1, 2. Ania a karit ti naipasango ken Jefte ken iti balasangna?

NALPASEN ti nabayag a panagdandanagna nga agur-uray. Nabang-aran ti balasang idi nakitana ni tatangna a natalged a nagawid manipud iti paggugubatan. Timmaray a simmabat kenkuana ken maragragsakan iti panangabakna. Ngem imbes a makipagragsak ni tatangna babaen iti kanta ken sala, pinisangna ti namansaan iti dara a badona ket insangitna: “Ay, anakko! Pudno a pinagparintumengnak [wenno, pinagladingitmo daytoy pusok].” Kalpasanna, imbagana dagiti sasao nga agnanayon a mangbalbaliw iti biag ken arapaap ti balasangna a normal a biag. Nupay kasta, imbes nga agladingit, nagsayaat ti insungbatna ken amana. Pinaregtana a tungpalenna ti karina ken Jehova. Ipakita ti sungbatna a nabileg ti pammatina. Agtalek nga aniaman a kiddawen ni Jehova ket pagsayaatanna. (Uk. 11:34-37) Naragsakan la ketdi ni tatangna ken maipagpannakkelna ti anakna ta ammona a maragsakan ni Jehova iti kinatulok ti balasangna a mangsuporta iti desisionna.

² Nagtalek ken nagpannuray ni Jefte ken ti managbuteng iti  Dios a balasangna iti panangimaniobra ni Jehova kadagiti bambanag, uray no narigat nga aramiden dayta. Kombinsidoda a napatpateg ti pananggun-od iti anamong ti Dios ngem ti aniaman a panagsakripisio.

3. Apay a makatulong kadatayo ita ti ulidan ni Jefte ken ti balasangna?

³ Ammotayo a saan a kanayon a nalaka ti agtalinaed a matalek ken Jehova. Kinapudnona, masapul a ‘makidangadangtayo a sipipinget maipaay iti pammati.’ (Jud. 3) Tapno makapagtalinaedtayo a matalek, usigentayo dagiti karit a napagballigian ni Jefte ken ti balasangna. Kasano a nakapagtalinaedda a matalek ken Jehova?

4, 5. (a) Ania ti imbilin ni Jehova kadagiti Israelita idi simrekda iti Naikari a Daga? (b) Sigun iti Salmo 106, ania ti napasamak kadagiti Israelita gapu iti panagsukirda?

⁴ Mabalin nga inaldaw a malaglagip ni Jefte ken ti balasangna dagiti dakes a pagbanagan ti saan a panagmatalek ken Jehova. Agarup 300 a tawen ti napalabasen, naibilin kadagiti inapoda nga ikisapda ti amin a pagano nga agnanaed iti Naikari a Daga. (Deut. 7:1-4) Gapu iti panagsukir dagiti Israelita, naimpluensiaanda kadagiti dakes nga aramid dagiti Canaanita isu a nagdayawda kadagiti ulbod a didiosen ken nagaramidda iti immoralidad.—Basaen ti Salmo 106:34-39.

⁵ Gapu ta nagsukirda, napukawda ti anamong ken pannalaknib ni Jehova. (Uk. 2:1-3, 11-15; Sal. 106:40-43) Narigatan la ketdi dagiti managbuteng iti Dios a pamilia nga agtalinaed a matalek ken Jehova kadagidi a tiempo! Nupay kasta, kuna ti Biblia nga adda dagiti nagmatalek, kas kada Jefte ken ti balasangna, kasta met da Elcana, Anna, ken Samuel, a determinado a nanggun-od iti anamong ti Dios.—1 Sam. 1:20-28; 2:26.

6. Ania dagiti impluensia ti lubong ita, ket ania ti masapul nga aramidentayo?

⁶ Agbibiagtayo iti lubong nga adda dagiti tattao nga agpampanunot ken agtigtignay a kas iti nagkauna a Canaan—itantan-okda ti pannakidenna ken kinaranggas ken iparparegtada ti materialismo. Nangipaay ni Jehova kadatayo kadagiti nalawag a pakdaar kas iti inaramidna kadagiti Israelita tapno masalaknibantayo iti kasta nga impluensia. Makasursurotayo kadi kadagiti nagkamalian dagiti Israelita? (1 Cor. 10:6-11) Masapul a pagreggetantayo nga ikkaten ti aniaman a panagpampanunot a kas kadagiti Canaanita. (Roma 12:2) Ipakpakitatayo kadi a matalektayo babaen ti panagreggettayo a mangaramid iti kasta?

7. (a) Ania ti inaramid dagiti kailian ni Jefte kenkuana? (b) Ania ti inaramid ni Jefte?

⁷ Idi kaaldawan ni Jefte, gapu iti panagsukir dagiti Israelita, nagbalinda nga adipen dagiti Filisteo ken dagiti Ammonita. (Uk. 10:7, 8) Nupay kasta, saan laeng a dagiti kabusor a nasion ti nakasubokan ni Jefte no di ket sinubok pay dagiti kakabsatna ken dagiti panguluen ti Israel. Gapu iti imon ken gura, ni Jefte ket pinapanaw dagiti kakabsatna iti ama, ken naipaidam kenkuana ti kalinteganna nga agtawid kas inauna. (Uk. 11:1-3) Nupay naulpit ti panangtratoda kenkuana, saan nga impalubos ni Jefte a maapektaran ti kababalinna. Imbes a saanna nga ikankano dagiti panglakayen iti Israel idi nagpatulongda kenkuana, tinulonganna ida. (Uk. 11:4-11) Ania ti mabalin a nangtignay ken Jefte a mangipakita nga isu ket naespirituan a tao?

8, 9. (a) Ania dagiti prinsipio iti Mosaiko a Linteg a mabalin a nakatulong ken Jefte? (b) Ania ti kapatgan ken Jefte?

⁸ Saan laeng a nalaing a mannakigubat ni  Jefte. Ammona met no kasano a nakilangen ti Dios iti Israel. Gapu ta ammo ni Jefte ti pakasaritaan ti Israel, nalawag kenkuana no ania ti umiso ken di umiso iti imatang ni Jehova. (Uk. 11:12-27) Dagiti nadiosan a prinsipio nga adda iti Mosaiko a Linteg ti nangsukog iti panagpampanunot ken puso ni Jefte. Ammona a kagura ni Jehova ti agimula iti sakit ti nakem ken ammona a kidkiddawen ti Dios a masapul nga agiinnayat dagiti adipenna. Ibaga pay ti Linteg a masapul nga ipaay ti maysa ti kasapulan ti sabsabali, uray daydiay “manggurgura” kenkuana.—Basaen ti Exodo 23:5; Levitico 19:17, 18.

⁹ Mabalin a tinulad met ni Jefte ti ulidan dagiti matalek a kas ken Jose, a nangipakita iti asi kadagiti kakabsatna uray no “rinugianda a guraen.” (Gen. 37:4; 45:4, 5) Mabalin a ti panagutobna kadagita nga ulidan ti nakatulong ken Jefte a mangaramid iti makaay-ayo ken Jehova. Sigurado a nasaktan ni Jefte gapu iti inaramid dagiti kakabsatna, ngem saan a nagsardeng a nagserbi ken Jehova ken kadagiti adipenna. (Uk. 11:9) Napatpateg ken Jefte ti panangidepensa iti nagan ni Jehova ngem ti aniaman a saan a pagkikinnaawatan. Determinado nga agbalin a matalek ken Jehova a nagresulta iti pagimbaganna ken iti dadduma.—Heb. 11:32, 33.

10. Tapno makapagtignaytayo kas Kristiano ita, kasano a makatulong kadatayo dagiti nadiosan a prinsipio?

¹⁰ Ipalubostayo kadi a ti kapadasan ni Jefte ti mangtignay kadatayo? Mabalin a napadasantayon nga inupaynatayo ti padatayo a Kristiano wenno saan a nasayaat ti panangtrato ti dadduma a kakabsat kadatayo. No kasta, saantayo koma nga ipalubos a dagita a pakasuotan ti mangpasardeng kadatayo a makigimong wenno agserbi ken Jehova ken kanayon a makikadua iti kongregasion. No tuladentayo ni Jefte, makatulong met kadatayo dagiti pagalagadan ti Dios tapno madaerantayo dagiti saan a nasayaat a kasasaad ken agtultuloy nga agbalintayo a naimbag nga ulidan.—Roma 12:20, 21; Col. 3:13.

11, 12. Ania ti inkari ni Jefte, ket ania ti ramanen dayta?

¹¹ Ammo ni Jefte a kasapulanna ti tulong ti Dios tapno mawayawayaan ti Israel iti panangadipen dagiti Ammonita. Inkarina ken Jehova a no pangabakenna iti gubat, ipaayna kenkuana kas “daton a mapuoran” ti umuna a rummuar iti balayna inton makaawid manipud paggugubatan. (Uk. 11:30, 31) Ania ti ramanen dayta a daton?

¹² Kagura ni Jehova ti panangidaton iti tao. Nalawag ngarud a saan a panggep ni Jefte a literal nga idaton ti asinoman. (Deut. 18:9, 10) Sigun iti Mosaiko a Linteg, naan-anay a maipaay ken Jehova ti daton a mapuoran, isu a ti kayat a sawen ni Jefte ket ipaayna dayta a tao tapno ipamaysana ti agserbi iti Dios. Kaipapananna a permanente nga agserbi iti tabernakulo. Immanamong ni Jehova iti kondision ni Jefte ket tinulonganna a nangparmek kadagiti kabusor. (Uk. 11:32, 33) Ngem asino ti maipaay iti Dios kas “daton a mapuoran”?

13, 14. Ania ti ipakita dagiti sasao ni Jefte a nairekord iti Uk-ukom 11:35 maipapan iti pammatina?

¹³ Panunotem ti eksena a nadakamat iti rugi ti artikulo. Idi nagsubli ni Jefte manipud iti paggugubatan, rimmuar ti dungdungnguenna a balasang, ti kakaisuna nga anakna! Masubok itan ni Jefte. Tungpalenna ngata ti karina ket itedna ti balasangna tapno agserbi iti tabernakulo iti intero a panagbiagna?

¹⁴ Dagiti manen nadiosan a prinsipio ti nangiwanwan ken Jefte a mangaramid iti umiso a desision. Nalabit linagipna ti mabasa iti Exodo 23:19 a nangibilin kadagiti adipen ti Dios a situtulok nga ipaayda ti kasayaatan ken Jehova. Ibaga met ti Linteg a no agkari ti maysa, masapul a tungpalenna. Kunana:  “No . . . ti maysa a tao agkari ken Jehova . . . , masapul a saanna a salungasingen ti saona. Rebbeng nga aramidenna ti maitunos iti amin a rimmuar iti ngiwatna.” (Num. 30:2) Kas iti matalek a ni Anna a mabalin a kapanawenanna, masapul a tungpalen ni Jefte ti karina uray ammona a maisakripisio ti masakbayanna ken uray ti masakbayan ti balasangna. Awanen ti sabali nga anakna; ti laeng balasangna ti namnamaenna tapno maaddaan kadagiti annak a mangitultuloy iti naganna ken ti tawidna iti Israel. (Uk. 11:34) Nupay kasta, mabasa iti Uk-ukom 11:35 ti imbaga ni Jefte: “Linuktak ti ngiwatko ken Jehova, ket saanko a kabaelan ti tumallikud.” Ti kinamatalekna ket nangyeg iti bendision ken anamong ti Dios uray no dakkel ti insakripisiona. Kasta koma kadi met ti inaramidmo?

15. Ania ti inkari ti kaaduan kadatayo, ken kasano a mapaneknekantayo a matalektayo?

¹⁵ Idi indedikartayo ti biagtayo ken Jehova, inkaritayo a naan-anay nga aramidentayo ti pagayatanna. Ammotayo a masapul nga agsakripisiotayo tapno matungpaltayo ti inkaritayo. Ngem nangnangruna a masubok ti kinatulnogtayo no makiddaw nga aramidentayo ti saantayo a magustuan iti damo. No agsakripisiotayo ken agserbitayo iti Dios uray no narigat dayta kadatayo, pampaneknekantayo a matalektayo. Kanayon a napatpateg dagiti bendision a maawattayo ngem ti aniaman a sakripisio nga impaaytayo, kasanoman karigat dayta. (Mal. 3:10) Ngem ti ngay panagsakripisio ti balasang ni Jefte?

16. Ania ti reaksion ti balasang ni Jefte iti kari ni tatangna? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹⁶ Mabalin a saan a nalaka para iti balasang ni Jefte nga awaten dagiti pagbanagan ti kari ni tatangna. Naiduma daytoy iti kari ni Anna, nga indedikarna ti anakna a ni Samuel nga agserbi iti tabernakulo kas maysa a Nazareo. (1 Sam. 1:11) Ti maysa a Nazareo mabalinna ti makiasawa ken maaddaan iti pamilia. Ngem ti balasang ni Jefte ket maysa a naan-anay a “daton a mapuoran,” isu a saanna a mabalin ti makiasawa ken maaddaan  iti pamilia. (Uk. 11:37-40) Kas balasang ti naballigi a panguluen ken lider iti Israel, mabalin koma a maited kas asawa ti kasayaatan a lalaki iti Israel. Ngem agbalinto laengen a nanumo nga adipen iti tabernakulo. Ania ti inaramidna? Impakitana nga inyun-unana ti panagserbi ken Jehova idi kinunana: “Amak, no linuktam ti ngiwatmo ken Jehova, aramidem kaniak ti maitunos iti rimmuar iti ngiwatmo.” (Uk. 11:36) Insakripisiona ti gagangay a tarigagayna a maaddaan iti asawa ken annak tapno maitandudo ti pudno a panagdayaw. Kasano a matuladtayo ti kinamanagsakripisiona?

17. (a) Kasano a matuladtayo ti pammati ni Jefte ken ti balasangna? (b) Kasano a maparegtanaka dagiti sasao iti Hebreo 6:10-12 nga agbalin a managsakripisio?

¹⁷ Rinibu nga agtutubo a Kristiano a lallaki ken babbai ti situtulok a saan a mangasawa wenno makiasawa wenno saan a maaddaan iti annak ita tapno naan-anay a makapagserbida ken Jehova. Dagiti nataengan mabalin nga isakripisioda met ti tiempoda a makikadua kadagiti annak ken appokoda tapno makapagtrabaho kadagiti proyekto a panagibangon wenno ageskuela iti School for Kingdom Evangelizers ken tapno agserbi kadagiti lugar nga addaan iti dakdakkel a panagkasapulan kadagiti agibumbunannag iti Pagarian. Dadduma ti nangitantan kadagiti personal a bambanag tapno makiramanda kadagiti kampania a panangasaba bayat ti panawen ti Memorial. Dagita a naimpusuan a panagserbi ket mangyeg iti napalalo a ragsak ken Jehova. Saannanto pulos lipaten ti panagbannog ken ayat nga impakitada kenkuana. (Basaen ti Hebreo 6:10-12.) Mabalin kadi a mangaramidka iti ad-adu pay a panagsakripisio tapno naan-anay a makapagserbika ken Jehova?

18, 19. Ania ti masursurotayo manipud iti salaysay ti Biblia maipapan ken Jefte ken iti balasangna, ken kasano a matuladtayo ida?

¹⁸ Nupay adu a rigat ti napasaran ni Jefte, impalubosna a ti panagpampanunot ni Jehova ti mangiwanwan kadagiti desisionna iti biag. Saan a nagpaimpluensia kadagiti tattao nga adda iti aglawlawna. Saanna nga impalubos a dagiti pakaupayanna ti mangpakapuy iti determinasionna nga agtalinaed a matalek. Gapu iti situtulok a panagsakripisiona ken iti panagsakripisio ti balasangna, binendisionan ida ni Jehova, ken inusarna ida a mangitandudo iti pudno a panagdayaw. Iti tiempo nga adu ti nagsukir kadagiti pagalagadan ti Dios, ni Jefte ken ti balasangna tinungpalda latta dagita.

¹⁹ Iparegta kadatayo ti Biblia nga ‘agbalintayo a tumutulad kadagidiay a babaen ti pammati ken kinaanus tawidenda dagiti kari.’ (Heb. 6:12) Kas ken Jefte ken ti balasangna, agbiagtayo koma maitunos iti napateg a kinapudno nga ipakita ti panagbiagda: Ti kinamatalek mangyeg iti anamong ti Dios.