1. Ania ti maysa a rason nga inyurnos ni Jehova ti panagasawa?

 NI Jehova “ti naragsak a Dios,” ken kayatna a naragsaktayo met. (1 Tim. 1:11) Adu ti insagutna kadatayo tapno matagiragsaktayo ti biag. (Sant. 1:17) Ti maysa kadagita a sagut ket ti panagasawa. No agkasar ti lalaki ken babai, agkinnarida nga aginnayat, agrinnaem, ken agpinnategda. No kanayon a nauneg ti panaginnayat ti agassawa, nakaragragsakda la ketdi a dua.—Prov. 5:18.

2. Ania ti kasasaad ti adu a pagassawaan ita?

² Makapaladingit ta saan a tungtungpalen ti adu a pagassawaan ita ti karida iti maysa ken maysa idi nagkasarda. Gapu iti dayta, saanda a naragsak. Sigun iti nabiit pay a report ti World Health Organization, adu nga assawa a lallaki ti mangkabkabil iti asawada, pagsasawanda, wenno saan a nasayaat ti panangtratoda kenkuana. Mabalin a nakasingsingpet ti asawa a lalaki ken baketna no adda makakitkita. Ngem idiay balayda, baka malmaltratuenna ni baketna. Saan met a naragsak ti adu nga assawa a babbai gapu ta ni lakayda ket agbuybuya iti pornograpia.

3. Apay a malmaltratuen ti maysa nga asawa a lalaki ni baketna?

³ Ania dagiti posible a makagapu a malmaltratuen ti asawa a lalaki ni baketna? Baka dimmakkel iti poder ti naranggas nga ama isu nga ipagarupna a normal laeng ti kasta a kababalin. Posible met a naimpluensiaan iti di umiso a kapanunotan iti kulturada a “malalaki” kano ti maysa no mapilitna ni baketna a sumurot iti kayatna. Saan met a nasursuro ti dadduma a lallaki a kontrolen ti emosionda, agraman ti pungtotda. Adda pay ketdin dagiti lallaki a saan nga umiso ti panangmatmatda iti babbai ken iti seks gapu iti kabubuyada iti pornograpia. Kasta met, ipakita dagiti report a kimmaro dagita a problema bayat ti COVID-19 pandemic. Nupay kasta, saan a nainkalintegan dagita a rason tapno abusuen ti asawa a lalaki ni baketna.

4. Ania ti masapul a pagannadan dagiti Kristiano nga assawa a lallaki, ken apay?

 ⁴ Masapul nga agannad dagiti Kristiano nga assawa a lallaki tapno saanda a maaringan iti di umiso a panangmatmat ti lubong kadagiti babbai. a Apay? Ngamin, masansan a no ania ti pampanunoten ti maysa ket isu ti maaramidna. Pinakdaaran ni apostol Pablo dagiti taga-Roma a Kristiano a dinutokan ti espiritu nga ‘isardengdan ti agpaimpluensia iti daytoy a sistema ti bambanag.’ (Roma 12:​1, 2) Idi sinuratan ni Pablo ti kongregasion ti Roma, nalawag a nabayagda idin a Kristiano. Ngem ipakita dagiti sasao ni Pablo nga adda pay laeng dadduma kadakuada a naimpluensiaan kadagiti kaugalian ken panagpampanunot ti lubong. Isu a pinakdaaranna ida a balbaliwanda ti panagpampanunot ken kababalinda. Dayta a balakad ket agaplikar met laeng kadagiti Kristiano nga assawa a lallaki ita. Makapaladingit ta dadduma kadakuada ti naimpluensiaan iti panagpampanunot ti lubong ken ab-abusuenda pay ketdi ni baketda. b Ania ti eks-ekspektaren ni Jehova a panangtrato ti asawa a lalaki ken baketna? Masarakantayo ti sungbat iti pannakatema a teksto daytoy nga artikulo.

5. Sigun iti 1 Pedro 3:​7, kasano ti masapul a panangtrato ti asawa a lalaki ken baketna?

⁵ Basaen ti 1 Pedro 3:7. Imbilin ni Jehova kadagiti assawa a lallaki a padayawanda ni baketda. Padpadayawantayo ti maysa no tratuentayo isuna nga addaan panagraem. Mapadayawan ngarud ti asawa a lalaki ni baketna no nasingpet ken naayat ti panangtratona kenkuana. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo no kasano a mapadayawan ti asawa a lalaki ni baketna. Ngem sakbayna, pagsasaritaantayo dagiti kababalin a mangpasakit wenno saan a mangipakita iti panagraem kadagiti assawa a babbai.

SAANKA NGA AGARAMID KADAGITI MANGPASAKIT KEN BAKETMO

6. Ania ti marikna ni Jehova no kabilen ti asawa a lalaki ni baketna? (Colosas 3:19)

⁶ Panangkabil. Kagura ni Jehova ti asinoman a naranggas. (Sal. 11:5) Espesipiko nga imbagana a kagurana ti asawa a lalaki a mangab-abuso ken baketna. (Mal. 2:16; basaen ti Colosas 3:19.) Sigun iti 1 Pedro 3:7 a pannakatema a tekstotayo, no saan a nasayaat ti panangtrato ti asawa a lalaki ken baketna, madadael ti relasionna iti Dios. Saan pay ketdi a denggen ni Jehova dagiti kararagna.

7. Sigun iti Efeso 4:​31, 32, ania a panagsasao ti masapul a liklikan dagiti assawa a lallaki? (Kitaen met ti “Kaipapanan ti Termino.”)

⁷ Panagsao iti nasakit. No makapungtot unay ti dadduma nga assawa a lallaki, pagsasawanda ni baketda. Ngem kagura ni Jehova ti ‘panagunget, panagpungtot, panagbugkaw, ken nasakit a panagsasao.’ c (Basaen ti Efeso 4:​31, 32.) Mangmangngegna ti amin. Napateg ken Jehova ti pamay-an ti asawa a lalaki a makisarita ken baketna, uray no duduada laeng iti balayda. Isu a no nasakit ti panagsasao ti asawa a lalaki ken baketna, daddadaelenna saan laeng a ti panagasawada no di ket uray pay ti relasionna iti Dios.—Sant. 1:26.

8. Ania ti panangmatmat ni Jehova iti pornograpia, ken apay?

⁸ Panagbuya iti pornograpia. Ania ti panangmatmat ni Jehova iti pornograpia? Kagurana dayta. Isu a no agbuybuya ti asawa a lalaki kadagiti narugit wenno immoral a ladawan, daddadaelenna ti relasionna ken Jehova ken saanna a raraemen ni baketna. d Namnamaen ni Jehova nga agtalinaed a napudno ti asawa a lalaki ken baketna. Ti napudno nga asawa a lalaki ket saan a pulos a mangaramid iti aniaman nga immoral iti sabali a babai. Saanna  man la a mapanunot dayta. Imbaga ni Jesus a ti lalaki a mangmatmat iti maysa a babai ket gartemanna, nakabasolen “iti pusona” iti pannakikamalala. e—Mat. 5:​28, 29.

9. Apay a kagura ni Jehova no piliten ti asawa a lalaki ni baketna a makiseks kenkuana iti pamay-an a saan a kayat ni baketna?

⁹ Panangpilit ti asawa a lalaki a makiseks ni baketna iti pamay-an a dina kayat, mangburibor iti konsiensiana, wenno mangiparikna a maab-abuso. Puersaen ti dadduma nga assawa a lallaki ni baketda a makiseks kadakuada iti pamay-an a pakakonsiensiaanna wenno mariknana a maab-abuso. Ti kasta a managimbubukodan ken awan konsiderasionna a kababalin ket kagura ni Jehova. Namnamaen ni Jehova nga ayaten ti asawa a lalaki ni baketna, ipategna, ken raemenna ti rikriknana. (Efe. 5:​28, 29) Kasanon no ti maysa a Kristiano a lalaki ket nayugalinan a piliten ni baketna a makiseks kenkuana iti pamay-an a saan a kayat ni baketna wenno kanayon nga agbuybuya iti pornograpia? Kasano a mabalbaliwanna ti panagpampanunot ken ar-aramidna?

NO KASANO A MAISARDENG TI ASAWA A LALAKI DAGITI DAKES NGA ARAMIDNA

10. Kasano a magunggonaan dagiti assawa a lallaki iti ulidan ni Jesus?

¹⁰ Ania ti makatulong iti asawa a lalaki tapno maisardengna dagiti dakes nga aramidna? Masapul nga ikagumaanna a tuladen ni Jesus. Uray no saan a nagasawa ni Jesus, ti panangtratona kadagiti adalanna ket nagsayaat a tuladen ti asawa a lalaki iti panangtratona ken baketna. (Efe. 5:25) Kas pagarigan, kitaentayo no ania ti masursuro dagiti assawa a lallaki iti panangtrato ken pannakisarita ni Jesus kadagiti apostolna.

11. Kasano idi ti panangtrato ni Jesus kadagiti apostolna?

¹¹ Kanayon a nasingpet ni Jesus kadagiti apostolna ken nadayaw ti panangtratona kadakuada. Saan a pulos a naulpit wenno naturay. Uray no isu ti Apoda, dina inusar ti pannakabalinna tapno butbutngen wenno pilitenna ida a sumurot iti kayatna. Imbes ketdi, sipapakumbaba a pinagserbianna ida. (Juan 13:​12-17) Imbagana kadagiti adalanna: “Agsursurokayo kaniak, ta naalumamay ken napakumbabaak, ket magin-awaankayto.” (Mat. 11:​28-30) Laglagipentayo a ni Jesus ket naalumamay. Ti naalumamay a tao ket saan a nakapuy. Imbes ketdi, isu ket nabileg ta makontrolna ti bagina. Uray no adda mamagpungtot kenkuana, kalmado latta ken makontrolna ti emosionna.

12. Kasano ti pannakisarita ni Jesus iti dadduma?

¹² Makaliwliwa ken makapabang-ar ti pannakisarita ni Jesus iti dadduma. Saan a nagsao iti nasakit kadagiti pasurotna. (Luc. 8:​47, 48) Uray no inin-insulto ken kinarit dagiti bumusbusor, “saanna a sinubadan iti insulto.” (1 Ped. 2:​21-23) Adda pay ketdi dagiti gundaway a pinili lattan ni Jesus ti nagulimek imbes nga agsao iti nasakit wenno nagubsang. (Mat. 27:​12-14) Anian a nagsayaat nga ulidan para kadagiti Kristiano nga assawa a lallaki!

13. Kas nadakamat iti Mateo 19:​4-6, kasano a ti asawa a lalaki ket ‘makitipon iti asawana’? (Kitaen met ti ladawan.)

¹³ Imbilin ni Jesus kadagiti assawa a lallaki nga agtalinaedda a napudno iti asawada. Inulitna ti imbaga ni Amana a ti asawa a lalaki ket masapul a ‘makitipon iti asawana.’ (Basaen ti Mateo 19:​4-6.) Ti Griego a berbo a nausar para iti “makitipon” literal a kaipapananna ti “maipigket.” No kasta, masapul a nakasingsinged unay ti relasion ti asawa a lalaki ken ni baketna a kas man la naipigketda iti maysa ken maysa. No adda aramiden ti maysa kadakuada a mangdadael iti relasionda, agsagabada a dua. No kasta ti kasinged ti asawa a lalaki ken baketna, liklikanna ti amin a klase ti pornograpia. Dagus nga iliklikna dagiti matana “iti panangkita iti awan serserbina.” (Sal. 119:37) Kayatna a sawen, kas man la nakitulag kadagiti matana a saan a sigagartem a mangmatmat iti sabali a babai.—Job 31:1.

14. Ania dagiti masapul nga aramiden ti asawa a lalaki a mangab-abuso ken baketna tapno maisublina ti nasayaat a relasionna ken Jehova ken ni baketna?

 ¹⁴ Adda dagiti masapul nga aramiden ti asawa a lalaki a mangkabkabil ken agsasao iti makapasakit ken baketna tapno maisublina ti nasayaat a relasionna ken Jehova ken ni baketna. Ania dagita? Umuna, masapul a bigbigenna a dakes dagiti ar-aramidenna. Awan ti mailemmengna ken Jehova. (Sal. 44:21; Ecl. 12:14; Heb. 4:13) Maikadua, masapul nga isardengna ti panangabusona ken baketna ken balbaliwanna ti kababalinna. (Prov. 28:13) Maikatlo, bigbigenna a nasaktanna unay ni baketna ken ni Jehova, isu a masapul a naimpusuan a kiddawenna ti pammakawanda. (Ara. 3:19) Agpakaasi met ken Jehova nga ipaayanna iti tarigagay nga agbalbaliw ken tulonganna a mangkontrol iti panagpampanunot, panagsasao, ken ar-aramidna. (Sal. 51:​10-12; 2 Cor. 10:5; Fil. 2:13) Maikapat, masapul nga agtignay maitunos kadagiti kararagna babaen ti panagsursurona a manggura iti amin a klase ti kinaranggas ken nasakit a panagsasao. (Sal. 97:10) Maikalima, dagus nga agpatulong kadagiti naayat a panglakayen iti kongregasion. (Sant. 5:​14-16) Maikanem, masapul a mangaramid iti plano a makatulong kenkuana a mangliklik iti amin a dakes nga ar-aramidenna. Kasta met laeng ti masapul nga aramiden ti asawa a lalaki nga agbuybuya iti pornograpia. Bendisionanto ni Jehova dagiti panagreggetna a mangbalbaliw iti kababalinna. (Sal. 37:5) Ngem saan nga umdas nga isardeng ti asawa a lalaki dagiti kasta a nakababain nga aramidna. Masapul met a sursuruenna a padayawan ni baketna. Kasano a maaramidna dayta?

NO KASANOM A MAPADAYAWAN NI BAKETMO

15. Kasano a maipakita ti asawa a lalaki ti kinadungngona ken baketna?

¹⁵ Ipakitam ti kinadungngom. Dadduma a brother a naragsak ti panagasawada nakairuamanda nga adda inaldaw nga aramidenda a mangipakita nga ay-ayatenda unay ni baketda. (1 Juan 3:18) Mabalin nga ipakita ti asawa a lalaki ti kinalailona ken baketna kadagiti simple a pamay-an kas iti panangiggemna iti imana wenno iti panangarakupna kenkuana. Mabalinna met a teksan ken ibagana, “I miss you” wenno “Komustakan?” Sagpaminsan a mabalin met nga agsurat iti agkakapintas a sasao  iti kard tapno iyebkasna nga ay-ayatenna unay ni baketna. No aramiden dagita ti asawa a lalaki, mapadayawanna ni baketna ken mapalagdana ti relasionda kas agassawa.

16. Apay a masapul nga ipakita ti asawa a lalaki nga ap-apresiarenna ni baketna?

¹⁶ Iyebkasmo ti apresasionmo. No padpadayawan ti asawa a lalaki ni baketna, pabpabilgenna isuna ken iparpariknana ti panangipategna kenkuana. Ti maysa a pamay-an a maaramidna dayta ket ti kanayon a panangipakita iti apresasionna iti amin nga ar-aramiden ni baketna para kenkuana. (Col. 3:15) Naragsak ken natalged ti rikna ti asawa a babai ken mariknana met a maay-ayat ken mapadpadayawan no naimpusuan nga ap-apresiaren isuna ni lakayna.—Prov. 31:28.

17. Kasano a maipakita ti asawa a lalaki a raraemenna ni baketna?

¹⁷ Ipakitam ti kinaimbag ken panagraem. No ay-ayaten ti asawa a lalaki ni baketna, ipateg ken aywananna isuna. Ibilangna ni baketna kas di magatadan a regalo ni Jehova. (Prov. 18:22; 31:10) Gapu iti dayta, nasayaat ti panangtratona ken baketna ken ipakitana ti panagraemna uray kadagiti pribado nga aspeto ti panagasawada. Dina piliten ni baketna a makiseks kenkuana iti pamay-an a saan a komportable wenno mangburibor iti konsiensiana wenno mangiparikna nga isu ket maab-abuso. f Ikagumaan met ti asawa a lalaki a pagtalinaeden a nadalus ti konsiensiana iti imatang ni Jehova.—Ara. 24:16.

18. Ania ti masapul a determinasion dagiti assawa a lallaki? (Kitaen met ti kahon nga “ Uppat a Pamay-an Tapno Maipakita ti Asawa a Lalaki ti Panagraemna.”)

¹⁸ Assawa a lallaki, masiguradoyo a makitkita ken ap-apresiaren ni Jehova dagiti panagreggetyo a mangpadayaw ken baketyo iti amin nga ibagbaga ken ar-aramidenyo. Determinadokayo koma a mangpadayaw ken baketyo babaen ti saanyo a panangaramid iti aniaman a mangpasakit kenkuana ken babaen ti panagbalinyo a naimbag, managraem, ken nadungngo. No aramidenyo dagita, ipakpakitayo nga ay-ayaten ken ipatpategyo ni baketyo. Padayawanyo ni baketyo, iti kasta, maprotektaranyo ti kapatgan a relasionyo—ti pannakigayyemyo ken Jehova.—Sal. 25:14.