TULONG PARA ITI PAMILIA | PANANGPADAKKEL ITI ANNAK
No Kasano a Padayawan ti Anak
TI PROBLEMA
Kuna ti dadduma nga awan dakesna ti sobra a panangpadayaw iti anak. Adda met mangibaga a no kanayon a padpadayawam ti anakmo, pagdaksanna dayta ta dumakkel ti ulona ken panunotenna a mabalinna nga aramiden ti aniaman a kayatna.
Saan la a no kasano kasansan ti panangpadayawmo iti anakmo ti ikabilangam. Masapul met a panunotem no ania a kita ti pammadayaw ti it-itedmo. Ania a klase ti pammadayaw ti mangpapigsa iti pakinakemna? Ania met ti mabalin a pagdaksanna? Ania ti aramidem tapno talaga nga agbalin a nasayaat ti resulta ti pammadayawmo?
TI MASAPUL A MAAMMUAM
Saan nga agpapada ti amin a pammadayaw. Kitaem dagiti sumaganad.
Adda pagdaksan ti sobra a panangpadayaw. Adda dagiti nagannak a mangted iti pammadayaw tapno sumayaat ti panagkita dagiti annakda iti bagida uray no saanda met a maikari iti dayta. Ngem “nalaing [dagiti ubbing] isu a mailasinda no nalabes ti pammadayaw ket panunotenda a saan nga agpaypayso ti ibagbagam,” kuna ni Dr. David Walsh. “Ammoda a saanda a maikari [iti kasta a pammadayaw] ket mabalin a panunotenda a saandaka a mabalin a pagtalkan.” *
Nasayaat a padayawan ti paglaingan. Ipapantayo a nalaing nga agdrowing ti anakmo. Normal laeng a kayatmo a padayawan gapu iti dayta tapno lalo pay nga agporsegi a mangpasayaat iti talentona. Ngem adda pagdaksan dayta. No ti laeng talentona ti kanayon a padpadayawam, baka panunotenna a dagiti laeng paglaingan a nalaka para kenkuana ti napateg a pasayaatenna. Mabalin pay ketdi a liklikannan a sursuruen dagiti baro a bambanag ta mabuteng a mapaay. ‘No masapul pay laeng a pagrigatak ti maysa a banag,’ kunana, ‘sigurado a saan a para kaniak dayta—isu nga apay pay laeng a padasek?’
Kasayaatan no ti panagporsegi ti padayawam. No mapadayawan dagiti annak gapu iti panagbannog ken determinasionda imbes a gapu laeng kadagiti talentoda, maawatanda daytoy a nagpateg a kinapudno—kasapulan ti anus ken panagporsegi tapno makasursuro iti maysa a paglaingan. No
maawatanda dayta, “aramidenda ti amin a kabaelanda tapno magaw-atda ti kayatda a resulta,” kuna ti libro a Letting Go With Love and Confidence. “Uray no agkamalida, saanda a panunoten nga awanen namnamada, no di ket paset dayta ti panagsursuro.”TI MABALINMO NGA ARAMIDEN
Padayawam ti panagporsegi ti anakmo, saan laeng a ti talentona. Ti panangibagam iti anakmo iti, “Makitak a talaga nga inkarigatam a papintasen ti drowingmo,” ket nasaysayaat ngem iti panangibagam iti, “Talaga nga adda iti daram ti panagdrowing.” Agpada a panangpadayaw dagita, ngem iti maikadua, kasla ibagbagam nga awanton ti sabali a paglaingan nga ammona no di laeng dagiti natawidna a talento.
No padayawam ti panagporsegi ti anakmo, isursurom kenkuana a mas maasa pay dagiti abilidadna no ulit-ulitenna nga aramiden dagita. Napigpigsa no kuan ti pakinakemna a mangsango kadagiti baro a pakarigatan iti biagna.—Prinsipio ti Biblia: Proverbio 14:23.
Isurom no ania ti aramiden ti anakmo no saan a nagballigi. Agkamali uray dagiti nasingpet a tattao, mabalin a maulit-ulit pay ketdi. (Proverbio 24:16) Ngem kalpasan nga agkamalida, bumangonda, makasursuroda, sa mangrugida manen. Kasanom a matulongan ti anakmo tapno masursurona dayta a positibo a kababalin?
Manen, agpokuska iti panagporsegina. Kas pagarigan, ipapantayo a kanayon nga ibagam iti balasitangmo, “Talaga a nayanakka a nalaing iti math.” Ngem idi kuan, saan a nakapasa iti maysa a test iti math. Mabalin a panunotenna a napukawnan dayta a paglainganna, isu nga awan serserbinan nga agporsegi pay.
Ngem no agpokuska iti panagporsegi ti anakmo, tultulongam tapno saan a sumuko. Tultulongam pay tapno panunotenna a normal laeng ti mapaay ken dina kayat a sawen nga awanen ti namnamana. Isu nga imbes a sumuko, mabalin a padasenna ti sabali a pamay-an wenno ad-adda pay nga agporsegi.—Prinsipio ti Biblia: Santiago 3:2.
Mangted iti makatulong a kritisismo. No umiso ti pamay-am a mangted iti kritisismo, makatulong dayta iti anakmo, saan ket a mangpakapuy iti pakinakemna. Ken no kanayon a naimpusuan a padayawam, dakkel ti posibilidadna nga awatento ti anakmo dagiti maibaga kenkuana a masapul pay a pasayaatenna. Kas resultana, agpadakayto a maragsakan a makakita kadagiti magapuananna.—Prinsipio ti Biblia: Proverbio 13:4.
^ par. 8 Manipud iti libro a No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.