MAADAL NGA ARTIKULO 14
Dagiti Rumaut Manipud iti Amianan!
“Dimmarup ti maysa a nasion iti dagak.”—JOEL 1:6.
KANTA 95 Rumanraniag ti Lawag
ITI DAYTOY A PANAGADAL *
1. Kasano idi ti panagadal da Brother Russell ken dagiti kakaduana, ken apay nga epektibo dayta?
NASUROK a 100 a tawenen ti napalabas, nangrugi nga agtitipon da Brother C. T. Russell ken dagiti kakaduana kas bassit a grupo dagiti estudiante ti Sao ti Dios. Kayatda a maammuan no ania a talaga ti isursuro ti Biblia maipapan ken Jehova a Dios, ken Jesu-Kristo, iti kasasaad dagiti natay, ken iti subbot. Simple ti panagadalda. Adda mangpataud iti saludsod, sa usigen ti grupo ti tunggal teksto a konektado iti topiko. Kalpasanna, isuratda dagiti naammuanda. Gapu iti bendision ni Jehova, naammuan dagidiay a napasnek a Kristiano ti adu a kangrunaan a kinapudno iti Biblia a napateg kadatayo agingga ita.
2. Ania dagiti mabalin a rason a di umiso ti konklusiontayo bayat a padpadasentayo a tarusan dagiti padto ti Biblia?
2 Ngem kas natakuatan idi agangay dagidiay nga estudiante ti Biblia, narigrigat nga ammuen ti umiso a kaipapanan dagiti padto ti Biblia ngem iti panangtarus iti maysa a kangrunaan a pannursuro ti Biblia. Apay? Ti maysa a rason ket matarusantayo laeng dagiti padto ti Biblia no matungtungpalen dagita wenno inton natungpaldan. Ngem adda pay sabali a rason. Tapno umiso ti panangtarustayo iti maysa a padto, kaaduanna nga ikabilangantayo ti kontekstona. No agpokustayo iti maysa laeng nga aspeto ti padto, mabalin a di umiso ti konklusiontayo. Agparang a kasta ti napasamak iti maysa a padto iti libro a Joel. Usigentayo dayta ket pagsasaritaantayo no apay a masapul a mabaliwan ti agdama a pannakaawattayo.
3-4. Agingga ita, ania ti pannakaawattayo iti padto iti Joel 2:7-9?
3 Basaen ti Joel 2:7-9. Impadto ni Joel a didigraento dagiti dudon ti daga ti Israel. Dagitoy a narawet nga insekto nga addaan iti ngipen ken panga a kas iti leon kanendanto ti amin a mula! (Joel 1:4, 6) Adu a tawen nga inyaplikartayo daytoy a padto iti trabaho a panangasaba ti ili ni Jehova, kas iti di magawidan a rineprep a dudon. Natarusantayo a ti epekto daytoy a trabaho ket pannakadadael iti “daga,” wenno iti ili a kontrolado dagiti lider ti relihion. *
4 No ti Joel 2:7-9 laeng ti basaentayo, agparang a dayta ti umiso a pannakailawlawagna. Ngem no usigentayo ti konteksto ti padto, makitatayo a masapul a mabalbaliwan ti pannakailawlawagna. Usigentayo ti uppat a rason no apay.
UPPAT A RASON ITI PANAGBALBALIW
5-6. Ania ti tumaud a saludsod no basaentayo ti (a) Joel 2:20? (b) Joel 2:25?
5 Umuna iti amin, paliiwentayo ti kari ni Jehova maipapan kadagiti dudon: “Papanawekto ti taga-amianan [dagiti dudon].” (Joel 2:20) No dagiti dudon irepresentarda dagiti Saksi ni Jehova bayat nga agtultulnogda iti bilin ni Jesus a mangasaba ken agaramid iti ad-adalan, apay koma a papanawen ida ni Jehova? (Ezek. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Nalawag a saan a dagiti matalek nga adipen ni Jehova ti papanawenna no di ket ti maysa a banag wenno asinoman a mangdangran iti ilina.
6 Kas maikadua a rason, usigentayo ti naisurat iti Joel 2:25. Kuna ni Jehova: “Itedkonto ti tangdanyo para kadagiti tawen a pannangan ti sangapangen a dudon, dagiti awan pay payakna a dudon, narawet a dudon, ken mangdadael a dudon, ti dakkel nga armadak nga imbaonko kadakayo.” Paliiwenyo ta inkari ni Jehova a ‘mangted iti tangdan’ wenno isublina dagiti dinadael dagiti dudon. No dagiti manangaskasaba iti Pagarian ti iladladawan dagiti dudon, kaipapananna a makadadael ti epekto ti mensaheda. Ngem makaisalakan ti mensaheda ken matignayna nga agbabawi dagiti dakes a tattao. (Ezek. 33:8, 19) Pagsayaatanda dayta!
7. Iti Joel 2:28, 29, ania ti kaipapanan ti sao a “kalpasanna”?
7 Basaen ti Joel 2:28, 29. Usigentayo ti maikatlo a rason—ti panagsasaruno dagiti pasamak iti padto. Napaliiwyo kadi nga imbaga ni Jehova: “Kalpasanna, ibukbokkonto ti espirituk,” kayatna a sawen, kalpasan a naileppas dagiti dudon ti naited a trabahoda? No dagiti dudon ket dagiti manangaskasaba iti Pagarian ti Dios, apay koma nga ibukbok ni Jehova ti espirituna kadakuada kalpasan a malpasda ti panangasabada? Ti agpayso, no awan ti tulong ti nabileg a nasantuan nga espiritu ti Dios, saanda koma a pulos naitultuloy ti mangasaba iti adu a dekada a mabusbusor ken maiparparit ti trabahoda.
8. Ania ti irepresentar dagiti dudon a nailadawan iti Apocalipsis 9:1-11? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)
8 Basaen ti Apocalipsis 9:1-11. Kitaentayon ti maikapat a rason. Dati nga ikonkonektartayo ti panangdidigra dagiti dudon nga inladawan ni Joel iti trabahotayo a panangasaba gapu iti maysa nga umasping a padto iti libro nga Apocalipsis. Iladawan daytoy a padto ti rineprep a dudon nga addaan iti rupa ti tao ken “adda kasla korona a balitok iti uloda.” (Apoc. 9:7) Tutuokenda “dagiti tattao [dagiti kabusor ti Dios] nga awan ti selio ti Dios iti mugingda” iti lima a bulan, ti kaatiddog ti biag ti kaaduan a dudon. (Apoc. 9:4, 5) Agparang a ti mailadladawan ditoy ket dagiti napulotan nga adipen ni Jehova. Situtured nga ipakpakaammoda dagiti panangukom ti Dios iti daytoy dakes a sistema ti bambanag, isu nga arigna matutuok dagiti mangsupsuporta iti dayta.
9. Ania dagiti napateg a nagdumaan dagiti dudon a nakita ni Joel ken dagiti dudon nga inladawan ni Juan?
9 Agpayso nga adda dagiti pagpadaan ti padto iti Apocalipsis ken ti padto nga insurat ni Joel. Ngem adda dagiti napateg a nagdumaanda. Usigentayo dagitoy: Iti padto ni Joel, dadaelen dagiti dudon dagiti mula. (Joel 1:4, 6, 7) Iti sirmata ni Juan, “naibaga [kadagiti dudon] a saanda a dadaelen dagiti mula iti daga.” (Apoc. 9:4) Naggapu iti amianan dagiti dudon a nakita ni Joel. (Joel 2:20) Naggapu met iti nakaun-uneg nga abut dagiti dudon a nakita ni Juan. (Apoc. 9:2, 3) Napapanaw dagiti dudon nga inladawan ni Joel. Ngem iti Apocalipsis, saan a napapanaw dagiti dudon no di ket napalubosanda a mangileppas iti trabahoda. Awan ti mangipakita a saan a naragsakan ni Jehova kadakuada.—Kitaen ti kahon a “ Dagiti Padto Maipapan Kadagiti Dudon—Agkaasping Ngem Agduma.”
10. Mangted iti pagarigan iti Biblia a mangipakita a nagduma ti irepresentar dagiti dudon nga inladawan da Joel ken Juan.
10 Gapu kadagiti napateg a nagdumaan dagitoy dua a padto, maibagatayo nga awan ti Apocalipsis 5:5, idinto ta nailadawan ti Diablo kas “leon a ngumerngernger” iti 1 Pedro 5:8. Gapu iti nagsasaritaantayo nga uppat a rason, masapul nga agbiroktayo iti sabali a pannakailawlawag ti padto ni Joel. Ania dayta?
koneksionda. Ibagbagatayo kadi a dagiti dudon nga inladawan ni Joel ket saan a dagiti dudon a nadeskribir iti libro nga Apocalipsis? Wen. Iti Biblia, naiduma no dadduma ti kaipapanan ti maysa a simbolo no mausar iti sabali a pamay-an. Kas pagarigan, naawagan ni Jesus iti “Leon iti tribu ni Juda” itiANIA TI KAIPAPANANNA?
11. Ania dagiti detalye iti Joel 1:6 ken 2:1, 8, 11 a makatulong kadatayo a mangammo no siasino dagiti dudon?
11 No usigentayo a naimbag ti konteksto ti padto ni Joel, makitatayo nga ipakpakauna ti propeta ti iraraut ti maysa nga armada. (Joel 1:6; 2:1, 8, 11) Imbaga ni Jehova nga usarenna ti ‘dakkel nga armadana’ (dagiti soldado ti Babilonia) a mangdusa kadagiti nasukir nga Israelita. (Joel 2:25) Dagiti rumaut nga armada ket umiso a naawagan iti “taga-amianan” ta aggapu dagiti rumaut a Babilonio iti amianan. (Joel 2:20) Nayarig dayta nga armada iti organisado a rineprep a dudon. Kuna ni Joel maipapan kadakuada: “Saan nga agbaliw ti turong ti tunggal [soldado]. . . . Dumarupda iti siudad, agtarayda iti pader. Ulienda dagiti balay, sumrekda iti tawa a kas iti mannanakaw.” (Joel 2:8, 9) Mailadawam kadi ti eksena? Nagwaras dagiti soldado. Awan ti paglemmengan. Awan ti makalasat iti espada dagiti Babilonio!
12. Kasano a natungpal ti padto ni Joel maipapan kadagiti dudon?
12 Kas kadagiti dudon, rimmaut dagiti Babilonio (wenno, Caldeo) iti siudad ti Jerusalem idi 607 B.C.E. Kuna ti Biblia: ‘Ti ari dagiti Caldeo pinapatayna dagiti agtutubo a lallaki babaen ti espada. Saan a naasian iti agtutubo a lalaki wenno babai, nataengan wenno nakapuy. Inyawat amin ida ti Dios iti ima ti ari. Pinuoranna ti balay ti pudno a Dios, rinebbana ti pader ti Jerusalem, inuramna ti amin a natibker a torrena, ken dinadaelna ti amin a napateg a banag.’ (2 Cron. 36:17, 19) Idi nalpasen ti panangraut ken panangdadael dagiti Babilonio, ti laeng maibaga dagiti kumitkita ket: “Langalang dayta nga awanan iti tao ken animal ken naiteden kadagiti Caldeo.”—Jer. 32:43.
13. Ilawlawag ti kaipapanan ti Jeremias 16:16, 18.
13 Agarup 200 a tawen kalpasan ti panagipadto ni Joel, inusar ni Jehova ni Jeremias a mangipadto iti sabali pay a detalye maipapan iti daytoy nga iraraut. Imbagana a naan-anayto a masukimat dagiti Israelita nga agar-aramid iti dakes ket agresultanto dayta iti pannakatiliwda. “‘Mangibaonak iti adu a mangngalap,’ kuna ni Jehova, ‘ket kalapendanto ida. Kalpasanna, mangibaonakto iti adu a mangnganup, ket anupendanto ida iti tunggal bantay ken turod ken kadagiti rengngat ti dadakkel a bato. . . . Bayadakto ti amin nga utangda gapu iti basol ken kamalida.’” Uray dagiti taaw wenno dagiti kabakiran saanda a mailemmeng dagiti di agbabbabawi nga Israelita iti ima dagiti rumaut a Babilonio.—Jer. 16:16, 18.
PANNAKAISUBLI
14. Kaano a natungpal ti Joel 2:28, 29?
14 Adda met naimbag a damag nga ipakaammo ni Joel. Agbalinto manen a nabunga ti daga. (Joel 2:23-26) Ket iti maysa a tiempo iti masanguanan, addanto adu a suplay ti naespirituan a taraon. “Ibukbokkonto ti espirituk iti amin a kita ti tattao,” kuna ni Jehova, “ket agipadtonto ti annakyo a lallaki ken babbai . . . Ibukbokkonto ti espirituk uray iti adipenko a lallaki ken babbai.” (Joel 2:28, 29) Dayta a pannakaibukbok ti espiritu ti Dios ket saan a napasamak kalpasan unay ti pannakaisubli dagiti Israelita iti dagada manipud Babilonia. Imbes ketdi, napasamak dayta agarup innem a gasut a tawen kalpasanna, idi Pentecostes 33 C.E. Kasano nga ammotayo?
15. Sigun iti Aramid 2:16, 17, ania ti sasao a binaliwan ni Pedro iti Joel 2:28, ken ania ti ipakita dayta?
15 Tinignay ti Dios ni apostol Pedro a mangyaplikar iti Joel 2:28, 29 iti nakaskasdaaw a napasamak idi aldaw ti Pentecostes. Iti agarup 9:00 dayta a bigat, simimilagro a naibukbok ti nasantuan nga espiritu ket natignay nga agsao dagiti immawat iti dayta “maipapan kadagiti nakaskasdaaw nga aramid ti Dios.” (Ara. 2:11) Tinignay ti Dios ni Pedro a mangusar iti medio naiduma a sasao idi kinotarna ti padto ni Joel. Nasiputanyo kadi ti binalbaliwanna? (Basaen ti Aramid 2:16, 17.) Imbes a mangrugi ni Pedro iti sao a “kalpasanna,” imbagana: “Iti maudi nga al-aldaw”—nga iti daytoy a konteksto, tumukoy iti maudi nga al-aldaw ti Judio a sistema ti bambanag—maibukbokto ti espiritu ti Dios iti “amin a kita ti tattao.” Ipakita daytoy nga atiddog a tiempo ti limmabas sakbay a natungpal ti padto ni Joel.
16. Ania ti epekto ti espiritu ti Dios iti trabaho a panangasaba idi umuna a siglo, ken ania met ti epektona ita?
16 Nangrugi a maisaknap iti intero a daga ti trabaho a panangasaba kalpasan ti naisangsangayan a pannakaibukbok ti espiritu ti Dios idi umuna a siglo. Idi insurat ni apostol Pablo ti suratna kadagiti taga-Colosas, idi Col. 1:23) Idi kaaldawan ni Pablo, ti saklawen ti sao nga “amin a parsua” ket ti nadumaduma a nasion iti daydi a tiempo a pagaammo dagiti tattao. Iti tulong ti nabileg a nasantuan nga espiritu ni Jehova, ad-adda pay a nagsaknap ita ti trabaho a panangasaba—“agingga kadagiti ungto ti daga”!—Ara. 13:47; kitaen ti kahon nga “ Ibukbokkonto ti Espirituk.”
agarup 61 C.E., maibagana a naikaskasaban ti naimbag a damag iti “amin a parsua iti baba ti langit.” (ANIA TI NAGBALIW?
17. Ania itan ti pannakatarustayo iti padto ni Joel maipapan kadagiti dudon?
17 Ania ti nagbaliw? Mas umiso itan ti pannakatarustayo iti padto a masarakan iti Joel 2:7-9. Nalawag a saan a tumukoy dagitoy a bersikulo iti naregta a panangasabatayo no di ket iti panangraut ti armada ti Babilonia iti Jerusalem idi 607 B.C.E.
18. Ania ti saan a nagbaliw iti ili ni Jehova?
18 Ania ti saan a nagbaliw? Itultuloy ti ili ni Jehova nga ikasaba ti naimbag a damag iti sadinoman, babaen ti aniaman a kita ti panangasaba a posible. (Mat. 24:14) Ti panangiparit ti gobierno saannatay a mapasardeng a mangitungpal iti annongentayo a mangasaba. Ket iti pamendision ni Jehova, ad-adda nga aktibotayo itan, a situtured nga ikasabatayo ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian! Sipapakumbaba a mangnamnamatayo nga iwanwannatayo ni Jehova a mangtarus kadagiti padto ti Biblia, ket agtalektayo nga iti umiso a tiempo, iturongnatayo iti “kinapudno”!—Juan 16:13.
KANTA 97 Agpannuray ti Biagtayo iti Sao ti Dios
^ par. 5 Iti adu a tawen, patientayo a ti padto a nairekord iti Joel kapitulo 1 ken 2 ket tumukoy iti trabaho a panangasaba iti kaaldawantayo. Ngem adda uppat a rason no apay a kasapulan a mabaliwan ti pannakaawattayo iti daytoy a paset ti padto ni Joel. Ania dagita a rason?
^ par. 3 Kas pagarigan, kitaen ti artikulo a “Makita ti Kinasirib ni Jehova Kadagiti Parsuana” iti Pagwanawanan nga Abril 15, 2009, par. 14-16.