1. Apay a pampanunoten ti adu a tattao nga imposible ti agbiag nga agnanayon?

 IKAGKAGUMAAN ti adu a tattao ti mangan iti nasustansia ken regular nga agehersisio tapno agtalinaedda a nasalun-at. Ngem saanda nga ekspektaren nga agbiagda nga agnanayon. Baka pampanunotenda nga imposible dayta gapu kadagiti rigat a kakuykuyog ti panaglakay ken panagbaket. Ngem imbaga ni Jesus iti Juan 3:16 ken 5:24 a mabalintayo ti ‘agbiag nga agnanayon.’

2. Ania ti ibaga ti Juan kapitulo 6 maipapan iti biag nga agnanayon? (Juan 6:​39, 40)

² Maysa nga aldaw, simimilagro a pinaadu ni Jesus ti tinapay ken ikan tapno mapakanna ti rinibu a tattao. a Nakaskasdaaw dayta. Ngem mas nakaskasdaaw ti imbagana iti simmaruno nga aldaw kadagiti tattao a simmurot kenkuana iti Capernaum, nga asideg ti igid ti Baybay ti Galilea. Idiay nga imbagana a pagungarenna dagiti natay ken maaddaanda iti biag nga agnanayon. (Basaen ti Juan 6:​39, 40.) Panunotem ti kaipapanan dayta kadagiti natayen a gagayyem ken kapamiliam. Ipasigurado dagiti imbaga ni Jesus nga adu kadagiti natay ti mapagungar. Maaddaanka met iti biag nga agnanayon a kaduam dagiti ay-ayatem iti biag. Ngem dagiti imbaga ni Jesus kadagiti sumaruno a bersikulo iti Juan kapitulo 6 ket saan a maawatan idi ti adu a tattao ken uray ti adu a tattao ita. Ania dagita nga imbaga ni Jesus?

3. Sigun iti Juan 6:​51, ania ti imbaga ni Jesus maipapan kenkuana?

 ³ Kalpasan ti simimilagro a panangpakan ni Jesus kadagiti tattao, napanunotda ti manna nga inted ni Jehova kadagiti Israelita idi addada iti let-ang. Kinapudnona, inawagan ti Kasuratan dayta a manna kas “tinapay manipud langit.” (Sal. 105:40; Juan 6:31) Inusar ni Jesus ti manna kas pangibatayan iti simmaruno nga insurona kadakuada. Nupay ti manna ket simimilagro nga impaay ti Dios, dagiti nangan iti dayta ket natayda met laeng idi agangay. (Juan 6:49) Nupay kasta, inawagan ni Jesus ti bagina kas ti pudno a “tinapay manipud langit,” “ti tinapay nga inted ti Dios,” ken “ti tinapay ti biag.” (Juan 6:​32, 33, 35) Inlawlawag ni Jesus nga adda nagpateg a nakaidumaanna iti manna. Imbagana: “Siak ti sibibiag a tinapay a naggapu idiay langit. Ti asinoman a mangan iti daytoy a tinapay ket agbiagto iti agnanayon.” (Basaen ti Juan 6:51.) Saan a naawatan dayta dagiti Judio. Kasano koma a ni Jesus ket bimmaba manipud langit kas “ti tinapay” a nasaysayaat ngem iti manna nga inted ti Dios kadagiti ammada? Adda makapainteres a pamalatpatan nga imbaga ni Jesus: “Ti tinapay nga itedko . . . ket ti lasagko.” Ania ti kayatna a sawen? Masapul a maawatantayo ti kaipapanan dayta ta ipakita ti sungbat a mabalin a maaddaantayo iti biag nga agnanayon a kadua dagiti ay-ayatentayo iti biag. Kitaentayo ti kaipapanan ti imbaga ni Jesus.

SIBIBIAG A TINAPAY KEN TI LASAG NI JESUS

4. Apay a nakigtot ti dadduma iti imbaga ni Jesus?

⁴ Dadduma kadagiti dumdumngeg idi ken Jesus ti nakigtot idi imbagana nga itedna ti lasagna “tapno agbiag ti lubong.” Baka pampanunotenda a talaga a kayatna a kanenda ti literal a lasagna. Ngem kaslada no kuan kanibal no aramidenda dayta! (Juan 6:52) Nupay kasta, lallalo pay a nakigtotda iti simmaruno nga imbaga ni Jesus: “No saanyo a kanen ti lasag ti Anak ti tao ken inumen ti darana, saankayo a maaddaan iti biag.”—Juan 6:53.

5. Apay a masiguradotayo a ti tuktukoyen ni Jesus nga inumen dagiti tattao ket saan a ti literal a darana?

⁵ Idi kaaldawan ni Noe, imparit ti Dios kadagiti tattao ti pannangan iti dara. (Gen. 9:​3, 4) Kasta met laeng ti imbilin ni Jehova kadagiti Israelita. Ti asinoman a mangan idi iti dara ket “masapul a mapapatay.” (Lev. 7:27) Insuro ni Jesus kadagiti Judio a tungpalenda ti amin a Linteg nga imbilin ti Dios kadakuada. (Mat. 5:​17-19) No kasta, imposible ngarud a kayat ni Jesus a kanen dagiti Judio ti literal a lasagna wenno inumenda ti literal a darana. Ngem idi imbagana dagitoy a makapakigtot a sasao, kayat ni Jesus nga isuro no kasano a magun-odan dagiti tattao ti biag—ti “biag nga agnanayon.”—Juan 6:54.

6. Kasanotayo nga ammo a simboliko ti imbaga ni Jesus a pannangan iti lasagna ken pananginum iti darana?

⁶ Ania ngarud ti kayat a sawen ni Jesus? Nalawag a simboliko ti kayatna a sawen a kas iti imbagana idi iti maysa a Samaritana: “Ti uminum iti danum nga itedko saanton a mawaw, ta ti danum nga itedko ket agbalin a kas ubbog ti danum iti unegna a mangted kenkuana iti biag nga agnanayon.” (Juan 4:​7, 14) b Saan nga ibagbaga ni Jesus iti Samaritana a no basta inumenna ti literal a danum manipud iti partikular a bubon ket agbiagen iti agnanayon. Kasta met, saanna nga ibagbaga kadagiti tattao a nakasaritana idiay Capernaum nga agbiagda nga agnanayon no  kanenda ti literal a lasagna ken no inumenda ti literal a darana.

DAGITI NAGDUMAAN TI DUA A PASAMAK

7. Ania ti ibagbaga ti dadduma maipapan iti imbaga ni Jesus iti Juan 6:53?

⁷ Kuna ti dadduma a relihioso a tattao nga iti Juan 6:​53, ti aktual nga ibagbaga ni Jesus ket ti masapul nga aramiden dagiti tattao bayat ti Pangrabii ti Apo. Ngamin, iti dayta a tiempo, medio agkaarngi dagiti sasao nga inusarna. (Mat. 26:​26-28) Ibagbagada nga asinoman nga umatender iti Pangrabii ti Apo ket masapul a mangan iti maipaspasa a tinapay ken uminum iti arak. Umiso kadi dayta? Napateg a maammuantayo ti sungbat dayta gapu ta kada tawen, minilion a tattao iti intero a lubong ti kaduatayo a mangselselebrar iti dayta nga okasion. Kitaentayo dagiti nagdumaan ti imbaga ni Jesus iti Juan 6:53 ken iti imbagana bayat ti Pangrabii ti Apo.

8. Ania ti sumagmamano a nagdumaan ti dua a pasamak? (Kitaen met dagiti ladawan.)

⁸ Kitaentayo ti dua a nagdumaan dagitoy a pasamak. Umuna, kaano ken sadino ti nangibagaan ni Jesus iti sasao a nairekord iti Juan 6:​53-56? Imbagana dayta kadagiti Judio idi 32 C.E. idiay Galilea. Kalpasan ti agarup makatawen, inrugina ti Pangrabii ti Apo idiay Jerusalem. Maikadua, siasino idi ti kasarsaritana? Kaaduan kadagiti dumdumngeg idi ken Jesus idiay Galilea ket mas interesado  iti pananggun-odda iti taraon nga ipaayna ngem iti panangammoda maipapan ken Jehova wenno iti Pagarian ti Dios. (Juan 6:26) Kinapudnona, idi adda imbaga ni Jesus a narigatda a maawatan, nagalisto a napukawda ti pammatida kenkuana. Saan payen a simmurot kenkuana ti dadduma kadagiti adalanna. (Juan 6:​14, 36, 42, 60, 64, 66) Naiduma dagita a tattao kadagiti 11 a matalek nga apostol a kadua ni Jesus idi 33 C.E. idi inrugina ti Pangrabii ti Apo. Iti dayta a tiempo, kaduana ti 11 a matalek nga apostolna uray no saanda a naan-anay a naawatan ti amin nga isursurona kadakuada. Naidumada iti kaaduan nga adda idi idiay Galilea. Kombinsido dagita a matalek nga apostol a ni Jesus ti Anak ti Dios a bimmaba manipud langit. (Mat. 16:16) Kas komendasion, imbagana: “Nagtalinaedkayo a matalek kaniak bayat a maipaspasangoak kadagiti pannubok.” (Luc. 22:28) Dagita a dua a nagdumaan ti mangipakita nga iti Juan 6:​53, saan nga ibagbaga ni Jesus ti masapul a maaramid bayat ti Pangrabii ti Apo. Ngem adda pay kanayonan a nagdumaan ti dua a pasamak.

TI KAIPAPANAN DAGITI SASAO NI JESUS PARA KENKA

9. Ania a grupo ti pagaplikaran dagiti imbaga ni Jesus bayat ti Pangrabii ti Apo?

⁹ Bayat ti Pangrabii ti Apo, impasa ni Jesus kadagiti apostolna ti tinapay nga awan lebadurana. Imbagana nga isimbolo dayta ti bagina. Kalpasanna, intedna kadakuada ti arak sa imbagana nga isimbolo dayta ti “dara ti tulag.” (Mar. 14:​22-25; Luc. 22:20; 1 Cor. 11:24) Nagpateg dayta nga imbagana. Inawaganna dayta iti “baro a tulag.” Dagidiay laeng makipagturay ken Jesus “iti Pagarian ti Dios” ti karaman iti dayta a tulag, saan a ti amin a tattao. (Heb. 8:​6, 10; 9:15) Iti daydi a tiempo, saan a naawatan dayta dagiti apostol. Ngem asideg idin a dutokan ida ti nasantuan nga espiritu ket agbalinda a paset ti baro a tulag tapno makikaduada ken Jesus idiay langit.—Juan 14:​2, 3.

10. Ania ti sabali pay a nakaidumaan ti imbaga ni Jesus idiay Galilea ken ti imbagana bayat ti Pangrabii ti Apo? (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁰ Ti imbaga ni Jesus bayat ti Pangrabii ti Apo ket agaplikar iti “bassit nga ipastoran.” Dagiti matalek nga apostol a kaduana bayat ti Pangrabii ti Apo ket isu dagiti immuna a paset dayta a grupo. (Luc. 12:32) Masapul a makiramanda ken ti dadduma pay a paset dayta a grupo iti pannangan ken iyiinum iti dua nga emblema—ti tinapay ken ti arak. Isudanto ti kakadua ni Jesus idiay langit. Ti imbagana bayat ti Pangrabii ti Apo ket agaplikar iti bassit a grupo dagiti tattao. Ngem ti imbagana kadagiti tattao idiay Galilea ket agaplikar kadagiti tattao a saan a limitado ti bilangda.

11. Ania ti imbaga ni Jesus idiay Galilea a mangipakita a saan a limitado a grupo ti tuktukoyenna?

¹¹ Idi adda ni Jesus idiay Galilea idi 32 C.E., kaaduan kadagiti Judio a kasarsaritana ket interesado laeng iti tinapay nga ipaayna. Ngem impaawatna kadakuada nga adda pay napatpateg ngem iti literal a taraon. Dayta a probision ket makaipaay kadakuada iti biag nga agnanayon. Imbaga pay ni Jesus a dagiti natay ket mapagungarto iti maudi nga aldaw ket agbiagdanto iti agnanayon. Saan a sumagmamano wenno limitado a bilang ti tuktukoyenna, kas iti imbagana idi agangay bayat ti Pangrabii ti Apo. Imbes ketdi, imbagana idiay Galilea ti bendision a magun-odan ti amin a tattao. Kinapudnona, imbagana: “Ti asinoman a mangan iti daytoy a tinapay ket agbiagto iti agnanayon . . . Ti tinapay nga  itedko tapno agbiag ti lubong ket ti lasagko.”—Juan 6:51. c

12. Ania ti kasapulan tapno magun-odtayo ti biag nga agnanayon?

¹² Saan nga imbaga ni Jesus kadagiti Judio iti Galilea a dayta a bendision ket magun-odan ti amin a tattao. Ti laeng makagun-od iti dayta a bendision ket dagidiay ‘mangan iti daytoy a tinapay,’ kayatna a sawen, dagidiay mangipakita iti pammati. Adu ita a tattao ti mangibagbaga a mamatida ken Jesus ken ibilangda isuna kas ti mangisalakan kadakuada. (Juan 6:29) Nupay kasta, saan nga umdas dayta. Adu a tattao idiay Galilea ti mamati ken Jesus idi damo, ngem simmardengda idi agangay. Apay?

13. Tapno agbalintayo a pudpudno nga adalan ni Jesus, ania ti masapul nga aramidentayo?

¹³ Kaaduan kadagiti tattao a pinakan ni Jesus ket naragsakan a simmurot kenkuana gapu laeng ta intedna dagiti kayatda. Interesadoda kadagiti milagro a panangpaimbagna, libre a taraon, wenno kadagiti pannursuro a kayatda laeng a mangngeg. Ngem inlawlawag ni Jesus a saan nga immay ditoy daga tapno laeng itedna dagiti kayatda. Immay tapno isurona dagiti masapul nga aramidenda tapno agbalinda a pudno nga adalanna. Masapul nga awatenda daytoy nga awisna, ‘umaykayo kaniak.’ Kasano? Babaen ti panangakseptar ken panagtulnogda iti amin nga insurona.—Juan 5:40; 6:44.

14. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno mabenepisiarantayo iti lasag ken dara ni Jesus?

¹⁴ Impaganetget ni Jesus kadakuada a babaen  ti panangidatonna iti lasag ken darana, posible a magun-odanda ti biag nga agnanayon. Masapul a mamatida iti dayta a kinapudno. No masapul idi a mamati iti dayta dagidiay a Judio, kasta met laeng ti masapul nga aramiden ita dagiti tattao. (Juan 6:40) Wen, tapno mabenepisiarantayo iti lasag ken dara ni Jesus, kas nadakamat iti Juan 6:​53, masapul nga ipakitatayo a mamatitayo iti subbot. Iti kasta, magun-odantayo ti biag nga agnanayon. Dayta a bendision ket mabalin a magun-odan ti adu a tattao.—Efe. 1:7.

15-16. Ania dagiti napateg a nasursurotayo iti Juan kapitulo 6?

¹⁵ Iti Juan kapitulo 6, adu ti nakapatpateg a nasursurotayo amin. Naammuantayo a maseknan unay ni Jesus kadagiti tattao. Iti kaaddana iti Galilea, pinaimbagna dagiti masakit, insurona ti maipapan iti Pagarian, ken impaayanna ida iti taraon idi kasapulanda dayta. (Luc. 9:11; Juan 6:​2, 11, 12) Napatpateg pay, insurona nga isu “ti tinapay ti biag.”—Juan 6:​35, 48.

¹⁶ Dagidiay dinakamatna kas ‘sabsabali a karnero’ ket saan, ken rumbeng a saan a mangan iti tinapay ken uminum iti arak bayat ti tinawen a Pangrabii ti Apo. (Juan 10:16) Ngem mabenepisiaranda latta iti lasag ken dara ni Jesu-Kristo. Maaramidda dayta no ipakitada a mamatida iti subbot nga impaay ni Jesus ken kadagiti nakaskasdaaw a banag a nagbalin a posible gapu iti dayta. (Juan 6:53) Dagidiay met masapul a mangan iti tinapay ken uminum iti arak ipakitada a pasetda iti baro a tulag ken adda namnamada a makipagturay iti nailangitan a Pagarian. No kasta, karamantayo man kadagiti dinutokan ti espiritu wenno iti sabsabali a karnero, nakapatpateg unay kadatayo dagiti masursurotayo iti Juan kapitulo 6. Ipaganetgetna a masapul a natibker ti pammatitayo iti subbot tapno magun-odantayo ti biag nga agnanayon.