1. Tapno agmataengantayo iti naespirituan, ania ti masapul nga aramidentayo?

 MASMASDAAWTAYO ta nagbiit a dumakkel dagiti ubbing. Inton agangay, adultodan. Kasla automatiko a mapasamak dayta a panagdakkel. Ngem ti panagmataengan iti naespirituan ket saan a pulos nga automatiko. b (1 Cor. 13:11; Heb. 6:1) Tapno agmataengantayo iti naespirituan, masapul a nasinged ti relasiontayo ken Jehova. Kasapulantayo met ti nasantuan nga espirituna tapno maparang-aytayo dagiti kualidad a makaay-ayo iti Dios, masursurotayo dagiti praktikal a paglaingan, ken makapagsaganatayo para kadagiti responsabilidadtayo iti masanguanan.—Prov. 1:5.

2. Ania ti masursurotayo iti Genesis 1:​27, ken ania ti pagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo?

² Pinarsua ni Jehova dagiti tattao kas lallaki ken babbai. (Basaen ti Genesis 1:27.) Nalawag nga agduma ti lalaki ken babai, saan laeng nga iti pisikal no di ket iti dadduma pay nga aspeto. Kas pagarigan, agduma dagiti akem nga inted ni Jehova kadagiti lallaki ken babbai, isu a kasapulan nga addaanda kadagiti kualidad ken abilidad a makatulong kadakuada a mangitungpal kadagiti responsabilidadda. (Gen. 2:18) Iti daytoy nga artikulo, usigentayo dagiti aramiden ti maysa nga agtutubo a sister tapno agmataengan iti naespirituan. Iti sumaruno nga artikulo, pagsasaritaantayo dagiti aramiden dagiti agtutubo a brother.

3-4. Pakasarakan dagiti agtutubo a sister kadagiti nasayaat nga ulidan a tuladenda? (Kitaen met ti ladawan.)

³ Adu ti nadakamat iti Biblia a mapagwadan a babbai a nangayat ken nagserbi ken Jehova. (Kitaen ti artikulo a “Dagiti Babbai iti Biblia—Ania ti Masursurotayo Kadakuada?” iti jw.org.) Kas ipakita ti pannakatema a tekstotayo, “natimbeng ti ugalida,” ken “matalekda iti amin a banag.” Malaksid iti dayta, makasarak met dagiti agtutubo a sister kadagiti nataengan iti naespirituan a nasayaat ti ulidanda iti mismo a kongregasionda a maikari a tuladen.

⁴ Agtutubo a babbai, adda kadi am-ammoyo a sister a nataengan iti naespirituan a kayatyo a tuladen? Kitaenyo dagiti nagsayaat a kualidadda; sa panunotenyo no kasanoyo a matulad dagita. Kadagiti sumaruno a parapo, pagsasaritaantayo ti tallo a napateg a kualidad a kasapulan dagiti agtutubo a sister tapno agmataenganda iti naespirituan.

5. Apay a napateg ti kinapakumbaba iti babai a nataengan iti naespirituan?

⁵ Nagpateg ti kinapakumbaba tapno agbalintayo a nataengan iti naespirituan. No napakumbaba ti maysa a babai, nasayaat ti relasionna ken Jehova ken iti dadduma. (Sant. 4:6) Kas pagarigan, ti maysa a babai a mangay-ayat ken Jehova sipapakumbaba a suportaranna ti prinsipio ti kinaulo nga inyurnos ti nailangitan nga Amana. (1 Cor. 11:3) Dayta a prinsipio ket masapul a masurot iti kongregasion ken iti pamilia. c

6. Ania ti masursuro dagiti agtutubo a sister iti kinapakumbaba ni Rebecca?

⁶ Kitaentayo ti ulidan ni Rebecca. Masirib, natured a mangaramid kadagiti desision, ken ammona no kaano ken kasano nga agtignay. (Gen. 24:58; 27:​5-17) Ngem managraem ken managpasakup. (Gen. 24:​17, 18, 65) No sipapakumbaba a suportaram dagiti urnos ni Jehova a kas iti inaramid ni Rebecca, agbalinka  a nasayaat nga ulidan iti pamiliam ken iti kongregasion.

7. Kasano a matulad dagiti agtutubo a sister ti kinaemma ni Ester?

⁷ Ti kinaemma ket sabali pay a kualidad a kasapulan nga ipakita ti amin a Kristiano a nataengan iti naespirituan. Kuna ti Biblia a “ti sirib adda kadagidiay naemma.” (Prov. 11:2) Naemma ni Ester ken managbuteng iti Dios. Gapu ta naemma, saan a dimmakkel ti ulona idi nagbalin a reyna. Dimngeg iti balakad ti laklakay a kasinsinna a ni Mardokeo ken sinurotna dayta. (Ester 2:​10, 20, 22) Maipakitam met ti kinaemma no agpabalakadka ken iyaplikarmo dagiti nasayaat a balakad.—Tito 2:​3-5.

8. Sigun iti 1 Timoteo 2:​9, 10, kasano a makatulong ti kinaemma iti maysa a sister tapno nainsiriban ti panagpilina iti panagbadbado ken panaglanglangana?

⁸ Impakita ni Ester ti kinaemmana iti sabali pay a pamay-an. ‘Nakapimpintas ti pammagi ken langana’; ngem dina kayat nga isu laeng ti pakaiturongan ti atension. (Ester 2:​7, 15) Kasano a matulad ti maysa a Kristiano a babai ti ulidan ni Ester? Ti maysa a pamay-an ket naitampok iti 1 Timoteo 2:​9, 10. (Basaen.) Imbilin ni apostol Pablo kadagiti Kristiano a babbai nga agbadoda iti pamay-an a mangipakita a naemmada ken nasimbeng ti panunotda. Ti Griego a sasao a nausar ditoy ipakitana a ti bado ti Kristiano a babai ket desente ken mangipakita nga ikabkabilanganna ti rikna wenno opinion ti dadduma. Apresiarentayo dagiti babbai a nataengan iti naespirituan a naemma ti panagbadbadoda!

9. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Abigail?

⁹ Ti pannakatarus ti sabali pay a kualidad a masapul nga ipakita ti amin a sister a nataengan iti naespirituan. Ania ti pannakatarus? Ti abilidad a mangilasin iti umiso manipud iti di umiso sa pilien ti nainsiriban nga aramiden. Usigentayo ti ulidan ni Abigail. Adda inaramid ni lakayna a saan a nasayaat a desision a mamagpeggad iti biag ti intero a sangakabbalayanna. Nagtignay a dagus ni Abigail. Gapu iti nasayaat a panagdesisionna, naisalakan ti adu a biag. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Tulongannatayo met ti pannakatarus tapno ammotayo no kaanotayo nga agsao ken no kaanotayo nga agulimek. Tulongannatayo pay a mangipakita iti kinabalanse no mangipakpakitatayo iti pannakaseknan iti dadduma.—1 Tes. 4:11.

10-11. Kasano a pagsayaatam ken ti dadduma no nalaingka nga agbasa ken agsurat? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁰ Masapul nga agsursuro ti maysa a Kristiano a babai kadagiti praktikal a paglaingan. Bayat nga ubing pay, adda dagiti paglaingan a masursurona a makatulongto kenkuana iti intero a panagbiagna. Kitaentayo ti sumagmamano kadagita.

 ¹¹ Agbalin a nalaing nga agbasa ken agsurat. Iti dadduma a kultura, saan a maibilang a napateg a paglaingan a sursuruen dagiti babbai ti panagbasa ken panagsurat. Ngem napateg dayta para iti amin a Kristiano. d (1 Tim. 4:13) Isu nga uray narigat, ikagumaam a sursuruen tapno lumaingka nga agbasa ken agsurat. Ania dagiti pagsayaatanna? Makatulong dagita tapno makabirokka ken makapagtultuloyka iti trabaho. Nalalaingkanto met nga agadal ken mangisuro iti Sao ti Dios. Kangrunaan iti amin, sumingedka ken Jehova bayat a basbasaem ken ut-utobem ti Saona.—Jos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Ania ti masursurom iti Proverbio 31:26 maipapan iti nasayaat a pannakikomunikar?

¹² Sursuruem ti nasayaat a pannakikomunikar. Masapul nga aramiden dayta dagiti Kristiano. Maipapan iti daytoy, nasayaat ti imbalakad ti adalan a ni Santiago: “Masapul nga alisto a dumngeg ti tunggal maysa, nainayad nga agsao.” (Sant. 1:19) No dumngegka a naimbag bayat nga adda agsasao, ipakpakitam kadakuada ti empatia, wenno “simpatia.” (1 Ped. 3:8) No saanmo a matarusan ti ibagbaga wenno marikrikna ti kasarsaritam, agdamagka kadagiti maitutop a saludsod. Kalpasanna, agpanunotka sakbay nga agsaoka. (Prov. 15:​28, ftn.) Isaludsodmo iti bagim: ‘Agpayso ken makaparegta kadi ti ibagak? Nadayaw kadi ken naimbag dayta?’ Agsursuroka kadagiti sister a nataengan iti naespirituan a dumdumngeg a naimbag ken nasingpet ti panagsasaoda. (Basaen ti Proverbio 31:26.) Obserbaram ti pannakisaritada. No sursuruem daytoy a paglaingan, nalaklakakanton a makigayyem.

13. Kasanom a masursuro ti agasikaso iti balay? (Kitaen met ti ladawan.)

¹³ Sursuruem ti agasikaso iti balay. Iti adu a lugar, dagiti babbai ti kaaduan a mangar-aramid kadagiti trabaho iti balay. Masursurom dayta iti tulong ni nanangmo wenno ti sabali pay a responsable a sister. Imbaga ti sister a ni Cindy: “Ti maysa kadagiti kapatgan a regalo kaniak ni Mama ket insuronak a naragsakak no aggaggagetak. Gapu ta nasursurok ti agluto, agdalus, agdait, ken agpalengke, kayak a suportaran ti bagik ken ad-adu pay ti maaramidak iti panagserbi ken Jehova. Insuro met kaniak ni Mama ti kinamanagpadagus, isu nga adu ti naam-ammok a kakabsat a kayatko a tuladen ti ulidanda.” (Prov. 31:​15, 21, 22) Ti babai a nagaget, managpadagus, ken nalaing nga agasikaso iti balay ket nasayaat nga impluensia iti pamiliana ken iti kongregasion.—Prov. 31:​13, 17, 27; Ara. 16:15.

14. Ania ti masursurom iti kapadasan ni Crystal, ken ania ti rumbeng a pagpokusam?

¹⁴ Sursuruem ti agtakder iti bukodmo a saka. Masapul a sursuruen dayta ti amin a Kristiano a nataengan iti naespirituan. (Fil. 4:11) Kuna ti sister a ni Crystal: “Tinulongandak dagiti  nagannakko nga agpili kadagiti kurso iti hayskul a pakasursuruak kadagiti praktikal a paglaingan a makatulong kaniak iti masanguanan. Imbaga ni tatangko a piliek ti klase maipapan iti accounting. Dakkel ti naitulong dayta kaniak.” Malaksid iti panagsursuro kadagiti paglaingan a kasapulan tapno makastrekka iti trabaho, sursuruem met ti agbadyet ken surotem dayta. (Prov. 31:​16, 18) Itultuloymo ti agpokus kadagiti naespirituan a kalat. Kasano? Liklikam ti di kasapulan a panagutang, agbalinka a kontento, ken pasimpliem ti biagmo.—1 Tim. 6:8.

15-16. Apay a nakapatpateg dagiti single a sister? (Marcos 10:​29, 30)

¹⁵ No parang-ayem dagiti kualidad a makaay-ayo iti Dios ken dagiti napateg a paglaingan, nasaysayaatto ti panangitungpalmo kadagiti akemmo iti masanguanan. Kitaentayo ti sumagmamano a mabalinmo nga aramiden.

¹⁶ Mabalin nga agtalinaedka pay laeng a single. Maitunos iti sasao ni Jesus, inkeddeng ti dadduma a babbai ti saan a makiasawa, uray no saan a maakseptar dayta iti kulturada. (Mat. 19:​10-12) Adda met dagidiay agtalinaed a single gapu iti nadumaduma a situasion. Masiguradom nga ipatpateg ni Jehova ken ni Jesus dagiti single a Kristiano. Iti intero a lubong, nagsayaat ti impluensia dagiti single a sister iti kongregasion. Gapu iti ayat ken pannakaseknanda iti sabsabali, nagbalinda a naespirituan a kakabsat ken inna iti adu a kapammatianda.—Basaen ti Marcos 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Ania ti mabalin nga aramiden ti agtutubo a sister tapno makastrekto iti amin-tiempo a serbisio?

¹⁷ Mabalinmo ti sumrek iti amin-tiempo a serbisio. Nagdakkel ti maar-aramidan dagiti Kristiano a babbai para iti sangalubongan a trabaho a panangasaba. (Sal. 68:11) Mabalinmo kadi nga iplano itan ti sumrek iti amin-tiempo a serbisio? Baka mabalin nga agpayunirka, ag-Bethelite, wenno agboluntarioka iti konstruksion. Ikararagmo ti kalatmo. Makisaritaka iti dadduma a nakaragpaten iti kasta a kalat tapno maammuam dagiti aramidem ket makualipikarka. Kalpasanna, agaramidka iti plano a makatulong kenka a mangragpat iti kalatmo. No agserserbikan iti amin-tiempo, adunto pay dagiti mailukat kenka a makaparagsak a pribilehio iti panagserbi ken Jehova.

18. Apay a masapul a pilien a naimbag ti maysa a sister ti pakiasawaanna? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁸ Baka agdesisionka a makiasawa. Dagiti  kualidad ken paglaingan a napagsasaritaantayo ket makatulong kenka nga agbalin a nasayaat nga asawa. Siempre, no planom ti makiasawa, masapul a piliem a naimbag ti pakiasawaam. Dayta ti maysa kadagiti kapatgan a desision nga aramidem iti biagmo. Laglagipem nga agpasakupkanton iti kinaulo ti asawam. (Roma 7:2; Efe. 5:​23, 33) Isu nga isaludsodmo iti bagim: ‘Nataengan kadi iti naespirituan? Numero uno kadi iti biagna dagiti naespirituan a banag? Nainsiriban kadi ti panagdesdesisionna? Bigbigenna kadi dagiti kamalina? Resrespetuenna kadi dagiti babbai? Adda kadi dagiti abilidad ken paglainganna a kasapulan tapno masuportarannak iti naespirituan, material, ken emosional? Responsable kadi? Kas pagarigan, ania dagiti responsabilidadna iti kongregasion ken kasano ti panangibaklayna kadagita?’ (Luc. 16:10; 1 Tim. 5:8) Siempre, no kayatmo ti makabirok iti nasayaat a pakiasawaan, masapul nga agsaganaka tapno agbalinkanto a nasayaat nga asawa.

19. Apay a nadayaw ti akem ti asawa a babai kas “katulongan” ni lakayna?

¹⁹ Ibaga ti Biblia a ti nasayaat nga asawa a babai ket ‘katulongan’ ni lakayna ken “kaparehana” wenno kakomplimentona. (Gen. 2:18) Mangipababa kadi dayta iti dayaw? Saan! Ti akem ti asawa a babai kas katulongan ket nadayaw. Kinapudnona, ti Biblia masansan nga awaganna ni Jehova kas maysa a ‘katulongan.’ (Sal. 54:4; Heb. 13:6) Ti asawa a babai ket maibaga a talaga a katulongan ni lakayna no supsuportaran ken tultulonganna ni lakayna a mangipatungpal kadagiti desision para iti pamiliada. Ken gapu ta ay-ayatenna ni Jehova, ar-aramidenna ti amin a kabaelanna tapno agtalinaed a nasayaat ti reputasion ni lakayna. (Prov. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Makapagsaganaka itan iti daytoy a posible nga akemmo iti masanguanan no paunegem ti ayatmo ken Jehova ken no tulongam dagiti kapamiliam ken kakongregasionmo.

20. Ania dagiti nasayaat a maitulong ti ina iti pamiliana?

²⁰ Posible nga agbalinka nga ina. No adda asawamon, mabalin a maaddaankayonto iti annak. (Sal. 127:3) Masiribka ngarud no agsaganaka itan. Dagiti kualidad ken paglaingan a napagsasaritaantayon iti daytoy nga artikulo ti makatulong kenka no agbalinka nga asawa ken ina. No naayat, naimbag, ken naanuska, makatulongka tapno naragsak ti pamiliam ken marikna dagiti annakyo a natalged ken maipatpategda.—Prov. 24:3.

21. Ania ti kayattayo nga ibaga kadagiti agtutubo a sister, ken apay? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)

²¹ Dakayo nga agtutubo a sister, ay-ayatendakayo gapu iti amin nga ar-aramidenyo para ken Jehova ken iti ilina. (Heb. 6:10) Ar-aramidenyo ti amin a kabaelanyo a mangparang-ay kadagiti kualidad a makaay-ayo iti Dios, mangparang-ay kadagiti paglaingan a mangpasayaat iti biagyo ken iti biag ti dadduma, ken makapagsaganakayo a naimbag kadagiti posible nga akemyo iti masanguanan. Talaga a nakapatpategkayo iti organisasion ni Jehova!