Ipalgak Aya ti Astrolohia ti Masakbayam?
Ti Panangmatmat ti Biblia
Ipalgak Aya ti Astrolohia ti Masakbayam?
KASANO a mapasayaatmo ti biagmo, agballigika iti ayat, ken maaddaanka iti kuarta? Tapno sungbatan dayta, adu a tattao ti agpannuray iti astrolohia. Kada aldaw, minilion ti agkonsulta kadagiti horoscope iti periodiko bareng no sumayaat dagiti kasasaadda. Naammuan nga uray dagiti lider iti lubong agpaiwanwanda kadagiti bituen no agdesisionda.
Mapagtalkan aya ti astrolohia? Kasano nga agipadles dagiti astrologo? Rumbeng kadi nga ipalubos dagiti Kristiano a dagiti bituen ken planeta ti mangikeddeng iti panagbiagda?
Ania ti Astrolohia?
Sigun iti The World Book Encyclopedia, ti astrolohia “ket naibasar iti panamati a dagiti bituen ken planeta ti mangbukel kadagiti padron a makaipalgak iti kababalin wenno masakbayan ti maysa a tao.” Sigun kadagiti astrologo, ti eksakto a posision dagiti planeta ken simbolo iti zodiac idi naipasngay ti maysa a tao ket makaimpluensia iti pagtungpalan ti biagna. * Horoscope ti pangawag iti posision dagitoy a bituen ken planeta iti aniaman nga espesipiko a kanito.
Nabayagen nga adu ti mamati iti astrolohia. Agarup uppat a ribu a tawenen ti napalabas, rinugian dagiti taga-Babilonia nga ipadles ti masanguanan sigun iti posision ti init, bulan, ken ti lima a nabatad unay a planeta. Kunada a dakkel ti epekto dagitoy a bituen ken planeta iti kababalin ti tao. Idi agangay, inusarda dagiti simbolo ti zodiac kadagiti panagipadlesda.
Napaut a Pakasaritaan ti Pannakapaay
Itampok ti Biblia ti nakainaigan ti Babilonia iti astrolohia, ken namin-adun a dinakamatna dagiti astrologo ti Babilonia. (Daniel 4:7; 5:7, 11) Idi kaaldawan ni mammadto a Daniel, nakasaksaknap ti astrolohia idiay Caldea (Babilonia) ta ti panagusar kadagiti termino a “Caldeo” ket dandani katupag dagiti astrologo.
Nasaksian ni Daniel ti impluensia ti astrolohia idiay Babilonia ken ti pannakapaay dagiti astrologona a mangipadles iti pannakarbek ti siudad. (Daniel 2:27) Kitaenyo ti siuumiso nga impadto ni Isaias dua a siglo a nasaksakbay: “Bay-am nga umay dagiti astrologo a mangisalakan kenka—dagiti tattao a mangad-adal kadagiti bituen, dagiti mamaglalasin iti beddeng dagiti langit. Bay-am nga ibagada dagiti amin a mapasamak kenka iti tunggal bulan,” insurat ni Isaias a buyogen ti pananglais. “Didanto pay maisalakan dagiti bagbagida.”—Isaias 47:13, 14, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.
Agparang a dagiti astrologo iti Babilonia dida naipadto ti pannakarbek ti siudadda uray sumagmamano nga oras a nasaksakbay. Ket idi nagparang ti nakaro a panangukom ti Dios a mismo iti pader ti palasio ni Ari Belsazar, saan a nabaelan dagiti astrologo nga ibuksilan dagita a misterioso a surat.—Daniel 5:7, 8.
Saan met a maipadles dagiti astrologo ita dagiti naisangsangayan a pasamak. Kalpasan ti panangusigda iti nasurok a 3,000 nga espesipiko a padles dagiti astrologo, napaneknekan dagiti nasientipikuan nga imbestigador a da R. Culver ken Philip Ianna a 10 la a porsiento ti umiso. Asinoman nga umiso ti pannakaammona nga analista ad-adda pay a husto ti padlesna ngem kadagiti astrologo.
Maikontra Kadagiti Pannursuro ti Biblia
Nupay kasta, dagiti Hebreo a mammadto dida linaksid ti astrolohia gapu laeng ta dina maipadles a siuumiso ti masakbayan. Ti Linteg nga inted ti Dios ken ni Moises espesipiko a pinakdaaranna dagiti Israelita maibusor iti panagsapul kadagiti partaan. “Awan koma ti masarakan kenka nga . . . asinoman a mangaramat iti panagpadles . . . wenno asinoman nga agsapul kadagiti partaan,” sigun iti Linteg. “Isuamin nga agar-aramid kadagitoy a banag ket nakarimrimon ken Jehova.”—Deuteronomio 18:10, 12.
Nupay saan nga espesipiko a nadakamat ti astrolohia iti dayta a teksto, nabatad a ti panangiparit inramanna ti panangaramid iti dayta. Kinuna ti Encyclopædia Britannica a ti astrolohia ket maysa a “kita ti panagpadles a buklen ti panangipakpakauna kadagiti naindagaan ken natauan a pasamak babaen ti panagpaliiw ken panangipaulog iti kasasaad ti Init, Bulan, dagiti planeta, ken dagiti di aggargaraw a bituen.” Amin a kita ti panagpadles—naibasar man kadagiti bituen wenno dadduma pay a banag—salungasingenda dagiti pagannurotan ti Dios. Apay? Adda naimbag a makagapu.
Imbes a dagiti bituen ti ibagatayo a makinggapuanan kadagiti balligi wenno pannakapaaytayo, nalawag a kuna ti Biblia nga “aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.” (Galacia 6:7) Panungsungbaten ti Dios ti tunggal maysa kadatayo kadagiti aramidtayo, yantangay siwayawayatayo nga agdesision. (Deuteronomio 30:19, 20; Roma 14:12) Agpayso a mabalin a maaksidente wenno agsakittayo gapu kadagiti pasamak a ditay makontrol. Ngem dagita a kalamidad, sigun kadagiti Kasuratan, ket gapu iti “tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak,” saan nga iti horoscope-tayo.—Eclesiastes 9:11.
No maipapan kadagiti natauan a relasion, idagadag ti Biblia kadatayo nga ikawestayo dagiti galad a kas iti kinaasi, kinasingpet, kinapakumbaba, kinaemma, mabayag a panagitured, ken ayat. (Colosas 3:12-14) Dagitoy a galad ti tulbek iti panangtaginayon iti panaggagayyem ken mangpabileg kadagiti panagasawa. “Ti agkatunosan a simbolo iti astrolohia” ket saan a mapagtalkan a giya iti panagpili iti asawa. Inusig ti sikologo a ni Bernard Silverman ti horoscope a kaibatogan ti petsa ti pannakaipasngay ti agarup 3,500 a pagassawaan, 17 a porsiento kadagitoy ti nagdiborsio idi agangay. Naammuanna a saan a basbassit ti bilang dagiti nagdiborsio nga agassawa nga ‘agtunos dagiti simboloda iti astrolohia.’
Nalawag a di mapagtalkan ken makaallilaw ti astrolohia. Mabalin a dayta ti mangtignay kadatayo a mangpabasol kadagiti bituen imbes a ti bagitayo no agkamalitayo. Kangrunaan iti amin, nalawag a kondenaren dayta ti Sao ti Dios.
[Footnote]
^ par. 6 Dagiti simbolo iti zodiac ket ti 12 a nadumaduma a konstelasion iti langit nga us-usaren ti astrolohia.