1. Kasano a deskribiren ti Biblia ti pudno nga ayat?

 “GUMILGIL-AYAB dagiti apuy [ni ayat], ti apuy ni Jah. Dagiti dalluyon saanda a maiddep ni ayat, saan met a mayanud dayta dagiti karayan.” b (Kanta ni Sol. 8:6, 7) Anian a nagsayaat a deskripsion ti pudno nga ayat! Naglaon dagita a sasao iti makapabileg a kinapudno para kadagiti agassawa: Posible a di agpatingga ti ayatyo iti maysa ken maysa.

2. Ania ti masapul nga aramiden ti agassawa tapno sigurado a saan a lumamiis ti ayatda?

² Nakadepende iti agassawa no di agpatingga ti ayatda bayat a sibibiagda. Kas panangyilustrar, posible nga agtultuloy a narubrob ti apuy no kanayon a masungrodan. Ngem no mabaybay-an, maiddepto met laeng. Umasping iti dayta ti ayat iti nagbaetan ti agassawa. Posible nga agtultuloy a nabileg no la ket ta agtalinaedda a nasinged iti maysa ken maysa. No dadduma, mabalin a marikna ti agassawa a lumamlamiisen ti ayatda, nangruna no agproblemada gapu iti pinansial, sakit, wenno rigat iti panangpadakkel kadagiti annak. No naasawaankan, kasanom a mapagtalinaed a gumilgil-ayab “ti apuy ni Jah” iti panagasawayo? Iti daytoy nga artikulo, pagsasaritaantayo ti tallo a pamay-an tapno mapagtalinaedmo a natibker ti relasionyo ken naragsak ti panagasawayo. c

3. Kasano a makatulong iti agassawa ti natibker a relasion ken Jehova tapno agtultuloy ti ayatda? (Eclesiastes 4:12) (Kitaen met ti ladawan.)

³ Tapno mapagtalinaed ti asawa a lalaki ken asawa a babai a gumilgil-ayab “ti apuy ni Jah,” masapul nga agtinnulongda a mangpatibker iti relasionda ken Jehova. Kasano a makatulong dayta iti panagasawada? No ipateg ti agassawa ti pannakigayyemda iti nailangitan nga Amada, kanayon a nakasaganada a mangsurot kadagiti balakadna, a makatulong tapno maliklikan ken mapagballigianda dagiti problema a mabalin a mangpalamiis iti ayatda iti maysa ken maysa. (Basaen ti Eclesiastes 4:12.) Ikagkagumaan met dagiti naespirituan a tattao a tuladen ni Jehova ken kultibaren dagiti kualidadna, kas iti kinaimbag, kinaanus, ken kinamanangpakawan. (Efe. 4:32–5:1) No ipakpakita ti agassawa dagita a kualidad, nalaklaka nga umuneg ti panaginnayatda. Imbaga ti sister nga agnagan Lena a naasawaan iti nasuroken a 25 a tawen, “Nalaklaka nga ayaten ken respetuen ti naespirituan a tao.”

4. Apay a da Jose ken Maria ti pinili ni Jehova nga agbalin a nagannak ti Mesias?

⁴ Usigentayo ti maysa a pagarigan iti Biblia. Idi nangpili ni Jehova iti agassawa nga agbalin a nagannak ti Mesias, da Jose ken Maria ti pinilina manipud iti adu a kaputotan ni David. Apay? Addaanda ngamin iti nasinged a personal a relasion ken Jehova, ket ammo ni Jehova a ti panagayatda kenkuana ti ipangpangrunada iti panagasawada. Dakayo nga agassawa, ania dagiti masursuroyo kada Jose ken Maria?

5. Ania ti masursuro dagiti assawa a lallaki ken Jose?

⁵ Kanayon a nakasagana ni Jose a mangsurot kadagiti instruksion ni Jehova. Gapu iti dayta, nagbalin a nasaysayaat nga asawa a lalaki. Di kumurang a namitlo a nakaawat kadagiti instruksion ti Dios maipapan iti pamiliana. Iti tunggal gundaway, dagus a nagtulnog uray no kaipapananna a mangaramid iti dadakkel a panagbalbaliw. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Sinurot ni Jose dagiti instruksion ti Dios isu a naprotektaran, nasuportaran, ken naipaayna dagiti kasapulan ni Maria. Dagita nga inaramid ni Jose ti nangpauneg la ketdi iti ayat ken panagraem ni Maria kenkuana! Assawa a lallaki, matuladyo ni Jose no ammuenyo dagiti balakad a naibatay iti Biblia maipapan iti panangaywan iti pamiliayo. d No aramidenyo dayta, uray no kaipapananna a mangaramidkayo kadagiti panagbalbaliw, maipakitayo nga ay-ayatenyo ni baketyo ken patpatibkerenyo ti panagasawayo. Imbaga ti maysa a sister a taga-Vanuatu a nasurok a 20 a tawenen a naasawaan: “Kanayon nga ammuen ken sursuroten ni lakayko dagiti instruksion ni Jehova, isu nga umun-uneg ti panagraemko kenkuana. Natalged ti riknak, ken agtalekak kadagiti desisionna.”

6. Ania ti masursuro dagiti assawa a babbai ken Maria?

 ⁶ Adda personal a relasion ni Maria ken Jehova. Ti pammatina ket saan a nakadepende kadagiti ar-aramiden ni Jose. Kabesadona unay ti Kasuratan. (Kitaen ti study note iti Lucas 1:46, nwtsty.) Nangiwaya met iti tiempo nga agutob. (Luc. 2:19, 51) Sigurado a nagbalin ni Maria a nagsayaat nga asawa gapu iti espiritualidadna. Ikagkagumaan ti adu nga assawa a babbai ita a tuladen dagiti inaramid ni Maria. Kas pagarigan, kinuna ti sister a ni Emiko: “Idi balasangak, adda personal a naespirituan a rutinak. Ngem idi nakiasawaakon, ni lakayko ti mangidadaulon iti panagkararag ken panagdaydayaw ti pamiliami isu a ti pammatik ket nakadependen kadagiti ar-aramidenna. Nabigbigko a siak a mismo ti mangibaklay iti responsabilidadko a mangpatibker iti relasionko ken Jehova. Isu nga ita, addan sursurotek nga eskediul a makikadua iti Diosko—tapno agkararag, agbasa iti Kasuratan, ken agutob maipapan iti pagayatanna.” (Gal. 6:5) Assawa a babbai, no itultuloyyo a pabilgen ti pannakigayyemyo ken Jehova, lallalo nga idaydayaw ken ayatennakayo ti asawayo.—Prov. 31:30.

7. Ania ti masursuro dagiti agassawa kada Jose ken Maria maipapan iti panagkaduada nga agdaydayaw?

⁷ Nagtinnulong met da Jose ken Maria tapno mapagtalinaedda a natibker ti relasionda ken Jehova. Naawatanda a napateg ti agdaydayaw ken Jehova a sangapamiliaan. (Luc. 2:22-24, 41; 4:16) Mabalin a narigat nga aramiden dayta, aglalo idi umad-adun ti annakda. Ngem nakayada. Anian a nagsayaat nga ulidan para kadagiti agassawa ita! No adda annakyo, kas kada Jose ken Maria, mabalin a narigat ti makigimong wenno mangyeskediul iti panagdaydayaw ti pamilia. Mabalin a narigrigat pay ti mangyeskediul iti tiempo nga agkaduakayo nga agassawa tapno agadal wenno agkararag. Ngem laglagipenyo a no agkaduakayo nga agdaydayaw ken Jehova, ad-adda a sumingedkayo kenkuana ken iti maysa ken maysa. Ipangpangrunayo ngarud ti panagdaydayaw ken Jehova.

8. Ania ti mabalin nga aramiden ti agassawa nga adda problema iti relasionda tapno naan-anay a magunggonaanda iti panagdaydayaw ti pamilia?

⁸ Kasanon no adda problema iti relasionyo? Baka saan a komportable ti riknayo nga agkadua para iti panagdaydayaw ti pamilia. No kasta, mabalinyo a rugian nga usigen dagiti ababa ken makaparagsak a banag, ken daydiay pagtunosanyo a dua. Makatulong dayta tapno tumibker ti relasionyo ken pumigsa ti tarigagayyo a mangaramid kadagiti naespirituan a banag kas agassawa.

9. Apay a masapul a mangiwaya ti agassawa iti tiempoda iti maysa ken maysa?

⁹ Dakayo nga agassawa, mapagtalinaedyo a gumilgil-ayab ti panaginnayatyo no mangiwayakayo iti tiempo nga agkaduakayo. Dayta ti makatulong tapno kanayon nga ammoyo ti pampanunoten ken marikrikna ti asawayo. (Gen. 2:24) Kitaenyo ti nadiskobre da Lilia ken Ruslan di nagbayag kalpasan a nagkasarda nasurok a 15 a tawenen ti napalabas. Imbaga ni Lilia: “Naamirismi a bassiten ti tiempomi iti maysa ken maysa ngem iti impagarupmi. Busy-kami ngamin unay idi iti panggedanmi, trabaho iti balay, ken iti panangasikaso kadagiti annakmi. Nakitami a no saankami a mangiwaya iti tiempo nga agkaduakami, mabalin nga umadayo ti riknami iti maysa ken maysa.”

10. Kasano a mayaplikar dagiti agassawa ti prinsipio iti Efeso 5:15, 16?

¹⁰ Ania ti mabalin nga aramiden dagiti agassawa tapno masiguradoda nga adda tiempoda nga agkadua? Mabalin a masapul a mangiwaya wenno mangyeskediulda iti tiempo iti maysa ken maysa. (Basaen ti Efeso 5:15, 16.) Imbaga  ti brother a ni Uzondu a taga-Nigeria: “No iyes-eskediulko dagiti aktibidadko, iramanko ti tiempomi nga agkadua ken baketko ken ipangpangrunak dayta.” (Fil. 1:10) Ni Anastasia ket asawa ti maysa a manangaywan iti sirkito idiay Moldova. Kitaentayo no kasanona nga us-usaren ti tiempona iti kasayaatan a pamay-an. Imbagana: “Ikagkagumaak nga aramiden dagiti personal nga aktibidadko bayat a busy ni lakayko kadagiti responsabilidadna. Iti kasta, addanto tiempomi nga agkadua kalpasanna.” Ngem kasanon no saan nga ipalubos dagiti eskediulyo a makapagkaduakayo?

11. Nagkadua da Aquila ken Priscila a nangaramid kadagiti ania nga aktibidad?

¹¹ Makasursuro dagiti agassawa ita iti ulidan ti agassawa a da Aquila ken Priscila, nga ap-apresiaren ti adu a nagkauna a Kristiano. (Roma 16:3, 4) Bassit laeng a detalye ti ipakaammo ti Biblia maipapan iti panagasawada. Ngem ipakaammona a nagkaduada a nagtrabaho, nangasaba, ken timmulong iti dadduma. (Ara. 18:2, 3, 24-26) Kinapudnona, kada dakamaten ti Biblia da Aquila ken Priscila, ti naganda ket kanayon nga agkadua a madakamat.

12. Ania dagiti mabalin nga aramiden dagiti agassawa tapno ad-adu ti tiempoda nga agkadua? (Kitaen met ti ladawan.)

¹² Kasano a matulad dagiti agassawa da Aquila ken Priscila? Panunotenyo ti adu a banag a masapul nga aramidenyo nga agassawa. Mabalin ngata nga agkaduakayo a mangaramid iti dadduma kadagita imbes a solsoluenyo? Kas pagarigan, agkadua idi da Aquila ken Priscila a mangasaba. Regular kadi nga iplamplanoyo a kasta met ti aramidenyo? Agkadua met idi da Aquila ken Priscila iti trabaho. Mabalin a saankayo nga agkatrabahuan nga agassawa. Ngem mabalin ngata nga agkaduakayo a mangaramid kadagiti trabaho iti balay? (Ecl. 4:9) No agtinnulongkayo a mangaramid iti maysa a trabaho, ad-adda a mariknayo a maysakayo a team ken adda gundawayyo nga agtungtong. Nasuroken a 50 a tawen nga agassawa da Robert ken Linda. Imbaga ni Robert: “Kinaagpaysuanna, manmanokami nga agkadua iti panaglinglingay. Ngem no aginnawak ket punasan ni baketko dagiti ininnawak, wenno no addaak iti ruar nga agiruot sa umaynak tulongan, nakaragragsakak. Gapu ta agkaduakami a mangaramid kadagiti bambanag, nasingsinged ti riknami iti maysa ken maysa. Sumamsam-it ti ayan-ayatmi.”

13. Tapno talaga a nasinged ti relasion ti agassawa, ania ti masapul nga aramidenda?

¹³ Ngem laglagipentayo a saan a gapu ta agkadua ti agassawa, kaipapananna a kanayonen a nasingedda iti maysa ken maysa. Imbaga ti maysa nga asawa a babai a taga-Brazil: “Nagadu itan ti mangagaw iti atensiontayo. Nakitak a nalaka la nga ipagarup nga adda tiempomi iti maysa ken maysa gapu laeng ta maymaysa a balay ti paggigiananmi. Naamirisko a ti kapateg ti panagkadua ket 50 a porsiento laeng. Ti nabati a 50 a porsiento ket ti panangipaayko iti atension a kasapulan ti asawak.” Sigsiguraduen da  Bruno ken ti asawana a ni Tays nga ipaay ti atension a kasapulan ti tunggal maysa kadakuada. Imbaga ni Bruno: “No awan ti kukuaenmi, idulinmi pay laeng dagiti selponmi tapno ma-enjoy-mi ti oras nga agkaduakami.”

14. No saan a naragsak ti agassawa iti tiempo nga agkaduada, ania ti mabalin nga aramidenda?

¹⁴ Ngem kasanon no saankayo a naragsak iti tiempo nga agkaduakayo? Siguro, agduma la ngamin ti paginteresanyo, wenno masuronkayo iti maysa ken maysa. Ania ti mabalinyo nga aramiden? Lagipenyo ti apuy a nadakamat itay. Saan nga insigida a gumil-ayab dayta. Masapul nga in-inut a masungrodan iti babbabassit ket inton agangay, daddadakkelen a kayo. Umasping iti dayta, padasenyo pay la a rugian ti agkadua iti sumagmamano a minuto iti kada aldaw. Siguraduenyo a ti aramidenyo ket pakaragsakanyo a dua, saan ket a pagrikkiaranyo. (Sant. 3:18) No mangrugikayo iti babbabassit, mapabarayo manen ti panaginnayatyo.

15. Apay a napateg ti panagraem tapno agtalinaed a gumilgil-ayab ti panaginnayat ti agassawa?

¹⁵ Ti panagraem ket napateg iti panagasawa. Kayarigan dayta ti oksihena a mangparangrang iti apuy. No awan ti oksihena, nalaka a maiddep ti apuy. Umasping iti dayta, no awan ti panagrinnaem, nalaka a lumamiis ti panaginnayat ti agassawa. Iti sabali a bangir, ti agassawa a mangikagkagumaan a mangipakita iti panagraem iti maysa ken maysa ket agtintinnulong tapno agtalinaed a gumilgil-ayab ti ayan-ayatda. Ngem laglagipentayo a ti napateg ket saan a ti panangipagarupmo nga ipakpakitam ti panagraem no di ket no marikrikna ti asawam a raraemem isuna. Nasurok a 25 a tawenen nga agassawa da Penny ken Aret. Imbaga ni Penny: “Gapu ta agrinrinnaemkami ken lakayko, ti pagtaenganmi ket napno iti ayat. Nawaya a maibagami iti tunggal maysa ti marikriknami ta ammomi a napateg ti opinion ti tunggal maysa kadakami.” No kasta, ania ti mabalin nga aramidem tapno maipariknam iti asawam a talaga a raraemem isuna? Usigentayo ti ulidan da Abraham ken Sara.

16. Ania ti masursuro dagiti assawa a lallaki iti ulidan ni Abraham? (1 Pedro 3:7) (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁶ Impakita ni Abraham a raraemenna ni Sara. Inkabilanganna dagiti opinion ken rikrikna ni Sara. Naminsan, mariribukan ni Sara, isu nga impeksana ti marikriknana nga uray la pinabasolna ni Abraham. Nakaunget kadi ni Abraham ken pinagsasawanna ni Sara? Saan. Ammona a managpasakup ken supsuportaran ni Sara dagiti desisionna. Dimngeg kenkuana ni Abraham ken inkagumaanna a sinolbar ti problema. (Gen. 16:5, 6) Ania ti masursurotayo? Assawa a lallaki, adda autoridadyo a mangaramid kadagiti desision para iti pamiliayo. (1 Cor. 11:3) Ngem maipakitayo nga ay-ayatenyo ni baketyo no ikabilanganyo ti opinionna sakbay nga agdesisionkayo, nangruna no maapektaran isuna iti dayta a desision. (1 Cor. 13:4, 5) No dadduma,  baka mais-stress ti asawam ken nalabit kasapulan nga ipeksana ti marikriknana. Dumdumngegka kadi a naimbag tapno maipakitam a raraemem ti marikriknana? (Basaen ti 1 Pedro 3:7.) Dandani 30 a tawenen nga agassawa da Angela ken Dmitry. Ilawlawag ni Angela no kasano nga ipakpakita ni lakayna a raraemenna ti marikriknana: “Kanayon a nakasagana ni Dmitry a dumngeg kaniak no masuronak wenno basta kayatko la nga ibaga ti marikriknak. Nakaan-anus kaniak, uray no saan a nasayaat no dadduma ti panagsasaok.”

17. Ania ti masursuro dagiti assawa a babbai iti ulidan ni Sara? (1 Pedro 3:5, 6)

¹⁷ Raraemen idi ni Sara ni Abraham babaen ti panangsuportana kadagiti desision ni lakayna. (Gen. 12:5) Naminsan, nagdesision ni Abraham a pasangbayenna dagiti dina ninamnama a bisita. Imbagana ken Sara nga isardengna pay laeng ti ar-aramidenna ken mangisagana iti adu a tinapay. (Gen. 18:6) Dagus a nagtulnog ni Sara ken sinuportaranna ti desision ni Abraham. Assawa a babbai, matuladyo ni Sara no suportaranyo dagiti desision ni lakayyo. No aramidenyo dayta, patpatibkerenyo ti relasionyo nga agassawa. (Basaen ti 1 Pedro 3:5, 6.) Inlawlawag ni Dmitry a nadakamat iti napalabas a parapo no kasano nga iparparikna kenkuana ni baketna ti panagraemna. Imbagana: “Ap-apresiarek dagiti panagregget ni Angela a mangsuportar kadagiti desisionko, uray no agduma dagiti opinionmi. No saan unay a nasayaat ti resulta ti desisionko, saannak a kritikaren.” Saan a narigat nga ayaten ti tao a mangraraem kenka!

18. Kasano a pagsayaatan dagiti agassawa no agtinnulongda a pagtalinaeden a gumilgil-ayab ti panaginnayatda?

¹⁸ Ita, kayat ni Satanas nga iddepen ti panaginnayat dagiti Kristiano nga agassawa. Ammona a no mapukaw dagiti agassawa ti ayatda iti maysa ken maysa, dita a mangrugi nga umadayoda ken Jehova. Ngem saan a maiddep ti pudno nga ayat! Sapay koma ta ti panaginnayatyo nga agassawa ket kas iti ayat a nadeskribir iti Kanta ni Solomon! Kas agassawa, determinadokayo koma a mangipangpangruna ken Jehova iti biagyo, mangiwaya iti tiempo nga agkaduakayo, mangraem iti marikrikna ti asawayo, ken mangipaay kadagiti kasapulan ti tunggal maysa kadakayo. No ar-aramidenyo dagita, ti panagasawayo ket mangyeg iti pakaidayawan ni Jehova, Daydiay pagtataudan ti pudno nga ayat. Ken kas iti apuy a mabambantayan a naimbag, agtultuloyto a gumilgil-ayab ti panaginnayatyo.