IDI dekada 1910, manipud Tbilisi, Georgia, immakar dagiti nagannakmi idiay Canada. Nagyankami iti bassit a balay iti away iti asideg ti Pelly, Saskatchewan, iti makinlaud a paset ti Canada. Nayanakak idi 1928, ket siak ti inaudi kadakami nga innem nga agkakabsat. Natay ni tatangko innem a bulan sakbay a nayanakak, ken natay met ni Nanang idi mano pay la a bulanko. Di unay nagbayag, natay ni manangmi a Lucy idi agtawen iti 17, isu nga inamponnakami ni angkelmi a Nick.

Maysa nga aldaw, idi agsursuroak pay la a magna, nakitadak dagiti kapamiliak a mangay-ayam iti ipus ti dakkel a kalakian a kabalio. Nadanaganda amangan no kugtarannak, isu a pinukkawandak nga isardengko dayta—ngem diak inkaskaso. Addada idi iti likudak ngem diak ida nangngeg. Imbag laengen ta saanak a naan-ano, ngem dita a naammuanda a diak gayam makangngeg.

Insingasing ti maysa nga am-ammomi nga ageskuelaak iti eskuelaan dagiti ubbing nga umel, isu nga inyenrolnak ni Angkel Nick iti eskuelaan dagiti umel idiay Saskatoon, Saskatchewan. Inyakardak iti pagyanan, a sumagmamano nga oras ti kaadayona iti pamiliak. Lima laeng ti tawenko idi isu a mabutbutengak. Makaawidak laeng no awan ti klasemi ken no panagbabakasion. Idi agangay, nasursurok ti agsenias, ket magusgustuak ti makiay-ayam iti dadduma nga ubbing.

Idi 1939, nakiasawa ni manangko a Marion ken ni Bill Danylchuck, ket inaywanandakami ken Manang Frances. Isuda ti immuna a nakaam-ammo kadagiti Saksi ni Jehova. Kada agbakasionak, ikagkagumaanda nga isuro kaniak dagiti naadalda iti Biblia. Kinapudnona, dikam unay nga agkikinnaawatan ta dida ammo ti agsenias. Ngem nakitada  nga interesadoak unay kadagiti naespirituan a banag. Natarusak nga adda koneksionna ti ar-aramidenda iti ibagbaga ti Biblia, isu a nakikaduaak kadakuada a mangasaba. Di nagbayag, kayatkon ti agpabautisar. Gapuna, idi Septiembre 5, 1941, binautisarannak ni Manong Bill iti dram a napno iti danum a naggapu iti bubon. Nakalamlamiis ti danum!

Idi nagbakasionak idi 1946, nakikombensionkami idiay Cleveland, Ohio, U.S.A. Iti umuna nga aldaw ti kombension, nagsisinnublat a naginotar dagiti manangko tapno matarusak ti programa. Ngem iti maikadua nga aldaw, naragsakanak ta naammuak nga adda gayam grupo dagiti umel ken adda agsensenias para kadakuada. Ma-enjoy-ko met laengen ti programa, ken nagmayat ta nalawag a maawatakon ti kinapudno a linaon ti Biblia!

Iti dayta a tiempo, kalkalpas ti Gubat Sangalubongan II ken nagkaro idi ti panangipateg dagiti tattao iti pagilianmi. Nagawidak manipud kombension a porsegido a mangitakder iti patpatiek iti eskuelaan. Diakon nagsaludo iti bandera ken nagkanta iti kanta ti pagilian. Diak metten nakiraman kadagiti selebrasion a saan a naibatay iti Biblia ken kadagiti misa iti eskuelaan. Nasuron dagiti mannursuro ket binutbutengdak ken nagibagada kadagiti kinaulbod tapno baliwak ti desisionko. Nagusioso dagiti kaeskuelaak, ket dayta ti makagapu a nakasabaak ida. Idi agangay, nagbalin a Saksi ti dadduma kadakuada a da Larry Androsoff, Norman Dittrick, ken Emil Schneider ket agserserbida ken Jehova agingga ita.

No mapanak iti sabali a siudad, siguraduek nga adda makasabaak nga umel. Kas pagarigan, iti maysa a grupo dagiti umel idiay Montreal, nakasabaak ti agtutubo a ni Eddie Tager a dati a miembro ti gang. Adda idi iti sign-language a kongregasion idiay Laval, Quebec agingga iti ipapatayna idi napan a tawen. Naam-ammok met ni Juan Ardanez. Kas kadagiti taga-Berea, napasnek a nagadal tapno mapaneknekanna ti kinapudno a linaon ti Biblia. (Ara. 17:10, 11) Nagbalin met a Saksi ken simamatalek a nagserbi a panglakayen idiay Ottawa, Ontario agingga iti ipapatayna.

Idi 1950, immakarak idiay Vancouver. Magusgustuak ti mangasaba kadagiti umel ngem diak pulos malipatan ti napasamak idi nakasabaak iti kalsada ti saan nga umel a babai a ni Chris Spicer. Kayatna a binulan a maikkan iti magasin ken kayatna a maam-ammok met ti lakayna a ni Gary. Isu a bimmisitaak iti balayda. Nakapapaut idi ti panagsasaritami babaen iti surat. Daytan ti naudi a panagkikitami, agingga nga iti naminsan, kalpasan ti mano a tawen, nagkikitakami iti maysa a kombension  idiay Toronto, Ontario. Iti dayta nga aldaw nga agbautisar ni Gary. Dayta a nagmayat a pasamak ti nangipalagip kaniak iti kinapateg ti kanayon a panangasaba ta ditayo ammo no sadino wenno kaano nga agtubo ti kinapudno.

Idi agangay, nagsubliak idiay Saskatoon. Naam-ammok sadiay ti maysa nga ina. Kayatna nga iyadalak ti singin nga umel a babbalasangna a da Jean ken Joan Rothenberger, a kaeskuelaak idi. Di nagbayag, kinaskasabaanda metten dagiti kaklaseda. Idi agangay, lima ti nagbalin a Saksi ni Jehova. Ni Eunice Colin ti maysa kadakuada. Iti maudi a tawenkon iti hayskul ti damo a pannakaam-ammok ken Eunice. Kadaydi a panagam-ammomi, inikkannak iti kendi ken dinamagna no mabalin nga aggayyemkami. Idi kuan, nagbalin ni Eunice a nakapatpateg a paset ti biagko—isu ti nagbalin nga asawak!

Idi naammuan ni nanangna a makipagad-adal ni Eunice iti Biblia, kinasaritana ti prinsipal tapno isardeng ni Eunice ti agadal. Innala pay ketdi ti prinsipal dagiti us-usarenna nga agadal iti Biblia. Ngem determinado latta ni Eunice a saan a mangtallikud ken Jehova. Idi kayatnan ti agpabautisar, kuna dagiti nagannakna, “Pumanawka ditoy balay no agsaksika!” Agtawen laeng idi ni Eunice iti 17 idi napagtalaw iti balayda, ket nakipagyanen iti maysa a Saksi a pamilia iti lugarda. Intultuloyna ti nagadal ket nabautisaran met laeng. Idi nagkasarkami idi 1960, saan nga immay dagiti nagannakna. Ngem kalpasan ti adu a tawen, in-inut nga inawatdakami gapu kadagiti patpatienmi ken iti pamay-an ti panangpadakkelmi kadagiti annakmi.

Nupay umelkami ken baketko, makapagsao ti amin nga annakmi a pito a lallaki. Saan a nalaka ti mangpadakkel kadakuada, ngem sinuruanmi ida  nga agsenias tapno agkikinnaawatankami ken maisuromi kadakuada ti kinapudno. Nagdakkel ti naitulong dagiti kakongregasionmi. Kas pagarigan, maysa a nagannak ti nangibaga kadakami, babaen iti panangisuratna iti papel, nga agsasao iti dakes ti maysa nga anakmi iti Kingdom Hall. Gapu iti dayta, naisuromi a dagus ti anakmi. Nagbalin a Saksi ken panglakayen ti uppat kadagiti barok a da James, Jerry, Nicholas, ken ni Steven, ket agserserbida ken Jehova a kadua dagiti assawa ken annakda. Kanayonanna, tumultulong ni Nicholas ken ti baketna a ni Deborah iti sign-language translation team iti Bethel idiay Britain. Adda met iti sign-language translation team iti Bethel idiay United States ni Steven ken ni baketna a Shannan.

Makabulan sakbay ti maika-40 nga anibersario ti kasarmi, naturog ken patay ni Eunice gapu iti kanser. Nakapigpigsa ti pakinakemna uray nagrigat ti situasionna. Ti pammatina iti panagungar ti nangpappapigsa kenkuana. Il-iliwek ti aldaw a makitakto manen ni baketko.

Idi Pebrero 2012, natumbaak ket nablo ti patongko. Manipud idi, masapul a kanayonen nga adda kaduak isu a nakipagyanak iti maysa kadagiti annakko ken ti asawana. Addakami itan iti Calgary Sign-Language Congregation, ket agserserbiak kas panglakayen. Kinaagpaysuanna, dayta ti damo a nagbalinak a miembro ti sign-language a kongregasion. Panunotenyo laengen, nagtalinaed a natibker ti espiritualidadko uray addaak iti English a kongregasion kadagiti naglabas a tawtawen—manipud pay 1946! Kasano? Tinungpal ni Apo Jehova ti karina nga aywananna dagiti awan amana nga annak. (Sal. 10:14) Agyamyamanak iti amin a tulong dagiti naanus nga aginotnotar para kaniak, nagsursuro nga agsenias, ken nangikagumaan a nagsenias para kadagiti gimong tapno maawatak.

Kinaagpaysuanna, namin-adu a naupayak ken kayatko idin ti sumuko ta diak maaw-awatan dagiti ibagbagada wenno gapu ta kasla awan ti makaaw-awat iti kasasaad dagiti umel. Ngem pinampanunotko idi ti imbaga ni Pedro ken Apo Jesus: “Apo, iti siasino ti papananminto? Addaanka iti sasao ti agnanayon a biag.” (Juan 6:66-68) Kas iti adu nga umel a kakabsat a kasadarak, nasursurok ti agbalin a naanus. Nasursurok ti aguray ken Apo Jehova ken iti organisasionna, ket nagsayaatak unay dayta! Ita, agliplippiasen ti naespirituan a taraon iti bukodko a lengguahe, ken maragragsakanak a makikadua kadagiti kakabsat iti gimong ken kombension iti ASL (American Sign Language). Nakaragragsakak ken nakaad-adu a bendision ti naawatko iti panagserbik ken Jehova, ti nakaim-imbag a Diostayo.