Panangisardeng iti Nalabes a Panaginum iti Arak

“Alkoholiko idi ni tatangko, isu a tinuladko. Agin-inumakon idi agtawenak iti 12. Idi kasadoakon, inaldawen a nakainumak. Nagbalinak a naranggas; masansan a tultulongan ti polis ti pamiliak. Kimmapuy ti bagik. Nagpadara ti bagisko gapu iti arak, isu a dandaniak natay. Nagsakitak iti cirrhosis ken anemia. Tapno saanakon nga aginum, nakikaduaak kadagiti grupo a tumultulong kadagiti mangikagkagumaan a sumardeng, ngem awan serserbina. Mariknak a kasla nasiluanak iti balay ti lawwalawwa ket diak makalapsut.”​—VÍCTOR, * ARGENTINA.

MAULIT-ULIT nga isalaysay dagiti tattao a naadikto iti arak dagiti kastoy nga estoria. Kas ken Víctor, mariknada a nasiluanda ket saandan a makalapsut. Mabalin kadi a parmeken dagiti parikut a maigapu iti nalabes a panaginum iti arak wenno liklikan pay ketdi? No wen, kasano?

Panangbigbig iti Parikut

Umuna, nakapatpateg no ti mangnginum ken dagidiay nasinged kenkuana mailasinda no adda parikut. Ti pannakaadikto iti arak ket sangkabassit laeng a paset ti dakdakkel a problema. Nabayag bassiten a napatanor dayta a panagin-inum a nalabit kalkalainganna idi. Makapasiddaaw ta saan a dagiti adikto iti arak ti nakaigapuan ti kaaduan nga aksidente, kinaranggas, ken parikut iti kagimongan a maigapu iti arak. Kastoy ti kunaen ti World Health Organization (WHO): “Ti panangipamaysa iti pananglapped kadagiti uminum iti kalkalainganna imbes a kadagiti nalabes nga uminum iti maysa a kagimongan, ti kasayaatan a pangkissay kadagiti problema a mainaig iti arak.” (Dakami ti nangitaliko.) Ad-adu aya ti inumem ngem iti limitasion nga insingasing dagiti doktor? Uminumka aya kadagiti kasasaad a masapul nga agtalinaedka nga alerto ken agtignayka a dagus? Agparikut aya ti pamiliam wenno dagiti katrabahuam gapu iti panagin-inummo? Kinapudnona, “ti kasayaatan a pamay-an” tapno maliklikan ti nakaro a parikut ket ti panangbigbig ti maysa a tao a makadangran ti nalabes a panagin-inumna ket kalpasanna, kissayanna dayta. Apaman a ti maysa a tao ket adikton iti arak, narigrigaten ti agbalbaliw.

Kadawyanen nga agilibak dagiti nalabes ti panagin-inumda. “Uminumak a kas iti panagin-inum ti amin” wenno “Kabaelak ti sumardeng no kaanoman a kayatko,” kunada. “Uray pay dandaniak natay gapu iti arak, pulos a diak imbilang ti bagik nga adikto, isu a diak pulos impamuspusan nga isardeng,” kinuna ni Konstantin, idiay Russia. “Namin-adu a pinadasko nga isardeng,” kinuna ni Marek  iti Poland, “ngem diak pulos inamin iti bagik a maysaak nga alkoholiko. Diak inkankano dagiti parikut a mainaig iti arak.”

Kasano a matulongan ti maysa a tao a mangbigbig iti parikutna a panaginum sana ikagumaan a parmekenna dayta? Umuna, masapul a mabigbigna a ti nalabes a panagin-inumna ti makagapu kadagiti parikutna. Masapul a maamirisna a no saanen nga aginum, sumayaat ti biagna. Kas naibaga iti La Revue du Praticien​—Médecine Générale, ti kapanunotanna nga, “Uminumak agsipud ta pinanawannak ni baketko ken nasesanteak,” ket masapul a mabaliwan iti, “pinanawannak ni baketko ken nasesanteak gapu iti panagin-inumko.”

No kayatmo a tulongan ti tao a naadikto iti arak a mangbalbaliw iti panagpampanunotna, nalabit kayatmo a suroten dagitoy a singasing: “Imdengam a naimbag, imtuodem dagiti prangka ken nalawag a saludsodna tapno siwayawaya a mayebkasna dagiti riknana. Ipakitam a makipagriknaka kenkuana tapno mariknana a maawatam ti kasasaadna. Paregtaem uray bassit laeng ti rimmang-ayanna. Saanka nga agbalin a manangbabalaw wenno dimo pakitaan iti kababalin a mabalin a manglapped kenkuana a mangyebkas iti riknana ken agpatulong. Nalabit a makatulong met no pagaramidem iti dua a listaan ti sungbat kadagiti saludsod nga Ania ti mapasamak no itultuloyko ti uminum? ken Ania ti mapasamak no isardengko?

Panagpatulong

No nalabesen ti panaginum ti maysa, adda pay laeng serbina wenno adda pay namnamana. Dadduma kabaelanda pay ketdi nga isardeng a bukbukodda. Nupay kasta, mabalin a kasapulan dagiti naadikto iti arak ti tulong dagiti doktor tapno saandan nga aginum. * Para iti dadduma, mabalin a sumardengda uray saandan a mayospital, ngem no nakaro dagiti epekto ti panangisardengda iti bisioda, mabalin a nasken a mayospitalda. Apaman nga awanen dagiti epekto ti panangisardengda iti bisioda, a mabalin a dua agingga iti lima nga aldaw, mabalinen a maresetaan iti agas tapno maikkat ti panagragutna, ken saanna a pulos a timtimanen dayta.

Nupay kasta, saan a maipanamnama a naballigi dagiti programa nga in-inut a mangpasardeng iti pannakaadikto (detoxification). Mabalin a temporario a makatulong dayta, ngem saan nga agas. Ni Alain a taga-Francia, namin-adu a nagpaagas tapno in-inut a maisardeng ti pannakaadiktona. “Apaman a nakaruarakon iti ospital, imminumak manen agsipud ta nakikaduaak manen kadagiti kabarkadak a mangnginum. Kangrunaanna, awan idi ti umiso a pakaparegtaak a sumardeng iti bisiok,” kinunana.

Panangpunno iti Kurang

No ar-arigen, adu ti di sumardeng gapu ta mariknada nga adda kurang no dida aginum. Kas man la napukawan iti nasinged a gayyemna. “Sangkapanunotko ti uminum,” kinuna ni Vasiliy a taga-Russia. “No lumabas ti maysa nga aldaw a diak makainum, awan serserbi dayta nga aldaw.” Para iti adikto iti arak, napatpateg ti tarigagayna nga uminum ngem iti amin a dadduma pay nga aramid. “Ti laeng panggepko nga agbiag ket uminum ken agsapul iti kuarta tapno makainum,” kinuna ni Jerzy, a taga-Poland. Nabatad, a napateg para iti agpapaimbag a mangnginum a nasken a makasarak iti baro a panggep iti biagna tapno saanton a pulos nga uminum.

Tapno di agsubli nga uminum, adda maysa a libro nga impablaak ti WHO nga addaan balakad para kadagiti mangikagkagumaan nga agsardeng iti panagin-inumda a mangipaganetget iti kinapateg dagiti makagunggona nga aramid. Kas pagarigan, ti pannakipaset kadagiti narelihiosuan nga aramid ti maysa a naisingasing.

Ti panagbalin nga okupado kadagiti naespirituan nga aramid ti makatulong iti maysa a tao tapno maisardeng ti pannakaadiktona iti arak. Kas pagarigan, kalpasan ti maikatlo a pannakaibaludna gapu kadagiti inaramidna idi nakainum, rinugian ni Alain ti nagpayadal iti Biblia kadagiti Saksi ni  Jehova. Kinunana: “Naaddaanak ti panggep iti biag idi nagpayadalak iti Biblia isu a nateppelak ti aginum. Natignayak nga agsardeng saan laeng a gapu ta kayatko ti sumardeng nga aginum no di ket tapno maay-ayok ni Jehova.”

Panangdaer iti Panagsubli

Ipatuldo dagiti mamalbalakad maipapan iti nalabes a panaginum iti arak a napateg ti panangandingay ken pammaregta kadagiti mangnginum a mangikagkagumaan nga agbalbaliw. Adu ti naawanan kadagiti pamilia ken gagayyemda gapu iti nakapimpiman a kasasaadda. Mabalin nga agliday ken agpakamatayda pay ketdi gapu iti panagmaymaysada. Ti naibaga itay a libro dinakamatna dagitoy a balakad para kadagidiay tumultulong kadagiti addaan parikut a panaginum: “Padasem a di babalawen ti tultulongam, uray pay no masimronka ken maupayka iti kababalinna. Laglagipem a narigat a balbaliwan ti ugali. Sigurado nga addada lawas a makateppel ken lawas a di makateppel. Masapul ti pammaregta, suporta, ken panangipamuspusam kadagiti tiempo a dina mateppelan ti uminum.”

“Ti ayat ken pannakaseknan dagiti gagayyem iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova iti lugarmi ti nakatulong kaniak,” kinuna ni Hilario, a mangnginum idi iti dandani 30 a tawen. “Namin-adu a nagsubliak iti panaginum, ngem kanayon a paregtaen ken bagbagaandak kadagiti naintiempuan a balakad ti Biblia.”

No ikagkagumaam nga isardeng ti aginum, laglagipem nga addada tiempo nga agsublika manen iti bisiom, ket ibilangmo koma dagitoy a paset ti panangikagumaam a sumardeng. Ngem dika maupay! Amirisem no apay nga imminumka manen, ket tandaanam dayta tapno malapdam ti tarigagaymo nga aginum manen iti masanguanan. Bigbigem dagiti espesipiko a kasasaad a manggargari kenka nga uminum. Ti kadi pannakauma, depression, panagliday, panagsususik, panagsikor, wenno dagiti pannakiinninum wenno lugar a pagin-inuman ti dadduma? Liklikam ngarud dagitoy! “Nabigbig ken nailasinko dagiti rikna a pakaigapuan ti panaginumko,” kinuna ni Jerzy, a nangpalabas iti dua a tawen sakbay a naan-anay a simmardeng nga aginum. “Likliklikak itan ti aniaman a kasasaad a manggargari kaniak nga uminum. Adaywak dagiti lugar a pagin-inuman dagiti tattao. Diak mangan iti aniaman a nalaokan iti alkohol. Diak pay ketdin agusar kadagiti produkto a mausar iti bagi wenno agas nga addaan iti alkohol. Diak met buyaenen dagiti anunsio ti arak.” Adu ti nakatakuat a nasken ti panangikararag iti Dios maipaay “ti pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay” tapno madaeranda ti tarigagayda nga uminum.​—2 Corinto 4:7; Filipos 4:6, 7.

Pannakawayawaya!

Nupay nakarigrigat, mabalin nga isardeng ti pannakaadikto iti arak. Nagballigi ti amin a tattao a nadakamat iti daytoy nga artikulo. Nasalsalun-atdan ken naballigidan iti pamilia ken trabahoda. Kinuna ni Alain, “Ita, saanakon nga adikto iti arak.” Imbaga ni Konstantin: “Nasalakniban ti pamiliak gapu ta naam-ammok ni Jehova. Adda panggep itan ti biagko. Saanen nga agpannuray iti arak ti kinaragsakko.” Kastoy ti nakuna ni Víctor: “Mariknak a siwayawayaakon. Naisublikon ti dayawko ken ti pakabigbigak.”

Makapagbalbaliw ti maysa a tao nga agpegpeggad man a maaksidente gapu iti panagbartek, addaan kadagiti parikut gapu iti nalabes a panaginumna iti arak, wenno naadikto iti arak. No maisagmakka gapu iti panagin-inummo, dika bumdeng a mangaramid kadagiti nasken a panagbalbaliw. Mabalin a pagimbagam a mismo dayta ken dagidiay mangdungdungngo kenka.

[Footnotes]

[Ladawan iti panid 10]

Ti panangbigbig iti parikut ti damo a pamay-an

[Ladawan iti panid 11]

Adu ti makasapul iti tulong ti doktor tapno maisardengda ti panaginumda

[Ladawan iti panid 12]

Makatulong ti panagkararag

[Ladawan iti panid 12]

Iturturedmo ti agkedked!