1. Apay a masapul nga ipangagtayo ti pakdaar ni Jesus?

KINUNA ni Jesus iti padtona maipapan iti maudi nga al-aldaw: “Agannadkayo tapno saan a pulos a mapadagsenan ti pusoyo . . . kadagiti pakaringgoran iti biag,” kayatna a sawen, dagiti pakaringgoran iti trabaho wenno dagiti pakadanagan iti inaldaw a panagbiag. (Luc. 21:34) Masapul nga ipangagtayo dayta a pakdaar. Apay? Gapu ta maipaspasangotayo met ita kadagiti makapa-stress a problema a pakaipaspasanguan ti dadduma.

2. Ania dagiti problema a pakaipaspasanguan dagiti kakabsattayo?

² No dadduma, aggigiddan dagiti makapa-stress a problematayo. Kitaentayo dagitoy a pagarigan. Ti Saksi nga agnagan John, * nga adda sakitna a multiple sclerosis, ket nakigtot ken nalidayan idi pinanawan ti asawana kalpasan ti 19 a tawen a panagkaduada. Idi kuan, nagsardeng nga agserbi ken Jehova ti dua nga annakna a babbai. Sabali met dagiti problema ti agassawa a da Bob ken Linda. Agpada a naawananda iti trabaho, ket kapilitan a panawanda ti balayda ta didan kabaelan a bayadan. Malaksid kadagita, nadayagnos nga adda sakit ti puso ni Linda a mabalin a pakatayanna, ken adda pay sabali a sakit a mangrugin a mangperdi iti immune system-na.

3. Ania ti masiguradotayo sigun iti Filipos 4:6, 7?

³ Masiguradotayo a maawatan ti Namarsua ken naayat nga Amatayo, ni Jehova, ti epekto kadatayo ti stress. Kayatnatayo a tulongan kadagiti problematayo. (Basaen ti Filipos 4:6, 7.) Naglaon ti Sao ti Dios iti adu a salaysay a mangipakita kadagiti problema nga inibturan dagiti adipenna. Nairekord met no kasano a tinulongan ida ni Jehova a mangsango kadagiti  narigat a situasion. Usigentayo ti sumagmamano a pagarigan.

4. Ania dagiti problema a nakaipasanguan ni Elias, ken ania ti nariknana maipapan ken Jehova?

⁴ Nagserbi ni Elias ken Jehova bayat ti narigat a tiempo ken naipasango kadagiti nakaro a problema. Ni Ari Ahab, a maysa kadagiti di matalek nga ari iti pakasaritaan ti Israel, inasawana ti nakadakdakes a babai a ni Jezebel nga agdaydayaw ken Baal. Insaknapda a dua ti panagdaydayaw ken Baal ken pinapatayda ti adu a propeta ni Jehova. Nakalibas ni Elias. Nalasatanna met ti nakaro a bisin gapu iti panagpannurayna ken Jehova. (1 Ar. 17:2-4, 14-16) Kasta met, nagtalek ni Elias ken Jehova idi kinaritna dagiti propeta ken managdaydayaw ni Baal. Pinaregtana dagiti Israelita nga agserbida ken Jehova. (1 Ar. 18:21-24, 36-38) Nakaad-adu ti pammaneknek ni Elias a supsuportaran isuna ni Jehova kadagita a makariribuk a tiempo.

5-6. Sigun iti 1 Ar-ari 19:1-4, ania ti narikna ni Elias, ken kasano nga impakita ni Jehova nga ipatpategna ni Elias?

⁵ Basaen ti 1 Ar-ari 19:1-4. Ngem nagbuteng ni Elias idi impangta a patayen ni Reyna Jezebel. Isu a nagkamang idiay Beer-sheba. Naupay unay nga uray la “kiniddawna a matay koman.” Apay a kasta ti nariknana? Imperpekto ni Elias, nga “addaan . . . iti rikna a kas kadatayo.” (Sant. 5:17) Nalabit nariknana a dinan kabaelan dagiti pakariribukanna ken nabambannogen. Mabalin a pinanunot ni Elias nga awan serserbi dagiti panagsakripisiona para iti pudno a  panagdaydayaw, awan ti simmayaatan ti Israel, ken is-isu laengen ti agserserbi ken Jehova. (1 Ar. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Mabalin a masdaawtayo no apay a kasta ti narikna daytoy a matalek a propeta. Ngem naawatan ni Jehova ti rikna ni Elias.

⁶ Saan nga inungtan ni Jehova ni Elias idi inyebkasna ti rikriknana. Imbes ketdi, tinulonganna ni Elias tapno agsubli ti pigsana. (1 Ar. 19:5-7) Idi agangay, siaanus nga inlinteg ni Jehova ti panagpampanunot ni Elias babaen ti panangipakitana iti nakaskasdaaw a pannakabalinna. Sa imbagana nga adda pay 7,000 a tattao iti Israel a saan a nagdayaw ken Baal. (1 Ar. 19:11-18) Babaen kadagita, impakita ni Jehova nga ipatpategna ni Elias.

7. Apay a makaparegta ti pamay-an ni Jehova a nangtulong ken Elias?

⁷ Makapa-stress kadi ti situasionmo? Makaliwliwa a maammuan a naawatan ni Jehova ti rikrikna ni Elias! Maawatanna met ngarud dagiti pakarigatantayo. Ammona dagiti limitasiontayo, ken uray ti pampanunoten ken rikriknatayo. (Sal. 103:14; 139:3, 4) No tuladentayo ni Elias babaen ti panagtalektayo ken Jehova, tulongannatayo a mangsango kadagiti problema a makapa-stress kadatayo.​—Sal. 55:22.

8. Kasano a tulongannaka ni Jehova tapno mapagballigiam ti stress?

⁸ Gapu iti stress, posible nga agbalin a negatibo ti panagpampanunotmo, ket dayta ti mangupay kenka. No mapasamak dayta, laglagipem a tulongannaka ni Jehova tapno mapagballigiam ti stress. Kasano? Aw-awisennaka a mangibaga kadagiti pakadanagam. Sigurado a denggenna ti panagpakaasim. (Sal. 5:3; 1 Ped. 5:7) Isu a kanayon nga ikararagmo ken Jehova dagiti problemam. Saan a direkta nga agsao kenka kas iti inaramidna ken Elias, ngem agsao kenka babaen ti Biblia a Saona ken babaen ti organisasionna. Maliwliwa ken maaddaanka iti namnama gapu kadagiti salaysay a mabasam iti Biblia. Maparegtadaka met dagiti kakabsat.​—Roma 15:4; Heb. 10:24, 25.

9. Kasano a makatulong kadatayo ti pagtaltalkantayo a gayyem?

⁹ Idi imbaga ni Jehova nga ited ni Elias ti dadduma a responsabilidadna ken Eliseo, impaayanna ni Elias iti kadua a kasapulanna, a nakatulong kenkuana a mangibtur iti nakaro a ladingitna. Kasta met, no iyebkastayo ti rikriknatayo iti pagtaltalkantayo a gayyem, matulongannatayo a mangdaer iti napalalo a ladingittayo. (2 Ar. 2:2; Prov. 17:17) No makitam a kasla awan ti pangyebkasam iti rikriknam, ikararagmo ken Jehova a tulongannaka a makasarak iti nataengan iti naespirituan a Kristiano a mangparegta kenka.

10. Kasano a matulongannatayo nga agibtur ti kapadasan ni Elias, ken kasano a matulongannatayo ti kari iti Isaias 40:28, 29?

¹⁰ Tinulongan ni Jehova ni Elias iti pakadanaganna ket simamatalek a nakapagserbi iti adu a tawen. Makaparegta kadatayo ti kapadasan ni Elias. Mabalin a makapasartayo iti nakaro nga stress a mangibus iti pigsatayo ken mangpakapuy iti pakinakemtayo. Ngem no agpannuraytayo ken Jehova, ikkannatayo iti bileg tapno maitultuloytayo ti agserbi kenkuana.​—Basaen ti Isaias 40:28, 29.

11-13. Ania ti epekto ti stress kadagiti nagkauna nga adipen ti Dios?

¹¹ Naipasango met iti nakaro a ladingit ti dadduma pay a karakter ti Biblia. Kas pagarigan, inibturan ni Hanna ti nakababain a kinaawan anakna ken ti naulpit a panangin-insulto  kenkuana ti karibalna. (1 Sam. 1:2, 6) Gapu iti nakaro a ladingit ken saem ti riknana, nagsangsangit ken napukawna ti ganasna a mangan.​—1 Sam. 1:7, 10.

¹² Adda dagiti gundaway a napalalo ti pannakariribuk ni Ari David. Panunotem dagiti problema a nakaipasanguanna. Permi ti pannakakonsiensiana gapu iti adu a basolna. (Sal. 40:12) Nagrebelde kenkuana ti dungdungnguenna nga anak a ni Absalom, a nagtungpal iti ipapatayna. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Nagtraidor ken David ti maysa kadagiti kasingedan a gayyemna. (2 Sam. 16:23–17:2; Sal. 55:12-14) Adu kadagiti salmo nga insurat ni David ti mangiladawan iti pannakaupayna, kasta met ti natibker a panagtalekna ken Jehova.​—Sal. 38:5-10; 94:17-19.

¹³ Inapalan ti maysa a salmista ti panagbiag dagiti dakes a tattao. Mabalin a kaputotan isuna ti Levita a ni Asaf, ken nagserbi iti “naindaklan a santuario ti Dios.” Nariribukan daytoy a salmista, isu a saanen a naragsak ken saanen a kontento. Pinanunotna pay ketdi a kurang ti gunggona a maaw-awatna iti panagserbina iti Dios.—Sal. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Ania ti masursurotayo iti tallo a pagarigan iti Biblia maipapan iti panagpatulong ken Jehova?

¹⁴ Dagitoy a tallo nga agdaydayaw ken Jehova ket nangnamnama iti tulongna. Inyebkasda kenkuana ti pakadanaganda babaen ti napasnek a kararag. Sipaprangka nga imbagada dagiti rason no apay a nakaro ti ladingitda. Ket intultuloyda ti mapan iti lugar a pagdaydayawan ken Jehova.​—1 Sam. 1:9, 10; Sal. 55:22; 73:17; 122:1.

¹⁵ Siaasi a tinulongan ni Jehova ti tunggal maysa kadakuada. Naaddaan ni Hanna iti natalna a panunot. (1 Sam. 1:18) Insurat ni David: “Adu ti rigat daydiay nalinteg, ngem  manipud amin kadagita, isu ket ispalen ni Jehova.” (Sal. 34:19) Ken narikna ti salmista idi agangay nga ‘ig-iggaman ni Jehova ti makannawan nga imana,’ nga inwanwanna babaen ti naayat a balakad. Inkantana: “Ti iyaasidegko iti Dios ket pagimbagak. Ti Kangatuan nga Apo a ni Jehova ti pagkamangak.” (Sal. 73:23, 24, 28) Ania ti maadaltayo kadagitoy a pagarigan? No dadduma, mapadagsenantayo iti adu a problema a mang-stress kadatayo. Ngem makapagibturtayo no utobentayo no kasano a tinulongan ni Jehova ti sabsabali, no agpannuraytayo kenkuana iti kararag, ken no agtulnogtayo kenkuana babaen ti panangaramidtayo no ania ti ibagana.​—Sal. 143:1, 4-8.

16-17. (a) Apay a ditay koma iyad-adayo ti bagitayo? (b) Kasano a maisublitayo ti bilegtayo?

¹⁶ Adda pay napateg a leksion a maisuro kadatayo dagitoy tallo a pagarigan​—ditay koma iyad-adayo ti bagitayo ken Jehova ken kadagiti kakabsat. (Prov. 18:1) Kinuna ni Nancy, a nakaro ti stress-na idi pinanawan ni lakayna: “Adu nga aldaw a diak kayat a makita wenno kasarita ti asinoman. Ngem bayat nga iyad-adayok ti bagik, lallalo met a nalidayak.” Nagbaliw ti bambanag idi timmulong ni Nancy kadagiti addaan iti problema. Imbagana: “Dimngegak bayat nga inlawlawagda dagiti problemada. Nadlawko a bayat a  makipagrikriknaak kadakuada, saanko unay a mapanunot dagiti problemak.”

¹⁷ Maisubli ti bilegtayo no umatendertayo kadagiti gimong. No makigimgimongtayo, ik-ikkantayo ni Jehova iti kanayonan a gundaway a ‘tumulong ken mangliwliwa’ kadatayo. (Sal. 86:17) Sadiay a pabilgennatayo babaen ti nasantuan nga espirituna, ti Saona, ken dagiti kakabsat. Mangipaay dagiti gimong iti gundaway a “makapagpipinnaregtatayo.” (Roma 1:11, 12) Imbaga ti sister nga agnagan Sophia: “Ni Jehova ken dagiti kakabsat ti timmulong kaniak nga agibtur. Nakapatpateg kaniak dagiti gimong ti kongregasion. Nariknak a no ad-adu ti tiempok iti ministerio ken iti kongregasion, ad-adda a maibturak ti stress ken panagdanag.”

18. No maup-upaytayo, ania ti ipaay kadatayo ni Jehova?

¹⁸ No maup-upaytayo, laglagipentayo koma a saan laeng nga inkari ni Jehova a permanentento nga ikkatenna ti stress no di ket kayatnatayo pay a tulongan itan a mangibtur iti dayta. Ipaayna kadatayo ti ‘tarigagay ken pannakabalin’ tapno mapagballigiantayo ti pannakaupay ken kinaliday.​—Fil. 2:13.

19. Ania ti ipasigurado kadatayo ti Roma 8:37-39?

¹⁹ Basaen ti Roma 8:37-39. Ipasigurado ni apostol Pablo nga awan ti makaisina kadatayo iti ayat ti Dios. Kasano a matulongantayo dagiti kakabsat a mais-stress? Ilawlawag ti sumaruno nga artikulo no kasano a matuladtayo ni Jehova babaen ti panangngaasi ken panangsuportatayo kadagiti kakabsat no agladladingit wenno mais-stress-da.