No Kasano ti Agbalin a Nasayaat a Nagannak
Malagipmo pay kadi idi damom nga ubbaen ti kappasngay nga anakmo?
Di nagbayag, mabalin a madanaganka unayen idi maamirismo a ti kasapulan ti anakmo a panangiwanwan ket agtultuloy iti adu a tawen. Naawatam a dagus ti kinadagsen ti responsabilidadmo.
TALAGA a narigat ti akem ti maysa a nagannak, aglalo iti kaaldawantayo. Apay? Gapu ta narikrikut itan ti lubong ngem idi ubingka pay. Dadduma kadagiti pakaipaspasanguan dagiti annak a mangsubok iti nasayaat a prinsipioda—kas iti panaginternet—ket awan pay idi.
Kasanom a matulongan ti anakmo a mangsango kadagiti posible a pakairubuanna iti daytoy moderno a lubong? Adtoy ti tallo a singasing.
1 Ilawlawagmo dagiti prinsipiom.
Bayat a dumakdakkel dagiti ubbing, magabsuonanda iti di umiso nga impormasion maipapan iti moralidad. Ti dadduma kadagita ket manipud kadagiti kakaduada ken kaaduanna, iti media. Ad-adda a makita dagita a dakes nga impluensia no agtin-edyeren dagiti annak. Nupay kasta, ipakita dagiti panagsirarak a mas ikabilangan ti adu nga agtutubo ti panangmatmat ti nagannakda imbes a dagiti kapatadanda no agaramidda kadagiti napateg a desision.
Ti maaramidam. Naiparegta kadagiti nagannak iti nagkauna nga Israel a kanayonda a kasarita ti annakda tapno mayukuokda kadakuada dagiti nalinteg a prinsipio. (Deuteronomio 6:6, 7) Kasta met ti aramidem iti anakmo. Kas pagarigan, no iyap-aplikarmo dagiti pagannurotan ti Biblia maipapan iti nadalus a panagbiag, ibagam iti anakmo no apay a kombinsidoka a ti panangaramid iti kasta ket agtungpal iti kasayaatan a wagas ti panagbiag.
2 Ipaawatmo iti anakmo dagiti resulta ti aramidna.
Kuna ti Biblia: “Aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.” (Galacia 6:7) Dayta a prinsipio ket makita iti dandani amin nga aspeto ti biag. Panunotem idi ubingka pay. Sigurado a dimo malipatan dagidiay naadalmo idi napasaram dagiti epekto dagiti aramidmo.
Ti maaramidam. Agusarka kadagiti pudno a pagarigan a mangilawlawag iti anakmo no kasano a nagsagaba dagidiay nagaramid iti di umiso wenno no kasano a nagunggonaan dagidiay nagaramid iti naimbag. (Lucas 17:31, 32; Hebreo 13:7) Dimo met iliklik ti anakmo kadagiti epekto ti naaramidanna a kamali. Kas pagarigan, no ti ay-ayam ti padana nga ubing ket naperdina gapu iti dina kinaannad, mabalin nga ibilinmo a suktanna dayta iti maysa kadagiti ay-ayamna. Narigatto a malipatan ti anakmo dayta a nasursurona maipapan iti panangannad kadagiti bambanag a kukua ti dadduma.
3 Tulongam a maaddaan kadagiti nasayaat a galad.
Kuna ti maysa a proverbio ti Biblia: “Uray ti maysa nga ubing ipakitana ti kinasiasinona babaen iti aramidna; maibagam no nalinteg ken naimbag.” (Proverbio 20:11, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Bayat a dumakdakkel dagiti annak, makapatanorda kadagiti ugali a mangipakita iti kinasiasinoda. Nakalkaldaang ta agdindinamag ti dadduma gapu iti dakes a kababalinda. (Salmo 58:3) Ngem naaddaan ti dadduma iti nasayaat ken nadayaw a reputasion. Kas pagarigan, insurat ni apostol Pablo iti maysa a kongregasion maipapan iti agtutubo a ni Timoteo: “Awanen kaniak ti sabali pay nga addaan kababalin a kas kenkuana a sipupudno a mangisakitto iti bambanag maipapan kadakayo.”—Filipos 2:20.
Ti maaramidam. Malaksid iti panangipaganetgetmo kadagiti ibunga dagiti aramid ti anakmo, kas nadakamaten, tulongam met a mangpanunot no ania a kababalin ti kayatna nga agbalin a pakasarsaritaanna. No maipasango iti problema, kabaelan dagiti agtutubo a sursuruen ti agaramid kadagiti umiso a desision babaen ti panangisaludsodda kadagitoy iti bagida:
- Ania a kita ti tao ti kayatko a pagbalinan?—Colosas 3:10.
- Ania ti aramiden ti kasta a tao iti daytoy a situasion?—Proverbio 10:1.
Naglaon ti Biblia iti adu a pudno a pagarigan maipapan iti tattao a dagiti inaramidda ti nangipabigbig kadakuada kas naimbag wenno dakes. (1 Corinto 10:11; Santiago 5:10, 11) Usarem dagita nga ehemplo a mangtulong iti anakmo a mangpatanor kadagiti nasayaat nga ugali.
Dagiti publikasion dagiti Saksi ni Jehova ket makatulong kenka a mangpanunot no kasanom nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia iti pamiliam ken no kasano a matulongam ti annakmo a mangaramid met iti kasta.