1-3. (a) Apay a masiguradotayo a mabalintayo ti makigayyem iti Dios? (b) Siasino dagiti adalentayo iti daytoy nga artikulo?

DINAKAMAT ti Biblia a ni Abraham ket gayyem ti Dios. (Isa. 41:8; Sant. 2:23) Kinapudnona, isu laeng ti kakaisuna a naawagan iti Biblia a gayyem ti Dios. Maikunatayo kadi ngarud a ni laeng Abraham ti tao a nagbalin a gayyem ni Jehova? Saan, ta ipakita ti Biblia a mabalin a makigayyem iti Dios ti tunggal maysa kadatayo.

² Adu dagiti dinakamat ti Biblia a matalek a lallaki ken babbai a nagbuteng ken Jehova, namati kenkuana, ken nagbalin a nasinged a gagayyemna. (Basaen ti Salmo 25:14.) Insurat ni apostol Pablo ti maipapan iti ‘dakkel nga ulep dagiti saksi,’ nga amin dagitoy ket gagayyem ti Dios. (Heb. 12:1) Nagduduma a puli ti naggapuan dagitoy a tattao.

³ Usigentayo ti tallo kadagiti nasinged a gagayyem ni Jehova a dinakamat ti Biblia. Ammuentayo ti maipapan ken (1) Ruth, ti matalek nga agkabannuag a balo manipud Moab; (2) ni Ezekias, ti nalinteg nga ari ti Juda; ken (3) ni Maria, ti napakumbaba nga ina ni Jesus. Ania ti maadaltayo kadakuada maipapan iti pannakigayyem iti Dios?

4, 5. Ania a narigat a desision ti aramiden ni Ruth, ken apay a narigat nga aramidenna dayta a desision? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁴ Iladawanmo ti tallo a balo a mayang-angin dagiti kawesda bayat a magmagnada iti kalsada a lumasat iti tanap ti Moab. Dagitoy da Noemi ken dagiti manugangna a da Ruth ken Orpa. Makitatayo a pumampanawen ni Orpa, ta inkeddengnan ti agawid idiay Moab. Determinado ni Noemi a mapan iti nakayanakanna a daga, ti Israel. Kaduana ni Ruth, a naipasango iti mabalin a kapatgan a desision iti biagna. Mabalinna ti agsubli iti ilina a Moab wenno makikadua iti katuganganna a ni Noemi, ket agdaliasatda a mapan idiay Betlehem.—Ruth 1:1-8, 14.

⁵ Nalaka koma laeng nga ibaga ni Ruth nga adda ni nanangna ken dagiti kabagianna idiay Moab a mabalin a mangala ken mangipaay iti kasapulanna. Ti Moab ti daga a nakayanakanna. Nairuamen iti kulturada, ammona ti pagsasaoda, ken kailianna dagiti agnanaed idiay Moab. Saan a maited ni Noemi dagita a bambanag idiay Betlehem. Kinapudnona, binalakadan pay ni Noemi nga agnaeden idiay Moab. Madanagan ni Noemi a saanna a maipaayan dagiti manugangna iti pagtaengan wenno asawa. Ania ti aramiden ni Ruth? Paliiwenyo ti nagdumaanda ken Orpa, a “nagsublin kadagiti kailianna ken kadagiti diosna.” (Ruth 1:9-15) Kayat kadi ni Ruth a sublian ti didiosen dagiti kailianna? Saan.

6. (a) Ania ti nainsiriban a desision ni Ruth? (b) Apay nga imbaga ni Boaz a nagkamang ni Ruth iti sidong ti payak ni Jehova?

⁶ Mabalin a naammuan ni Ruth ti maipapan ken Jehova a Dios manipud iti pimmusayen nga asawana wenno manipud ken Noemi. Ni Jehova ket naiduma kadagiti didios iti Moab. Ammo ni Ruth a maikari ni Jehova iti panagayatna ken panagdayawna. Ngem saan nga umdas ti pannakaammo laeng. Masapul nga agdesision ni Ruth. Pilienna ngata ni Jehova kas Diosna? Nainsiriban ti desision ni Ruth. Imbagana ken Noemi: “Dagiti kailiam isudanto dagiti kailiak, ket ti Diosmo Diosko.” (Ruth 1:16) Makaparagsak a panunoten ti panagayat ni Ruth ken Noemi, ngem napatpateg ti panagayatna ken Jehova. Idi agangay, pinadayawan ni Boaz a makinkukua iti talon ti inaramid ni Ruth iti panagkamangna iti sidong ti payak ni Jehova. (Basaen ti Ruth 2:12.) Mabalin a malagiptayo ti sibong a billit nga agkamang iti sirok dagiti payak ti napigsa ken manangsalaknib a nagannakna. (Sal. 36:7; 91:1-4) Nagbalin ni Jehova a napigsa ken manangsalaknib nga Ama ken Ruth. Ginunggonaan ni Jehova ti pammatina, ket saan a pulos nagbabawyan ni Ruth ti desisionna.

7. Ania ti mabalin a makatulong kadagiti agkedked a mangidedikar iti biagda ken Jehova?

⁷ Adu ti makaammo iti maipapan ken Jehova ngem saanda nga agkamkamang kenkuana. Agkedkedda nga agdedikar ken agbalin a bautisado nga ad-adipenna. No agkedkedka nga agdedikar ken Jehova, napanunotmo kadin no apay? Nagduduma a dios wenno sabali a banag ti pagserserbian dagiti tattao ita. (Jos. 24:15) Apay a saanka nga agkamang iti maymaysa a Dios a maikari a pagserbian? Ti panagdedikar ken Jehova ket nagsayaat a pamay-an ti panangipakita iti pammati kenkuana. Tulongannaka nga agbiag a maitunos iti desisionmo ken tulongannaka nga agballigi iti aniaman a pakaipasanguam. Kasta ti inaramid ti Dios ken Ruth.

8. Deskribirem ti maipapan ken Ezekias.

⁸ Saan a kas ken Ruth, ni agtutubo nga Ezekias ket naipasngay iti nasion a naidedikar ken Jehova. Ngem saan nga amin nga Israelita ket nagbiag a maitunos iti dedikasionda. Ti ama ni Ezekias a ni Ari Acaz ti maysa a pagarigan. Dayta a dakes a lalaki insungsongna  ti pagarian ti Juda iti idolatria, ken tinabbaawanna pay ti templo ni Jehova idiay Jerusalem. Nakalkaldaang ti panagubing ni Ezekias, ta dadduma a kakabsatna ket napapatay, napuoranda a sibibiag kas sakripisio kadagiti palso a didios!—2 Ar. 16:2-4, 10-17; 2 Cron. 28:1-3.

9, 10. (a) Apay a nalaka la koma nga agbalin a managpungpungtot ni Ezekias? (b) Apay a saantayo koma a makapungtot iti Dios? (c) Apay a saantayo a panunoten a ti kasasaad ti pamiliatayo ti mangikeddeng iti pagbalinantayo?

⁹ Nalaka laeng koma a tumallikud iti Dios ni Ezekias ken agbalin a managpungpungtot. Mabalin a panunoten ti dadduma a nagpasar iti saan met unay a nakaro a rigat nga adda karbenganda a “makapungtot a maibusor ken Jehova” wenno gumura iti organisasionna. (Prov. 19:3) Mamati met ti dadduma a ti saan a nasayaat a pannakapadakkelda ti mangiturong kadakuada nga agbalin a dakes, a mabalin a kayatda a tuladen dagiti kamali dagiti nagannakda. (Ezeq. 18:2, 3) Umiso kadi dagita?

¹⁰ Mangted iti nalawag a sungbat ti pakasaritaan ni Ezekias: Sigurado a saan! Awan pulos ti rason a makapungtottayo ken Jehova, ta saan nga isu ti pagtataudan dagiti dakes a mapaspasaran dagiti tattao iti daytoy dakes a lubong. (Job 34:10) Agpayso a maimpluensiaan ti nagannak dagiti annakda nga agaramid iti naimbag wenno dakes. (Prov. 22:6; Col. 3:21) Ngem dina kayat a sawen a ti kasasaad ti pamilia ti maysa ti mangikeddeng iti wagas ti panagbiagna. Maisupadi iti dayta, inikkannatayo amin ni Jehova iti nagpateg a sagut—ti abilidad a mangpili iti aramidentayo ken ti kayattayo a pagbalinan. (Deut. 30:19) Kasano nga inusar ni Ezekias dayta a sagut?

11. Apay a nagbalin ni Ezekias a maysa kadagiti kasayaatan nga ari ti Juda?

¹¹ Nupay ni Ezekias ket anak ti maysa kadagiti kadadaksan nga ari ti Juda, dimmakkel a maysa kadagiti kasasayaatan. (Basaen ti 2 Ar-ari 18:5, 6.) Wen, dakkel ti impluensia ti amana, ngem adda dadduma pay a mabalin a mangimpluensia kenkuana. Nagserbi ni Isaias kas propeta kadagidi nga al-aldaw, kas kada Mikias ken Oseas. Mabalin a mapanunottayo a sipapasnek nga impangag ni Ari Ezekias dagiti naipaltiing a sasao dagita a matalek a lallaki. Impapusona dagiti balakad ken pannubngar ni Jehova, isu nga inlinteg  ni Ezekias dagiti nakaro a biddut nga inaramid ni amana. Dinalusanna ti templo, kiniddawna ti pannakaabbong ti basol dagiti tattao, ken sipapasnek ken nasaknap a dinadaelna dagiti pagano a didios. (2 Cron. 29:1-11, 18-24; 31:1) Idi naipasango kadagiti rigat, kas idi impangta ti ari ti Asiria a ni Senaquerib a rautenna ti Jerusalem, impakita ni Ezekias ti nagpaiduma a tured ken pammati. Nagpannuray iti panangisalakan ti Dios ken pinabilegna dagiti iturturayanna babaen iti sao ken aramid. (2 Cron. 32:7, 8) Idi agangay, idi natubngar ni Ezekias gapu iti kinatangsitna, nagpakumbaba ken nagbabawi. (2 Cron. 32:24-26) Nalawag a saan nga impalubos ni Ezekias a madadael ti biagna ken maawanan iti masakbayan gapu kadagiti napasamak. Imbes ketdi, impakitana nga isu ket gayyem ni Jehova ken nagsayaat nga ulidan a tuladentayo.

12. Kas ken Ezekias, kasano a pinaneknekan ti adu ita a gayyemda ni Jehova?

¹² Gapu ta agbibiagtayo iti nadangkes ken awanan ayat a lubong, saan a nakaskasdaaw nga adu nga ubbing ti dumakkel nga awanan kadagiti naayat ken nadungngo a nagannak. (2 Tim. 3:1-5) Adu a Kristiano ita ti manipud kadagiti saan a nasayaat ti kasasaad ti pamiliada, ngem naaddaanda iti nasinged a pannakigayyem ken Jehova. Kas ken Ezekias, ipakpakitada a saan a ti napalabas ti maysa a tao ti mangikeddeng iti masakbayanda. Inikkannatayo ti Dios iti sagut a mangikeddeng, ket pribilehiotayo nga usaren dayta a sagut tapno agtalinaedtayo a gayyem ni Jehova ken mangipaay iti dayaw kenkuana a kas ken Ezekias.

13, 14. Apay a kasla nagrigat ti annongen ni Maria, ngem ania ti reaksionna iti imbaga ni Gabriel?

¹³ Ginasut a tawen kalpasan ti kaaldawan ni Ezekias, maysa a napakumbaba nga agtutubo a babai a Judio manipud Nazaret ti naaddaan iti naisangsangayan a pannakigayyem ken Jehova. Awanen ti sabali a tao a naikkan iti kasta nga annongen. Iyinaw, ipasngay, ken padakkelenna ti bugbugtong nga Anak ti Dios! Iladawanmo ti dakkel a panagtalek ni Jehova ken Maria, ti babai nga anak ni Heli. Ngem ania ngata ti reaksion ni Maria iti kasta nga annongen idi damo?

¹⁴ Nalaka laeng nga ibaga a nagsayaat ti pribilehio ni Maria ket malipatantayon dagiti bambanag a mabalin a makapadanag. Imbaga ni anghel Gabriel ken Maria nga agsikog babaen ti milagro uray no saan a makidenna iti lalaki. Saan nga inlawlawag ni Gabriel iti pamilia ni Maria ken kadagiti kaarrubana ti gapu ti panagsikogna. Ania ngay ti panunotenda? Mabalin a madanagan ni Maria iti nobiona a ni Jose. Kasano a makombinsirna nga uray nagsikog, nagtalinaed a matalek kenkuana? Maysa pay, nagdakkel a rebbengen ti mangpadakkel, mangaywan, ken mangsanay iti bugbugtong nga Anak  ti Kangatuan! Saantayo nga ammo ti amin a mabalin a nakariribukan ni Maria manipud idi nakisarita ni Gabriel kenkuana. Nupay kasta, ammotayo a simmungbat: “Adtoy! Ti adipen a babai ni Jehova! Maaramid koma kaniak sigun iti deklarasionmo.”—Luc. 1:26-38.

15. Apay a nagpaiduma ti pammati ni Maria?

¹⁵ Saan kadi a nagpaiduma ti pammati ni Maria? Maysa nga adipen a sisasagana nga agserbi iti apona. No kasta, intalek ni Maria ti pannakaaywan ken pagayatanna iti Apona a ni Jehova. Kayatna ti agserbi aniaman ti pangusaran ni Jehova kenkuana. Ania ti nakaibatayan ti pammatina? Saan a naisigud ti pammati. Dayta ket gapu iti panangikagumaan ti tao a mismo ken ti bendision ti Dios. (Gal. 5:22; Efe. 2:8) Adda kadi pammaneknek nga inkagumaan ni Maria a pabilgen ti pammatina? Adda. Usigentayo ti panagimdengna ken ti panagsaona.

16. Ania ti mangipakita a nalaing a dumngeg ni Maria?

¹⁶ No kasano a dimngeg ni Maria. Balakadannatayo ti Biblia a ‘nasiglattayo koma a dumngeg, nainayad nga agsao.’ (Sant. 1:19) Nalaing kadi a dumngeg ni Maria? Wen. Mamindua nga ipakita ti Ebanghelio ni Lucas a dimngeg a naimbag ni Maria kadagiti napapateg a naespirituan a sasao, ken ut-utobenna dagiti nangngegna. Idi naipasngay ni Jesus, nanumo a papastor ti nangipalgak iti mensahe ti anghel ken Maria. Kalpasan ti 12 a tawen, nupay ubing pay ni Jesus, adda banag nga imbagana a dakkel ti naespirituan a kaipapananna. Iti agpada a pasamak, dimngeg ni Maria, linagipna, ken pinanunotna a naimbag dagiti nangngegna.—Basaen ti Lucas 2:16-19, 49, 51.

17. Ania ti maadaltayo maipapan ken Maria iti pamay-an ti panagsasaona?

¹⁷ No kasano a nagsao ni Maria. Manmano ti nairekord a sasao ni Maria iti Biblia. Ti kaatiddogan a sasaona ket masarakan iti Lucas 1:46-55. Ipakita dagita a sasao nga ammo a naimbag ni Maria ti naipaltiing a Kasuratan. Ipakita dagiti sasaona dagiti sasao a nadakamat iti kararag ni Anna nga ina ni propeta Samuel. (1 Sam. 2:1-10) Sigun iti maysa a pattapatta, adda agarup 20 a dinakamat ni Maria a naibasar iti Kasuratan. Nalawag nga isu ket maysa a babai a kanayon nga agsao maipapan kadagiti naespirituan a bambanag. Agsasao ni Maria manipud iti pusona, arigna pagipempenan a napno iti napapateg a kinapudno a naadalna manipud iti kapatgan a Gayyemna, ni Jehova a Dios.

18. Kasanotayo a matulad ti pammati ni Maria?

¹⁸ Kas ken Maria, mabalin a no dadduma maikkantayo iti annongen manipud ken Jehova a kasla nakarigrigat. Kas kenkuana, sipapakumbaba koma nga italektayo ti bagitayo ken Jehova, nga agtalektayo kenkuana nga agtignay para iti pagimbagantayo. Mabalin a matuladtayo ti pammati ni Maria babaen ti panagimdeng a naimbag iti maammuantayo maipapan ken Jehova ken kadagiti panggepna, panangutob kadagiti naespirituan a kinapudno, ken siraragsak a panangipakaammo iti sabsabali kadagiti nasursurotayo.—Sal. 77:11, 12; Luc. 8:18; Roma 10:15.

19. No tuladentayo dagiti nagsasayaat nga ulidan iti pammati iti Biblia, ania ti masiguradotayo?

¹⁹ Asino koma ti agduadua a gagayyem ni Jehova da Ruth, Ezekias, ken Maria, kas ken Abraham nga immun-una ngem kadakuada? Dagitoy, agraman ti amin a mangbukel iti ‘dakkel nga ulep dagiti saksi’ ken ti dadduma pay a matalek iti intero a pakasaritaan ti tao, tinagiragsakda ti nagsayaat a pribilehio nga agbalin a gayyem ti Dios. Itultuloytayo koma a tuladen dagitoy nga ulidan iti pammati. (Heb. 6:11, 12) No aramidentayo dayta, mabalin a masiguradotayo a dakkel ti gunggonatayo kas nasinged a gayyem ni Jehova iti agnanayon!