MAADAL NGA ARTIKULO 50
Impaay ni Jehova ti Pamay-an a Mawayawayaanka
“Masapul nga . . . ipakaammoyo ti pannakawayawaya iti daga ken iti amin nga agnanaed iti dayta.”—LEV. 25:10.
KANTA 22 Naipasdeken ti Pagarian—Umay Koman!
ITI DAYTOY A PANAGADAL *
1-2. (a) Ania ti jubileo? (Kitaen ti kahon nga “ Ania ti Jubileo?”) (b) Ania ti dinakamat ni Jesus iti Lucas 4:16-18?
ITI dadduma a pagilian, adda dagiti espesial a selebrasion para iti maika-50 a tawen ti panagturay ti maysa nga ari wenno reyna. Dayta a maika-50 a tawen ket maawagan iti jubileo a tawen ti agturay. Mabalin nga agpaut dayta a selebrasion iti maysa nga aldaw, makalawas, wenno napapaut pay, ngem agpatingga met laeng, ket malipatanto ti napasamak a panagragragsak.
2 Pagsasaritaantayo ti nasaysayaat a jubileo, a nasaysayaat pay ngem iti makatawen a piesta a selselebraran idi ti nagkauna nga Israel iti kada 50 a tawen. Dayta a nagkauna a Jubileo ti nangwayawaya kadagiti Israelita. Apay a napateg nga adalentayo dayta? Gapu ta ipalagip ti tawen ti Jubileo iti Israel ti nagsayaat nga urnos nga agnanayon a pannakawayawaya nga ipaay ni Jehova a pakagunggonaantayo uray ita, ti wayawaya a dinakamat ni Jesus—Basaen ti Lucas 4:16-18.
3. Sigun iti Levitico 25:8-12, kasano a nagunggonaan dagiti Israelita iti Jubileo?
3 Ad-adda a matarusantayo ti ibagbaga ni Jesus maipapan iti pannakawayawaya no umuna nga usigentayo ti Jubileo nga inyurnos ti Dios iti nagkauna nga ilina. Imbaga ni Jehova kadagiti Israelita: “Masapul nga ideklarayo a nasantuan ti maika-50 a tawen ken ipakaammoyo ti pannakawayawaya iti daga ken iti amin nga agnanaed iti dayta. Maibilangto a Jubileo dayta, ket agsubli ti tunggal maysa kadakayo iti tawidna a daga ken iti pamiliana.” (Basaen ti Levitico 25:8-12.) Iti napalabas nga artikulo, inusigtayo no kasano a nagunggonaan dagiti Israelita iti linawas a Sabbath. Ngem kasano a nagunggonaanda iti Jubileo? Ipapantayon a nailumlom iti utang ti maysa nga Israelita ket napilitan a mangilako iti dagana tapno makabayad iti utangna. Bayat ti tawen ti Jubileo, maisubli kenkuana ti dagana. Gapuna, ‘makasubli iti tawidna a daga,’ ket saan a mapukaw ti tawidento dagiti annakna. Iti sabali a kaso, ti maysa nga Israelita a nailumlom iti utang mabalin a kasapulan nga ilakona kas adipen ti maysa kadagiti annakna—wenno ti bagina a mismo—tapno makabayad iti utangna. Bayat ti tawen ti Jubileo, “agsubli [ti adipen] iti pamiliana.” Isu nga awan ti agbalin nga adipen iti agnanayon! Talaga a nakaas-asi ni Jehova!
4-5. Apay a napateg nga adalentayo ita ti maipapan iti nagkauna a Jubileo?
4 Ania pay ti pagsayaatan ti Jubileo? Inlawlawag ni Jehova: “Awanto kadakayo ti agbalin a napanglaw, ta sigurado a bendisionannakayto ni Jehova iti daga nga ipatawid kadakayo ni Jehova a Diosyo.” (Deut. 15:4) Anian a naiduma dayta iti mapaspasamak ita, a dagiti baknang ti masansan a bumakbaknang ken dagiti panglaw ti pumangpanglaw!
5 Kas Kristiano, saanen a masapul a surotentayo ti Mosaiko a Linteg. Kaipapananna a saantayon a sursuroten ti nagkauna nga urnos ti Jubileo maipapan iti panangwayawaya kadagiti adipen, panangkanselar kadagiti utang, ken panangisubli iti tawid a daga. (Roma 7:4; 10:4; Efe. 2:15) Ngem paginteresantayo latta ti Jubileo. Apay? Gapu ta mabalin a mawayawayaantayo, a mangipalagip kadatayo iti urnos nga inaramid ni Jehova para kadagiti Israelita.
IMPAKAAMMO NI JESUS TI PANNAKAWAYAWAYA
6. Ania ti masapul a pakawayawayaan ti sangatauan?
6 Kasapulantayo ti mawayawayaan ta adipennatayo amin ti nakaul-ulpit a kita ti pannakaadipen—ti pannakaadipen iti basol. Gapu ta managbasoltayo, lumakay, bumaket, agsakit, ken mataytayo. Makita ti adu a pudno dayta no kumitada iti sarming wenno agpaagasda iti doktor. Maupaytayo met no Roma 7:23, 24.
makaaramidtayo iti basol. Inamin ni apostol Pablo a nagbalin nga “adipen ti linteg ti basol nga adda iti bagi[na].” Innayonna: “Kakaasiak a tao! Asino ti mangisalakan kaniak iti bagi a mangiturturong kaniak iti kastoy nga ipapatay?”—7. Ania ti impadto ni Isaias maipapan iti pannakawayawaya?
7 Imbag laengen ta nangaramid ti Dios iti pamay-an a maispal, wenno mawayawayaantayo iti basol. Ni Jesus ti tulbek iti dayta a pannakawayawaya. Idi maikawalo a siglo B.C.E., impadto ni propeta Isaias ti naindaklan a pannakawayawaya iti masanguanan. Dayta a naindaklan a pannakawayawaya ket ad-adu ti maaramidanna ngem iti pannakawayawaya ti Israel bayat ti tawen ti Jubileo. Insuratna: “Adda kaniak ti espiritu ti Kangatuan nga Apo Jehova, ta dinutokannak ni Jehova a mangipakaammo iti naimbag a damag kadagiti naemma. Imbaonnak a mangliwliwa kadagiti nasaktan ti pusona, mangiwaragawag iti pannakawayawaya dagiti naipanaw.” (Isa. 61:1) Asino ti pagaplikaran dayta a padto?
8. Asino ti pagaplikaran ti padto ni Isaias maipapan iti pannakawayawaya?
8 Dayta a napateg a padto ti pannakawayawaya ket nangrugi a matungpal kalpasan nga inrugi ni Jesus ti ministeriona. Idi napan iti sinagoga iti ilina a Nazaret, binasana kadagiti Judio a naguummong sadiay ti mismo a sasao ni Isaias. Inyaplikar ni Jesus iti bagina dagitoy a sasao: “Adda kaniak ti espiritu ni Jehova, ta dinutokannak a mangipakaammo iti naimbag a damag kadagiti napanglaw. Imbaonnak a mangiwaragawag iti pannakawayawaya dagiti naipanaw ken iti pannakaisubli ti panagkita dagiti bulsek. Imbaonnak a mangwayawaya kadagiti maparparigat, ken mangikasaba iti naparaburan a tawen ni Jehova.” (Luc. 4:16-19) Kasano a tinungpal ni Jesus dayta a padto?
DAGITI UMUNA A MAWAYAWAYAAN
9. Ania a kita ti pannakawayawaya ti ninamnama ti adu idi tiempo ni Jesus?
9 Ti pannakawayawaya nga impadto ni Isaias ken binasa ni Jesus ket nangrugi a maipaay idi umuna a siglo. Pinatalgedan daytoy ni Jesus idi impakaammona: “Daytoy a paset ti kasuratan a kangkangngegyo ket natungpalen.” (Luc. 4:21) Ti adu a nakangngeg iti imbasa ni Jesus nalabit ninamnamada nga agbaliw ti turay ket mawayawayaanda iti panangituray ti Roma. Mabalin a nariknada ti kas iti narikna ti dua a lallaki a nangibaga: “Namnamaenmi idi nga isu daydiay mangisalakan iti Israel.” (Luc. 24:13, 21) Ngem ammotayo a saan nga imparegta ni Jesus kadagiti adalanna nga agrebeldeda iti naulpit a panangituray ti Roma. Imbes ketdi, imbilinna a bayadanda “ken Cesar dagiti kukua ni Cesar.” (Mat. 22:21) Kasano ngarud nga inyeg ni Jesus ti wayawaya iti dayta a tiempo?
10. Ania a pannakawayawaya ti impaay ni Jesus?
10 Immay ti Anak ti Dios tapno tulonganna dagiti tattao a mawayawayaan iti dua a pamay-an. Umuna, tinulongan ni Jesus dagiti tattao tapno mawayawayaanda kadagiti makapadagsen a doktrina nga insuro dagiti lider ti relihion. Adu a Judio idi ti naadipen kadagiti tradision ken di umiso a patpatien. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Dagidiay nga agkunkuna a naespirituan a mangidaldalan ket arigna bulsek. Gapu ta linaksidda ti Mesias ken ti ipapaayna a naespirituan a pannakalawlawag, nagtalinaedda iti kinasipnget ken iti basol. (Juan 9:1, 14-16, 35-41) Babaen ti umiso a pannursuro ni Jesus ken ti nasayaat nga ulidanna, impakaammona kadagiti naemma no kasanoda a mawayawayaan kadagiti ulbod a sursuro.—Mar. 1:22; 2:23–3:5.
11. Ania ti maikadua a pamay-an nga impaay ni Jesus ti pannakawayawaya?
11 Maikadua, impaay ni Jesus ti pannakawayawaya ti sangatauan iti panangadipen ti natawid a basol. Gapu iti subbot nga impaay ni Jesus, mabalin a pakawanen ti Dios ti basbasol dagidiay mamati ken mangawat iti subbot nga impaayna. (Heb. 10:12-18) Kinuna ni Jesus: “No wayawayaannakayo ti Anak, pudno a mawayawayaankayo.” (Juan 8:36) Sigurado a nasaysayaat dayta a wayawaya ngem iti impaay ti tawen ti Jubileo iti Israel! Kas pagarigan, ti tao a nawayawayaan bayat ti Jubileo ket posible nga agbalinto manen nga adipen, ken matay met laeng inton agangay.
12. Siasino dagiti umuna a magunggonaan iti pannakawayawaya nga impakaammo ni Jesus?
12 Idi Pentecostes 33 C.E., imparukpok ni Jehova ti nasantuan nga espiritu kadagiti apostol ken iti dadduma pay a matalek a lallaki ken babbai. Inamponna ida kas annak tapno mapagungardanto idiay langit a makipagturay ken Jesus. (Roma 8:2, 15-17) Dagitoy ti umuna a magunggonaan iti pannakawayawaya nga impakaammo ni Jesus iti sinagoga idiay Nazaret. Dagidiay a lallaki ken babbai ket saanen nga adipen dagiti ulbod a sursuro ken di nainkasuratan a kaugalian dagiti lider ti relihion dagiti Judio. Imbilang met ti Dios a nawayawayaandan iti makapapatay nga epekto ti basol. Ti simboliko a Jubileo a nangrugi idi napulotan dagiti pasurot ni Kristo idi 33 C.E. ket agngudo inton agpatingga ti Sangaribu a Tawen a Turay ni Jesus. Anianto ti naaramidanen iti dayta a tiempo?
MINILION TI MAWAYAWAYAANTO PAY
13-14. Malaksid kadagiti napulotan a Kristiano, siasino ti mabalin nga umawat iti pannakawayawaya nga impakaammo ni Jesus?
13 Iti panawentayo, minilion a napasnek a tattao iti amin a nasion ti paset ti ‘sabsabali a karnero.’ (Juan 10:16) Saan ida nga inawagan ti Dios nga agturay idiay langit a kadua ni Jesus. Imbes ketdi, adda naibatay-Biblia a namnamada nga agbiag nga agnanayon ditoy daga. Kasta kadi ti namnamam?
14 Uray ita, aw-awatemon ti dadduma a gunggona a tagtagiragsaken dagiti agbalinto a paset ti Pagarian ti Dios idiay langit. Babaen ti pammatim iti naibukbok a dara ni Jesus, mabalinmo a kiddawen a mapakawan dagiti basolmo. Agresulta dayta iti nalinteg a takder iti Dios ken nasayaat a konsiensia iti sanguananna. (Efe. 1:7; Apoc. 7:14, 15) Panunotem met dagiti tagtagiragsakem a bendision gapu ta nawayawayaankan kadagiti nabayagen a di nainkasuratan a patpatien. Imbaga ni Jesus: “Maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:32) Nakaragragsaktayo gapu iti daytoy a wayawaya!
15. Ania a wayawaya ken bendision ti namnamaentayo iti masanguanan?
15 Manamnamam nga addanto pay nasaysayaat a wayawaya. Iti asidegen a masanguanan, Apoc. 7:9, 14) Nakaad-adunto ti mapagungar ken addanto gundawayda a mawayawayaan iti amin nga epekto ti basol ni Adan.—Ara. 24:15.
dadaelento ni Jesus ti ulbod a relihion ken ti dakes a gobierno ti tao. Salaknibanto ti Dios ti “dakkel a bunggoy” nga agserserbi kenkuana, sa palubosanna ida a mangtagiragsak kadagiti bendision iti paraiso ditoy daga. (16. Ania a dakkel a pannakawayawaya ti awatento ti sangatauan?
16 Bayat ti Sangaribu a Tawen a Turay, ni Jesus ken dagiti kaduana nga agturay tulongandanto ti sangatauan a maaddaan iti perpekto a pisikal ken naespirituan a salun-at. Daytoy a tiempo ti pannakaisubli ken pannakawayawaya ket kaslanto iti Jubileo iti Israel. Kaipapananna nga agbalinto a perpekto ti amin a matalek nga agserserbi ken Jehova ken saandanton nga agbasol.
17. Ania ti ibaga ti Isaias 65:21-23 a mapasamakto kadagiti adipen ti Dios? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)
17 Iladawan ti padto iti Isaias 65:21-23 ti biag ditoy daga iti masanguanan. (Basaen.) Saantayto a nakatugaw laeng nga awan ar-aramidenna. Imbes ketdi, ipakita ti Biblia nga iti dayta a tiempo, addanto makapnek ken makagunggona a trabaho dagiti adipen ti Dios. Iti panagpatingga dayta a tiempo, masiguradotayo a “mawayawayaanto met ti sangaparsuaan iti nakaadipenanna nga agrupsa a bagi, ket maaddaanto iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.”—Roma 8:21.
18. Apay a makapagtalektayo nga adda naraniag a masakbayan nga agur-uray kadatayo?
18 No kasano nga inyurnos ni Jehova ti balanse a panagtrabaho ken panaginana dagiti Israelita, kastanto met laeng ti aramidenna kadagiti adipenna iti um-umay a Sangaribu a Tawen a Turay ni Kristo. Sigurado nga addanto tiempo para kadagiti naespirituan nga aktibidad. Ti panagdaydayaw iti Dios ket napateg ita iti panagbalin a naragsak, ket kastanto met laeng inton baro a lubong. Wen, agragsaktayto gapu iti nasayaat a trabaho ken naespirituan nga aktibidad inton tagiragsaken dagiti matalek a tattao ti biag iti Sangaribu a Tawen a Turay ni Kristo.
KANTA 142 Taginayonentayo ti Namnamatayo
^ par. 5 Nangaramid ni Jehova iti espesial nga urnos a mangipakaammo iti pannakawayawaya iti nagkauna nga Israel. Dayta ti Jubileo. Saanen a masapul a suroten dagiti Kristiano ti Mosaiko a Linteg, ngem adda kaipapanan kadatayo ti Jubileo. Iti daytoy nga artikulo, ammuentayo no kasano nga ipalagip ti nagkauna a Jubileo ti maysa a probision nga impaay kadatayo ni Jehova ken no kasano a magunggonaantayo iti dayta.
^ par. 61 LADAWAN: Bayat ti Jubileo, nawayawayaan dagiti lallaki a nagbalin nga adipen ken nakasublida iti pamiliada ken iti tawidda a daga.