1-2. (a) Apay a ti Armagedon ket naimbag a damag para iti sangatauan? (b) Ania dagiti saludsod a mausig iti daytoy nga artikulo?

NANGNGEGYO kadin nga ikonkonektar dagiti tattao ti “Armagedon” iti nuklear a gubat wenno natural a didigra? Iti sabali a bangir, ti ibagbaga ti Biblia maipapan iti Armagedon ket naimbag a damag, a pakaigapuan ti panagragsak! (Apoc. 1:3) Ti gubat ti Armagedon saannanto a dadaelen ti sangatauan no di ket isalakanna dayta! Kasano?

² Ipakita ti Biblia a ti gubat ti Armagedon isalakannanto ti sangatauan ta pagpatinggaenna ti turay ti tao. Isalakannanto ti sangatauan ta dadaelenna dagiti dakes a tattao ngem ispalenna dagiti nalinteg. Isalakanna met ti sangatauan ta lapdanna ti pannakadadael ti planetatayo. (Apoc. 11:18) Tapno nalawlawag ti pannakaawattayo kadagitoy a punto, usigentayo ti uppat a saludsod: Ania ti Armagedon? Ania dagiti mapasamak sakbay dayta? Ania ti aramidentayo tapno karamantayo kadagiti maisalakan inton Armagedon? Kasano a makapagtalinaedtayo a matalek bayat nga umas-asideg ti Armagedon?

3. (a) Ania ti kaipapanan ti sao nga “Armagedon”? (b) Sigun iti Apocalipsis 16:14, 16, apay a maibagatayo a saan a literal a lugar ti Armagedon?

³ Basaen ti Apocalipsis 16:14, 16. Naminsan laeng a nausar iti Biblia ti sao nga “Armagedon,” ken nagtaud dayta iti Hebreo a termino a ti kaipapananna ket “Bantay ti Megiddo.” (Apoc. 16:16; ftn.) Ti Megiddo ket maysa a siudad iti nagkauna nga Israel. (Jos. 17:11) Ngem ti Armagedon ket saan a tumukoy iti aniaman a literal a lugar ditoy daga. Imbes ketdi, tumukoy daytoy iti situasion inton maurnong dagiti “ari iti intero a daga” a bumusor ken Jehova. (Apoc. 16:14) Ngem iti daytoy nga artikulo, usarentayo met ti termino nga “Armagedon” a  tumukoy iti gubat a mapasamak kalpasan unay a maurnong dagiti ari ditoy daga. Kasanotayo nga ammo a ti Armagedon ket simboliko a lugar? Umuna, awan ti literal a bantay ti Megiddo. Maikadua, saan a malaon ti Megiddo ‘dagiti ari iti intero a daga’ agraman dagiti armada ken armasda. Maikatlo, kas maammuantayto iti daytoy nga artikulo, mangrugi ti gubat ti Armagedon inton dagiti “ari” ti daga darupenda ti ili ti Dios, nga adda iti nadumaduma a paset ti daga.

4. Apay nga inkonektar ti Dios iti Megiddo ti maudi a naindaklan a gubat?

⁴ Apay nga inkonektar ni Jehova iti Megiddo ti maudi a naindaklan a gubat? Adu a panaggugubat ti napasamak iti Megiddo ken iti kaabayna a Tanap ti Jezreel. Adda gundaway a bimmallaet ni Jehova kadagita a gubat. Kas pagarigan, “iti asideg ti danum ti Megiddo,” tinulonganna ni Ukom Barak ti Israel tapno maabak ti armada dagiti Canaanita nga indauluan ti panguluenda nga agnagan Sisera. Nagyaman ken Jehova ni Barak ken ni propeta Debora gapu iti milagro a panangabakda. Inkantada: “Manipud langit nakilaban dagiti bituen . . . ken Sisera. Ti napegges nga ayus ti Kison inyanudna dagiti kabusor.”​—Uk. 5:19-21.

5. Ania ti napateg a nakaidumaan ti gubat ti Armagedon iti gubat a nakilabanan ni Barak?

⁵ Nagpatingga ti kanta da Barak ken Debora kadagitoy a sasao: “Mapapatay koma ti amin a kabusormo, O Jehova, ngem agbalin koma a kas iti sumingsingising a naraniag nga init dagidiay mangay-ayat kenka.” (Uk. 5:31) Inton Armagedon, madadaelto met dagiti kabusor ti Dios, ngem maisalakanto dagidiay mangay-ayat iti Dios. Adda napateg a nagdumaan dagitoy a dua a gubat. Inton Armagedon, saanto a makilaban ti ili ti Dios. Saandanto pay ketdi nga agiggem iti armas! Ti ‘pigsada ket ti panagtalinaedda a kalmado ken ti panagtalekda’ ken Jehova ken kadagiti nailangitan nga armadana.​—Isa. 30:15; Apoc. 19:11-15.

6. Kasanonto nga abaken ni Jehova dagiti kabusorna inton Armagedon?

⁶ Kasanonto nga abaken ti Dios dagiti kabusorna inton Armagedon? Mabalin nga agusar iti nadumaduma a pamay-an. Kas pagarigan, mabalin nga usarenna ti ginggined, uraro, ken kimat. (Job 38:22, 23; Ezek. 38:19-22) Mabalin a paglalabanenna dagiti kabusorna. (2 Cron. 20:17, 22, 23) Ken mabalin nga usarenna dagiti anghelna a mangpapatay kadagiti dakes a tattao. (Isa. 37:36) Aniaman ti usaren ti Dios, naan-anayto nga agballigi. Madadaelto ti amin a kabusorna. Ket maisalakanto ti amin a nalinteg a tattao.​—Prov. 3:25, 26.

7-8. (a) Sigun iti 1 Tesalonica 5:1-6, anianto ti karkarna a proklamasion dagiti lider ti lubong? (b) Apay a nakapegpeggadto dayta a kinaulbod?

⁷ Ti pannakaiproklama ti “talna ken talged” sakbay ti “aldaw ni Jehova.” (Basaen ti 1 Tesalonica 5:1-6.) Iti 1 Tesalonica 5:2, ti “aldaw ni Jehova” ket tumukoy iti “dakkel a rigat.” (Apoc. 7:14) Kasanotayo nga ammo no dandanin mangrugi dayta a rigat? Ibaga kadatayo ti Biblia nga addanto karkarna a proklamasion. Pagilasinan dayta a mangrugin ti dakkel a rigat.

⁸ Daytanto ti naipadto a pannakaiproklama ti “talna ken talged.” Apay nga ipukkawto dayta dagiti lider ti lubong? Makiramanto kadi dagiti lider ti relihion? Posible. Nupay kasta, dayta a proklamasion ket sabali pay a kinaulbod dagiti demonio. Ngem nakapegpeggadto daytoy a kinaulbod ta ipagarupto dagiti tattao a natalgedda idinto ta pagilasinan dayta a mangrugin ti kakaruan a rigat iti pakasaritaan ti tao. Wen, “pagammuan ta dumtengto ti  kellaat a pannakadadaelda, kas iti panagpasikal ti masikog.” Komusta met ngay dagiti matalek nga adipen ni Jehova? Mabalin a makigtotdanto iti bigla a panangrugi ti aldaw ni Jehova, ngem nakasaganada iti dayta.

9. Mamimpinsanto kadi a dadaelen ni Jehova ti lubong ni Satanas? Ilawlawag.

⁹ Saan a kas iti inaramidna idi kaaldawan ni Noe, saanto a mamimpinsan a dadaelen ni Jehova ti intero a lubong ni Satanas. Imbes ketdi, addanto dua a paset ti panangdadaelna. Umuna, dadaelennanto ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Kalpasanna, dadaelenna inton Armagedon ti dadduma pay a paset ti lubong ni Satanas, a pakairamanan ti politika, militar, ken komersio. Usigentayo dagitoy dua a kangrunaan a pasamak.

10. Sigun iti Apocalipsis 17:1, 6 ken 18:24, apay a dadaelento ni Jehova ti Babilonia a Dakkel?

¹⁰ “Ti pannakadusa ti agdindinamag a balangkantis.” (Basaen ti Apocalipsis 17:1, 6; 18:24.) Kasta unay ti di panangraem ti Babilonia a Dakkel iti nagan ti Dios. Kinaulbod dagiti insurona maipapan iti Dios. Nagbalangkantis iti naespirituan babaen ti pannakialiansana kadagiti agtuturay ti lubong. Inusarna ti pannakabalin ken impluensiana a manggundaway kadagiti miembrona. Ken adu ti imbukbokna a dara, a pakairamanan ti dara dagiti adipen ti Dios. (Apoc. 19:2) Kasanonto a dadaelen ni Jehova ti Babilonia a Dakkel?

11. Ania ti “nalabaga a narungsot nga animal,” ken kasano nga usaren dayta ti Dios a mangitungpal iti pagayatanna maibusor iti Babilonia a Dakkel?

¹¹ Dadaelento ni Jehova ti “agdindinamag a balangkantis” babaen ti “10 a sara” ti “nalabaga a narungsot nga animal.” Dayta a simboliko a narungsot nga animal irepresentarna ti United Nations. Ti 10 a sara irepresentarda dagiti agdama a gobierno a mangsupsuporta iti dayta nga organisasion. Iti tiempo nga inkeddeng ti Dios, bueltaanto dagitoy a gobierno ti simboliko a Babilonia. “Alaendanto ti amin a kinabaknangna ken labusanda” babaen ti panangalada iti kinabaknangna ken panangibutaktakda  iti kinadakesna. (Apoc. 17:3, 16) Makigtotto dagiti sumupsuporta kenkuana iti dayta nga alisto a pannakadadaelna, a kasla mapasamak iti maymaysa nga aldaw. Ipampannakkelna ngamin: “Agtugtugawak a kas reyna, ken saanak a balo, ken diakto pulos agladingit.”​—Apoc. 18:7, 8.

12. Anianto ti saan nga ipalubos ni Jehova nga aramiden dagiti nasion, ken apay?

¹² Saanto nga ipalubos ti Dios a dadaelen dagiti nasion ti ilina. Ipagpannakkel ti ilina nga awitda ti naganna, ken nagtulnogda iti bilinna a panawanda ti Babilonia a Dakkel. (Ara. 15:16, 17; Apoc. 18:4) Inkagumaanda met a tulongan ti sabsabali a pumanaw iti dayta. Isu a dagiti adipen ni Jehova saandanto a “lak-amen dagiti didigrana.” Ngem masubokto latta ti pammatida.

13. (a) Asino ni Gog? (b) Sigun iti Ezekiel 38:2, 8, 9, apay a matignay ni Gog a mapan iti simboliko a lugar a maawagan Armagedon?

¹³ Ti iraraut ni Gog. (Basaen ti Ezekiel 38:2, 8, 9.) Inton madadaelen ti amin nga ulbod a relihion, agtalinaedto a nakatakder ti ili ni Jehova a kas iti agmaymaysa a kayo a nakalasat iti nakapigpigsa a bagyo. Sigurado a makapungtotto ni Satanas. Agusarto iti “narugit a sasao,” wenno ulbod nga impormasion manipud kadagiti demonio, tapno tignayenna ti aliansa dagiti nasion a mangraut kadagiti adipen ni Jehova. (Apoc. 16:13, 14) Dayta nga aliansa ket maawagan iti “Gog iti daga ti Magog.” Inton rumaut dagiti nasion, arigna addadan iti simboliko a lugar a maawagan Armagedon.​—Apoc. 16:16.

14. Anianto ti mabigbig ni Gog?

¹⁴ Agtalekto ni Gog iti “bileg ti tao”​—iti bileg ti armadana. (2 Cron. 32:8) Agtalektayto ken Jehova a Diostayo. Ngem ibilangto dagiti nasion a kinamaag dayta, ta uray ti dati a mannakabalin a Babilonia a Dakkel ket saan a naisalakan dagiti diosna iti panangdadael ti “narungsot nga animal” ken ti ‘10 a sarana’! (Apoc. 17:16) Isu nga ekspektarento ni Gog nga alisto a mangabak. “Kas kadagiti ulep a mangabbong iti daga” ti irarautna iti ili ni  Jehova. (Ezek. 38:16) Ngem mabigbigto ni Gog a natnag iti maysa a silo. Kas ken Faraon iti Nalabaga a Baybay, mabigbigto ni Gog a ni Jehova ti lablabananna.​—Ex. 14:1-4; Ezek. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Anianto ti aramiden ni Kristo inton Armagedon?

¹⁵ Idepensanto ni Kristo ken ti nailangitan nga armadana ti ili ti Dios ket dadaelenda dagiti pasurot ni Gog. (Apoc. 19:11, 14, 15) Ngem anianto ti mapasamak iti kangrunaan a kabusor ni Jehova, ni Satanas, a nangallilaw kadagiti nasion ken nangsugsog kadakuada a mangraut iti ili ti Dios inton Armagedon? Isu ken dagiti demoniona ket itapuakto ni Jesus iti nakaun-uneg nga abut, a pakaipupokanda iti sangaribu a tawen.​—Apoc. 20:1-3.

16. (a) Kasano a maipakitatayo nga ‘am-ammotayo ti Dios’? (b) Apay a pakagunggonaantayo inton Armagedon no am-ammotayo ni Jehova?

¹⁶ Uray nabayagtayon iti kinapudno wenno saan, masapul nga ipakitatayo nga ‘am-ammotayo ti Dios’ ken ‘agtultulnogtayo iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus’ tapno maisalakantayo inton Armagedon. (2 Tes. 1:7-9) ‘Am-ammotayo ti Dios’ no ammotayo dagiti kayatna, dagiti saanna a kayat, ken dagiti pagalagadanna. Ipakpakitatayo met nga am-ammotayo no ayaten ken agtulnogtayo kenkuana ken ipaaytayo kenkuana ti naipamaysa a debosiontayo. (1 Juan 2:3-5; 5:3) No ipakpakitatayo nga am-ammotayo ti Dios, ‘am-ammonatayo’ met, ket dayta ti pakaisalakanantayo inton Armagedon! (1 Cor. 8:3) Kasano? Gapu ta no ‘am-ammonatayo ti Dios,’ kaipapananna nga an-anamongannatayo.

17. Ania ti kaipapanan ti ‘panagtulnog iti naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus’?

¹⁷ Ti “naimbag a damag maipapan ken Apotayo a Jesus” ramanenna ti amin a kinapudno nga insurona, a masarakan iti Sao ti Dios. Agtultulnogtayo iti naimbag a damag no iyaplikartayo dayta iti biagtayo. Dayta a panagtulnog ramanenna ti panangyun-una iti Pagarian, panangsurot kadagiti nalinteg a pagalagadan  ti Dios, ken panangipakaammo iti Pagarian ti Dios. (Mat. 6:33; 24:14) Ramanenna met ti panangsuporta kadagiti napulotan a kakabsat ni Kristo bayat nga itungtungpalda dagiti nadagsen a responsabilidadda.​—Mat. 25:31-40.

18. Kasanonto a masubadan dagiti napulotan a kakabsat ni Kristo ti kinaimbag a naipakita kadakuada?

¹⁸ Asidegen a subadan dagiti napulotan nga adipen ti Dios ti kinaimbag nga impakita kadakuada ti ‘sabsabali a karnero.’ (Juan 10:16) Kasano? Sakbay a mangrugi ti gubat ti Armagedon, addanton idiay langit ti amin a 144,000 kas immortal nga espiritu. Agbalindanton a paset dagiti nailangitan nga armada a mangdadael ken Gog ken mangsalaknib iti “dakkel a bunggoy” dagiti arig karnero a tattao. (Apoc. 2:26, 27; 7:9, 10) Wen, talaga a pribilehio ti dakkel a bunggoy a suportaran dagiti napulotan nga adipen ni Jehova bayat nga addada pay ditoy daga!

19-20. Uray no masusuottayo, kasanotayo a makapagtalinaed a matalek bayat nga umas-asideg ti Armagedon?

¹⁹ Bayat dagitoy maudi nga al-aldaw, masusuot ti adu nga adipen ni Jehova. Ngem makapagibturtayo latta a sirarag-o. (Sant. 1:2-4) Ti maysa a makatulong ket ti agtultuloy a naimpusuan a panagkararag. (Luc. 21:36) Ngem saan laeng a dayta. Masapul met nga adalentayo ti Sao ti Dios iti inaldaw ken utobentayo dayta, a pakairamanan dagiti nakaskasdaaw a padto maipapan iti tiempotayo. (Sal. 77:12) No aramidentayo dagitoy ken naan-anay a makiramantayo iti ministerio, agtalinaed a natibker ti pammatitayo ken sibibiag ti namnamatayo!

²⁰ Panunotem no kasano ti karagsakmo inton awanen ti Babilonia a Dakkel ken nalpasen ti Armagedon! Kangrunaanna, panunotem ti napalalo a ragsakmo inton naan-anayen a masantipikar ti nagan ti Dios ken maalangon ti kinasoberanona! (Ezek. 38:23) Wen, ti Armagedon ket naimbag a damag kadagidiay makaam-ammo iti Dios, agtultulnog iti Anakna, ken agib-ibtur agingga iti panungpalan.​—Mat. 24:13.