1. Ania ti masapul nga aramiden ti maysa a Kristiano a lalaki tapno agballigi?

 IMBALAKAD ni Ari David ken Solomon: “Bumilegka ken papigsaem ti pakinakemmo.” (1 Ar. 2:​1-3) Nagpateg nga iyaplikar dagiti Kristiano a lallaki ita dayta a balakad. Tapno agballigida, masapul a sursuruenda ti agtulnog kadagiti linteg ti Dios ken iyaplikarda dagiti prinsipio ti Biblia iti amin nga ar-aramidenda. (Luc. 2:52) Apay a nakapatpateg nga agmataengan iti naespirituan dagiti agtutubo a lallaki?

2-3. Apay a napateg nga agmataengan iti naespirituan ti maysa nga agtutubo a lallaki?

² Adu ti napateg a responsabilidad ti maysa a Kristiano a lalaki iti pamilia ken iti kongregasion. Dakayo nga agtutubo a brother, awan duadua a pampanunotenyo dagiti mabalin a responsabilidadyo iti masanguanan. Baka kalatmo ti agbalin nga amin-tiempo a ministro, ministerial nga adipen, ken inton agangay kas maysa a panglakayen iti kongregasion. Baka kayatmonto met ti mangasawa ken maaddaan iti annak. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Tapno maragpatmo dagita a kalat ken agballigika, masapul nga agmataenganka iti naespirituan. b

³ Ania ti makatulong tapno agmataenganka iti naespirituan? Masapul a parang-ayem dagiti napateg a paglaingan. Ania ngarud dagiti mabalinmo nga aramiden ita tapno makapagsagana ken agballigika iti aniaman a responsabilidad nga ibaklaymo iti masanguanan?

4. Pakasarakam kadagiti ulidan a nasayaat a tuladem? (Kitaen met ti ladawan.)

⁴ Mangpilika kadagiti ulidan a nasayaat a tuladem. Iti Biblia, adu dagiti ulidan a nagsayaat a tuladen dagiti agtutubo a brother.  Dagita a lallaki idi un-unana ay-ayatenda ti Dios ken addaanda kadagiti agduduma a responsabilidad para iti ilina. Makasarakka met iti mismo a pamiliam ken iti kongregasion kadagiti mapagulidanan a lallaki a nataengan iti naespirituan. (Heb. 13:7) Ken siempre, ti perpekto a pagtuladam ket ni Jesu-Kristo. (1 Ped. 2:21) Bayat nga ad-adalem a naimbag ti ulidanda, panunotem dagiti nagsasayaat a kualidadda. (Heb. 12:​1, 2) Kalpasanna, kitaem no kasanom a matulad dagitoy a lallaki.

5. Kasano a maparang-aymo ti abilidadmo nga agpanunot ken apay a napateg dayta? (Salmo 119:9)

⁵ Parang-ayem ken ‘salaknibam ti abilidadmo nga agpanunot.’ (Prov. 3:21) Ti lalaki nga adda abilidadna nga agpanunot tingitingenna a naimbag dagiti pagpilianna sakbay nga agtignay. Ikagumaam ngarud a parang-ayen ken manteneren dayta nga abilidad. Apay? Nagadu ngamin ita dagiti agtutubo a lallaki nga agdesdesision maibatay iti bukodda a kapanunotan wenno ipalpalubosda a ti emosionda ti mangkontrol kadagiti ar-aramidenda. (Prov. 7:7; 29:11) Mabalin a napigsa met ti impluensia ti media kenka. Ngem kasanoka a maaddaan iti abilidad nga agpanunot? Umuna, adalem dagiti prinsipio ti Biblia ken panunotem ti maitulong dagita. Kalpasanna, usarem dagita a prinsipio tapno makaaramidka kadagiti desision a mangparagsak ken Jehova. (Basaen ti Salmo 119:9.) No parang-ayem daytoy a napateg nga abilidad, dakkel ti maitulongna tapno agbalinka a nataengan iti naespirituan. (Prov. 2:​11, 12; Heb. 5:14) Usigentayo no kasano a makatulong kenka ti abilidad nga agpanunot iti dua a situasion: (1) iti pannakilangenmo kadagiti sister ken (2) iti panangaramidmo kadagiti desision maipapan iti panaglanglangam.

6. Kasano a makatulong iti maysa nga agtutubo a brother ti abilidad nga agpanunot tapno maipakitana ti respeto kadagiti sister?

⁶ Makatulong kenka ti abilidad nga agpanunot tapno maipakitam a resrespetuem dagiti babbai. Normal laeng nga agkursonada ti maysa nga agtutubo a brother iti maysa a Kristiano a babai ket awan dakesna dayta. Ngem ti maysa nga agtutubo a lalaki nga adda abilidadna nga agpanunot ket saan nga agibaga, agsurat, wenno mangaramid iti aniaman a pagilasinan a mangipakita nga adda riknana iti maysa a sister, malaksid no isu a talaga ti kayatnan nga armen ken ikasar. (1 Tim. 5:​1, 2) No nobianan,  protektaranna ti nasayaat a reputasion dayta a sister. Kasano? Siguraduenna nga adda manakem a chaperon-da no agkaduada tapno saanda laeng a dudua.—1 Cor. 6:18.

7. Kasano a makatulong iti maysa nga agtutubo a brother ti abilidad nga agpanunot no agdesdesision maipapan iti panagbadbado ken panaglanglanga?

⁷ Ti maysa pay a pamay-an a maipakita ti agtutubo a lalaki a parparang-ayenna ti abilidadna nga agpanunot ket no nasayaat ti panagdesdesisionna maipapan iti panagbadbado ken panaglanglanga. Masansan a dagiti popular ita a panaglanglanga ken panagbadbado ket dinisenio ken ipapauso dagiti tattao a saan a mangraraem ken Jehova wenno immoral ti panagbiagda. Isu a nakakipkipet ti estilo dagiti bado a dinisenioda wenno pagbalinenda nga aglanglanga a babai ti lalaki. No agpilpili iti isuotna ti maysa nga agtutubo a lalaki nga agporporsegi nga agmataengan iti naespirituan, agpaidalan kadagiti prinsipio ti Biblia ken tuladenna dagiti mapagulidanan iti kongregasion. Mabalin nga isaludsodna iti bagina: ‘Ipakita kadi dagiti pilpiliek a nasimbeng ti panunotko ken ikabkabilangak ti sabsabali? No makita dagiti tattao ti panagbadbadok, mapanunotda kadi a dagus nga agserserbiak iti Dios?’ (1 Cor. 10:​31-33; Tito 2:6) Ti agtutubo a brother nga adda abilidadna nga agpanunot magun-odna ti panagraem saan la a dagiti kapammatianna no di ket uray ti nailangitan nga Amana.

8. Kasano a masursuro ti maysa nga agtutubo a brother ti agbalin a mapangnamnamaan?

⁸ Agbalinka a mapangnamnamaan. Ti mapangnamnamaan nga agtutubo a brother ket nagaget a mangasikaso iti amin a responsabilidadna. (Luc. 16:10) Kitaentayo ti perpekto nga ulidan ni Jesus. Saan a pulos nga iresponsable. Inaramidna ketdi ti amin a kiniddaw ni Jehova kenkuana, uray no narigat dagita. Ay-ayatenna dagiti tattao—nangruna dagiti adalanna—ken situtulok nga intedna ti biagna para kadakuada. (Juan 13:1) Kas panangtulad ken Jesus, ikagumaam nga aramiden ti aniaman nga asaynment a naited kenka. No saanmo a sigurado no kasano nga aramiden dayta, agpakumbaba ken agpatulongka kadagiti brother a nataengan iti naespirituan. Saanka koma a makontento a basta adda laeng maaramidam. (Roma 12:11) Leppasem ketdi ti asaynmentmo ken aramidem dayta ‘para ken Jehova, saan a para iti tattao.’ (Col. 3:23) Siempre, saanka a perpekto, isu nga agbalinka a naemma ken aminem dagiti kamalim.—Prov. 11:2.

9. Apay a masapul a sursuruen ti agtutubo a brother dagiti praktikal a paglaingan?

⁹ Tapno agbalinka a nataengan iti naespirituan, masapul a sursuruem dagiti praktikal a paglaingan. Makatulongto kenka dagita a mangibaklay kadagiti responsabilidad iti kongregasion, makastrek iti trabaho tapno masuportaram ti bagim wenno pamiliam, ken nasayaat ken naragsak ti relasionmo iti dadduma. Usigem dagitoy a sumagmamano a napateg a paglaingan.

10-11. Kasano a pagsayaatan ti agtutubo a brother ken ti kongregasion no nalaing nga agbasa ken agsurat? (Salmo 1:​1-3) (Kitaen met ti ladawan.)

 ¹⁰ Agbalin a nalaing nga agbasa ken agsurat. Ibaga ti Biblia a ti naragsak ken naballigi a tao ket daydiay inaldaw a mangbasbasa iti Sao ti Dios ken pampanunotenna a naimbag dayta. (Basaen ti Salmo 1:​1-3.) No inaldaw a basaenna ti Biblia, maammuanna ti pampanunot ni Jehova ket dayta ti tumulong kenkuana tapno makapagpanunot ken makapagrason a naimbag. (Prov. 1:​3, 4) Dagiti kasta a lallaki ket kasapulan iti kongregasion. Apay?

¹¹ Kasapulan dagiti kakabsat dagiti responsable a brother a mangisuro ken mangbalakad kadakuada manipud iti Biblia. (Tito 1:9) No nalaingka nga agbasa ken agsurat, makaisuro ken makapabileg iti pammati dagiti maaramidmo a palawag ken komento. Makaisuratka met kadagiti nabagas a punto bayat nga agad-adal ken dumdumngegka kadagiti palawag kadagiti gimong, asamblea, ken kombension. Mausarmo dagiti insuratmo a mangpabileg iti pammatim ken mangparegta iti dadduma.

12. Ania ti makatulong kenka nga agbalin a nalaing a makikomunikar?

¹² Sursuruem ti agbalin a nalaing a makikomunikar. Masapul a nalaing a makikomunikar ti maysa a brother. Ti tao a nalaing a makikomunikar ket dumngeg ken maawatanna ti pampanunoten ken rikrikna ti dadduma. (Prov. 20:5) Masursurona a tarusan ti kaipapanan ti tono ti boses, ekspresion ti rupa, ken tigtignay ti kasarsaritana. Saanmo a masursuro dayta no saanka a makilangen kadagiti tattao. Ngem no kanayon a dagiti gadyetmo ti us-usarem a makikomunikar, kas iti email ken text, mabalin a kumapuy ti abilidadmo a makikomunikar kadagiti tattao iti personal. Isu a mangaramidka iti pamay-an a makisarita iti dadduma iti personal.—2 Juan 12.

13. Ania pay ti masapul a sursuruen ti maysa nga agtutubo a lalaki? (1 Timoteo 5:8) (Kitaen met ti ladawan.)

¹³ Sursuruem a suportaran ti bagim. Ti maysa a lalaki a nataengan iti naespirituan ket masapul a kayana a suportaran ti bagina ken ti pamiliana. (Basaen ti 1 Timoteo 5:8.) Iti dadduma a pagilian, adda dagiti trabaho a mabalin a masursuro ti dadduma nga agtutubo a lallaki manipud iti amada wenno dadduma a kabagianda. Iti sabali a lugar, makasursuro ti maysa nga agtutubo a lalaki iti paglaingan wenno kadagiti vocational skill bayat nga adda iti hayskul. Aniaman ti situasionmo, nasayaat no sursuruem ti maysa a paglaingan a makatulong tapno makastrekka iti trabaho. (Ara. 18:​2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Aggaggagetka ken ileppasmo ti aniaman a rinugiam a trabaho. No aramidem dayta, posible a makastrekkanto iti trabaho  ken makapagtalinaedka iti dayta. Dagiti kualidad ken paglaingan a napagsasaritaantayo ket napateg met iti maysa a brother tapno maibaklayna dagiti akemna iti masanguanan. Usigentayo ti dadduma kadagita.

14. Kasano a makapagsagana ti maysa nga agtutubo a brother tapno makapagserbi iti amin-tiempo?

¹⁴ Sumrek iti amin-tiempo a serbisio. Adu a brother a nataengan iti naespirituan ti nangrugi iti amin-tiempo a serbisio idi agtutuboda pay. Gapu iti panagpayunir, masursuro ti maysa nga agtutubo a brother ti epektibo a pannakilangen iti nadumaduma a tattao. Masursurona met ti agbadyet ken mangsurot iti dayta. (Fil. 4:​11-13) Sakbay a sumrekka iti amin-tiempo a serbisio, nasayaat no ag-auxiliary pioneer-ka. Adu ti nag-auxiliary pioneer iti sumagmamano a bulan, ket dayta ti nangisagana kadakuada nga ag-regular pioneer. No payunirkan, mabalin nga adu a pribilehio iti amin-tiempo a serbisio ti mailukat kenka, kas iti panagbalin a construction servant wenno Bethelite.

15-16. Kasano a makualipikar ti maysa nga agtutubo a brother nga agserbi iti kongregasion?

¹⁵ Ministerial nga adipen wenno panglakayen. Masapul a pagbalinen a kalat dagiti brother ti makualipikar nga agserbi kadagiti kakabsat kas panglakayen iti kongregasion. Ibaga ti Biblia a dagiti lallaki a mangragragpat iti dayta ket “kayat[da] ti makiraman iti nasayaat nga aramid.” (1 Tim. 3:1) Sakbay nga agserbi ti maysa a brother kas panglakayen, masapul a makualipikar nga umuna nga agserbi kas ministerial nga adipen. Tumultulong dagiti ministerial nga adipen kadagiti panglakayen iti adu a pamay-an. Sipapakumbaba dagiti panglakayen ken ministerial nga adipen nga agserbi kadagiti kakabsat ken sireregta a makiramramanda iti ministerio. Mabalin a makualipikar nga agserbi kas ministerial nga adipen dagiti agtutubo a brother uray no agtawenda pay laeng iti 17 agingga iti 19. Ket uray no 20 pay laeng ti edad ti maysa a kualipikado unay a ministerial nga adipen, mabalinen a maapointaran kas panglakayen.

¹⁶ Kasanom a maragpat dagita a responsabilidad? Awan ti pormula. Ngem dagiti kasapulan a kualipikasion ket naibatay amin iti Biblia ken iti ayatmo ken Jehova, iti pamiliam, ken iti kongregasion. (1 Tim. 3:​1-13; Tito 1:​6-9; 1 Ped. 5:​2, 3) Ikagumaam a tarusan ti tunggal kualipikasion. Ikararagmo ti tulong ni Jehova tapno maragpatmo dagita. c

17. Kasano a makapagsagana ti maysa nga agtutubo a brother nga agbalin nga asawa ken ulo ti pamilia? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁷ Asawa ken ulo ti pamilia. Kas imbaga ni Jesus,  adda dagiti lallaki a nataengan iti naespirituan nga agtalinaed a single. (Mat. 19:12) Ngem no piliem ti mangasawa, manayonan ti akemmo kas asawa ken ulo ti pamilia. (1 Cor. 11:3) Ekspektaren ni Jehova nga ayaten ti asawa a lalaki ni baketna ken ipaayna dagiti pisikal, emosional, ken naespirituan a kasapulanna. (Efe. 5:​28, 29) Dagiti kualidad ken paglaingan a napagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo, kas iti panangparang-ay iti abilidad nga agpanunot, panangrespeto kadagiti babbai, ken panagbalin a mapangnamnamaan, ket makatulong kenka nga agbalin a nasayaat nga asawa. Iti kasta, nakasaganakanto a naimbag a mangitungpal kadagiti akemmo kas asawa ken ulo ti pamilia.

18. Kasano a makapagsagana ti maysa nga agtutubo a brother nga agbalin nga ama?

¹⁸ Ama. No addan asawam, mabalin a maaddaankayo iti anak. Ania dagiti masursurom ken Jehova maipapan iti panagbalin a nasayaat nga ama? Nagadu. (Efe. 6:4) Sipapanayag nga imbaga ni Jehova iti Anakna a ni Jesus a dungdungnguen ken maragragsakan kenkuana. (Mat. 3:17) No agbalinka nga ama, kanayon koma nga ipasiguradom kadagiti annakmo nga ay-ayatem ida. Kanayon a komendaram ida kadagiti nasayaat a maar-aramidanda. Dagiti amma a mangtultulad iti ulidan ni Jehova tultulonganda dagiti annakda nga agmataengan iti naespirituan. Makapagsaganaka itan iti daytoy nga akem no siaayat nga aywanam dagiti kapamiliam ken dagiti kakongregasionmo. Sursuruem met nga iyebkas ti ayat ken apresasionmo kadakuada. (Juan 15:9) Makatulong dayta kenka tapno maitungpalmonto dagiti akemmo kas asawa ken ama. Ngem ita pay laeng, napategen ken Jehova dagiti maar-aramidam ken dagiti maitultulongmo iti pamiliam ken iti kongregasion.

19-20. Ania ti makatulong kadagiti agtutubo a brother tapno agmataenganda iti naespirituan? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)

¹⁹ Agtutubo a brother, saan nga automatiko nga agmataengankayo iti naespirituan. Masapul a tuladenyo dagiti nasayaat ti ulidanda, parang-ayenyo ti abilidadyo nga agpanunot, agbalinkayo a mapangnamnamaan, agsursurokayo kadagiti praktikal a paglaingan, ken agsaganakayo para kadagiti akemyo iti masanguanan.

²⁰ No dadduma, baka mapanunotmo a nagrigat nga aramiden dagiti masapul a parang-ayem. Ngem kayam ken makapagballigika. Laglagipem a magagaran ni Jehova a tumulong kenka. (Isa. 41:​10, 13) Siempre, tulongandakanto met dagiti kakongregasionmo. No agmataenganka iti naespirituan, kas iti kayat ni Jehova a pagbalinam kas maysa a Kristiano a lalaki, agbalinto a naragsak ken makapnek ti biagmo. Dakayo nga agtutubo a brother, ay-ayatendakayo! Sapay koma ta sibabaknang a bendisionannakayo ni Jehova bayat nga agporporsegikayo nga agmataengan iti naespirituan.—Prov. 22:4.