Panangikagumaan a Mangtaraon iti Maysa a Bilion a Tattao

KADA aldaw, saan nga umdas ti kanen ti maysa a bilion a tattao tapno mapennek ti bisinda. Ngem saan a rumbeng a mapasamak daytoy nasaem a kasasaad, sigun iti United Nations.

“Imbagayo a ti umuna nga asikasuenyo isu ti panangpukaw iti nakaro a kinapanglaw.” Kasta ti imbaga ti Sekretario-Heneral iti United Nations a ni Kofi Annan idi Setiembre 8, 2000, iti maysa a tallaong dagiti kabibilgan a lallaki ken babbai iti lubong. Nagtitiponda para iti United Nations Millennium Summit, a sadiay prangka a nagkomento ti sumagmamano kadagidiay a papangulo maipapan iti parikut kadagiti napanglaw iti lubong. “Ti nakaro a kinapanglaw ket pakaibabainan ti sangatauan,” kinuna ti bise-presidente iti Brazil. Nakarkaro pay ti imbaga ti primero ministro iti Britania idi kinunana: “Idiay Africa, adda nakaay-ay-ay a rekord iti pannakapaay iti biang dagiti nabaknang a pagilian a mangkellaat ken mangibabain iti sibilisasiontayo.”

Imbatad dagidiay dua a nagkomento a dagiti nasion imbabainda ti bagbagida gapu ta saanda nga inaramid ti amin a kabaelanda a nangpakan kadagiti mabisbisin a tattao. Kas pammaneknek iti tarigagayda a mangpasayaat iti kasasaad ti panagbiag iti intero a lubong, inkari dagidiay timmabuno iti summit nga aramidenda ti nailanad iti walo a kapaset a resolusion a nakairamanan ti sumaganad: “Aramidenmi ti amin a kabaelanmi a mangwayawaya kadagiti padami a lallaki, babbai ken ubbing manipud iti nakaay-ay-ay ken mangumsi iti tao a nakaro a kinapanglaw a mapaspasaran ita ti nasurok a maysa a bilion a tattao. . . . Ikarimi pay nga inton tawen 2015, naksayanton iti kagudua ti bilang dagiti tattao a kurang pay a maysa a doliar ti birokda iti kada aldaw ken ti bilang dagiti tattao a mabisbisinan.”

Ania ti nagrang-ayanen ti panangragpat iti kasta a natan-ok a kalat sipud idi Setiembre 2000?

Napigpigsa ti Aramid Ngem iti Sasao

Idi 2003, rinugian ti Global Governance Initiative of the World Economic Forum a tingitingen ti naaramidanen a mangragpat kadagiti kalat a naibinsabinsa iti United Nations Millennium Declaration. Kuna ti opisial a report a nairuar idi Enero 15, 2004: “Kadagiti amin a kapatgan a kalatna, naan-anay a napaay ti lubong a mangtungpal iti karina.” No maipapan iti bisin, kuna ti report: “Ti parikut ket saan a ti naan-anay a kinakurang ti taraon iti lubong​—adda umdas para iti tunggal maysa. Ti parikut ket dagiti awanan iti kuarta saanda a magun-odan dagiti nasustansia a taraon.”

 Kastoy ti kuna ti report maipapan iti kinapanglaw: “Ti kinakurang ti panangikagumaan ita agpannuray kadagiti gobierno, nabaknang man wenno napanglaw. Ngem ti sistema ti ekonomia iti intero a lubong nga implano dagiti babaknang ket masansan a naaramid a pagdaksan dagiti kapanglawan. Nupay adu dagiti nagsayaat a kari dagiti nabaknang a pagilian, awan ti mamaayda, ta bassit laeng ti interesda a mangbalbaliw iti dayta a sistema wenno nayonan ti tulongda a mangpasayaat iti kasasaad dagiti kapanglawan.” Nupay adda daytoy a panangbabalaw, itultuloy dagiti politiko ti agsusupiat imbes nga agtignay ken imanmaniobra dagiti gobierno dagiti bambanag nga agpaay iti bukodda a pagimbagan. Kabayatanna, agtultuloy a mabisbisinan dagiti napanglaw iti lubong.

Maysa a bokleta a mangipaay iti impormasion manipud iti World Economic Forum, a napauluan iti “Napasnek a Tarigagay a Mangragpat iti Kalat,” ti namakdaar nga “adu a paset ti sangatauan ti mangsaranget iti nakaro a bisin malaksid no mabaliwan dagiti internasional a paglintegan ti panaglako, maipamaysa dagiti nasional nga alagaden iti panagbisin ken ad-adu a naballigi a lokal a panangikagumaan.” Ket siasino dagiti masapul a mangaramid iti nasaysayaat nga alagaden ken ad-adda a “naballigi a lokal a panangikagumaan”? Dagiti met laeng gobierno a sipapanayag a nangibaga idi 2000 iti determinasionda a mangpasayaat iti kasasaad ti amin a sangatauan.

Ti maysa a kari a di natungpal mabalin a mangibunga iti pannakapaay; ti sumagmamano a kari a di natungpal mabalin nga agtungpal iti kinaawan ti panagtalek. Gapu ta saan a tungtungpalen dagiti gobierno iti lubong ti karida nga aywananda dagiti napanglaw, awanen ti agtalek kadakuada. Maysa nga ina nga addaan iti lima nga annak nga agnanaed iti maysa a napanglaw a pagilian iti Caribe, ti makabael laeng a mangpakan iti pamiliana iti maminsan iti maysa nga aldaw. Kunana: “Ti laeng pakaseknak ket no mangankami wenno saan. Awan bibiangko no siasino ti agturay. Awan a pulos ti pagimbagan a nagun-odanmi iti asinoman nga agturay.”

Kinuna ti mannurat iti Biblia a ni Jeremias: “Pagaammok unay, O Jehova, a saan a kukua ti naindagaan a tao ti dalanna. Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.” (Jeremias 10:23) Ti pannakapaay dagiti gobierno ti tao a nangsolbar kadagiti parikut ti napanglaw patalgedanna ti kinapudno nga adda iti Biblia.

Ngem adda Agturay a mayat ken addaan iti pannakabalin a mangrisut kadagiti parikut ti tao, ket impabigbig ti Biblia dayta. Inton isu ti Agturay, awanton ti mabisinan.

Pangibatayan iti Namnama

“Kenka dagiti mata ti isuamin kumitada a siiinanama, ket ipaaymo kadakuada ti taraonda iti panawenna.” (Salmo 145:15) Siasino daytoy a maseknan iti taraon a kasapulan ti tao? Awan sabali no di ti Namarsua a ni Jehova a Dios. Nupay rinibu a tawenen a nagsagaba ti sangatauan iti bisin ken dadduma pay a parikut, kanayon nga interesado ni Jehova iti ilina. Napaliiwna a napaay dagiti gobierno ti tao, ket ti di agbiddut a Saona, ti Biblia, ipakitana a din agbayag sukatannanton dagitoy iti mismo a gobiernona.

Kastoy ti kuna ni Jehova: “Siak, mismo a siak, insaadko ti arik iti rabaw ti Sion, ti nasantuan a bantayko.” (Salmo 2:6) Mangnamnamatayo iti daytoy a proklamasion a nagtaud iti kangatuan nga autoridad iti uniberso. Nupay dagiti agtuturay a tattao masansan a dida natulongan dagiti iturayanda, ni Jesu-Kristo, kas Ari a dinutokan ti Dios, mangyegto kadagiti pagimbagan a di pay pulos napasaran dagiti kapanglawan ditoy daga.

Babaen iti daytoy nga Ari, pakanento ni Jehova dagiti mabisin. “Ni Jehova dagiti buybuyot agaramidto kadagiti amin nga inilin-ili iti maysa a rambak dagiti nalukmeg a banag,” kuna ti Isaias 25:6 iti Ti Biblia. Iti sidong ti Pagarian nga iturayan ni Kristo, saanto a pulos nga agkurang dagiti tattao iti makapasalun-at a taraon, sadinoman ti pagnanaedanda. Kuna ti Biblia maipapan ken Jehova: “Uk-ukradem ta imam ken pempennekem ti tarigagay ti tunggal sibibiag a banag.”​—Salmo 145:16.

[Blurb iti panid 13]

“Idiay Africa, adda nakaay-ay-ay a rekord iti pannakapaay iti biang dagiti nabaknang a pagilian a mangkellaat ken mangibabain iti sibilisasiontayo.”​—Primero Ministro ti Britania a ni Tony Blair

[Ladawan iti panid 12]

ETHIOPIA: Iti daytoy a pagilian, agarup 13 a milion a tattao ti agpampannuray iti rasion. Maysa kadagitoy ti ubing a naipakita iti ngato

[Ladawan iti panid 12]

INDIA: Dagitoy nga estudiante umaw-awatda iti taraon manipud iti eskuelaan

[Picture Credit Lines iti panid 12]

Ngato: © Sven Torfinn/Panos Pictures; baba: © Sean Sprague/Panos Pictures