1, 2. (a) Apay a mabalin a maisaludsodtayo ti “Kasano kabayag”? (b) Apay a makaparegta kadatayo dagiti matalek nga adipen idi un-unana?

“KASANO kabayag?” Insaludsod dayta dagiti matalek a propeta a da Isaias ken Habakuk. (Isa. 6:11; Hab. 1:2) Idi insurat ni Ari David ti Salmo 13, namimpat nga insaludsodna: “Kasanonto kabayag?” (Sal. 13:​1, 2) Uray ni Apotayo a Jesu-Kristo insaludsodna met dayta idi naipasango kadagiti tattao nga awanan pammati. (Mat. 17:17) Normal laeng ngarud a maisaludsodtayo met dayta no dadduma.

² Apay a maisaludsodtayo ti, “Kasano kabayag”? Mabalin a gapu ta makapaspasartayo iti kinaawan hustisia. Wenno mabalin a gapu iti panaglakay, panagsakit, wenno rigat ti panagbiag iti “napeggad a tiempo” a ‘nakarigrigat a pakilangenan.’ (2 Tim. 3:1) Wenno mabalin a gapu kadagiti dakes a kababalin dagiti tattao a mangpakapsut ken mangupay kadatayo. Aniaman ti makagapu, makaparegta a maammuan a dagiti matalek nga adipen ni Jehova idi un-unana, insaludsodda met dayta a saludsod a mabalin a mangburburibor kadatayo, ket saanda a nakuestionaran a nangisaludsod iti dayta.

3. Ania ti makatulong kadatayo no maipasangotayo kadagiti narigat a kasasaad?

 ³ Ngem ania ti makatulong kadatayo no maipasangotayo kadagita a narigat a kasasaad? Insurat ni adalan a Santiago, a kabsat ni Jesus: “Ngarud, watwatenyo ti kinaanus, kakabsat, agingga iti kaadda ti Apo.” (Sant. 5:7) Wen, kasapulantayo amin ti kinaanus. Ngem ania ti ramanen dayta a kababalin?

4, 5. (a) Ania ti ramanen ti panagbalin a naanus? (b) Ania ti nangyarigan ni adalan a Santiago iti maysa nga aspeto ti kinaanus? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁴ Sigun iti Biblia, ti kinaanus ket produkto ti nasantuan nga espiritu. No awan ti tulong ti Dios, saan a maipakita dagiti imperpekto a tattao ti kasapulan a kinaanus. Regalo ti Dios ti kinaanus, ket nagpateg ti panagbalin a naanus tapno maipakitatayo ti ayattayo kenkuana. Ti panagbalin a naanus ket panangipakita met nga ay-ayatentayo ti dadduma. No kanayon a saantayo a makaan-anus, rumukop ti ayattayo; no naanustayo, lumagda dayta. (1 Cor. 13:4; Gal. 5:22) Ti kinaanus ramanenna ti dadduma pay a napateg a Nakristianuan a galad. Kas pagarigan, konektado unay dayta iti panagibtur, a makatulong tapno maandurantayo dagiti narigat a kasasaad bayat nga agtalinaedtayo a positibo. (Col. 1:11; Sant. 1:​3, 4) Ti kinaanus ramanenna met ti panagrigat a saan nga agibalbales ken panagtalinaed a natibker aniaman ti maipasango kadatayo. Ken iparparegta ti Biblia a situtulok nga akseptarentayo a kasapulan nga aguraytayo. Naipaganetget dayta nga aspeto ti kinaanus iti Santiago 5:​7, 8. (Basaen.)

⁵ Apay a masapul a situtulok nga akseptarentayo a kasapulan nga urayentayo nga agtignay ni Jehova? Impada ni Santiago ti situasiontayo iti maysa a mannalon. Uray no nagaget nga agmula ti mannalon, saanna latta a makontrol ti paniempo wenno ti panagdakkel dagiti mulana. Dina mapapartak ti tiempo. Akseptarenna a masapul a naanus nga aguray iti “napateg a bunga ti daga.” Adu met dagiti banag a ditay makontrol bayat nga ur-urayentayo a matungpal dagiti kari ni Jehova. (Mar. 13:​32, 33; Ara. 1:7) Kas iti mannalon, masapul a naanus nga aguraytayo.

6. Ania ti maadaltayo ken propeta Mikias?

⁶ Agpada ti kasasaadtayo ita iti kasasaad idi panawen ni propeta Mikias. Nagbiag ti propeta bayat ti panagturay ti dakes nga ari a ni Acaz. Nasaknap idi ti amin a kita ti kinadakes. Kinaagpaysuanna, nagbalin a ‘nalaing’ nga agaramid iti dakes dagiti tattao. (Basaen ti Mikias 7:​1-3.) Inakseptar ni Mikias a saanna a mabalbaliwan ti kasasaad idi. Ania ngarud ti maaramidanna? Kinunana: “No maipapan kaniak, ken Jehova nga agtultuloyakto nga agsiput. Ipakitakto ti panagur-uray [“agan-anusakto nga aguray,” footnote ti nwt-E] iti Dios ti pannakaisalakanko. Denggennakto ti Diosko.” (Mik. 7:7) Kas ken Mikias, masapul met nga ‘aguraytayo.’

7. Apay a saan la a basta aguraytayo lattan a tungpalen ni Jehova dagiti karina?

⁷ No kas ken Mikias ti pammatitayo, situtuloktayo nga aguray ken Jehova. Saantayo a kas iti balud a mangur-uray iti pannakabitayna. Isu ket kapilitan nga aguray, ken saanna a padpadaanan dayta. Naiduma unay ti kasasaadtayo! Situtuloktayo a manguray ken Jehova ta ammotayo a tungpalenna ti karina nga ikkannatayo iti biag nga agnanayon iti umiso a tiempo, ti kasayaatan a tiempo! Agibturtayo koma ngarud nga addaan iti anus ken rag-o. (Col. 1:​11, 12) No saan a kasta ti aramidentayo​—no aguraytayo ngem agreklamo ken agtanabutobtayo  a nakabaybayag nga agtignay ni Jehova​—malidayan ti Diostayo.​—Col. 3:12.

8. Ania ti masapul a laglagipentayo bayat nga ut-utobentayo ti ulidan dagiti nagkauna a matalek a tattao?

⁸ Ad-adda a situtuloktayo nga aguray no lagipentayo dagiti nagkauna a matalek a tattao a naanus a nanguray iti panangtungpal ni Jehova kadagiti karina. (Roma 15:4) Bayat nga ut-utobentayo ti ulidanda, pagimbagantayo no laglagipentayo ti kapaut ti panagurayda, no apay a situtulokda a naguray, ken no ania dagiti bendision a resulta ti kinaanusda.

9, 10. Kasano kabayag nga inuray da Abraham ken Sara ni Jehova?

⁹ Kitaentayo ti pagarigan da Abraham ken Sara. Karamanda “kadagidiay a babaen ti pammati ken kinaanus tawidenda dagiti kari.” Ibaga ti Biblia a “kalpasan a nangipakita ni Abraham iti kinaanus,” nagun-odanna ti kari ni Jehova a bendisionanna ken paaduenna ti kaputotanna. (Heb. 6:​12, 15) Apay a masapul nga aganus ni Abraham? Kasapulan ngamin ti panawen tapno matungpal dayta a kari. Nangrugi a makita dagiti pagilasinan ti pannakatungpal ti tulag ni Jehova ken Abraham idi Nisan 14, 1943 B.C.E. Dayta idi ti tiempo a binallasiwda ken Sara ken dagiti kakaduada ti Karayan Eufrates ket simrekda iti Naikari a Daga. Nagur-uray ngarud ni Abraham iti 25 a tawen sakbay a mayanak ni Isaac idi 1918 B.C.E., ken nagur-uray pay iti kanayonan nga 60 a tawen sakbay a mayanak dagiti appokona a da Esau ken Jacob idi 1858 B.C.E.​—Heb. 11:9.

¹⁰ Kasano kalawa ti daga a tinawid ni Abraham? Kuna ti Biblia: “Saanna [ni Jehova] nga inikkan [ni Abraham] iti aniaman a  sanikua a matawid iti dayta, saan, uray maysa a kaakaba ti dapan; ngem inkarina nga itedna dayta kenkuana kas sanikua, ken iti bin-ina kalpasan kenkuana, bayat nga isu awan pay anakna.” (Ara. 7:5) Naorganisar laeng dagiti kaputotanna kas nasion a mangtagikua iti dayta a daga kalpasan ti 430 a tawen manipud idi binallasiw ni Abraham ti Eufrates.​—Ex. 12:​40-42; Gal. 3:17.

11. Apay a situtulok nga inuray ni Abraham ni Jehova, ken anianto dagiti bendision a resulta ti kinaanusna?

¹¹ Situtulok a naguray ni Abraham ta naibatay ti kinaanusna iti pammatina ken Jehova. (Basaen ti Hebreo 11:​8-12.) Naragsak ni Abraham a naguray, uray no saanna a nakita ti naan-anay a pannakatungpal ti kari idi panawenna. Ngem panunotem ti ragsakto ni Abraham inton mapagungar iti paraiso a daga. Masdaawto a makaammo a namin-adu a nadakamat iti Biblia ti biagna ken dagiti kaputotanna. * Panunotem met ti ragsakna a makaammo iti umuna a gundaway ti kinapateg ti pasetna iti pannakatungpal ti panggep ni Jehova maipapan iti naikari a bin-i! Sigurado a mariknananto a saan a sayang ti nabayag a panagurayna.

12, 13. Apay a kasapulan ni Jose ti kinaanus, ken ania ti nagsayaat a kababalinna?

¹² Situtulok met a naguray ni Jose, ti apoko iti tumeng ni Abraham. Nagbalin ni Jose a biktima iti nakaro a kinaawan hustisia. Umuna, inlako dagiti kakabsatna kas adipen idi agtawen iti agarup 17. Sa naibalud ta napabasol a ginandatna a ramesen ti asawa ti amona. (Gen. 39:​11-20; Sal. 105:​17, 18) Agparang a kasla nadusa pay ketdi gapu ta husto ti inaramidna imbes koma a mabendisionan. Ngem kalpasan ti 13 a tawen, nagbiit a nagbaliw ti bambanag. Nawayawayaan ken naitan-ok​—nagbalin a maikadua a kangatuan iti Egipto.​—Gen. 41:​14, 37-43; Ara. 7:​9, 10.

¹³ Nagsakit kadi ti nakem ni Jose gapu kadagiti dakes a linak-amna? Napukaw kadi ti panagtalekna iti Diosna a ni Jehova? Saan. Ania ti nakatulong ken Jose nga agan-anus nga aguray? Ti pammatina ken Jehova. Nakitana ti panagtignay ni Jehova. Siputam dayta iti imbagana kadagiti kakabsatna: “Dikay agbuteng, ta addaak aya iti saad ti Dios? No maipapan kadakayo, dakes ti pinanunotyo maibusor kaniak. Ti Dios pinanunotna dayta a maipaay a pagimbagan iti panggep a panagtignay a kas iti daytoy nga aldaw tapno taginayonenna a sibibiag ti adu a tattao.” (Gen. 50:​19, 20) Nakita ni Jose a saan a sayang ti panagurayna.

14, 15. (a) Apay a nagsayaat ti kinaanus ni David? (b) Ania ti nakatulong ken David a naanus nga aguray?

¹⁴ Biktima met ni Ari David iti adu a kinadakes. Idi agtutubo pay, pinilin ni Jehova nga agbalinto nga ari iti Israel. Ngem naguray ni David iti dandani 15 a tawen sakbay a nagari iti tribuna. (2 Sam. 2:​3, 4) Bayat dayta a tiempo, kinamkamat ti dakes nga ari a ni Saul tapno papatayenna. * Gapu iti dayta, nagduduma ti nagyananna, napadasanna ti nagyan iti sabali a pagilian ken kadagiti kueba idiay let-ang. Uray napapatay idin ni Saul iti paggugubatan, masapul nga aguray pay ni David iti pito pay a tawen sakbay nga agbalin nga ari iti intero nga Israel.​—2 Sam. 5:​4, 5.

¹⁵ Apay a situtulok a naguray ni David?  Makita ti sungbat iti salmo a namimpat nga insaludsodna: “Kasanonto kabayag?” Kunana: “No maipapan kaniak, iti naayat a kinamanangngaasim nagtalekak; ti pusok agrag-o koma iti panangisalakanmo. Kantaakto ni Jehova, ta isu nakilangen a siiimbag kaniak.” (Sal. 13:​5, 6) Nagtalek ni David iti nasungdo nga ayat ni Jehova. Naragsak a nangur-uray iti pannakaisalakanna, ken pinampanunotna dagiti tulong ni Jehova kenkuana. Wen, ammo ni David a saan a sayang ti panagurayna.

16, 17. Apay a nagsayaat a pagtuladan ti situtulok a panaguray ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo?

¹⁶ No maipapan iti panaganus, saan a namnamaen ni Jehova nga aramidentayo ti dina met kayat nga aramiden. Isu ti kasayaatan a pagtuladan iti situtulok a panaguray. (Basaen ti 2 Pedro 3:9.) Rinibu a tawenen a naanus nga agur-uray ni Jehova tapno naan-anay a masolbar dagiti isyu a nangrugi idiay Eden. ‘Mangin-inanama’ ken naanus nga ur-urayenna ti tiempo a naan-anay a maidaydayawto ti naganna. Agresultanto dayta iti di mailadawan a bendision kadagidiay magagaran a “mangin-inanama” wenno mangur-uray kenkuana.​—Isa. 30:18.

¹⁷ Situtulok met a naguray ni Jesus. Nupay napagballigianna ti pannakasubok ti kinatarnawna ditoy daga ken imparangna ti pateg ti datonna idi 33 C.E., naguray latta agingga idi 1914 sakbay nga agturay. (Ara. 2:​33-35; Heb. 10:​12, 13) Naan-anayto laeng a madadael ti amin a kabusorna inton agpatingga ti Sangaribu a Tawen a Panagturayna. (1 Cor. 15:25) Nabayag dayta a panaguray, ngem masiguradotayo a saan a sayang dayta.

18, 19. Ania ti makatulong kadatayo nga agan-anus nga aguray?

¹⁸ Nalawag ngarud a masapul a situtuloktayo amin nga aguray, nga agbalintayo a naanus. Ngem ania ti makatulong kadatayo a mangaramid iti dayta? Ikararagtayo ti espiritu ti Dios. Laglagipentayo a ti kinaanus ket aspeto ti bunga ti nasantuan nga espiritu. (Efe. 3:16; 6:18; 1 Tes. 5:​17-19) Ipakaasim ken Jehova a tulongannaka nga agan-anus nga agibtur.

¹⁹ Laglagipem met no ania ti nakatulong kada Abraham, Jose, ken David a siaanus a naguray a matungpal dagiti kari ni Jehova. Isu ti pammatida ken Jehova ken ti panagtalekda iti tulongna. Saan a ti bagbagida ken ti pagsayaatanda ti pinampanunotda. No utobentayo ti resulta ti inaramidda, maparegtatayo met nga agan-anus nga aguray.

20. Ania koma ti determinasiontayo?

²⁰ Ngarud, uray no maipasangotayo kadagiti pakasubokan ken pakarigatan, determinadotayo koma latta nga agan-anus nga aguray. Wen, adda dagiti tiempo a mabalin nga isangittayo, “Kasano kabayag, O Jehova?” (Isa. 6:11) Ngem babaen ti tulong ti nasantuan nga espiritu ti Dios, determinadotayo met a mangibaga iti kinuna ni Jeremias: “Ni Jehova ti binglayko . . . Dayta ti makagapu nga iparangarangkonto ti panagur-uray kenkuana.”​—Un. 3:​21, 24.