1⁄4 a tasa a manteka, 2 1⁄2 a tasa a danum, 2 1⁄2 a tasa a bagas, 2 bukel a naiwa a bawang

Bugguam ti tapa a baka, ken iyupermo iti danum iti walo nga oras wenno nasursurok pay. Mamin-adu a sukatam ti danum kabayatan daytoy a tiempo. Gerretem ti baka iti babassit, sa igisam iti pariok agraman ti bawang ken sibuyas. Ikabilmo ti bagas iti gisado a karne, sa kiwarem a naimbag. Nayonam iti danum, ken pagburekem dayta. Kalpasanna, pakapuyem ti bara ti paglutuan ken bay-am nga agburek, kiwarem sagpaminsan tapno maluto a naimbag. No nalinayen ti innapuy, sariwagwagem babaen iti tinidor ken idasarmo a napakuyogan iti bukbukel.​—Makaanay para iti uppat.

[Dagiti Ladawan iti panid 24, 25]

Rio Grande do Sul

[Credit Line]

Babassit a retrato: M.A. Decusati

[Ladawan iti panid 26]

Panagsala iti tradisional a musika dagiti gaucho