SUHETO ITI AKKUB
Panagpatingga ti Kinaranggas iti Pagtaengan
Eksena 1: Simmarungkar dagiti nagannak ni Isabel. * Iti dayta a rabii, naragsak ti pannakiinnestoriada iti anakda ken ni lakayna. Maipagpannakkel ti asinoman a nagannak ti kasta a manugang. Nakasingsingpet ngamin iti anakda.
Eksena 2: Makapungtot unay ni Frank. Ipeksana manen dayta iti nakairuamanna a pamay-an—tungpaen, kugtaran, pungoten, wenno itugtogna ti ulo ni baketna iti diding.
NALABIT maklaatka no maammuam a maymaysa a pagassawaan ti tuktukoyen ti dua nga eksena.
Kas iti adu nga agar-aramid iti kinaranggas iti pagtaengan, ammo ni Frank ti agpammarang a “nasingpet” no adda sabali a makakitkita wenno no adda dagiti katuganganna. Ngem no duduadan ken baketna, nakarangranggas ni Frank.
Adu a lallaki a kas ken Frank ti dimmakkel iti naranggas a pamilia. Inton adultodan, ipagarupda nga umiso wenno normal pay ketdi ti kababalinda. Ngem saan a pulos a normal ti kinaranggas iti pagtaengan isu a masuron ti kaaduan no maammuanda a kabkabilen ti maysa a lalaki ni baketna.
Nupay kasta, makapadanag ta gagangayen ti kinaranggas iti pagtaengan. Kas pagarigan, ipakita ti maysa a surbey iti United States nga iti maysa nga aldaw, adda average a nasurok a 16 nga awag iti kada minuto ti maikonekta kadagiti hotlines iti intero a pagilian para kadagiti biktima ti kinaranggas iti pagtaengan. Ti kinaranggas iti pagtaengan ket problema iti intero a lubong aniaman ti kultura, kabibiag, ken kasasaad iti kagimongan. Gapu ta adu ti di agpulong, sigurado a nakarkaro pay ti kasasaad ngem ti ipakita dagiti estadistika. *
Gapu kadagiti damag maipapan iti kinaranggas iti pagtaengan, maisaludsod ti adu: Kasano a mairusok ti maysa a lalaki a maltratuen ti asinoman—nangruna ti asawana? Matulongan pay kadi nga agbalbaliw dagiti lallaki a mangkabkabil iti assawada?
Mamati dagiti Saksi ni Jehova, ti mangipabpablaak iti daytoy a magasin, a makatulong ti praktikal a balakad ti Biblia tapno mabalbaliwan dagiti naranggas nga assawa ti kababalinda. Nalaka kadi dayta a panagbalbaliw? Saan. Posible kadi dayta? Wen! Adu a dati a naranggas ti natulonganen ti pannursuro ti Biblia a nagbalin a naasi ken managraem. (Colosas 3:8-10) Usigem ti kapadasan da Troy ken Valerie.
Komusta ti relasionyo idi damo?
Valerie: Idi rabii a nagtulagkamin nga agkasar, tinungpanak ni Troy iti kasta unay nga uray la a limmitem ti rupak iti makalawas. Napalaus ti panagpadispensarna ket nagkari a dinanton ul-uliten. Iti simmaganad a tawtawen, namin-adu a nangngegko dagita a sasao.
Troy: Uray ania ti mamagpungtot kaniak—kas pagarigan, no naladaw ti taraon. Naminsan, pinang-orko ni Valerie iti paltog. Iti sabali a gundaway, kasta unay ti panangkabkabilko kenkuana agingga nga impagarupko a napataykon. Kalpasanna, binutbutengko a patayek ti anakmi a lalaki bayat a nakatutok ti kutsilio iti tengngedna.
Valerie: Kanayon a mabutbutengak. No dadduma, masapul a pumanawak iti balaymi agingga nga agkalma ni Troy. Nupay kasta, narigrigat nga ibturan ti natadem a dilana ngem ti panangkabkabilna kaniak.
Sigud kadin a naranggaska, Troy?
Troy: Wen, manipud pay idi ubingak. Dimmakkelak iti naranggas a pamilia. Kanayon a kabkabilen ni Tatang ni Nanang iti sangomi nga agkakabsat. Kalpasan a pimmanaw ni Tatang, nakikabbalay ni Nanang iti sabali a lalaki a nangkabkabil met kenkuana. Rinamesna pay ni manangko—ken uray siak. Dayta ti nakaibaludanna. Siempre, ammok a diak mabalin a pagpambar dagita iti kinaranggasko.
Valerie, apay a dika nakisina ken Troy?
Valerie: Mabutengak ngamin. Napanunotko: ‘Kasanon no birokennak sa patayennak wenno dagiti nagannakko? Kasanon no ipulongko ket kumaro ti situasion?’
Kaano a nagbalbaliw ti kasasaadyo?
Troy: Nakipagadal iti Biblia ni baketko kadagiti Saksi ni Jehova. Idi damo, agimonak kadagiti kabbaro a gagayyemna ket napanunotko a masapul a salaknibak manipud iti daytoy karkarna a “sekta.” Isu nga ad-adda nga immuyongak, saan la a ken Valerie, uray pay kadagiti Saksi. Ngem maysa nga aldaw, ti 4 ti tawenna nga anakmi a ni Daniel nga adda kissiwna ket naospital iti dandani 3 a lawas. Bayat dayta a tiempo, nagdakkel ti naitulong kadakami dagiti Saksi ni Jehova—inaywananda pay ketdi ti 6 ti tawenna nga anakmi a ni Desiree. Kalpasan a nagtrabaho iti agpatnag, maysa a Saksi ti nagmalmalem a nangbantay ken Daniel tapno makaturog bassit ni Valerie. Natukayak unay iti kinaimbag dagiti Saksi—dagidiay trinatok iti di umiso. Naamirisko nga isuda ti makapudno a Kristiano isu a nagpayadalak met iti Biblia kadakuada. Naammuak no kasano ti rumbeng ken di rumbeng a panangtrato ti maysa a lalaki iti asawana. Namimpinsan nga inwaksikon ti naranggas ken abusado a kababalinko. Idi agangay, nagbalinak a maysa kadagiti Saksi ni Jehova.
Ania dagiti prinsipio iti Biblia a nakatulong kenka nga agbalbaliw?
Troy: Nagadu. Iti 1 Pedro 3:7, kuna ti Biblia a masapul nga ipakitaak ni baketko iti “dayaw.” Iparegta ti Galacia 5:23 ti “kinaalumamay” ken “panagteppel.” Kondenaren ti Efeso 4:31 ti “nabassawang a panagsasao.” Kuna ti Hebreo 4:13 nga ‘amin a bambanag ket sipapanayag’ iti Dios. No kasta, makitkita ti Dios ti ar-aramidek uray no saan a makitkita ti dadduma. Naammuak met a masapul a sukatak dagiti pakikadkaduaak gapu ta “dagiti dakes a pannakitimpuyog dadaelenda dagiti makagunggona nga ugali.” (1 Corinto 15:33) Iparparegta ngamin dagiti dati a gagayyemko ti panagbalin a naranggas. Para kadakuada, rumbeng laeng a makabil ti maysa a babai tapno agpasakup.
Komusta itan ti relasionyo nga agassawa?
Valerie: Duapulo ket lima a tawenen sipud idi nagbalin ni Troy a Saksi ni Jehova. Manipud idin, talaga a nadungngo, naasi, ken nakonsideraren kaniak.
Troy: Diak maibabawin dagiti dakes nga impalak-amko iti pamiliak, ken saan a pulos maikari ni baketko kadagiti panangmaltratok idi. Ngem segseggaak ti kaitungpalan ti Isaias 65:17 inton daytoy nasaem a pakasaritaan ket dinton sumken iti lagipmi.
Ania ti maibalakadyo kadagiti pamilia a biktima iti kinaranggas iti pagtaengan?
Troy: No naulpitka iti pamiliam, iti pisikal wenno iti panagsasaom, admitirem a kasapulam ti tulong isu nga agpatulongka. Nagadu ti makatulong. Para kaniak, ti panagpayadalko iti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova ken pannakitimpuyogko kadakuada ti nakatulong kaniak tapno maisardengko ti nayugalik a naranggas a pagannayasak.
Valerie: Dimo dagus idilig ti situasionmo iti sabali wenno suroten ti balakad dagidiay mangipagarup nga ammoda ti kasayaatan para kenka. Saan man nga agpapada ti pagbanagan ti amin, maragsakanak ta diak pinanawan ni lakayko yantangay nasayaaten ti relasionmi ita.
PANAGPATINGGA TI KINARANGGAS ITI PAGTAENGAN
Kuna ti Biblia: “Amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag.” (2 Timoteo 3:16) Kas ken Troy a makinkapadasan iti nadakamat iti ngato, adu nga abusado nga assawa ti nangyaplikar iti balakad ti Biblia isu a nabalbaliwanda ti panagpampanunot ken konduktada.
Kayatmo kadi a maammuan ti ad-adu pay no kasano a makatulong ti Biblia iti panagasawa? Para iti ad-adu pay nga impormasion, kontakem dagiti Saksi ni Jehova iti lugaryo, wenno mapanka iti www.pr418.com/ilo.
^ par. 3 Nabaliwan ti dadduma a nagan iti daytoy nga artikulo.
^ par. 8 Agpayso met ketdi nga adu a lallaki ti kabkabilen ti babbai. Ngem kaaduan kadagiti naipulong a kinaranggas iti pagtaengan ket inaramid dagiti lallaki.