1, 2. (a) Apay a pakaseknan dagiti tattao idi panawen ni Pablo ti pannakaadipen ken wayawaya? (b) Asino ti imbaga ni Pablo a Pagtaudan ti pudpudno a wayawaya?

NAGBIAG idi dagiti nagkauna a Kristiano iti Imperio ti Roma. Ipampannakkel idi dagiti umilina ti tagtagiragsakenda a linteg, hustisia, ken wayawaya. Nupay kasta, ti pannakabalin ken dayag ti Imperio ti Roma ket kaaduanna a gapu kadagiti adipen. Adda idi tiempo a buklen dagiti adipen ti agarup 30 a porsiento ti populasion ti Roma. Gagangay la ketdi a mapagsasaritaan dagiti ordinario a tattao, a pakairamanan dagiti Kristiano, ti maipapan iti pannakaadipen ken wayawaya.

² Masansan a dinakamat ni apostol Pablo ti maipapan iti wayawaya kadagiti suratna. Ngem ti panggep ti ministeriona ket saan a tapno balbaliwan ti kagimongan wenno politika, a tartarigagayan idi dagiti tattao. Imbes a mangnamnama ni Pablo ken dagiti padana a Kristiano a maited dagiti agtuturay wenno organisasion ti wayawaya, inkagumaanda ketdi nga isuro iti sabsabali ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken ti nakapatpateg a daton a subbot ni Kristo Jesus. Imbaga ni Pablo kadagiti kapammatianna ti Pagtaudan ti pudpudno a wayawaya. Kas pagarigan,  kinunana iti maikadua a suratna kadagiti Kristiano idiay Corinto: “Ni Jehova isu ti Espiritu; ket no sadino ti ayan ti espiritu ni Jehova, adda wayawaya.”—2 Cor. 3:17.

3, 4. (a) Apay a naibaga ni Pablo ti sasao iti 2 Corinto 3:17? (b) Ania ti aramidentayo tapno masagraptayo ti wayawaya nga aggapu ken Jehova?

³ Iti rugi ti surat ni Pablo kadagiti taga-Corinto, imbagana a nagbalin a nadayag ti rupa ni Moises idi simmalog iti Bantay Sinai kalpasan a nakisarita iti anghel ni Jehova. Nagbuteng dagiti tattao idi nakitada ni Moises, isu nga inabbungotanna ti rupana. (Ex. 34:29, 30, 33; 2 Cor. 3:7, 13) “Ngem,” inlawlawag ni Pablo, “inton adda panagturong ken Jehova, ti abbungot maikkat.” (2 Cor. 3:16) Ania ti kaipapanan dayta?

⁴ Kas naammuantayo iti immuna nga artikulo, ni Jehova, ti Namarsua iti amin, ti kakaisuna nga addaan iti naan-anay ken awan limitasionna a wayawaya. Maibagatayo ngarud a no sadino ti ayan ni Jehova ken “no sadino ti ayan ti espiritu ni Jehova,” adda wayawaya. Ngem tapno magun-odtayo dayta a wayawaya, masapul nga ‘agturongtayo ken Jehova,’ kayatna a sawen, maaddaantayo iti nasinged a relasion kenkuana. Dagiti Israelita idiay let-ang kinitada ti bambanag sigun iti panangmatmat ti tao, saan nga iti panangmatmat ni Jehova. Arigna naabbungotan ken timmangken ti puso ken panunotda. Kayatda laeng nga usaren ti pannakawayawayada iti Egipto tapno penkenda ti tarigagay ti lasagda.—Heb. 3:8-10.

5. (a) Ania a kita ti wayawaya ti ipaay ti espiritu ni Jehova? (b) Kasano nga ammotayo a matagiragsaktayo latta ti wayawaya nga ipaay ni Jehova uray nakabaludtayo? (c) Ania dagiti saludsod a sungbatantayo?

⁵ Nupay kasta, saan laeng a pannakawayawaya iti pisikal a pannakaadipen ti ipaay ti espiritu ni Jehova. Wayawayaannatayo iti panangadipen ti basol ken ipapatay ken iti panangadipen ti ulbod a panagdaydayaw ken dagiti kaugalian a nainaig iti dayta, banag a saan a kabaelan nga ipaay ti tao. (Roma 6:23; 8:2) Anian a nagsayaat a wayawaya dayta! Mabalin a masagrap dayta a wayawaya uray nakabalud wenno naadipen ti maysa. (Gen. 39:20-23) Agpayso dayta iti kapadasan da Sister Nancy Yuen ken Brother Harold King, nga agpada a naibalud iti adu a tawen gapu iti pammatida. Mabuyam iti JW Broadcasting ti panangyestoriada iti kapadasanda. (Kitaen ti INTERVIEWS AND EXPERIENCES > ENDURING TRIALS.) Masapul ngarud nga usigentayo dagitoy: Kasano a maipakitayo nga ipatpategtayo ti wayawayatayo? Ken kasano a nainsiriban nga usarentayo ti wayawayatayo?

6. Kasano nga impakita dagiti Israelita a saanda nga impateg ti wayawaya nga inted ni Jehova?

⁶ No ammotayo ti pudno a pateg ti maysa a nangina a regalo, matignaytayo nga agyaman iti nangted iti dayta. Saan nga impateg dagiti Israelita ti wayawaya nga inted ni Jehova idi insalakanna ida iti pannakaadipenda idiay Egipto. Sumagmamano laeng a bulan kalpasanna, kailiwdan dagiti taraon ken mainum idiay Egipto ken nagreklamoda iti ipapaay ni Jehova kadakuada. Kayatda payen ti agsubli sadiay. Agasenyo, napatpateg kadakuada dagiti ‘ikan, pipino, sandia, kutsay, lasona, ken bawang’ ngem ti wayawayada nga agserbi iti pudno a Dios a ni Jehova! Saantayo ngarud a masdaaw no apay a napalalo ti pungtot ni Jehova iti ilina. (Num. 11:5, 6, 10; 14:3, 4) Makasursurotayo koma iti dayta!

7. Kasano nga inyaplikar ni Pablo ti balakadna iti 2 Corinto 6:1, ken kasano a maaramidtayo met dayta?

⁷ Impakaasi ni apostol Pablo kadagiti Kristiano a dida koma tagtagilag-anen  ti wayawaya a siaayat nga inted kadatayo ni Jehova babaen ti Anakna, ni Jesu-Kristo. (Basaen ti 2 Corinto 6:1.) Maduddudog idi ti konsiensia ni Pablo gapu ta ad-adipenen ti basol ken ipapatay. Ngem maragsakan a nangibaga: “Pagyamanan iti Dios baeten ken Jesu-Kristo nga Apotayo!” Apay? Inlawlawagna kadagiti padana a Kristiano: “Ta ti linteg dayta nga espiritu a mangted iti biag iti pannakikaykaysa ken Kristo Jesus winayawayaannakayo manipud iti linteg ti basol ken ti ipapatay.” (Roma 7:24, 25; 8:2) Kas ken Pablo, ditay koma tagtagilag-anen ti panangwayawaya kadatayo ni Jehova iti panangadipen ti basol ken ipapatay. Babaen ti subbot, makapagserbitayo iti Dios nga addaan iti nadalus a konsiensia ken naragsaktayo a mangaramid iti dayta.—Sal. 40:8.

8, 9. (a) Ania ti impakdaar ni apostol Pedro maipapan iti panangusar iti wayawayatayo? (b) Ania dagiti peggad a pakaipaspasanguantayo ita?

⁸ Ngem saantayo laeng nga agyaman, agannadtayo pay tapno saantayo a mausar ti nagpateg a wayawayatayo iti di umiso a pamay-an. Pinakdaarannatayo ni apostol Pedro a ditay usaren ti wayawayatayo a pagpambar iti panangpagusto iti tarigagay ti lasagtayo. (Basaen ti 1 Pedro 2:16.) Saan kadi nga ipalagip kenka dayta ti napasamak kadagiti Israelita idiay let-ang? Mabalin a nangnangruna pay ketdi a kasapulantayo ita dayta a pakdaar. Ituktukon ita ni Satanas ken ti lubongna dagiti makaatrakar a bado ken panaglanglanga, makan ken mainum, paglinglingayan, ken dadduma pay. Masansan a maus-usar kadagiti adbertismen dagiti guapo ken napintas tapno maallukoytayo a gumatang kadagiti saantayo met a kasapulan. Nalaka laeng a maallilawtayo kadagita ket mausartayo iti di umiso ti wayawayatayo!

⁹ Agaplikar met ti balakad ni Pedro kadagiti mas serioso nga aspeto ti biag, kas iti panagpili iti edukasion, trabaho, wenno karera. Kas pagarigan, marikna dagiti agtutubo nga ages-eskuela a masapul nga aramidenda ti amin tapno maawatda kadagiti mabigbigbig nga unibersidad. Nakombinsirda a no nangato ti adalda, makabirokda iti napintas a trabaho ken nangato a sueldo, ken ipakpakita pay dagiti surbey a dakkel ti nagdumaan ti sueldo dagiti nakagraduar kadagita nga eskuelaan ken dagiti hayskul laeng ti naturposna. Gapu ta ti desision dagiti agtutubo ket mabalin nga apektaranna ti intero a panagbiagda, mabalin a makaallukoy unay dagita kadakuada. Ania koma ti laglagipenda ken dagiti nagannakda?

10. Ania koma ti laglagipentayo no usarentayo ti wayawayatayo nga agdesision iti personal a bambanag?

¹⁰ Gapu ta personal ti panagpili kadagita a banag, mabalin nga ipagarup ti dadduma a nawayada a mangpili iti kaykayatda, ipalubos la ketdi ti konsiensiada. Mabalin a pampanunotenda ti imbaga ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Corinto maipapan iti taraon: “Apay koma a ti wayawayak ukomen ti konsiensia ti sabali a tao?” (1 Cor. 10:29) Pudno a nawayatayo nga agpili iti edukasion ken kareratayo, ngem laglagipentayo nga adda limitasion ti wayawayatayo ken adda ibunga ti amin a desisiontayo. Dayta ti rason nga immuna nga imbaga ni Pablo: “Amin a bambanag nainkalintegan [wenno, maipalubos]; ngem saan nga amin a bambanag makapasayaat. Amin a bambanag nainkalintegan; ngem saan nga amin a bambanag makapabileg.” (1 Cor. 10:23) Makatulong dayta tapno mabigbigtayo nga adda adayo a napatpateg a banag nga ikabilangantayo ngem iti kaykayattayo no maipapan iti panangusar iti wayawayatayo nga agdesision iti personal a bambanag.

11. Ania ti panggep a nawayawayaantayo?

¹¹ Iti pakdaar ni Pedro maipapan iti di umiso a panangusar iti wayawaya, imbagana met ti panggep dayta. Pinaregtanatayo nga usarentayo dayta “kas ad-adipen ti Dios.” Ti ngarud talaga a panggep ni Jehova a nangwayawaya kadatayo iti basol ken ipapatay babaen ken Jesus ket tapno mausartayo ti biagtayo “kas ad-adipen ti Dios.”

12. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Noe ken ti pamiliana?

¹² Ti kasayaatan a pamay-an tapno maliklikantayo nga usaren ti wayawayatayo iti di umiso a pamay-an ken di maadipen manen kadagiti nailubongan nga ambision ken tarigagay ket ti panagbalin nga okupado kadagiti naespirituan a banag. (Gal. 5:16) Kas pagarigan, usigentayo ni Noe ken ti pamiliana. Nagbiagda iti naranggas ken immoral a lubong. Ngem saanda a nagpaimpluensia kadagiti tarigagay ken aramid dagiti tattao iti aglawlawda. Kasano a naaramidanda dayta? Nagbalinda nga okupado iti amin nga impaaramid ni Jehova. Imbangonda ti daong, nagurnongda iti taraonda ken taraon dagiti animal, ken pinakdaaranda ti sabsabali. “Inaramid ni Noe ti maitunos iti isuamin nga imbilin kenkuana ti Dios. Inaramidna ti kasta met laeng.” (Gen. 6:22) Ania ti resultana? Nakalasat ni Noe ken ti pamiliana iti panagpatingga daydi a lubong.—Heb. 11:7.

13. Ania nga annongen ti inawat ni Jesus nga intalekna met kadagiti pasurotna?

¹³ Ania ti imbilin ni Jehova nga aramidentayo ita? Ammotayo nga inted ti Dios ken Jesus ti annongen a mangasaba ken imbilin ni Jesus daytoy nga annongen kadagiti adalanna. (Basaen ti Lucas 4:18, 19.) Kaaduan a tattao ita ti binulsek ti dios daytoy a sistema ti bambanag ken adipen ida ti relihion, material a bambanag, ken napolitikaan a sistema. (2 Cor. 4:4) Pribilehiotayo a tuladen ti panangtulong ni Jesus kadagiti tattao a mangammo ken agdayaw ken Jehova, ti Dios ti wayawaya. (Mat. 28:19, 20)  Saan a nalaka dayta ta adu ti lapped. Iti dadduma a lugar, umad-adu dagiti saan nga interesado, nauyong pay ketdi ti dadduma. Isaludsodtayo koma ngarud iti bagitayo, ‘Mabalinko kadi nga usaren ti wayawayak tapno ad-adda a masuportarak ti trabaho ti Pagarian?’

14, 15. Ania ti inaramid ti ili ni Jehova maipapan iti trabaho a panangasaba? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹⁴ Makaparegta a makita nga adu ti nakarikna a nakaas-asidegen ti panungpalan ket pinasimpleda ti biagda tapno makapagpayunirda. (1 Cor. 9:19, 23) Adda dagiti nagserbi iti lugarda; dadduma met ti immakar iti lugar a dakdakkel ti panagkasapulanna. Ipakita ti rekord nga iti napalabas a lima a tawen, nagbalin a nasurok a 1,100,000 ti average a bilang dagiti regular pioneer, ket nasurok a 250,000 ti nainayon iti intero a lubong. Nagsayaat dayta a resulta ti nainsiriban a panangusar iti wayawaya tapno agserbi ken Jehova!—Sal. 110:3.

¹⁵ Ania ti nakatulong kadagitoy a kakabsat tapno nainsiriban a mausarda ti wayawayada? Usigentayo ti kapadasan da John ken Judith, a nagserbi iti adu a pagilian iti napalabas a 30 a tawen. Malagipda nga idi nangrugi ti Pioneer Service School idi 1977, naiparegta ti situtulok a panagserbi iti lugar a dakdakkel ti panagkasapulanna. Tapno maipamaysada dayta a kalat, imbaga ni John a namin-adu a nagsukat iti trabaho tapno agtalinaed a simple ti biagda. Idi addadan iti sabali a pagilian, napaneknekanda a nakatulong ti panagkararag ken panagpannurayda ken Jehova tapno mapagballigianda dagiti lapped, a kas iti panagsursuro iti sabali a lengguahe ken pannakibagay iti sabali a kultura ken klima. Ania ti epekto kadakuada ti adu a tawen a panagserbida? “Nariknak nga okupadoak iti kasayaatan pay laeng a trabaho nga ammok ken napadasak,” kuna ni John. “Nagbalin a talaga a pudpudno kaniak ni Jehova, kas maysa a naayat nga ama. Ad-adda a maawatakon ti kaipapanan ti Santiago 4:8: ‘Umadanikayo iti Dios, ket isu umadaninto kadakayo.’ Ammok a nabirokak ti sapsapulek, ti makapnek a panggep ti biag.”

16. Kasano a nainsiriban nga inusar ti rinibu a kakabsat ti wayawayada?

¹⁶ Saan a kas kada John ken Judith, ababa laeng a panawen ti panagserbi ti dadduma iti amin-tiempo gapu iti kasasaadda. Nupay kasta, adu ti nagboluntario kadagiti panagibangon a proyekto ti organisasion iti intero a lubong. Kas pagarigan, idi maibangbangon ti sangalubongan a hedkuarter idiay Warwick, New York, agarup 27,000 a kakabsat ti nagboluntario nga agtrabaho iti dua a lawas agingga iti makatawen wenno napapaut pay. Adu kadakuada ti nagsakripisio tapno makapagserbida sadiay. Anian a nagsayaat nga ulidan ti panangusar iti wayawaya nga inted ti Dios iti panangidaydayawtayo ken Jehova, ti Dios ti wayawaya!

17. Ania ti nagsayaat a namnama dagidiay nainsiriban a mangus-usar ita iti wayawaya nga inted ti Dios?

¹⁷ Agyamantayo ta naam-ammotayo ni Jehova ken matagtagiragsaktayo ti wayawaya nga ipaay ti pudno a panagdaydayaw. Ipakita koma dagiti desisiontayo nga ipatpategtayo dayta a wayawaya. Imbes a sayangen wenno di umiso ti panangusartayo iti wayawayatayo, usarentayo koma dayta ken dagiti ipaayna a gundaway tapno agserbi a naan-anay ken Jehova. No aramidentayo dayta, matagiragsaktayto dagiti bendision nga inkari ni Jehova inton matungpal daytoy a padto: “Ti mismo a sangaparsuaan met mawayawayaanto iti pannakaadipen iti panagrupsa ken maaddaan iti nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.”—Roma 8:21.