1, 2. Ania ti impakpakauna ti Biblia maipapan iti iyaadu dagiti adipen ni Jehova?

DAGITI matalek nga adipen ni Jehova ditoy daga, dagiti Saksina, ti mangbukel iti organisasion a talaga a naisangsangayan. Wen, imperpekto ken agkamali dagiti kamengna. Nupay kasta, rumangrang-ay ken dumakdakkel ti kongregasion ti Dios iti intero a lubong gapu iti nasantuan nga espirituna. Usigentayo ti sumagmamano a banag nga ar-aramiden ni Jehova kadagiti natulok nga adipenna nupay imperpektoda.

² Idi nangrugi ti maudi nga al-aldaw idi 1914, bassit laeng ti bilang dagiti adipen ti Dios ditoy daga. Ngem binendisionan ni Jehova ti panangasabada. Kadagiti simmaruno a dekada, minilion ti nakaammo iti kinapudno ket nagbalinda a Saksi ni Jehova. Kinapudnona, impakpakauna ni Jehova daytoy a naisangsangayan a panagrang-ay. Kinunana: “Daydiay met laeng bassit agbalinto a sangaribu, ket daydiay nagbassitan maysa a mannakabalin a nasion. Siak, ni Jehova, papardasekto dayta iti bukodna a tiempo.” (Isa. 60:22) Pimmudno dayta a padto iti daytoy maudi nga al-aldaw. Kinapudnona, ti bilang dagiti adipen ti Dios ditoy daga ket ad-adun ngem iti populasion ti adu a nasion.

3. Kasano nga impakita dagiti adipen ti Dios ti ayat?

 ³ Ita, tultulongan met ni Jehova dagiti adipenna nga ad-adda pay a mangpatanor iti kangrunaan a galadna—ayat. (1 Juan 4:8) Tinulad ni Jesus ti ayat ti Dios. Kinunana kadagiti pasurotna: “Mangtedak kadakayo iti baro a bilin, nga ayatenyo ti maysa ken maysa . . . Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:34, 35) Iti nabiit pay, pudno unay a napateg dayta idi nasaknap ti panaggugubat dagiti nasion. Kas pagarigan, idi laeng Gubat Sangalubongan II, napapatay ti agarup 55 a milion a tattao. Ngem saan a nakiraman dagiti Saksi ni Jehova iti dayta a panagpipinnatay iti intero a lubong. (Basaen ti Mikias 4:1, 3.) Dayta ti nakatulong kadakuada nga agtalinaed a ‘nadalus iti dara dagiti amin a tattao.’—Ara. 20:26.

4. Apay a naisangsangayan ti iyaadu dagiti adipen ni Jehova?

⁴ Rumangrang-ay ti ili ti Dios iti naranggas a lubong, a kuna ti Biblia a konkontrolen ni Satanas, “ti dios daytoy a sistema ti bambanag.” (2 Cor. 4:4) Imanmaniobrana ti sistema ti politika iti daytoy a lubong ken ti media. Nupay kasta, saanna a kabaelan a pasardengen ti pannakaikasaba ti naimbag a damag. Ngem gapu ta ammo ni Satanas a bassiten ti tiempona, ikagumaanna nga iyadayo dagiti tattao iti pudno a panagdayaw, ket agusar iti nagduduma a pamay-an a mangaramid iti dayta.—Apoc. 12:12.

5. Apay nga adda dagiti gundaway a masaktandatayo ti dadduma? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁵ Ipaganetget ti kongregasion Kristiano ti kinapateg ti panagayat iti Dios ken iti tattao. Imbaga ni Jesus a kasta koma ti maaramid. Idi dinakamatna no ania ti kadakkelan a bilin, kinunana: “‘Masapul nga ayatem ni Jehova a Diosmo buyogen ti intero a pusom ken buyogen ti intero a kararuam ken buyogen ti intero a panunotmo.’ Daytoy ti kadakkelan ken umuna a bilin. Ti maikadua, nga umasping iti dayta, isu daytoy, ‘Masapul nga ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.’” (Mat. 22:35-39) Ngem kuna ti Biblia a gapu iti panagbasol ni Adan, nayanaktayo amin nga imperpekto. (Basaen ti Roma 5:12, 19.) Gapuna, adda dagiti gundaway a makaibaga wenno makaaramid ti dadduma a kakabsat iti pakasaktantayo. Daytoy ti mangsubok iti panagayattayo ken Jehova ken kadagiti adipenna. Ania ti aramidentayo no mapasamak dayta? Nakayebkas wenno nakaaramid met idi dagiti matalek nga adipen ti Dios iti mabalin a nakasaktan ti dadduma, ket adda masursurotayo iti Biblia maipapan iti daytoy a banag.

6. Kasano nga impakita ni Eli a saanna a dinisiplina dagiti annakna?

⁶ Kas pagarigan, addaan ti nangato a padi a ni Eli iti dua nga annak a nagsukir iti linteg ni Jehova. Mabasatayo: “Ti annak ni Eli awan kaes-eskanda a lallaki; saanda a binigbig ni Jehova.” (1 Sam. 2:12) Nupay dakkel ti paset ni Eli iti pannakaitandudo ti pudno a panagdayaw, nagaramid dagiti annakna kadagiti nadagsen a basol. Ammo ni Eli ti maipapan iti dayta ket dinisiplinana koma ida, ngem binaybay-anna dayta. Gapuna, inukom ti Dios ti sangakabbalayan ni Eli. (1 Sam. 3:10-14) Kas resultana, saanen nga agtaud ken Eli dagiti agserbi kas nangato a padi. No nagbiagka koma idi panawen ni Eli, ania ngata ti reaksionmo iti panangpanuynoy ni Eli kadagiti annakna? Impalubosmo ngata a maitibkolka nga agsardengka payen nga agserbi iti Dios?

7. Kasano kadagsen ti basol ni David, ket ania ti inaramid ti Dios maipapan iti dayta?

⁷ Impatpateg ni Jehova ni David gapu ta isu ket makaay-ayo unay kenkuana. (1 Sam. 13:13, 14; Ara. 13:22) Ngem idi agangay, nakikamalala  ni David ken Bat-seba, ket nagsikog. Napasamak dayta bayat nga adda ni Urias a lakayna iti paggugubatan kas soldado. Idi nagawid ni Urias iti balayda, binilin ni David a makidenna ken Bat-seba tapno agparang nga isu ti ama ti ubing. Saan nga inaramid ni Urias ti imbaga ti ari, isu nga implano ni David ti pannakapapatayna iti paggugubatan. Sinagaba ni David ken ti sangakabbalayanna ti resulta ti krimen nga inaramidna. (2 Sam. 12:9-12) Ngem impakita ti Dios ti asi iti daytoy a lalaki a nagna iti sanguanan ni Jehova iti intero a panagbiagna “buyogen ti kinatarnaw ti puso.” (1 Ar. 9:4) No nagbiagka koma idi a kaduam dagiti adipen ti Dios, ania ngata ti reaksionmo? Naitibkolka ngata gapu iti dakes nga inaramid ni David?

8. (a) Ania ti mangipakita a saan a tinungpal ni Pedro ti saona? (b) Kalpasan a nagkamali ni Pedro, apay a nagtultuloy latta nga inusar ni Jehova?

⁸ Ti sabali pay a pagarigan ket ti maipapan ken apostol Pedro. Pinili ni Jesus ni Pedro kas maysa kadagiti apostol. Ngem adda dagiti gundaway a nakaibaga wenno nakaaramid ni Pedro iti nagbabawyanna idi agangay. Kas pagarigan, iti narigat a tiempo, ni Jesus ket pinanawan dagiti apostol. Imbaga idi ni Pedro a saanna nga aramiden dayta uray no inaramid ti dadduma. (Mar. 14:27-31, 50) Ngem idi natiliwen ni Jesus, isu ket pinanawanen ti amin nga apostol, agraman ni Pedro. Namitlo pay ketdi nga inlibak ni Pedro nga am-ammona ni Jesus. (Mar. 14:53, 54, 66-72) Ngem nagladingitan ken nagbabawyan dayta ni Pedro isu a nagtultuloy latta nga inusar ni Jehova. No maysaka koma nga adalan idi, naapektaran ngata ti kinasungdom ken Jehova gapu iti inaramid ni Pedro?

9. Apay nga agtalekka a kanayon a nalinteg ti Dios?

⁹ Sumagmamano laeng dagita a pagarigan dagiti nakaaramid iti nakasaktan ti dadduma. Adu pay dagiti kasasaad iti napalabas a siglo ken iti agdama ti mabalin a madakamat, a dadduma a nagserbi ken Jehova ti nakaaramid iti di umiso a nakasaktan ti dadduma. Ti punto ket, ania ngata koma ti reaksionmo? Ipalubosmo kadi a dagiti kamalida ti mangitibkol kenka, ket panawam ni Jehova ken dagiti adipenna,  agraman dagiti kakongregasionmo? Wenno bigbigem nga ipalubos ni Jehova nga aglabas ti tiempo tapno agbabawi ti nakabasol ket naan-anay nga ilintegna ti kamalina ken agtignay iti umiso? Ngem no dadduma, saan nga awaten dagiti nakaaramid iti nadagsen a basol ti asi ni Jehova ken saanda nga agbabawi. Kadagita a kasasaad, agtalekka kadi nga ukomento ni Jehova dagiti nakaaramid iti kasta a basol iti umiso a tiempo, nalabit ilaksidna ida iti kongregasion?

10. Ania ti ammo ni Jesus maipapan iti kamali da Judas Iscariote ken Pedro?

¹⁰ Dakamaten ti Biblia dagiti salaysay maipapan kadagiti adipen ti Dios a nagtalinaed a nasungdo ken Jehova ken iti ilina uray no agar-aramid iti nadagsen a basol dagiti adda iti aglawlawda. Kas pagarigan, kalpasan ti agpatnag a panagkararag ni Jesus iti Amana, pinilina ti 12 nga apostol. Ni Judas Iscariote ti maysa kadakuada. Idi agangay, liniputan ni Judas ni Jesus. Saan nga impalubos ni Kristo a ti panangtraidor kenkuana ni Judas ken ti panangilibak kenkuana ni Pedro ti mangdadael iti relasionna iti Amana a ni Jehova. (Luc. 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Ammo ni Jesus a dagita a tignay ket saan a kamali ni Jehova wenno ti amin nga adipenna. Intultuloy ni Jesus ti trabahona uray no naupay gapu iti aramid ti dadduma a pasurotna. Ginunggonaan ni Jehova babaen ti panangpagungarna kenkuana ken naaddaan iti pribilehio nga agbalin nga Ari iti nailangitan a Pagarian.—Mat. 28:7, 18-20.

11. Ania ti impakpakauna ti Biblia maipapan kadagiti adipen ni Jehova ita?

¹¹ Natibker ti nakaibatayan ti panagtalek ni Jesus ken Jehova ken iti ilina agingga ita. Kinapudnona, talaga a nakaskasdaaw no panunotentayo ti maar-aramidan ni Jehova babaen kadagiti adipenna iti daytoy maudi nga al-aldaw. Awan ti sabali a mangikaskasaba iti kinapudno iti intero a lubong, ta saan ida nga iwanwanwan ni Jehova a kas iti ar-aramidenna iti nagkaykaysa a kongregasionna ita. Deskribiren ti Isaias 65:14 ti naespirituan a kasasaad dagiti adipen ti Dios ita: “Adtoy! Dagiti bukodko nga adipen agdir-idanto a sirarag-o gapu iti nasayaat a kasasaad ti puso.”

12. Ania koma ti panangmatmatmo iti kamali ti dadduma?

¹² Maragragsakan dagiti adipen ni Jehova iti naimbag a maar-aramidanda gapu ta iwanwanwan ida ni Jehova. Iti sabali a bangir, arigna agladladingit ti lubong nga iturturayan ni Satanas bayat a dumakdakes dagiti kasasaad. Saan ngarud a nainsiriban ken saan nga umiso nga ipabasol ken Jehova wenno iti kongregasion dagiti kamali ti sumagmamano nga adipen ti Dios. Masapul a taginayonentayo ti kinasungdotayo ken Jehova ken kadagiti urnosna ken sursuruentayo no kasano a matmatantayo wenno ania ti aramidentayo no agkamali ti dadduma.

13, 14. (a) Apay nga anusantayo koma ti maysa ken maysa? (b) Ania a kari ti kayattayo a laglagipen?

¹³ Ania ngarud ti aramidentayo no adda adipen ti Dios a makaibaga wenno makaaramid iti kamali a pakasaktantayo? Nagsayaat daytoy a prinsipio ti Biblia: “Dika agdarasudos iti espiritum nga agrurod, ta ti panagrurod isu ti agsaad iti saklot dagidiay maag.” (Ecl. 7:9) Laglagipentayo koma nga amintayo ket agarup 6,000 a tawenen nga adayo iti kinaperpekto a naadda idiay Eden. Nalaka laeng nga agkamali dagiti imperpekto a tao. Gapuna, saan a nasayaat a nalabes ti namnamaentayo kadagiti kakabsat ken saantayo koma nga ipalubos a ti kamalida ti mangikkat iti rag-otayo kas paset ti organisasion ti Dios iti daytoy maudi nga al-aldaw. Dakdakkel pay a kamali no ipalubostayo a ti kamali ti dadduma ti mangitibkol kadatayo ket panawantayo ti organisasion ni Jehova. No kasta  ti mapasamak, saantayo laeng a mapukaw ti pribilehiotayo a mangaramid iti pagayatan ti Dios no di ket uray ti namnamatayo nga agbiag iti baro a lubong ti Dios.

¹⁴ Tapno agtalinaed ti rag-otayo ken natibker ti namnamatayo, kanayon koma a nalawag iti panunottayo ti makaliwliwa a kari ni Jehova: “Adtoy mangparsuaak iti baro a langlangit ken baro a daga; ket dagiti immun-una a banag saandanto a maipalagip, saandanto met a tumpuar iti puso.” (Isa. 65:17; 2 Ped. 3:13) Saanmo koma nga ipalubos a ti kamali ti dadduma ti manglapped kenka a manggun-od kadagita a bendision.

15. Ania ti imbaga ni Jesus nga aramidentayo no makaaramid iti kamali ti dadduma?

¹⁵ Ngem gapu ta awantayo pay iti baro a lubong, masapul nga ikabilangantayo dagiti pampanunot ti Dios tapno ammotayo no ania ti aramidentayo no adda makaibaga wenno makaaramid iti kamali a pakasaktantayo. Kas pagarigan, laglagipentayo ti prinsipio nga imbaga ni Jesus: “No pakawanenyo dagiti tattao kadagiti labsingda, pakawanennakayto met ti nailangitan nga Amayo; idinto ta no saanyo a pakawanen dagiti tattao kadagiti labsingda, uray ni Amayo saannanto a pakawanen dagiti labsingyo.” Laglagipem met nga idi dinamag ni Pedro no masapul a mangpakawantayo iti “agingga iti mamimpito,” imbaga ni Jesus: “Kunak kenka, saan nga, agingga iti mamimpito, no di ket, agingga iti mamimpitopulo ket pito.” Nalawag a ti kayat a sawen ni Jesus ket kanayon koma a situtuloktayo a mangpakawan. Daytoy koma ti umuna ken kapatgan a panggeptayo.—Mat. 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Ania ti nagsayaat nga ulidan ni Jose?

¹⁶ Nangipakita iti nagsayaat nga ulidan ni Jose, ti inauna iti dua nga annak da Jacob ken Raquel, no ania ti aramiden no adda makaaramid iti kamali. Nagimon kenkuana ti sangapulo a kakabsatna gapu ta isu ti paborito ti amada. Gapuna, inlakoda ni Jose kas adipen. Kalpasan ti adu a tawen, nagbalin ni Jose a maikadua a kangatuan nga agturay iti Egipto gapu iti nagsayaat nga inaramidna sadiay. Idi adda nakaro a bisin, napan dagiti kakabsat ni Jose idiay Egipto tapno gumatangda iti taraon ngem saanda a nailasin ni Jose. Mabalin koma nga usarenna ti autoridadna tapno agibales gapu iti dakes nga inaramidda kenkuana. Ngem sinubokna dagiti kakabsatna tapno maammuanna no nagbalbaliwdan. Idi nakita ni Jose a talaga a nagbalbaliwen dagiti kakabsatna, inyam-ammona ti bagina kadakuada. Kinunana idi agangay: “Dikay agbuteng. Siak itultuloykonto ti panangabasto kadakayo ken ti babassit nga annakyo iti taraon.” Imbaga pay ti salaysay ti Biblia: “Ngarud liniwliwana ida ken nagsao kadakuada buyogen ti panangipanamnama.”—Gen. 50:21.

17. Ania ti kayatmo nga aramiden no makaaramid iti kamali ti dadduma?

¹⁷ Nagsayaat met a laglagipen a gapu ta agkamalitayo amin, mabalin a masaktantayo met ti dadduma. No mabigbigtayo a naaramidtayo dayta, ibalakad ti Biblia a mapantayo iti nasairtayo ken ikagumaantayo ti makikappia. (Basaen ti Mateo 5:23, 24.) Apresiarentayo no saan a dagiti kamalitayo ti kitkitaen ti dadduma, ket kasta met koma ti aramidentayo kadakuada. Iparegta ti Colosas 3:13 kadatayo: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo.” Ti ayat nga adda iti maysa a Kristiano “saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran,” kuna ti 1 Corinto 13:5. No pakawanentayo ti sabsabali, pakawanennatayo met ni Jehova. Wen, no adda makaaramid iti kamali kadatayo, tuladentayo koma ti pannakilangen kadatayo ti naasi nga Amatayo no makaaramidtayo iti kamali.—Basaen ti Salmo 103:12-14.