Panangmatmat iti Lubong

Dagiti Agtutubo ken Cell Phone

“Para kadagiti agtutubo a Briton, maburiboranda no awan cell phone-da,” impadamag ti Daily Telegraph iti London. Iti dua a lawas, dagiti managsirarak dida pinag-cell phone ti maysa a grupo dagiti agtawen iti 15 agingga iti 24. “Karkarna unay dayta a kapadasan,” sigun iti damag. “Napilitan dagiti agtutubo a mangandur iti kabbaro ken agkakanat a kapadasan: kas iti pannakisaritada kadagiti dadakkelda, panangbisitada kadagiti gagayyemda ken pannakiam-ammoda kadagiti dadakkel ti gagayyemda.” Ni Propesor Michael Hulme iti Lancaster University, England, dineskribirna ti gagangay a saritaan dagiti agtutubo iti cell phone kas “pamay-an ti panangliwliwa ken panangipasdek iti bukodda a pakabigbigan.” Gapu ta awanan iti cell phone, “madanagan ken marigatan” ti maysa nga agtutubo, sigun iti periodiko, idinto ta ti maysa nariknana a kasla naiputputong ken “masapul nga iplanona a nasaksakbay ti makisarita kadagiti tattao iti eksakto nga oras,” imbes a “makisarita kadagiti gagayyemna iti aniaman nga oras a kayatna.”

 Nainut Unay iti Danum Dagiti Aleman?

Bumasbassit ti suplay a danum ken manmanon a maasikaso ti nasayaat a pagayusan ti narugit a danum idiay Alemania gapu ta nainut unay iti danum dagiti umili, sigun iti Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Iti napalpalabas, naipakpakauna nga ad-adu ti makonsumo, isu a naaramid met dagiti pagsakduan iti nadalus a danum ken pagayusan ti rugit. Kanayonanna, naipaganetget kadagiti umili nga aginutda tapno makatulongda a mangsalaknib iti gameng ti nakaparsuaan ken iti aglawlaw, isu a bimmassit ti mausar a danum. Ti problema itan ket “iti adu a lugar, naurnong latta kadagiti tubo ti danum nga inumenmi,” kinuna ni Ulrich Oemichen iti German Gas and Water Boards Association. “Aglati dagiti tubo no napapaut ti pannakaurnong ti danum, isu a dagiti metal ket maagsep ti danum.” Saan met nga umdas ti danum nga agayus kadagiti kanal isu a maurnong dagiti solido a material ken mangrugi a malungsot ken bumangsit. Ti kakaisuna a solusion ket mausar ti danum nga inumen a pangdalus iti pagurnongan ti danum a tamnay ken kadagiti kanal.

Dagiti Agpa-Cesarean ken Allergy

Sigun ken Sibylle Koletzko, iti Ludwig Maximilian University, Munich, Alemania, “mabalin nga adda dagiti napaut a pagdaksan ti panagpa-Cesarean a ditay impagpagarup idi. Diak paregtaen nga agpa-Cesarean-da gapu iti amin a rason a saan a nainaig iti medisina.” Kinuna dagiti managsirarak a dagita a panagpasngay ket mabalin a pakaigapuan ti angkit ken allergy. Idi naadal ti kabibiag ti 865 a maladaga a bin-ig a napasuso iti immuna nga uppat a bulan, naammuan a dagidiay naipasngay iti Cesarean ad-adu ti sakit ti bagisda ken ad-adda a ma-allergy-da iti taraon. Sigun iti New Scientist, “ti nalabit makagapu ket mabalin a dagiti maipasngay babaen iti Cesarean awan ti gundawayda a mangalimon kadagiti makagunggona a bakteria kabayatan ti panagpasngay; ti kaadda ti bakteria iti bagis dakkel ti maaramidanna a mangpapigsa iti sistema ti imiunidad.”

“Ti Kasayaatan a Dekorasion iti Pagtaengan”?

“Dagiti taga-Laud a turista ken negosiante nga ilegal a gumatgatang iti lalat ti tigre idiay China ti makagapu iti ipapatay ti maysa kadagiti agpegpeggad a maungaw a kita ti animal iti lubong,” kinuna ti The Sunday Telegraph iti London. Bimmassit ti bilang ti atap a tigre iti agarup 100,000 maysa a siglo ti napalabasen agingga a basbassiten ngem 5,000 ita. Kaaduan ti agnanaed idiay India. Adda met sumagmamano kadagitoy iti dadduma a pagilian iti Abagatan nga Asia agraman iti Adayo a Daya. Impadamag ti Environmental Investigation Agency, maysa nga institusion idiay London a tumultulong kadagiti marigrigat, a dagiti aggatang ibilangda dagiti lalat “kas ti kapintasan a dekorasion iti balay, ngem pagpegpeggadenna a maungaw dagiti tigre. . . . Dagitoy nga animal ket agpegpeggad unay a maungaw ta napateg ti tunggal tigre iti pannakaispal ti padana a tigre.” Iti nagbaetan ti 1994 ken 2003, 684 a lalat ti tigre ti nakompiskar, ngem maipagarup a nagbassit laeng dayta a bilang iti aktual a maipuspuslit.

Maitudok iti Kudil a Pamigbigan iti Maysa a Tao

“Ti US Food and Drug Administration inaprobaranna ti pannakaitudok iti kudil ti maysa a microchip a naglaon iti impormasion maipapan iti kinatao ti maysa nga indibidual” tapno maammuan dagiti rekord iti salun-at dagiti pasiente, kinuna ti Journal of the American Medical Association (JAMA). Dagiti nangpartuat isingasingda a ti chip, a kaasping ti sangabukel a bagas ket maitudok iti kudil ti pasiente iti makinngato a paset ti takiagna. Babaen iti maysa nga scanner a maipalasat iti disso a nakaitudokanna, maammuan ti doktor ti numero ti microchip. Daytoy met ti mausar a mangammo iti impormasion a datin a naidulin iti pagurnongan iti impormasion babaen iti natalged a koneksion iti Internet. Ti baro a teknolohia ket “mabalin a makatulong a mangpapartak iti panangammo kadagiti napateg a medikal nga impormasion agpaay kadagiti pasiente nga awanan puot wenno di makasao,” kinuna ti JAMA, ken “mabalin met nga usaren agpaay iti kinatalged, pinansial, ken personal identification application.”

Panagkabbalay

“Umad-adu ti agkabkabbalay a taga-Canada sakbay nga agkasarda,” impadamag ti periodiko a Vancouver Sun. Kastoy ti imbaga ni Mirabelli, direktor ehekutibo ti Vanier Institute of the Family idiay Ottawa: “Daytoy a kaputotan dagiti taga-Canada a saan pay nga agtawen iti 35 nasaksianda ti ad-adu a panagdiborsio dagiti nagannak kadakuada ngem iti aniaman a kaputotan. Isu a naannadda a mangasawa wenno makiasawa.” Idi napagsaludsodan ti dandani 2,100 a taga-Canada nga agtawen iti 18 agingga iti 34 iti intero a pagilian, natakuatan a “22 a porsiento . . . ti agkabkabbalay idinto ta 27 a porsiento ti kasado,” sigun iti report. “Ti napalabas a panagadal ti Vanier Institute natakuatanna nga idi 1975, 61 a porsiento ti kasado, idinto ta maysa la a porsiento ti agkabkabbalay.”

Tawen a Nakaro ti Kasasaad ti Paniempona

“Ti tawen 2004, a nakallalagip gapu iti uppat a nagpipigsa a bagyo iti Caribe ken makapapatay a bagyo a nangapektar a siraranggas iti Asia, ti maikapat a kadadagaangan pay laeng. Kaasping dayta ti napasamak sipud idi 1990 a nakairamanan ti 10 a kadadagaangan a tawen,” sigun iti impadamag ti Associated Press. Itay napan a tawen met ti kadadakkelan ti nagastos no maipapan kadagiti nadadael gapu iti paniempo. Idiay Estados Unidos ken Caribe laengen, dagiti bagyo ti napattapatta a nangdadael iti nasurok nga $43 a bilion a sanikua. Dagiti bagyo ken nadagaang a paniempo iti sumagmamano a lugar ti kagiddan met dagiti napalalo a kinalam-ek iti dadduma pay a lugar. Kas pagarigan, ti makin-abagatan nga Argentina, agraman Chile ken Peru ket nakapasar iti nakaro a lam-ek ken nagadu a niebe idi Hunio ken Hulio. Sigun iti damag, “ibagbaga dagiti sientista a ti napaut a panagbara ti temperatura ti agtultuloy a mangdadael ti paniempo iti intero a lubong.”