Ania ti dati a relihionmo?

Katoliko dagiti dadakkelko ngem dida makimismisa. Idi agtutuboak, saanak a mamati nga adda Dios. Naisuro kaniak a timmaud ti biag babaen ti ebolusion ket mamatiak nga agpayso dayta. Nupay diak mamati nga adda Namarsua, mariknak nga adda la ketdi nangatngato ngem datayo. Tapno maammuak no ania dayta, inadalko ti Budismo, Hinduismo, ken Taoismo. Ngem saanak a napnek kadagiti pannursuroda.

Apay a nagintereska iti siensia?

Idi ubingak pay, mahiligak kadagiti makina. Distrongkarek dagiti de koriente nga ay-ayamko sako sangalen manen dagita. Inheniero iti telekomunikasion ni tatangko. Nagadu ti isalsaludsodko kenkuana maipapan iti panagandar dagiti radio ken telepono.

Ania ti ramanen ti trabahom kas sientista?

Nagadalak iti electronic engineering iti University of Genoa sa nangalaak iti doctoral research iti panagdisenio kadagiti robot. Impamaysak ti nangadal iti sistema ti panagkita ti tao ken iti panagaramid kadagiti pamay-an a matulad dayta dagiti robot.

Apay a nagintereska iti sistema ti panagkitatayo?

Komplikado unay dayta. Saan la a dagiti mata ti karaman no di ket uray dagiti pamay-antayo a  mangtarus iti makitkitatayo. Kas pagarigan, panunotem ti mapasamak no sippawem ti bola. Bayat nga agtartarayka a mangsippaw, nakapokus ti lens ti matam iti ladawan ti bola iti retina. Ti panaggaraw ti ladawan ti bola iti retina ket depende iti garaw ti bola ken ti matam. Ngem gagangay a nakapokus ti matam iti bola. Di aggaraw ti ladawan iti retina bayat nga “aggargaraw” ti bola wenno ti bambanag iti aglawlaw.

Kabayatanna, kalkularen ti sistema ti panagkitam ti kapartak ti bola ken ti direksionna. Nakaskasdaaw ta mangrugi ti panagkalkular iti mismo a retina bayat a pattapattaen ti matam ti garaw ti bola maitunos iti aglawlawna. Dagiti signal a pinataud ti retina ket yallatiw ti optic nerve iti utekmo a manganalisar iti impormasion sa tignayennaka a mangsippaw iti bola. Talaga a makapaamanga ti kinakomplikado ti intero a proseso.

Ania ti nakakombinsiram a mamati iti Namarsua?

Idi 1990, nagyanak iti Dublin, Ireland iti sumagmamano a bulan bayat nga adda ad-adalek iti Trinity College. Idi agaw-awidkami ken baketko a Barbara, nagsaritaanmi ti masakbayan dagiti annakmi. Binisitami met ni manangko a maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Inikkannak iti libro a Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation? nga impablaak dagiti Saksi. Bilibak iti naannad a panagsukimat dagiti nangaramid iti dayta a libro. Naamirisko a basta namatiak latta idin iti ebolusion a diak man la sinukimat no talaga nga agpayso dayta. Kas pagarigan, impagarupko a ti ebolusion ket paneknekan dagiti fossil record. Ngem saan gayam. Kinapudnona, bayat nga immuneg ti panagsukimatko iti ebolusion, ad-adda a nakombinsirak a napintas la gayam a denggen dayta a teoria ngem saan met nga agpayso.

Kalpasanna, napanunotko ti maipapan iti panagdiseniok kadagiti robot. Makindisenio ti tultuladek? Diak pulos makadisenio iti robot a makasippaw iti bola a kas iti kabaelantayo. Ti robot ket mabalin a mangsippaw iti bola ngem sigun laeng kadagiti eksakto a naiprograma. Dina maaramid dayta kadagiti kasasaad a di naiprograma. Nalalaingtayo nga amang nga agsursuro ngem iti makina—ken adda nangdisenio kadagiti makina! Maysa la dayta iti adu a kinapudno a nakakombinsirak nga adda a talaga Nangdisenio kadatayo.

Apay a nagbalinka a maysa kadagiti Saksi ni Jehova?

Ti maysa a makagapu ket nagustuanmi ken Barbara ti sistematiko a pamay-anda nga agadal. Ti nangnangruna nagbilibak ket ti panagsukimat a naaramid kadagiti publikasionda. Ti nauneg a panagsirarak ket pagay-ayat dagiti kas kaniak a mayat a mangadal kadagiti detalye ti bambanag. Kas pagarigan, naginteresak unay iti adu a padto, wenno prediksion, iti Biblia. Ti panagadalko kadagita ti nakakombinsirak a ti Biblia ket talaga a nagtaud iti Dios. Idi 1992, nagpabautisarkami ken Barbara kas Saksi ni Jehova.

Kimmapuy kadi ti pammatim gapu iti panagadalmo iti siensia?

Saan, dayta ketdi ti nangpabileg iti pammatik. Kas pagarigan, panunotem no kasano a mabigbigtayo ti rupa dagiti tattao. Makabigbigen ti maysa a maladaga uray no sumagmamano pay la nga oras a nayanak. Nalakatayo a mailasin ti am-ammotayo uray no adda iti tengnga ti adu a tao. Madlawtay pay ketdi no naragsak wenno naliday. Ngem mabalin a ditay pulos naan-anay nga ammo a daytoy nga abilidad ramanenna ti nagpartak a pannakaiproseso ti nagadu nga impormasion.

Talaga a kombinsidoak unay a ti sistema ti panagkitatayo ket maysa a napateg a regalo ni Jehova a Dios. Gapu kadagiti regalona a pakairamanan ti Biblia, agyamanak kenkuana ken ibagbagak iti sabsabali ti maipapan kenkuana. Mariknak ngamin a rumbeng laeng a mapadayawan gapu kadagiti parsuana.