1, 2. Apay a kadagiti napulotan a Kristiano ti kangrunaan a pagaplikaran ti Roma kapitulo 8?

MAINAIG iti tinawen a pananglaglagip iti ipapatay ni Jesus, binasam kadi ti Roma 8:15-17? Nalabit binasam. Ilawlawag dayta no kasano a maammuan ti maysa a Kristiano nga isu ket napulotan—ti nasantuan nga espiritu mangsaksi iti espirituda. Kasta met, ti umuna a bersikulo dayta a kapitulo tukoyenna “dagidiay naikaykaysa ken Kristo Jesus.” Ngem agaplikar kadi laeng ti Roma kapitulo 8 kadagiti napulotan? Wenno agaplikar met dayta kadagiti Kristiano nga addaan iti namnama nga agbiag ditoy daga?

² Dagiti napulotan a Kristiano ti kangrunaan a nakaiturongan dayta a kapitulo. Inawatda “ti espiritu” kas dagidiay ‘agur-uray iti pannakaampon kas annak, ti pannakaluk-at manipud iti [pisikal a] bagida.’ (Roma 8:23) Wen, agbalindanto nga annak ti Dios idiay langit. Posible dayta gapu ta nagbautisarda kas Kristiano, ken sinubbot ida ti Dios, pinakawanna dagiti basolda, ken indeklarana ida a nalinteg kas naespirituan nga annak.—Roma 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Apay a maikunatayo nga agaplikar met ti Roma kapitulo 8 kadagiti addaan iti namnama nga agbiag ditoy daga?

³ Nupay kasta, agaplikar met ti Roma kapitulo 8 kadagiti addaan  iti namnama nga agbiag ditoy daga gapu ta ibilang ida ti Dios kas nalinteg. Adda pammaneknek a makitatayo iti insurat ni Pablo iti kapitulo 4. Dinakamatna iti dayta a kapitulo ti maipapan ken Abraham, nga addaan iti nabileg a pammati. Nagbiag sakbay nga inted ni Jehova ti Linteg iti Israel ken nabayag pay sakbay nga impaay ni Jesus ti biagna para kadagiti basoltayo. Nupay kasta, binigbig ni Jehova ti nagpaiduma a pammati ni Abraham ken imbilangna a nalinteg. (Basaen ti Roma 4:20-22.) Ibilang met ni Jehova a nalinteg dagiti Kristiano ita a nabileg ti pammatina, a sigun iti Biblia, addaanda iti namnama nga agbiag nga agnanayon ditoy daga. Maitunos iti dayta, magunggonaanda iti balakad ti Roma kapitulo 8 para kadagiti nalinteg.

4. Maitunos iti Roma 8:21, ania koma ti isaludsodtayo iti bagitayo?

⁴ Sigun iti Roma 8:21, masiguradotayo nga umay ti baro a lubong. Ikari dayta a teksto a “ti mismo a sangaparsuaan met mawayawayaanto iti pannakaadipen iti panagrupsa ken maaddaan iti nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.” Ti saludsod ket, Addatayto ngata sadiay a mangawat iti dayta a gunggona? Masiguradom kadi dayta? Makatulong ti Roma kapitulo 8 tapno agballigika.

5. Iti Roma 8:4-13, ania a serioso a banag ti dinakamat ni Pablo?

⁵ Basaen ti Roma 8:4-13. Dakamaten ti Roma kapitulo 8 ti nagdumaan dagidiay magna “maitunos iti lasag” ken dagidiay magna “maitunos iti espiritu.” Mabalin a panunoten ti dadduma nga agaplikar daytoy a panamagduma kadagiti Kristiano ken kadagiti saan a Kristiano. Nupay kasta, inturong ni Pablo ti suratna “kadagidiay amin nga adda idiay Roma kas dagiti dungdungnguen ti Dios, naayaban tapno agbalin a sasanto.” (Roma 1:7) Pinagduma ngarud ni Pablo dagiti Kristiano a nagna maitunos iti lasag ken dagiti Kristiano a nagna maitunos iti espiritu. Ania ti nagdumaanda?

6, 7. (a) Iti Biblia, kasano ti pannakausar ti sao a “lasag”? (b) Iti Roma 8:4-13, ania ti kayat a sawen ni Pablo idi tinukoyna ti sao a “lasag”?

⁶ Usigentayo nga umuna ti sao a “lasag.” Ania ti tuktukoyen ni Pablo? Iti Biblia, nagduduma ti pannakausar ti sao a “lasag.” No dadduma, agaplikar dayta iti mismo a lasag ti bagitayo. (Roma 2:28; 1 Cor. 15:39, 50) Mabalin met a tumukoy dayta iti panagkakabagian. Ni Jesus ket “nagtaud iti bin-i ni David sigun iti lasag,” ken imbilang ni Pablo dagiti Judio kas ‘kabagianna sigun iti lasag.’—Roma 1:3; 9:3.

 ⁷ Ngem maammuantayo iti insurat ni Pablo iti kapitulo 7 no ania a “lasag” ti matuktukoy iti Roma 8:4-13. Innaigna ti panagbiag ‘maitunos iti lasag’ iti “managbasol a gartem [wenno, tarigagay]” a ‘nagtignay iti kamkamengda.’ (Roma 7:5) Ipakita dayta ti kaipapanan dagiti sasao a kinuna ni Pablo: “Dagidiay makitunos iti lasag iturongda ti pampanunotda iti bambanag ti lasag.” Tuktukoyenna dagiti tattao nga inturayan wenno nakapokus kadagiti tarigagay ken pagannayasanda kas imperpekto a tao. Kayatna a sawen, dagitoy dagiti tattao a mangsursurot iti kaykayatda, magusgustuanda, ken pagaayatda, seksual man wenno dadduma pay a banag.

8. Apay a ti pakdaar maipapan iti pannagna “maitunos iti lasag” ket maitutop uray kadagiti napulotan a Kristiano idi?

⁸ Ngem mabalin a masdaawka no apay nga impaganetget ni Pablo kadagiti napulotan a Kristiano ti peggad ti panagbiag “maitunos iti lasag.” Mabalin met kadi a mapasamak dayta kadagiti Kristiano ita nga inawat ti Dios kas gagayyemna ken imbilangna a nalinteg? Makapaladingit ta posible a magna ti asinoman a Kristiano maitunos iti managbasol a lasag. Kas pagarigan, insurat ni Pablo a dadduma a kakabsat idiay Roma ti inadipen ti bukodda a tarigagay, mabalin a seksual a panagtarigagay wenno panagtarigagay iti makan, inumen, wenno iti dadduma pay a banag. Dadduma kadakuada ti ‘mangal-allilaw’ kadagiti inosente a tattao. (Roma 16:17, 18; Fil. 3:18, 19; Jud. 4, 8, 12) Lagipem met a naminsan, maysa a kabsat idiay Corinto ti makikabkabbalay iti asawa ni tatangna. (1 Cor. 5:1) Matarusantayo ngarud no apay nga inusar ti Dios ni Pablo tapno pakdaaranna dagiti Kristiano maipapan iti “panangpampanunot iti lasag.”—Roma 8:5, 6.

9. Ania ti saan a pagaplikaran ti pakdaar ni Pablo iti Roma 8:6?

⁹ Maitutop met dayta a pakdaar ita. Kalpasan ti adu a tawen a panagserbi iti Dios, mabalin a mapanunoten ti maysa a Kristiano dagiti bambanag ti lasag. Saan a tumukoy dayta iti Kristiano a mangpampanunot no dadduma iti pagtaraon, pagtrabahuan, paglinglingayan, wenno uray romantiko nga ayat. Normal laeng dagita iti kaaduan nga adipen ti Dios. Nangan met ni Jesus, ken pinakanna ti dadduma. Nakitana a kasapulan ti panagrelaks. Insurat met ni Pablo ti maipapan iti umiso a lugar ti panangipakita iti kinadungngo wenno kinalailo dagiti agassawa.

10. Iti Roma 8:5, 6, ania ti kayat a sawen ti “iturongda ti pampanunotda”?

¹⁰ Ania ngarud ti kayat a sawen ni Pablo  maipapan iti “panangpampanunot iti lasag”? Ti Griego a sao nga inusar ni Pablo kayatna a sawen ti “panangpampanunot wenno panangipapuso iti maysa a banag, a planuen a naimbag dayta, babaen ti panangipamaysa iti dayta a kapanunotan wenno ugali.” Dagidiay agbibiag maitunos iti lasag ipalubosda a ti kinamanagbasolda ti mangikeddeng iti wagas ti panagbiagda. Kinuna ti maysa nga eskolar maipapan iti dayta a sao iti Roma 8:5: “Iturongda ti panunotda kadagiti bambanag a mainaig iti lasag—dagiti pagaayatda, kanayon a pagsasaritaanda, ar-aramiden ken iparparegtada.”

11. Ania dagiti bambanag a mabalin nga iramantayo no isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Ania ti ipampamaysak iti biagko?’

¹¹ Maitutop laeng kadagiti Kristiano idiay Roma nga usigenda no ania a talaga ti ipampamaysada iti biagda. Posible ngata a dagiti “bambanag ti lasag” ti mangiturturay wenno nakaisentruan ti biagda? Maitutop met nga usigentayo ti nakaisentruan ti biagtayo. Ania ti magusgustuantayo, ken ania ti sangkasaotayo? Ania a talaga ti ipangpangrunatayo iti inaldaw? Pagaayat ti dadduma ti mangraman iti nagduduma nga arak, mangpapintas iti balayda, aggatang kadagiti baro a bado, agnegosio, agbakasion, ken dadduma pay. Saan met ketdi a dakes dagita ta normal laeng a paset ti biag dagita. Kas pagarigan, naminsan a nagaramid ni Jesus iti arak, ken imbaga pay ni Pablo ken Timoteo nga uminum iti “bassit nga arak.” (1 Tim. 5:23; Juan 2:3-11) Ngem ‘kanayon kadi idi nga isarsarita, ar-aramiden ken iparparegta’ da Jesus ken Pablo ti arak? Pagaayatda kadi dayta, nga isu ti ‘kanayon nga isarsaritada’? Saan. Datayo ngay? Ania ti ipampamaysatayo iti biagtayo?

12, 13. Apay a serioso a banag ti aniaman a pampanunotentayo?

¹² Napateg nga usigentayo ti bagitayo. Apay? Insurat ni Pablo: “Ti panangpampanunot iti lasag kaipapananna ti ipapatay.” (Roma 8:6) Serioso dayta—naespirituan nga ipapatay ita ken pisikal nga ipapatay iti masanguanan. Ngem saan nga imbaga ni Pablo nga ipapatay lattan ti pagtungpalan ti maysa a ‘mangpampanunot iti lasag.’ Mabalin ti agbalbaliw. Panunotem ti immoral a lalaki a taga-Corinto a nagna maitunos iti “lasag” a masapul idi a mailaksid. Mabalinna ti agbalbaliw, ket kasta ti inaramidna. Insardengna ti nagna maitunos iti lasag ket nagsubli iti nalinteg a dana.—2 Cor. 2:6-8.

¹³ No nakapagbalbaliw dayta a tao, mabalin met a makapagbalbaliw ti maysa a Kristiano ita, nangruna no ti naaramidanna ket saan met a kas iti kakaro ti inaramid ti lalaki a taga-Corinto. Sigurado a ti pakdaar ni Pablo maipapan iti mabalin a mapasamak iti maysa a ‘mangpampanunot iti lasag’ ti mangtignay koma kadagiti Kristiano nga agbalbaliw no kasapulan!

14, 15. (a) Ania ti aramidentayo tapno maliklikantayo “ti panangpampanunot iti lasag”? (b) Ania ti saan a kayat a sawen ti “panangpampanunot iti espiritu”?

¹⁴ Kalpasan a pinakdaarannatayo ti apostol maipapan iti “panangpampanunot iti lasag,” dinakamatna daytoy makaparegta a sasao: “Ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag ken talna.” Nagsayaat a resulta wenno gunggona dayta—biag ken talna! Kasanotayo a magun-od dayta?

¹⁵ “Ti panangpampanunot iti espiritu” saanna a kaipapanan ti panagar-arapaap. Saanna a kayat a sawen a dagiti laeng bambanag maipapan iti Biblia wenno maipapan iti panagayat iti Dios ken namnama iti masanguanan ti pampanunoten ken ibagbaga ti maysa. Laglagipentayo a gagangay laeng ti panagbiag dagiti tattao a nangparagsak iti Dios kas ken Pablo ken ti dadduma idi umuna a siglo. Nangan ken imminumda. Nangasawa  ti kaaduan ken tinagiragsakda ti biag nga addaan iti pamilia, ken nagtrabahoda tapno masuportaranda ti bagida.—Mar. 6:3; 1 Tes. 2:9.

16. Nupay ar-aramiden ni Pablo dagiti gagangay a bambanag iti biag, ania ti impamaysana?

¹⁶ Nupay kasta, saan nga impalubos dagidi nga adipen ti Dios a dagiti gagangay a bambanag iti biag ti nakaisentruan ti biagda. Kalpasan a nadakamat ni Pablo kas agar-aramid iti tolda, ibaga ti Biblia no ania ti nakaisentruan ti biagna: Kanayon nga impamaysana ti atensionna iti panangasaba ken panangisuro a trabaho. (Basaen ti Aramid 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Ken dagitoy a trabaho ti imparegtana kadagiti kakabsatna idiay Roma. Wen, impamaysa ni Pablo ti biagna kadagiti naespirituan a banag ken aramid. Masapul idi a tuladen dagiti taga-Roma ni Pablo, ken kasta met kadatayo.—Roma 15:15, 16.

17. No iturongtayo ti ‘panunottayo iti espiritu,’ ania a biag ti magun-odtayo?

¹⁷ Ania ti resultana no itultuloytayo nga ipamaysa ti panunottayo iti espiritu? Nalawag ti sungbat ti Roma 8:6: “Ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag ken talna.” Ipakita dayta ti panangipalubostayo nga impluensiaan ken iturayan ti nasantuan nga espiritu ti panunottayo, ken ti panangitunos dayta iti Dios ken iti pampanunotna. Makapagtalektayo a no ipamaysatayo ti biagtayo iti “espiritu,” maaddaantayo itan iti makapnek ken naragsak a panagbiag. Ken maaddaantayo iti agnanayon a biag, idiay man langit wenno ditoy daga.

18. Kasano nga agresulta iti talna “ti panangpampanunot iti espiritu”?

¹⁸ Panunotentayo ti pammasiguro a “ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti . . . talna.” Adu a tattao ti marigatan a maaddaan iti talna ti panunot. Sapsapulenda pay laeng ti talna ngem tagtagiragsakentayon dayta. Ti panangikagumaantayo nga agbalin a mannakikappia kadagiti kapamilia ken kakongregasiontayo ti maysa a pamay-an a matagtagiragsaktayon dayta. Ammotayo nga imperpektotayo ken uray dagiti kakabsattayo. Gapu iti dayta, tumaud dagiti problema no dadduma. No mapasamak dayta, naisuro kadatayo a tungpalentayo ti balakad ni Jesus: “Makikappiaka ken kabsatmo.” (Mat. 5:24) Nalaklaka dayta no sipapanunottayo a ti kabsat ket agserserbi met iti “Dios a mangipaay iti talna.”—Roma 15:33; 16:20.

19. Agdepende iti panunotentayo, ania a naisangsangayan a talna ti mabalin a tagiragsakentayo?

¹⁹ Adda pay sabali a talna a di mailadawan ti kapategna. No iturongtayo ti ‘pampanunottayo iti espiritu,’ matagiragsaktayo ti talna iti Nangaramid kadatayo. Inrekord ni Isaias dagiti sasao nga agaplikar idi panawenna ngem adda dakdakkel a kaitungpalanna ita. Kinunana a saluadan ni Jehova dagiti naan-anay nga agpampannuray kenkuana ken ipaayanna ida iti agtultuloy a talna gapu ta agtaltalekda kenkuana.—Isa. 26:3; basaen ti Roma 5:1.

20. Apay a pagyamanam ti balakad iti Roma kapitulo 8?

²⁰ Kanayonanna, napulotantayo man iti espiritu wenno addaantayo iti namnama nga agbiag nga agnanayon iti paraiso ditoy daga, agyamantayo koma iti balakad ti Dios iti Roma kapitulo 8. Talaga nga agyamyamantayo iti pammaregta a saantayo koma nga ipalubos a “ti lasag” ti kapatgan a banag iti biagtayo! Imbes ketdi, makitatayo ti pateg ti panagbiag maitunos iti pammatalged manipud iti Dios: “Ti panangpampanunot iti espiritu kaipapananna ti biag ken talna.” Agnanayon ti gunggona ti panangsurot iti dayta, ta insurat ni Pablo: “Dagiti isupapak ti basol isu ti ipapatay, ngem ti sagut nga ipaay ti Dios isu ti agnanayon a biag babaen ken Kristo Jesus nga Apotayo.”—Roma 6:23.