1. Kasano nga inyam-ammo ni Jehova ti bagina ken Moises, ket apay a napateg dayta?

NAMINSAN, inyam-ammo ni Jehova ti bagina ken Moises babaen ti panangibagana iti naganna ken dagiti galadna. Asi ken kinaparabur ti immuna nga imbagana. (Basaen ti Exodo 34:5-7.) Mabalin koma nga inyunay-unay ni Jehova ti pannakabalinna wenno ti siribna. Ngem dumawdawat idi ni Moises iti pammasiguro iti tulong ti Dios isu nga imbaga ni Jehova dagiti galad a mangipakita a kayatna a tulongan dagiti adipenna. (Ex. 33:13) Saan kadi a makaliwliwa a dagitoy a nagsasayaat a galad ti immuna nga imbaga ti Dios? Nakasentro daytoy nga artikulo iti panangngaasi, ti panangrikna iti rigat a sagsagabaen ti dadduma wenno tarigagay a mangbang-ar iti dayta.

2, 3. (a) Apay a natural kadagiti tattao ti makarikna iti asi? (b) Apay a masapul a paginteresam ti kuna ti Biblia maipapan iti panangngaasi?

² Naparsua ti tao a kaladladawan ti Dios. No kasta, gapu ta manangngaasi ni Jehova, gagangay laeng nga interesadotayo met iti pagimbagan ti dadduma. Masansan a mangipakita met iti asi uray dagiti saan a makaam-ammo iti pudno a Dios. (Gen. 1:27) Adu nga estoria ti mabasatayo iti Biblia a nalawag a pakakitaan iti asi. Lagipentayo ti dua a balangkantis a nagriri iti sango ni Solomon, a maysa kadakuada ti agpaypayso nga ina ti ubing. Idi sinubok  ida ni Solomon babaen ti panangibilinna a magudua ti ubing, naasian ti agpaypayso nga ina ti ubing ket imbagana nga uray alaen latta daytan ti sabali a babai. (1 Ar. 3:23-27) Lagipentayo met ti balasang ni Faraon a nangsalbar iti biag ti ubing idi a ni Moises. Ammona a mapapatay koma ti ubing a nasarakanna gapu ta isu ket anak dagiti Hebreo, ngem naasian iti ubing ket pinadakkelna a kas anakna.—Ex. 2:5, 6.

³ Apay a masapul a paginteresam ti maipapan iti panangngaasi? Gapu ta ibagbaga ti Biblia a tuladem ni Jehova. (Efe. 5:1) Nupay naparsua ti tao a naasi, agduyostayo nga agbalin a managimbubukodan gapu iti kinaimperpekto a natawidtayo ken Adan. No dadduma, mabalin a marigatantayo nga agdesision no tulongantayo ti dadduma wenno ti latta bagitayon ti panunotentayo. Marigatan ti dadduma iti daytoy a banag. Ania ti makatulong kenka nga agbalin nga interesado iti dadduma ken mangitultuloy iti dayta? Umuna, iwayaam nga adalen no kasano nga impakita ni Jehova ti asi ken no kasano nga impakita dayta ti dadduma. Maikadua, panunotem no kasano a matuladmo ti Dios ken no kasano a mabenepisiaranka no kasta ti aramidem.

4. (a) Apay a nangibaon ni Jehova iti anghel idiay Sodoma? (b) Ania ti masursurotayo iti napasamak iti pamilia ni Lot?

⁴ Namin-adu a nangngaasi ni Jehova. Panunotenyo ti inaramidna ken Lot. “Nariribukan unay” daytoy a nalinteg a lalaki ta nakababain ken nakaal-alas ti aramid dagiti aggigian iti Sodoma ken Gomorra. Gapu iti dayta, dinadael ti Dios dagidiay a dakes a tattao. (2 Ped. 2:7, 8) Nangibaon ti Dios kadagiti anghel a mangisalakan ken Lot. Imbagada kenkuana a pumanawda a sangapamiliaan tapno saanda a mairaman a mapapatay. “Idi nga isu nagtultuloy a nagtaktak, ngarud gapu iti asi kenkuana ni Jehova, iniggaman dagiti [anghel] ti imana ken ti ima ti asawana ken ti im-ima ti dua nga annakna a babbai ket isu inruarda ken insaadda iti ruar ti siudad.” (Gen. 19:16) Saan kadi nga ipakita dayta a talaga nga ammo ni Jehova dagiti narigat a situasion a pakaipaspasanguan dagiti matalek nga adipenna?—Isa. 63:7-9; Sant. 5:11; 2 Ped. 2:9.

5. Kasano a makatulong ti Sao ti Dios, a kas iti 1 Juan 3:17, tapno agbalintayo a naasi?

⁵ Saan laeng a nangipakita ni Jehova iti asi, no di ket insurona pay kadagiti adipenna no apay a masapul nga ipakita dayta. Kitaentayo ti linteg nga intedna iti Israel maipapan iti panangala iti bado ti maysa a tao kas pammasiguro nga agbayad iti utangna. (Basaen ti Exodo 22:26, 27.) No awan asi ti nagpautang, mabalin nga alaenna ti bado ti nakautang ket awanton ti usarenna a maturog. Ngem insuro ni Jehova kadagiti adipenna a liklikanda ti kasta nga awanan asi nga ugali ken aramid. Masapul a naasi dagiti adipenna. Saan kadi a matignaytayo a mangsurot iti prinsipio dayta a linteg? Kayattayo kadi nga arigna baybay-antayo lattan a kumter dagiti kakabsattayo no adda met maaramidtayo a mangbang-ar kadakuada iti pakarigatanda?—Col. 3:12; Sant. 2:15, 16; basaen ti 1 Juan 3:17.

6. Ania ti masursurotayo iti panangan-anus ni Jehova a mangilinteg iti managbasol nga Israel?

⁶ Naasian ni Jehova iti ilina nga Israel uray idi nagbasolda. Mabasatayo: “Ni Jehova a Dios dagidi ammada nagtultuloy a nagbaon maibusor kadakuada babaen kadagiti mensaherona, a nagbaon a maulit-ulit, agsipud ta nariknana ti panangngaasi iti ilina ken iti pagnaedanna.” (2 Cron. 36:15)  Saantayo kadi met a maasian kadagiti tattao a posible a mangbalbaliw iti biagda ken mayat a mangparagsak iti Dios? Saan a kayat ni Jehova nga adda madadael iti asidegen a panangukomna. (2 Ped. 3:9) Sakbay ngarud a dadaelen ti Dios dagiti managdakdakes, itultuloytayo nga ipakaammo ti naasi a pakdaarna.

7, 8. Apay a mamati ti maysa a pamilia a kinaasian ida ni Jehova?

⁷ Adu a kapadasan ti mabalin a mausar a mangipakita iti asi ti Dios. Kitaentayo ti napasamak iti pamilia ti agtutubo nga agtawen iti 12, nga awagantayo iti Milan. Napasamak dayta idi adda panaggugubat ti dua a puli idi 1990’s. Nakalugan iti bus nga agpa-Serbia ni Milan, ni adingna, dagiti nagannakna, ken adu a Saksi manipud Bosnia. Mapanda makikombension ket plano dagiti nagannak ni Milan ti agpabautisar iti dayta a kombension. Ngem idi nakadanondan iti boundary ti pagilian, pinadissaag dagiti soldado ti pamilia ni Milan gapu iti pulida; ngem nagtultuloy a napan ti dadduma a kakabsat. Dua nga aldaw kalpasan ti pannakatiliw ti pamilia, timmawag ti opisial iti komanderna tapno damagenna no ania ti aramidenda iti pamilia. Nakatakder ti opisial iti sanguanan ti pamilia isu a nangngegda amin ti sungbat nga, “Iruaryo ida sa paltoganyo!”

⁸ Idi kasarsarita ti opisial ti dua a taona, adda dua a lallaki nga immay iti pamilia ket imbagada a Saksida. Naammuan dagitoy a lallaki ti napasamak iti pamilia ta impadamag dayta dagiti kakabsat iti bus. Imbaga ti dua a lallaki a makilugan kadakuada ni Milan ken ni adingna a bumallasiw iti boundary ta saan met a kitaen dagiti soldado ti papeles dagiti ubbing. Imbagada met iti agassawa a manglikawda a magna iti likud sa agkikitadanto inton makalabesda iti boundary. Saan nga ammo ni Milan no ikatawa wenno isangitna ti singasingda. “Panagkunayo, basta papanawendakami lattan?” kuna dagiti nagannakna. Ngem idi aglibasdan, kasla saan a makitkita ida dagiti soldado. Nagkikita met laeng dagiti agkakapamilia idi nakalabesdan iti boundary. Intuloyda ti nagbiahe a mapan makikombension, ket mamatida a sinungbatan ni Jehova ti panagpakpakaasida kenkuana. Mabasatayo iti Biblia nga adda dagiti gundaway a saan a direkta a makibiang ni Jehova tapno protektaranna dagiti adipenna. (Ara. 7:58-60) Ngem kinuna ni Milan: “Panagkunak, binulsek dagiti anghel dagiti soldado ken insalakannakami ni Jehova.”—Sal. 97:10.

9. Ania ti reaksion ni Jesus iti situasion dagiti tattao a simmurot kenkuana? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁹ Makasursurotayo met ken Jesus. Naasian kadagiti tattao a nakitana ta “nalalatan ken naiwarawarada a kasla karkarnero nga awanan pastor.” Ania ti inaramidna iti nakapimpiman a kasasaadda? Insurona ida iti “adu a banag.” (Mat. 9:36; basaen ti Marcos 6:34.) Naiduma la unay ti ugalina kadagiti Fariseo, a saan a mayat a tumulong kadagiti ordinario a tattao. (Mat. 12:9-14; 23:4; Juan 7:49) Saanka kadi met a magagaran, a kas ken Jesus, a mangpakan kadagiti mabisbisinan iti naespirituan?

10, 11. Umiso kadi a kanayon nga agbalintayo a naasi? Ilawlawagmo.

¹⁰ Saan a kayat a sawen dayta a kanayon nga agbalintayo a naasi. Maitutop ti panangngaasi ti Dios kadagiti naibaga itay a pagarigan iti Biblia. Nupay kasta, nagsukir ni Ari Saul idi nangipakita iti impagarupna nga asi. Sinalbarna ti biag ti kabusor ti ili ti Dios a ni Agag, ken saanna a pinatay dagiti kasayaatan a taraken. Gapu iti dayta, inlaksid ni Jehova ni Saul kas ari iti Israel.  (1 Sam. 15:3, 9, 15) Siempre, nalinteg nga Ukom ni Jehova. Mabasana ti puso ken ammona no kaano a saan a maipakitaan ti maysa a tao iti asi. (Un. 2:17; Ezeq. 5:11) Dandaninan ukomen ti amin a saan a mayat nga agtulnog kenkuana. (2 Tes. 1:6-10) Saanto a dayta ti panawen tapno kaasian ti Dios dagiti ibilangna a dakes. Dadaelento ida ti Dios kas panangipakitana iti maitutop nga asi kadagiti nalinteg nga isalakanna.

¹¹ Nalawag a saan a datayo ti makinkarbengan ti panangukom no asino dagiti madadael wenno maisalakan. Masapul ketdi nga aramidentayo itan ti amin a kabaelantayo a tumulong kadagiti tattao. Kasanotayo ngarud a maipakita ti maitutop nga asi kadagiti tattao? Kitaentayo ti dadduma a singasing.

12. Kasano a maipakitatayo ti asi iti dadduma?

¹² Agbalinka a mannakitinnulong iti inaldaw. Dagiti mangtultulad ken Jesus ket masapul a mangipakita iti asi kadagiti kaarrubada ken kadagiti kapammatianda. (Juan 13:34, 35; 1 Ped. 3:8) Ti maysa a kaipapanan ti panangngaasi ket “panagsagaba a sangsangkamaysa.” Matignay ti naasi a tao a mangbang-ar iti dadduma iti sagsagabaenda, mabalin a babaen ti panangtulongna kadakuada kadagiti pakarigatanda. Mangsapulkayo iti gundaway a mangaramid iti dayta! Kas pagarigan, mabalinmo ti agboluntario a tumulong iti dadduma kadagiti trabahoda iti balayda, wenno ti panangaramid iti dadduma a banag nga aramidenda koma?—Mat. 7:12.

13. Ania a galad ti nakadkadlaw iti ili ti Dios no adda dagiti mapasamak a kalamidad?

¹³ Tumulongka iti trabaho a panangsaranay. Gapu iti rigat dagiti biktima ti kalamidad, matignay ti dadduma a mangipakita iti asi. Pagaammo a tumultulong dagiti Saksi ni Jehova kadagiti kasta a situasion. (1 Ped. 2:17) Maysa a sister idiay Japan ti aggigian idi iti lugar a nakaro a dinadael ti ginggined ken tsunami idi 2011. Kunana a “napapigsa ken naliwliwa unay” iti panagsakripisio ti adu a volunteer manipud iti adu a lugar ti Japan ken dadduma a pagilian  tapno tarimaanenda ti balayna. Insuratna: “Gapu kadaytoy a kapadasak, nariknak ti panangipateg ni Jehova. Ipatpateg met dagiti kakabsat ti maysa ken maysa. Adu a kakabsat iti intero a lubong ti mangikarkararag kadakami.”

14. Kasanom a matulongan dagiti masakit ken dagiti nataengan?

¹⁴ Tulongam dagiti masakit ken natataengan. No makitatayo ti laklak-amen ti dadduma gapu iti resulta ti basol ni Adan, matignaytayo a mangipakita iti asi. Padpadaanantayo ti tiempo inton awanen ti sakit ken panaglakay. Ikararagtayo ngarud nga umay koman ti Pagarian ti Dios. Kabayatanna, aramidentayo ti kabaelantayo a tumulong kadagiti agkasapulan. Kitaentayo ti insurat ti maysa nga autor maipapan iti agkabaw ken baketen a nanangna. Maysa nga aldaw, narugitan ti badona. Idi daldalusanna dayta, naguni ti door bell. Ti bisitada ket ti dua a Saksi ni Jehova a kanayon a makisarsarita iti baket. Dinamag dagiti sister no adda maitulongda. “Nakababain ngem adda,” insungbat ti baket. Tinulongan isuna dagiti kakabsat a mangdalus iti badona, sa nagtemplada iti tsaa ken nakiinnestoriada. Permi ti panagyaman ti anak ti baket. “Bilibak kadagitoy a Saksi,” insuratna. “Ar-aramidenda ti ikaskasabada.” Gapu iti asim kadagiti masakit ken natataengan, matignayka kadi a mangaramid iti amin a kabaelam tapno maksayan ti rigatda?—Fil. 2:3, 4.

15. Ania dagiti napateg a banag a maaramidantayo no mangasabatayo?

¹⁵ Tulongam dagiti tattao iti naespirituan. Gapu kadagiti problema ken pakadanagan dagiti tattao, matignaytayo a tumulong kadakuada iti naespirituan. Ti kasayaatan a pamay-an a maaramidtayo dayta ket ti panangisuro kadakuada maipapan iti Dios ken maipapan iti aramiden ti Pagarian para kadagiti tattao. Ti sabali pay a pamay-an ket ti panangipakita kadakuada iti pagimbagan ti panagbiag maitunos kadagiti pagannurotan ti Dios. (Isa. 48:17, 18) Mabalinmo kadi a nayonan ti pannakiramanmo iti ministerio, trabaho a talaga a mangidaydayaw ken Jehova ken mangipakita iti asi iti dadduma?—1 Tim. 2:3, 4.

16. Kasano a pagsayaatan ti maysa a tao ti panagbalinna a naasi?

¹⁶ Kuna dagiti eksperto a sumayaat ti salun-atmo, ti kinataom, ken ti relasionmo iti dadduma no naasika. No mabang-aram ti dadduma iti pakarigatanda, naragragsakka, mas positiboka, saanka unay a naliday, ken dika unay makapanunot iti negatibo a bambanag. Wen, pagsayaatam no naasika. (Efe. 4:31, 32) Nadalus ti konsiensia dagiti Kristiano a mangbirbirok iti gundaway a tumulong iti dadduma ta ammoda a maitunos kadagiti prinsipio ti Biblia ti ar-aramidenda. No kasta ti panagpampanunot ti maysa a tao, agbalin a mas manangipateg a nagannak, nasaysayaat nga asawa, ken nasaysayaat a gayyem. Dakdakkel met ti posibilidadna a makaawat iti tulong ken suporta dagiti naasi no kasapulanda dayta.—Basaen ti Mateo 5:7; Lucas 6:38.

17. Apay a kayatmo a sursuruen ken ipakita ti asi?

¹⁷ Saanka koma nga agbalin a naasi gapu laeng ta ammom a pagsayaatam dayta. Ti koma numero uno a rason ket kayatmo a tuladen ken idaydayaw ti Paggapgapuan ti ayat ken asi, ni Apo Dios a Jehova. (Prov. 14:31) Ipakpakitaannatayo iti nagsayaat a pagtuladan. Aramidentayo koma ngarud ti amin a kabaelantayo a mangtulad kenkuana—ti panangipateg kadagiti kakabsattayo ken ti nasayaat a pannakilangen kadagiti padatayo a tao babaen ti panagbalin a naasi.—Gal. 6:10; 1 Juan 4:16.