1, 2. (a) Adu a biag ti naispal ti ania a pakdaar? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) (b) Ania a panangiwanwan a makaispal iti biag ti adda kadagiti adipen ti Dios?

“STOP, LOOK, LISTEN.” Adun a biag ti naisalbar dagitoy a sasao. Nasurok a 100 a tawen ti napalabasen, adda dadakkel a karatula a nakaisuratan dagitoy a sasao a naikabil kadagiti pagsabatan ti riles ken kalsada idiay North America. Ania ti makagapu? Tapno dagiti lugan saanda a bumallasiw iti riles iti di umiso a tiempo ken madungpar ida ti bumanesbes a tren. Wen, makaisalbar iti biag ti panangipangag iti dayta a pakdaar.

² Nasaysayaat pay ti aramiden ni Jehova ngem ti panangikabil kadagita a karatula. Arigna agtakder iti sango dagiti adipenna, nga itudtudona kadakuada ti dalan nga adayo iti peggad nga agturong iti biag nga agnanayon. Kasta met, agbalin a kas iti naayat a pastor ti arbanna, nga isurona kadagiti karnero ti umiso a dalan ken pakdaaranna ida tapno maliklikanda dagiti napeggad a dalan.—Basaen ti Isaias 30:20, 21.

3. Apay a matay ti tao?

³ Iti intero a pakasaritaan, nangipaay ni Jehova kadagiti  espesipiko a bilin wenno instruksion. Kas pagarigan, idiay hardin ti Eden, nangted ni Jehova iti nalawag a bilin a mangiwanwan iti tao nga agturong iti agnanayon a biag ken kinaragsak. (Gen. 2:15-17) No nagtulnog koma da Adan ken Eva iti dayta a bilin, nailisida koma iti nakalkaldaang a biag a napno iti rigat a nagtungpal iti ipapatayda nga awanan iti namnama. Ngem imbes nga agtulnogda, dimngeg ni Eva iti balakad a kasla nagtaud iti maysa nga animal. Dimngeg met ni Adan ken Eva, a maysa laeng a tao. Tinallikudanda ti naayat a panangiwanwan ti Amada. Kas resultana, sagabaen ti tao ti ipapatay.

4. (a) Apay a kasapulan dagiti baro a pagalagadan kalpasan ti Layus? (b) Kasano a dagiti baro a kasasaad ipakitada ti kapanunotan ti Dios?

⁴ Bayat ti panagbiag ni Noe, nangted ti Dios iti bilin a nangispal iti biag. Kalpasan ti Layus, espesipiko nga imparit ni Jehova ti panangusar iti dara. Apay a kasapulan dayta? Ngamin adda baro a kasasaad. Ipalubosen ni Jehova a kanen dagiti tattao ti lasag ti animal. Gapuna, kasapulan dagiti baro a pagalagadan. Saanda a kanen ti lasag nga adda darana. (Gen. 9:1-4) Ti nagbalbaliw a kasasaad nalawag nga ipakitana ti kapanunotan ti Dios maipapan iti kukuana, ti biag. Kas Namarsua ken Manangted iti Biag, addaan iti kalintegan a mangipaay iti pagalagadan maipapan iti biag. Kas pagarigan, imbilinna a saan a patayen ti maysa a tao ti padana a tao. Ibilang ti Dios a sagrado ti biag ken dara, ket singirenna ti asinoman a di umiso ti panangusarna iti dayta.—Gen. 9:5, 6.

5. Ania ti usigentayo ita, ken apay?

⁵ Kitaentayo ti sumagmamano a pagarigan no kasano nga intultuloy ti Dios ti nangipaay iti panangiwanwan bayat ti ginasgasut a tawen. Daytoy a panangrepaso pabilgennatayo a sumurot iti panangiturong ni Jehova iti baro a lubong.

6. Apay a masapul nga agtulnog dagiti adipen ti Dios kadagiti linteg a naited ken Moises, ket ania koma ti rumbeng a kababalin dagiti Israelita?

⁶ Idi kaaldawan ni Moises, masapul dagiti nalawag a pagalagadan maipapan iti umiso a kababalin ken pamay-an ti panagdayaw. Apay? Gapu manen kadagiti nagbalbaliw a kasasaad. Iti nasurok a 200 a tawen, nagnaed dagiti annak ni Jacob idiay Egipto, ti daga nga adu ti nagdayaw kadagiti natay, nagusar kadagiti idolo, ken nagaramid kadagiti bambanag a nakababain iti Dios. Idi nawayawayaan dagiti adipen ti Dios iti panangadipen ti Egipto, kasapulan dagiti baro a panangiwanwan. Dagiti adipen ti Dios saandan a naadipen a tattao, no di ket siwayawayadan a nasion a mangannurot iti Linteg ni Jehova. Kuna ti dadduma a reperensia a ti Hebreo a sao a “linteg” ket nainaig iti sao a kaipapananna “mangiturong, mangiwanwan, mangisuro.” Nagserbi ti Mosaiko a Linteg kas mangsalaknib a pader maibusor iti nababa a moral ken di umiso a narelihiosuan nga ar-aramid ti dadduma a nasion. Idi impangag dagiti Israelita ti Dios, nabendisionan ti nasionda. Ngem idi sinukirda, nagsagabada.—Basaen ti Deuteronomio 28:1, 2, 15.

7. (a) Ilawlawagmo no apay a nangted ni Jehova iti bilin kadagiti adipenna. (b) Kasano a nagbalin ti Linteg a manangisuro para iti Israel?

⁷ Kasapulan dagiti baro a panangiwanwan gapu iti sabali pay a rason. Ibaga ti Linteg ti nagpateg a banag maipapan iti pagayatan ni Jehova. Dayta ti iyaay ti Mesias, ni Jesu-Kristo. Babaen iti Linteg, nalawag a makita nga imperpekto dagiti Israelita. Nakatulong met kadakuada ti Linteg tapno maawatanda a kasapulanda ti subbot, maysa a perpekto a sakripisio a naan-anay a mangabbong iti basol. (Gal. 3:19; Heb. 10:1-10) Kasta met, nakatulong ti Linteg tapno masalakniban ti linia ti pamilia nga agturong iti Mesias ken tapno mailasin inton agparang. Wen, ti  Linteg nagbalin a temporario a manangisuro a mangiturong ken Kristo.—Gal. 3:23, 24.

8. Apay a masapul nga agpaiturongtayo kadagiti prinsipio a nakaibatayan ti Mosaiko a Linteg?

⁸ Kas Kristiano, magunggonaantayo met kadagiti pagalagadan a naited iti Linteg ti nasion ti Israel. Kasano? Mabalin a panunotentayo dagiti prinsipio a mainaig iti Linteg. Uray no saantayo nga al-alagaden dagita a linteg, adu kadagitoy ti mapagtalkan a mangiwanwan iti inaldaw a panagbiagtayo ken panagdayawtayo iti nasantuan a Diostayo a ni Jehova. Impaisuratna dagita iti Biblia tapno makasursurotayo kadagitoy, maiwanwantayo kadagiti prinsipio, ken maapresiartayo dagiti nangato a moral a pagalagadan para kadagiti Kristiano. Ipangagtayo ti kinuna ni Jesus: “Nangngegyo a naikuna, ‘Dika makikamalala.’ Ngem kunak kadakayo a ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” Gapuna, masapul a liklikantayo saan laeng a ti pannakikamalala no di ket uray ti tarigagay nga agaramid iti immoralidad.—Mat. 5:27, 28.

9. Gapu iti ania a baro a kasasaad a masapul ti baro a panangiwanwan ti Dios?

⁹ Idi dimteng ni Jesus kas ti Mesias, kasapulan ti baro a panangiwanwan ti Dios ken ti ad-adda pay a pannakaipalgak ti panggep ni Jehova. Masapul daytoy ta adda manen baro a kasasaad. Idi 33 C.E., inturong ni Jehova ti anamongna iti kongregasion Kristiano imbes a ti kongregasion ti nagkauna nga Israel.

10. Apay a naited dagiti baro a linteg iti kongregasion Kristiano, ket kasano a naiduma dagitoy kadagidiay naited kadagiti Israelita?

¹⁰ Idi umuna a siglo, dagiti adipen ti Dios a naipasidong iti urnos dagiti Kristiano nakaawatda iti baro wenno ad-adu nga instruksion iti panagdayaw ken kababalin. Dagitoy a napasnek nga adipen ti Dios addada iti babaen ti baro a tulag. Ti Mosaiko a Linteg ket naited iti maymaysa a nasion—ti nagkauna nga Israel. Maiduma iti dayta, ti naespirituan nga Israel ket buklen ti tattao manipud iti adu a nasion ken kasasaad. Talaga a “ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng kenkuana ken agaramid iti kinalinteg.” (Ara. 10:34, 35) Ti Mosaiko a Linteg ti nangiwanwan iti nagkauna nga Israel iti Naikari a Daga. Naikitikit dagitoy a linteg iti bato. Para iti naespirituan nga Israel, “ti linteg ti Kristo” ket naibatay kadagiti prinsipio a naisurat iti puso. “Ti linteg ti Kristo” ket agaplikar ken agpaay a pakagunggonaan dagiti Kristiano sadinoman ti pagnanaedanda.—Gal. 6:2.

11. Ania a paset iti panagbiag ti Kristiano ti apektaran “ti linteg ti Kristo”?

¹¹ Magunggonaan unay ti naespirituan nga Israel iti panangiwanwan ti Dios babaen iti Anakna. Sakbay la unay ti pannakaipasdek ti baro a tulag, nangted ni Jesus iti dua a nagpateg a bilin. Ti maysa ket maipapan iti panangasaba. Ti sabali ket maipapan iti kababalin dagiti pasurotna ken no kasano a tratuenda dagiti kapammatianda. Dagitoy a bilin ket para iti amin a Kristiano. Gapuna, agaplikar iti amin a pudno nga agdaydayaw ita, idiay man langit wenno ditoy daga ti namnamada.

12. Ania ti baro maipapan iti trabaho a panangasaba?

¹² Usigentayo ti panangikasaba iti naimbag a damag nga imbilin ni Jesus nga aramiden dagiti pasurotna. Baro ti pamay-an ken ti teritoria a pangasabaanda. Kadagiti umuna a ginasgasut a tawen, dagiti tattao kadagiti nasion naawatda iti Israel idi napanda sadiay tapno agserbida ken Jehova. (1 Ar. 8:41-43) Napasamak dayta sakbay nga imbilin ni Jesus ti mabasatayo iti Mateo 28:19, 20. (Basaen.) Naibaga kadagiti adalan ni Jesus  a mapanda iti amin a tattao. Idi aldaw ti Pentecostes 33 C.E., makitan a binaliwan ni Jehova ti pamay-an—ti panagebanghelio ket maaramiden iti intero a lubong. Tinignay ti nasantuan nga espirituna ti agarup 120 a miembro ti baro a kongregasion nga agsao iti nagduduma a lengguahe kadagiti Judio ken proselita. (Ara. 2:4-11) Sumaganad, nairaman dagiti Samaritano. Kalpasanna, idi tawen 36 C.E., nairaman dagiti Gentil. Mabalin a maikunam a limmawa ti pangasabaan manipud iti maysa a “libtong” a buklen dagiti Judio a nagbalin a maysa a “taaw” a buklen ti amin a tattao.

13, 14. (a) Ania ti karaman iti inted ni Jesus a “baro a bilin”? (b) Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Jesus?

¹³ Kitaentayo ita ti pamay-an ti panangtratotayo kadagiti kapammatiantayo. Nangted ni Jesus iti “baro a bilin.” (Basaen ti Juan 13:34, 35.) Dayta a bilin ramanenna saan laeng a ti gagangay a panagayat iti maysa ken maysa iti inaldaw a panagbiag no di ket situtuloktayo koma a mangipaay iti biagtayo iti kabsattayo. Dayta ket saan a naikalikagum iti Mosaiko a Linteg.—Mat. 22:39; 1 Juan 3:16.

¹⁴ Ni Jesus ti kangrunaan nga ulidantayo. Inay-ayatna unay dagiti adalanna isu nga impaayna ti biagna para kadakuada. Ti kasta a panagayat kaipapananna a masapul a matay maigapu kadagiti adalanna, ken situtulok ni Jesus a mangaramid iti dayta. Ket namnamaenna a situtulok met nga aramiden dayta dagiti adalanna, a pakairamanantayo. Gapuna, mabalin nga agsakripisiotayo ken uray pay mataytayo para kadagiti kapammatiantayo.—1 Tes. 2:8.

15, 16. Ania a baro a kasasaad ti pagbibiagantayon, ket kasano nga iwanwanwannatayo ti Dios?

¹⁵ Nangnangruna idi nadutokan “ti matalek ken masirib nga adipen,” nangipaay ni Jesus kadagiti adipenna iti naespirituan a taraon iti umiso a tiempo. (Mat. 24:45-47) Daytoy a taraon ramanenna dagiti nagpateg a panangiwanwan gapu iti nagbalbaliw a kasasaad.

¹⁶ Agbibiagtayon iti awagan ti Biblia a ‘maudi nga al-aldaw,’ ket asidegen a mapasamak ti rigat a saan pay a pulos a napasamak. (2 Tim. 3:1; Mar. 13:19) Kasta met, naitapuaken manipud langit ni Satanas ken dagiti demoniona ket addadan ditoy daga, isu a nakaro ti rigat dagiti tattao. (Apoc. 12:9, 12) Naited met kadatayo ti panangaramid iti kadakkelan ken saan pay idi a napasamak a panangasaba, ti panangdanon kadagiti tattao iti ad-adu pay a lengguahe!

17, 18. Ania koma ti reaksiontayo iti panangiwanwan a maipapaay ita?

¹⁷ Masapul nga usarentayo dagiti alikamen a mangasaba nga impaay ti organisasion ti Dios. Kayatmo kadi nga aramiden dayta? Sursurotem kadi ti instruksion a maipapaay kadagiti gimong no kasano nga epektibo nga usaren dagitoy nga alikamen? Ibilbilangmo kadi dagitoy nga instruksion kas panangiwanwan ti Dios?

¹⁸ Wen, tapno agtultuloy a bendisionannatayo ti Dios, masapul nga ipangagtayo ti amin nga instruksion a maipapaay iti kongregasion Kristiano. No natulnogtayo itan, makatulongto dayta kadatayo nga agtulnog kadagiti instruksion bayat ti “dakkel a rigat,” a mangpukaw iti dakes a sistema ni Satanas. (Mat. 24:21) Kalpasanna, kasapulantayo manen dagiti baro nga instruksion iti panagbiag ditoy daga iti baro a lubong nga awanen ti impluensia ni Satanas.

19, 20. Ania dagiti lukot a maukradto, ken ania ti resulta ti pannakaukrad dayta?

¹⁹ Masapul idi ti baro a panangiwanwan iti nasion ti Israel babaen ken Moises ken kalpasanna iti kongregasion Kristiano  babaen “ti linteg ti Kristo.” Kasta met, ibaga ti Biblia kadatayo a maukradto dagiti lukot a mangiwanwan kadatayo iti panagbiag iti baro a lubong. (Basaen ti Apocalipsis 20:12.) Mabalin a naibaga kadagitoy a lukot dagiti kalikaguman ni Jehova kadagiti tattao iti dayta a tiempo. Babaen iti panangadaltayo kadagitoy, amin a tao, agraman dagiti napagungar, maammuandanto ti pagayatan ti Dios para kadakuada. Dagitoy a lukot sigurado a mangipaaydanto iti ad-adda a pannakaawattayo iti kapanunotan ni Jehova. Babaen iti panangiwanwan ti lumawlawag a pannakaawattayo iti naipaltiing a Sao ti Dios agraman dagiti maipakaammonto kadagiti baro a lukot, dagiti agnaed iti Paraiso a daga sigurado nga ayatenda, respetuenda, ken ipaayanda iti dignidad ti padada a tao. (Isa. 26:9) Panunotenyo ti programa a panangisuro a maaramidto babaen iti panangiturong ti Ari a ni Jesu-Kristo!

²⁰ Biag nga agnanayon ti agur-uray kadagiti mangannurot kadagiti “banag a naisurat kadagiti lukot.” Dagiti agtalinaed a matalek iti Dios inton maudi a pannubok permanente nga isuratto ni Jehova dagiti naganda iti “lukot ti biag.” Mabalin a dayta ti agur-uray kadatayo! Gapuna, no AGSARDENGTAYO tapno utobentayo ti Sao ti Dios, KITAENTAYO tapno maawatantayo ti kaipapananna kadatayo, ken DUMNGEGTAYO babaen ti panagtulnogtayo iti panangiwanwan ti Dios itan, manamnamatayo a maisalakantayo iti dakkel a rigat ken matagiragsaktayo ti agnanayon a panagsursuro maipapan iti masirib ken naayat a Diostayo a ni Jehova.—Ecl. 3:11; Roma 11:33.