1. Ania a nagpateg a banag ti inlawlawag ni Jesus iti maudi a rabii a kaduana dagiti adalanna?

ITI maudi a rabii ni Jesus a kaduana dagiti adalanna, dandani namin-30 a dinakamatna ti ayat. Espesipiko nga imbagana a masapul nga ‘ayatenda ti maysa ken maysa.’ (Juan 15:12, 17) Nagpaiduma ti ayatda iti maysa ken maysa ket daytanto ti nalawag a pakabigbiganda kas pudno a paspasurotna. (Juan 13:34, 35) Daytoy nga ayat ket saan laeng a basta rikna. Tuktukoyen ni Jesus ti kasayaatan a kualidad—ti managsakripisio nga ayat. Kinunana: “Awan asinoman nga addaan dakdakkel nga ayat ngem iti daytoy, a ti maysa isukona ti kararuana maigapu kadagiti gagayyemna. Dakayo ti gagayyemko no aramidenyo ti ibilbilinko kadakayo.”​—Juan 15:13, 14.

2. (a) Ania ti pakabigbigan dagiti adipen ti Dios? (b) Ania dagiti saludsod a sungbatantayo iti daytoy nga artikulo?

² Ti pudpudno a managsakripisio nga ayat ken nabileg a panagkaykaysa dagiti adipen ni Jehova ita ket isu ti pakabigbiganda kas ili ti Dios. (1 Juan 3:10, 11) Anian a yamantayo ta ipakpakita dagiti adipen ni Jehova ti ayat a kas iti impakita ni Kristo aniaman ti nasion, tribu, lengguahe, wenno kasasaad ti biagda! Ngem mabalin a maisaludsodtayo: ‘Apay nga ad-adda a napateg  ita ti ayat? Kasano a ni Jehova ken ni Jesus pabpabilgendatayo iti ayat? Kasano a personal a maipakitatayo ti “mangpabileg” nga ayat a kas iti impakita ni Kristo?’​—1 Cor. 8:1.

3. Ania ti epekto dagitoy “napeggad a tiempo” kadagiti tattao?

³ Gapu ta napno ti biag iti “riribuk ken makapasakit a bambanag,” adu a tattao kadagitoy “napeggad a tiempo” ti addaan iti agduduma a problema iti emosion. (Sal. 90:10; 2 Tim. 3:1-5) Kayaten ti adu nga indibidual ti sumuko. Sigun iti estadistika, nasurok a 800,000 a tattao ti agpakpakamatay iti kada tawen​—agarup 1 iti kada 40 a segundo. Makapaladingit ta nagpakamatay uray ti dadduma a Kristiano a nakarikna iti kasta.

4. Asino dagiti karakter ti Biblia a nangibaga a kayatdan ti matay?

⁴ Idi tiempo ti Biblia, adda dagiti matalek nga adipen ti Dios nga apektado unay ti emosionda gapu iti kasasaadda nga uray la kayatdan ti matay. Kas pagarigan, inyasug ti agpapaut-ot a ni Job: “Linaksidko [ti biagko]; agingga iti tiempo a di nakedngan [diakon kayat ti] agbiag.” (Job 7:16; 14:13) Napalalo ti pannakaupay ni Jonas gapu iti resulta ti trabahona isu a kinunana: “Ita, O Jehova, ikkatem kaniak, pangngaasim, ti kararuak [wenno, biagko], ta ti ipapatayko nasaysayaat ngem iti panagbiagko.” (Jon. 4:3) Kasta met, adda gundaway nga apektado unay idi ti matalek a propeta a ni Elias iti situasionna ket kiniddawna a matay koman. Kinunana: “Umanayen dayta! Ita, O Jehova, alaem ti kararuak.” (1 Ar. 19:4) Ngem napateg ken Jehova dagidiay nga adipenna ken kayatna nga agbiagda. Imbes a babalawenna ti marikriknada, tinulonganna ida a mangparmek iti tarigagayda a matay ken pinabilegna ida iti ayat tapno agtultuloyda a matalek nga agserbi kenkuana.

5. Apay a nangnangruna a kasapulan ita dagiti kakabsat ti ayattayo?

⁵ Uray no saan met a sumuko dagiti kakabsattayo, adu kadakuada ti maipaspasango iti makapa-stress a situasion isu a kasapulan a mapabilegda iti ayat. Adda dagiti agib-ibtur iti pannakaidadanes ken pannakaum-umsi. Dadduma ti mauy-uyaw wenno maitsistsismis iti pagtrabahuan. Wenno nabannogdan gapu iti panag-overtime wenno iti panagkamat kadagiti deadline. Adda met dagiti maipaspasango kadagiti makapakapuy a problema iti pamilia, nalabit gapu iti kanayon a panangkritikar ti di manamati nga asawa. Kas resulta dagitoy ken ti dadduma pay a problema, adu a kakabsat iti kongregasion ti nabannogen iti pisikal ken emosional. Asino ti makatulong kadagiti maup-upay tapno saanda a sumuko?

6. Kasano a pabpabilgen ni Jehova dagiti adipenna iti ayat?

⁶ Pabilgen ni Jehova dagiti agdaydayaw kenkuana babaen ti panangipasiguradona iti di agkupas nga ayatna kadakuada. Naparegta la ketdi dagiti matalek nga Israelita idi imbaga ni Jehova: “Maigapu iti kinapudno a napategka kadagiti matak, naibilangka a nadayaw, ket siak inayatka. . . . Dika agbuteng, ta addaak kenka”! (Isa. 43:4, 5) Kas maysa kadagiti adipen ni Jehova, masiguradom a dungdungnguennaka. * Ikari ti Sao ti Dios: “Kas Daydiay mannakabalin, isu mangisalakanto. Agragsakto gapu kenka buyogen ti panagrag-o.”​—Sof. 3:16, 17.

7. Kasano a ti ayat ni Jehova ket kas iti ayat ti agtagtagibi nga ina? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁷ Aniaman a pakasuotan ti pakaipasanguan ti ili ni Jehova, ikarina a tulongan ken liwliwaenna ida. “Iti bakrang maubbakayto,  ket iti rabaw dagiti tumeng masappuyotkayto. Kas iti tao nga agtultuloy a liwliwaen ti bukodna nga ina, kasta ti agtultuloy a panangliwliwak a mismo kadakayo.” (Isa. 66:12, 13) Talaga a makatukay nga eksena​—ti naayat nga ina a mangub-ubba iti maladagana wenno mangay-ayam iti dayta kadagiti tumengna! Kasta ti panangiladawan ni Jehova iti nauneg ken nadungngo a panagayatna kadagiti agdaydayaw kenkuana. Dimo koma pulos pagduaduaan a nakapatpategka ken Jehova.​—Jer. 31:3.

8, 9. Kasano a mapabilegnatayo ti ayat ni Jesus?

⁸ Daytoy pay ti rason a maapresiar dagiti pudno a Kristiano ti ayat ti Dios: “Ti Dios inayatna ti lubong iti kasta unay isu nga intedna ti bugbugtong nga Anakna, tapno tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.” (Juan 3:16) Nagpaiduma met nga ayat ti impakita ni Jesus iti panangisukona iti biagna para kadatayo! Sigurado a mapabilegtayo iti dayta nga ayat! Ikari ti Sao ti Dios nga uray ti “rigat wenno pannakatuok” didatayo ‘maisina iti ayat ti Dios nga adda ken Kristo.’​—Roma 8:35, 38, 39.

⁹ No adda dagiti pakasuotantayo a mangibus iti pisikal, emosional, wenno naespirituan a pigsatayo, ti nabileg nga ayat ni Kristo ti mangipaay iti pigsatayo nga agibtur. (Basaen ti 2 Corinto 5:14, 15.) Matulongan ken mapabilegnatayo ti ayat ni Jesus a saan a sumuko, uray iti pakasuotan a kas iti didigra, pannakaidadanes, pannakapaay, wenno di agsarsardeng a panagdanag.

10, 11. Siasino ti makinresponsabilidad iti panangpabileg kadagiti maup-upay a kakabsat? Ilawlawagmo.

¹⁰ Ti maysa a pamay-an ni Jehova a mangpabileg kadatayo iti ayat ket ti kongregasion Kristiano. Kas indibidual, masubadantayo ti ayatna babaen ti panangayat ken panangpabilegtayo kadagiti kakabsattayo, saan laeng nga iti naespirituan no di pay ket iti emosional. (1 Juan 4:19-21) Iparegta ni apostol Pablo kadagiti Kristiano: “Itultuloyyo a liwliwaen ti maysa ken maysa ken pabilgen ti maysa ken maysa, a kas iti pudno nga ar-aramidenyo.” (1 Tes. 5:11) Wen, amintayo iti kongregasion​—saan laeng a dagiti panglakayen—​matuladtayo ni Jehova ken ni Jesus no liwliwaen ken pabilgentayo dagiti kakabsat.​—Basaen ti Roma 15:1, 2.

 ¹¹ Mabalin a kasapulan dagiti miembro ti kongregasion nga addaan iti sakit iti emosion ti agpakonsulta iti doktor ken agtomar iti agas. (Luc. 5:31) Dagiti panglakayen ken ti dadduma pay iti kongregasion sipapakumbaba a bigbigenda a saanda a propesional a tumulong iti mental a salun-at. Ngem adda napateg a maaramidanda​—‘agsao iti makaliwliwa kadagiti malmaldaangan, saranayen dagiti nakapuy, maaddaan iti mabayag a panagitured iti isuamin.’ (1 Tes. 5:14) Kasapulan nga ipakita ti amin a Kristiano ti naayat a pannakipagrikna ken kinaanus babaen ti makaliwliwa a panagsaoda tapno mapabileg dagiti maup-upay. Mangipapaayka kadi iti liwliwa ken pammaregta? Ad-adda nga epektibo ti itutulongmo no ammom nga ipaay ti kasta a tulong.

12. Isalaysay ti kapadasan ti maysa a kabsat a napabileg iti ayat ti kongregasion.

¹² Kasano a ti ayattayo mapabilegna dagidiay marigrigatan ti emosionna? “No dadduma, mapampanunotko ti agpakamatay,” kuna ti maysa a sister idiay Europa. “Ngem nasayaat ta adda dagiti tumultulong kaniak. Insalakan ti kongregasionko ti biagko. Kanayon a makaparegta ken naayat dagiti kakabsat. Uray manmano laeng ti makaammo nga adda depresionko, kanayon a nakasaganada a tumulong kaniak. Nagbalin a kasla naespirituan a nagannakko ti maysa a pagassawaan. Ay-aywanandak, ket literal a 24 nga oras kada aldaw a nakasaganada a tumulong kaniak.” Siempre, saan nga agpapada ti tulong a maipaay ti tunggal maysa. Ngem dakkel ti maitulong ti naimpusuan a suporta kadagidiay marigrigatan ti emosionna. *

13. Ania ti kasapulan tapno mapabilegtayo ti dadduma?

¹³ Dumngeg a naimbag. (Sant. 1:19) Ti panagdengngeg nga addaan iti pannakipagrikna ket panangipakita iti ayat. Mabalin a siaannad nga agdamagka tapno maawatam ti rikrikna ti maysa nga agsagsagaba. Iti kasta, maipakitam ti empatia ken mapabilegmo ti kapammatiam. Ipakita koma ti ekspresion ti rupam ti naimpusuan ken naayat a pannakaseknam. No kayat ti maysa a Kristiano nga ibaga ti ad-adu pay a detalye, agan-anuska ken bay-am nga agsao. No siaanus a dumngegka, ad-addanto a maawatam ti rikriknana. Dayta ti makatulong kenkuana nga agtalek kenka ket matignay a dumngeg iti ibagam bayat a pabpabilgem. No ipakitam a pudpudno nga interesadoka, maliwliwa unay iti naayat a pannakaseknam.

14. Apay a saantayo koma a manangkritikar?

¹⁴ Saan a manangkritikar. No manangkritikartayo kadagiti maup-upay, mabalin a manayonan ti saem a marikriknada ket mabalin nga awan serserbi ti panangikagumaantayo a mangpabileg kadakuada iti ayat. “Adda daydiay agsasao a siaaleng-aleng a kas kadagiti panangsugat ti kampilan, ngem ti dila dagidiay masirib ket makapaimbag.” (Prov. 12:18) Siempre, saantayo a kayat nga igagara a ‘sugaten’ wenno duyoken dagiti maup-upay nga indibidual babaen ti makapasakit a sasao. Ngem uray no di inggagara a ‘nasugatan’ ti maysa, mabalin a nakasaksakit kenkuana ti epekto dayta. Tapno mapabilegtayo ti dadduma iti ayat babaen ti pammaregta, kasapulan nga ipakitatayo ti pannakipagrikna, ket ikabiltayo ti bagitayo iti situasionda agingga a posible.​—Mat. 7:12.

15. Ania dagiti napateg nga alikamen a mausartayo a mangpabileg iti dadduma iti ayat?

¹⁵ Liwliwaen ti dadduma babaen ti Sao  ti Dios. (Basaen ti Roma 15:4, 5.) Ti Nasantuan a Kasuratan ket nagsayaat a pagtaudan ti liwliwa. Naggapu ti Biblia iti “Dios a mangipaay iti panagibtur ken liwliwa.” Malaksid kadagiti makaliwliwa a teksto, adda pay nakaad-adu a katulongan iti panagadal iti Biblia. Mabalintayo nga usaren ti Watch Tower Publications Index ken ti Giya iti Panagsukimat Para Kadagiti Saksi ni Jehova. Makatulong dagitoy iti panagbiroktayo kadagiti makapabileg a teksto tapno maibturan ti amin a kita ti problema. Iti kasta, makaipaaytayo iti mannakipagrikna a sasao ket mas epektibo ti naayat a panagreggettayo.

16. Ania dagiti kualidad a kasapulantayo no parparegtaentayo ti maup-upay a Kristiano?

¹⁶ Agbalin a nadungngo ken naalumamay. Nagsasayaat dagitoy a paset ti di agimbubukodan nga ayat nga ipakitatayo no adda paregtaen ken pabilgentayo. Ni Jehova ket “Ama dagiti nadungngo nga asi ken ti Dios ti amin a liwliwa,” ken addaan iti “nadungngo a panangngaasi” kadagiti adipenna. (Basaen ti 2 Corinto 1:3-6; Luc. 1:78; Roma 15:13) Inyulidan dayta ni Pablo, ket insuratna: “Nagbalinkami a naalumamay iti tengngayo, a kas met laeng no ti agtagtagibi nga ina taripatuenna dagiti bukodna nga annak. Gapuna, yantangay adda kinalailomi kadakayo, naay-ayokami unay a mangiburay kadakayo, saan laeng a ti naimbag a damag ti Dios, no di ket kasta met dagiti bukodmi a kararua, agsipud ta nagbalinkayo a dungdungnguenmi.” (1 Tes. 2:7, 8) No tuladentayo ti kinadungngo ti Dios, mabalin a datayo ti sungbat ti kararag ti maup-upay a tao.

17. Ania a balanse a panangmatmat kadagiti kakabsat ti makatulong kadatayo a mangpabileg kadakuada iti ayat?

¹⁷ Dimo namnamaen a perpekto dagiti kakabsat. Balanse laeng koma ti panangmatmatmo kadagiti kakabsat. Saan a realistiko no namnamaem a di agkamali dagiti kakabsat ken makapaupay dayta. (Ecl. 7:21, 22) Laglagipem a realistiko ti kidkiddawen ni Jehova kadagiti adipenna. No tuladentayo ti ulidanna, nakasaganatayto a manganus iti kinaimperpekto ti sabsabali. (Efe. 4:2, 32) Imbes nga ipariknatayo a kurang ti maar-aramidanda, ikagumaantayo a komendaran ida iti aniaman a naaramidanda. Makaparegta dayta kadakuada. Ti naimpusuan a komendasion ket makapabileg ken makatulong kadakuada nga ‘agrag-o’ iti sagrado a panagserbida. Nasaysayaat nga aramidentayo dayta imbes nga ikomparatayo ida iti dadduma, ta makapaupay dayta.​—Gal. 6:4.

18. Ania ti gunggonatayo no mangpabilegtayo iti ayat?

¹⁸ Tunggal karnero ni Jehova ket nakapatpateg kenkuana ken ni Jesus, a nangipaay iti daton a subbot. (Gal. 2:20) Ipatpategtayo unay dagiti naespirituan a kakabsattayo. Kayattayo a sidudungngo ken siaayat nga aywanan ida. Tapno agbalintayo a makapabang-ar, “surotentayo koma ti bambanag a mamataud iti talna ken ti bambanag a makapabileg iti maysa ken maysa.” (Roma 14:19) Magagarantayo amin inton awanen ti rason a maupaytayo idiay Paraiso! Awanton ti sakit, gubat, natawid nga ipapatay, pannakaidadanes, kinaranggas iti pamilia, ken pannakapaay. Kalpasan ti sangaribu a tawen, perpektonton ti sangatauan. Dagidiay makalasat iti maudi a pannubok ket maamponto kas naindagaan nga annak ni Jehova a Dios ken tagiragsakendanto ti “nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.” (Roma 8:21) Sapay koma ta itultuloytayo nga ipakita ti ayat a mangpabileg ken tumulong iti maysa ken maysa tapno magun-odtayo dayta a naragsak ken makapnek a kasasaad.