Panangmatmat iti Lubong

Panangibanko iti Tiempo Imbes a Kuarta

Adda baro a kita ti panagbanko a nangrugi idiay Espania. Sumagmamano a lokal nga asosasion dagiti boluntario ti nangpataud kadagiti “banko ti tiempo” a mangisukat iti serbisio kadagiti tattao. “Ti ‘Time Bank’ ti kaunaan a banko nga agandar nga awanan iti kuarta,” kinuna ni Elvira Méndez, direktor ti asosasion dagiti Espaniol a Health and Family. Iduldulin dagitoy a banko ti listaan dagiti umili a mangitukon a mangaramid iti sumagmamano a trabaho kas iti panagtaraken kadagiti lallakay ken babbaket, panagaw-awir, panagluto, panagdalus, wenno panangisuro. Ti yunit a pangisukatan ket maysa nga oras, ket agpapada ti pateg ti amin nga aramid. Ti maysa nga oras a panangisuro iti quantum physics, kas pagarigan, ket katupag ti maysa nga oras a panagpapintas iti buok wenno panagaw-awir. Agbayad daydiay makaawat iti kasta a serbisio babaen ti panangaramidna iti dadduma pay nga obra, ket magunggonaanto met iti tiempo a nabusbosna. Iti kasta, dagiti banko ti tiempo ti mangikagumaan ken mangiparegta iti tradisional a panagsisinnukat kadagiti serbisio nga ar-aramiden idi dagiti naimbag nga agkakaarruba.

 Dagiti Taraken a Napataud Babaen iti Cloning Tapno Maorder

Dagiti taraken iti sangakabbalayan ket mapataud itan babaen iti cloning tapno maorder inton agangay. Ti kaunaan a napataud ket naaramid idiay Estados Unidos. Adda kuting sadiay a naitulod iti babai a taga-Texas, impadamag ti The New York Times. Gapu ta natay ni Nicky, ti pusa a tarakenna iti 17 a tawenen, naidulin idi ti DNA dayta a pusa sana impai-clone kas maysa a kuting. Ti gatad daytoy a kuting ket $50,000. Ti kuting a napanaganan iti Little Nicky, ket makuna a kaasping la unay ti orihinal a ni Nicky, uray iti kababalin. Ti kompania a nangpataud ken ni Little Nicky planona met nga i-clone ti DNA dagiti aso “tapno dakdakkel a pamastrekan ngem kadagiti pusa,” sigun iti periodiko. Ni David Magnus, kadua a direktor ti Center for Biomedical Ethics idiay Stanford University idiay California ken kritiko kadagita nga aramid kinunana: “Maysa dayta a kuestion iti etika ken medio nakababain. Iti $50,000, mabalin koman a nakaipaay iti pagtaengan ti nagadu a walang a pusa.”

Maipakpakauna Dagiti Aso ti Panagkidar Dagiti Agkissiw?

Dadduma nga aso a taraken iti pagtaengan iti nasuroken a makatawen maipakpakaunada ti panagkissiw dagiti kabbalayda nga ubbing, impadamag ti Espaniol a periodiko a Diario Médico. Nagtengan dagiti managsirarak daytoy a konklusion kalpasan nga inadalda ti kabibiag ti 45 a pamilia. Nadlaw ti sumagmamano a nagannak nga addaan kadagiti agkissiw nga annak a sakbay ti panagkidar ti kissiw, nangrugi ti “karkarna” a panagtignay ti asoda. Pilitenna ti ubing nga agtugaw wenno agsadag iti sikigan ti ubing tapno no matumba, saan unay a masaktan.

Iparit ti Bhutan ti Panaglako iti Sigarilio

Ti pagarian ti Bhutan, nga adda iti kabambantayan ti Himalaya iti nagbaetan ti India ken China, imparitna ti panaglako iti amin a produkto ti tabako. Ti panangiparit ket saan nga agaplikar kadagiti ganggannaet a diplomatiko, turista, wenno kadagidiay agtartrabaho kadagiti pribado nga organisasion. Maipapati a ti Bhutan ti kaunaan a pagilian iti lubong a nangaramid iti kasta a pangngeddeng. Maiparit met ti panagsigarilio kadagiti lugar nga ayuyang ti tattao. “Dagitoy a pamuspusan ket paset dagiti panagregget ti gobierno a mamagbalin iti Bhutan a pagilian nga awanan kadagiti mannigarilio,” kinuna ti BBC News.

Ti Pannakadidigra iti Kinaubing Nainaig iti Sakit ti Puso

Dagiti kapadasan ti ubing a nasaktan wenno natutuok ti mangdegdeg iti posibilidad nga agsakit ti pusona inton nataenganen. Daytoy ti konklusion dagiti managsirarak idiay Atlanta, Georgia, ken San Diego, California, E.U.A., a nangeksamen iti medikal a rekord ti 17,337 a nataengan. Inlawlawag ti Science News a dagiti nakipaset ti natingiting sigun iti “kapadasanda idi ubbingda pay laeng, no siasino dagiti nakapaliiw iti kinaranggas iti pagtaengan, natutuok wenno nakabkabil wenno nabaybay-an, wenno nakipagnaed iti maysa a naibalud idi agangay, nagdroga wenno managbartek, wenno adda depekto ti isipna.” Natakuatan a no ad-adu dagiti napasaran ti tao a makadidigra a kapadasan idi ubing pay, “dakdakkel ti posibilidad nga agsakit ti pusona” inton nataenganen.

Namulitan a Dara Idiay Japan

Karkarna ti inaramid ti ministri ti salun-at iti Japan idi impakaammona ti “nagnagan ti 6,916 nga ospital ken 17 a medikal a mangsupsuplay iti produkto a dara nga addaan iti hepatitis C,” kinuna ti The Japan Times. Ti mangpabalay iti dara ti nakaigapuan ti “maysa kadagiti kadakkelan a didigra medikal iti pakasaritaan ti Japan kalpasan ti gubat.” Sigun iti periodiko, iti nagbaetan ti 1980 ken 2001, agarup 290,000 a tattao ti naagasan iti mangpabalay iti dara. Mapattapatta a 10,000 ti naakaran. Adu a masikog ti nayalisonan iti dayta tapno mapasardeng ti panagpadarada kabayatan ti panagpasikal. Ti pakaammo ti ministri ket naaramid kalpasan ti adu a reklamo dagiti biktima. Kayatda idi a dayta a parikut ket maipakaammo iti publiko ken paregtaen ti siasinoman a mabalin a nayalisonan iti dara nga agpaeksamenda tapno maammuan no addaanda iti hepatitis C. Mabalin a makapapatay ti hepatitis C no saan a maagasan.

Peggad iti Pannakaungaw Dagiti Tukak

Minilion a tukak ti matmatayen, sigun iti magasin a New Scientist, ket talaga nga awan ti makaawat no apay. Dakdakkel ti posibilidad a maungawda ngem kadagiti tumatayab wenno mamalia. Agpegpeggad a maungaw ti dandani kakatlo kadagiti 5,743 a naammuan a kita ti amphibian. Dagitoy ti dadduma kadagiti konklusion iti immuna a sangalubongan a pannakasurbey dagiti amphibian wenno reptilia nga agbiag iti daga ken danum. Impadamag ti magasin a “maseknan dagiti sientista maipapan iti salun-at dagiti amphibian sipud idi 1989, idi pinagdidiligda ti pannakaammoda iti damo nga International Conference on Herpetology. Natakuatanda ti kellaat ken misterioso nga ibabassit ti bilang ti nadumaduma a kita ti tukak iti intero a lubong.” Siam a kita dagiti amphibian ti naammuan a naungaw sipud idi 1980, ket 113 pay a kita ti naammuan nga adda idi ngem “awanen” ita. Kastoy ti kinuna ti zoologo a ni James Hanken iti Harvard University: “Saanmi nga ammo ti nakaigapuan ti ibabassit ti bilangda.”

Mapukpukaw a Panagtalek

Iti intero a lubong, di mapagtalkan dagiti politiko ken panguluen iti negosio, impadamag ti periodiko ti Paris nga International Herald Tribune. Sigun iti surbey ti Gallup International a naaramid iti 60 a pagilian, patien ti kaaduan a dagiti panguluen iti politika “dida mapagtalkan,” “naturay unay,” “nalaka a maisursurot,” ken “naalas ti panagtigtignayda.” Idiay Africa, Laud nga Asia, ken Latin America, nasurok a 80 a porsiento kadagiti napagsaludsodan ti nangibaga a pagduaduaanda ti kinamapagpiaran dagiti politiko. Nasaysayaat bassit ti reputasion dagiti panguluen iti negosio​—agarup 40 a porsiento kadagidiay napagsaludsodan ti nangipagarup a saan a mapagpiaran ken naalas ti panagtigtignay dagiti panguluen iti negosio. No maipapan iti sangalubongan a kinatalged, 55 a porsiento iti Makinlaud a Europa ti agduadua maipapan iti masakbayan. Idiay Egipto, 70 a porsiento ti mangipagarup a “nalidem ti masanguanan.” Naggapu iti dadduma a pagilian iti Africa dagiti napagsaludsodan nga optimistiko unay ket 50 a porsiento kadakuada ti mamati a sumayaatto ti kasasaad.