MAADAL NGA ARTIKULO 28
Itultuloyyo ti Agbuteng iti Dios Tapno Mabenepisiarankayo
“Daydiay magmagna iti kinalinteg agbuteng ken Jehova.”—PROV. 14:2.
KANTA 122 Agtalinaed a Natibker, Saan a Magaraw!
ITI DAYTOY A PANAGADAL a
1-2. Kas ken Lot, ania a narigat a situasion ti pakaipaspasanguan dagiti Kristiano ita?
NO MAKITKITATAYO ti nagdakes a moralidad dagiti tattao iti lubong ita, mariknatayo ti kas iti narikna ti nalinteg a tao a ni Lot. “Nariribukan unay iti nakaal-alas a kababalin dagiti dakes a tattao,” ta ammona a kagura ti nailangitan nga Amatayo ti dakes nga aramid. (2 Ped. 2:7, 8) Gapu iti panagbuteng ken ayatna iti Dios, ginurana ti immoral a kababalin dagiti tattao iti aglawlawna. Napalawlawantayo met kadagiti tattao a bassit wenno awan ti respetoda kadagiti pagalagadan ni Jehova iti moral. Uray no kasta, kabaelantayo ti agtalinaed a nadalus iti moral no itultuloytayo nga ayaten ti Diostayo ken patanoren ti umiso a panagbuteng kenkuana.—Prov. 14:2.
2 Tultulongannatayo ni Jehova a mangaramid iti dayta babaen ti panangipaayna iti pammaregta a masarakan iti libro a Proverbio. Talaga a nasayaat ti pagbanagan ti amin a Kristiano, lallaki ken babbai, ubbing ken nataengan, no surotenda dagiti nainsiriban a balakad iti dayta a libro.
SALAKNIBANNATAYO TI PANAGBUTENG ITI DIOS
3. Sigun iti Proverbio 17:3, ania ti maysa a rason a masapul a salaknibantayo ti pusotayo? (Kitaen met ti ladawan.)
3 Ti maysa a napateg a rason a masapul a salaknibantayo ti simboliko a pusotayo ket suksukimaten dayta ni Jehova. Kayatna a sawen nga ad-adu ti makitana ngem iti makitkita ti dadduma ken ammona ti talaga a kinataotayo. (Basaen ti Proverbio 17:3.) Ayatennatayo no kanayon a panunotentayo ti pammagbagana a makatulong kadatayo nga agbiag nga agnanayon. (Juan 4:14) Iti kasta, ditay madangran iti nagdakes a moralidad ken kinaulbod ni Satanas ken ti lubongna. (1 Juan 5:18, 19) Bayat a sumingsingedtayo ken Jehova, dumakdakkel ti panagayat ken panagraemtayo kenkuana. Ditay kayat a saktan ti rikna ti Amatayo, isu a kaguratayo uray ti mismo a panangpanunot iti panagaramid iti basol. No masulisogtayo nga agaramid iti dakes, isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Apay koma nga igagarak a saktan ti rikna Daydiay mangay-ayat unay kaniak?’—1 Juan 4:9, 10.
4. Kasano a nakatulong ti panagbuteng ken Jehova tapno maliklikan ti maysa a sister ti agaramid iti dakes?
4 Ni Marta a maysa a sister a taga-Croatia ket nasulisog nga agaramid iti immoralidad. Insuratna: “Narigatanak idi nga agpanunot a naimbag ken manglaban iti tarigagayko a temporario a mangtagiragsak iti basol. Ngem prinotektarannak ti panagbuteng ken Jehova.” b Kasano a nakatulong kenkuana ti panagbuteng iti Dios? Imbaga ni Marta a pinampanunotna dagiti dakes a resulta ti di umiso a desision. Maaramidtayo met dayta. Ti kadaksan a resultana ket mapaladingittayo ni Jehova ken ditay maidaydayaw isuna iti agnanayon.—Gen. 6:5, 6.
5. Ania ti masursurom iti kapadasan ni Leo?
5 No agbutengtayo ken Jehova, agannadtayo a ditay ipambar a saan met a dakes ti ar-aramidentayo. Dayta ti nasursuro ni Leo a taga-Congo. Uppat a tawen kalpasan a nabautisaran, nakibarkada kadagiti dakes a kakadua. Impagarupna a basta saan nga agaramid iti dakes, saan nga agbasbasol ken Jehova. Ngem di nagbayag, insungsong dagiti barkadana nga aginum ken agaramid iti immoralidad. Kalpasan dayta, nalagipna dagiti insuro kenkuana dagiti Kristiano a nagannakna ken ti ragsakna idi agserserbi pay ken Jehova. Ania ti resultana? Inlintegna dagiti kamalina. Iti tulong dagiti panglakayen, nakasubli ken Jehova. Ita, naragsaken nga agserserbi kas panglakayen ken special pioneer.
6. Ania ti dua a simboliko a babbai a pagsasaritaantayo ita?
6 Usigentayo ti Proverbio kapitulo 9. Mabasatayo sadiay ti maipapan iti sirib ken kinamaag nga irepresentar ti dua a babbai. (Idilig ti Roma 5:14; Galacia 4:24.) Bayat nga ar-aramidentayo dayta, laglagipentayo a ti lubong ni Satanas ket mahilig iti immoral a seks ken pornograpia. (Efe. 4:19) Napateg ngarud nga itultuloytayo a patanoren ti panagbutengtayo iti Dios ken adaywantayo ti kinadakes. (Prov. 16:6) Dagiti masursurotayo iti daytoy a kapitulo ket pagsayaatantayo met amin, lalakitayo man wenno babai. Agpada nga agaw-awis ti dua a babbai kadagidiay awanan kapadasan—dagiti “saan a masirib.” Kas man la ibagbagada, ‘Umayka mangan ditoy balayko.’ (Prov. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Ngem agduma la unay ti mapasamak kadagidiay kayatda a patgan ti awis dagita a dua a babbai.
DIKA AGBALIN A MAAG
7. Sigun iti Proverbio 9:13-18, ania ti mapasamak kadagidiay mangakseptar iti awis ti babai a maag? (Kitaen met ti ladawan.)
7 Kitaentayo ti awis ti “babai a maag.” (Basaen ti Proverbio 9:13-18.) Nakaturtured a mangipukpukkaw kadagiti saan a masirib, “Umaykayo ditoy” ta agpiestatayo. Ania ti resultana? “Adda sadiay dagiti natay.” Mabalin a malagipyo ti kapada dagita a sasao a nadakamat nga immun-una iti Proverbio. Napakdaarantayo maipapan iti “dakes” ken “immoral a babai.” Naibaga kadatayo: “Lumned ti balayna ken patay.” (Prov. 2:11-19) Mangpakdaar ti Proverbio 5:3-10 maipapan iti sabali pay a “dakes a babai” a “bumaba dagiti sakana ken patay.”
8. Ania dagiti pagpilian a maipasango kadatayo?
8 Masapul nga agpili dagidiay makangngeg iti awis ti “babai a maag”: Awatenda kadi ti awisna wenno saan? Mabalin a maipasangotayo met iti kasta a pagpilian. No adda mangsulisog kadatayo nga agaramid iti seksual nga immoralidad wenno bigla a makabuyatayo kadagiti pornograpiko a ladawan wenno eksena iti media ken Internet, ania ti aramidentayo?
9-10. Ania ti dadduma a rason a masapul a liklikantayo ti seksual nga immoralidad?
9 Adda dagiti nasayaat a rason a masapul a liklikantayo ti seksual nga immoralidad. Ibagbaga ti “babai a maag”: “Nasam-it ti tinakaw a danum.” Ania ti kayat a sawen ti “tinakaw a danum”? Ti seksual a relasion a matagiragsak ti agassawa ket inyarig ti Biblia iti makarepresko a danum. (Prov. 5:15-18) Mabalin a maragsakan ti maysa a lalaki ken babai kadagiti maitutop a seksual nga aramid no legal nga agassawada. Ngem saan a kasta ti “tinakaw a danum” a mabalin a tumukoy iti maiparit ken immoral a panagseks. Masansan a nailimed ti panangaramid iti dayta kas iti ar-aramiden ti mannanakaw no agtakaw. Kasla nasam-it ti “tinakaw a danum” no ipagarup dagiti agar-aramid iti seksual nga immoralidad a mailimedda ti basolda. Ngem loklokuenda laeng ti bagida! Ngamin, makitkita ni Jehova ti amin. Awanen ti napapait pay ngem iti pannakapukawtayo iti pabor ni Jehova. Saan ngarud a makuna a “nasam-it” ti seksual nga immoralidad. (1 Cor. 6:9, 10) Ngem saan la a dayta.
10 Ti seksual nga immoralidad ket mabalin nga agresulta iti pannakarikna iti bain ken kinaawan serserbi, agraman iti di kinayat a panagsikog, ken pannakadadael ti pamilia. Nalawag a masiribtayo no ditay awaten ti awis ti babai a maag a mapantayo iti ‘balayna’ ken makipangan. Saan la a naespirituan nga ipapatay ti maganab ti adu nga immoral a tattao. Maakaranda met kadagiti sakit nga agresulta iti literal a nasapa nga ipapatayda. (Prov. 7:23, 26) Kastoy ti konklusion ti bersikulo 18 ti kapitulo 9: “Dagiti bisitana ket adda iti kaunegan a paset ti Tanem.” Apay ngarud nga adu latta ti umawat iti makaallilaw nga awisna no agtungpal met gayam dayta iti trahedia?—Prov. 9:13-18.
11. Apay a makadangran unay ti panagbuya iti pornograpia?
11 Ti maysa a gagangay a silo ket pornograpia. Ipagarup ti dadduma nga agbuybuya iti pornograpia a saan a makadangran dayta. Ngem kinapudnona, ti pornograpia ket makadangran, mangipababa iti respeto iti bagi, ken makaadikto. Dagiti immoral a ladawan ken eksena ket nagrigat a malipatan; talaga nga agbatida iti isip. Dakdakes pay, ti pornograpia saanna a patayen dagiti dakes a tarigagay; rubrobanna ketdi. (Col. 3:5; Sant. 1:14, 15) Wen, adu nga agbuybuya iti pornograpia ti agar-aramid iti aktual a seksual nga immoralidad.
12. Kasanotayo a maipakita nga alertotayo a mangliklik kadagiti makagargari a ladawan?
12 Kas Kristiano, ania ti masapul nga aramidentayo no adda bigla nga agpakita a pornograpiko a ladawan iti gadyettayo? Masapul a dagus a mangaramidtayo iti pamay-an tapno saantayon a makita ti ladawan. Makatulong no kanayon a pampanunotentayo a ti kapatgan kadatayo ket ti relasiontayo ken Jehova. Kinapudnona, makagargari uray dagiti ladawan a saan nga ibilang ti kaaduan a pornograpiko. Ngem apay a masapul a liklikantayo dagita? Ngamin, ditay kayat ti mangaramid iti aniaman nga agturong iti panagbasoltayo iti pannakikamalala uray iti pusotayo laeng. (Mat. 5:28, 29) Imbaga ti panglakayen a ni David a taga-Thailand: “Isalsaludsodko no kua iti bagik: ‘Uray no mabalin a saan a pornograpiko dagiti ladawan, maragsakan ngata ni Jehova no itultuloyko a kitaen dagita?’ Dayta a panagrasrason ti tumultulong kaniak nga agtignay a nainsiriban.”
13. Ania ti tumulong kadatayo nga agtignay a nainsiriban?
13 Makapagtignaytayo a nainsiriban no patanorentayo ti umiso a panagbuteng ken Jehova gapu ta ditay kayat a mapagladingit isuna. Ti panagbuteng iti Dios “ti pangrugian,” wenno pundasion, “ti sirib.” (Prov. 9:10) Nagsayaat ti pannakayilustrar dayta iti umuna a paset ti Proverbio kapitulo 9. Mabasatayo sadiay ti maysa pay a simboliko a babai a mangirepresentar iti “pudno a sirib.”
AWATEM TI AWIS TI “PUDNO A SIRIB”
14. Ania a naiduma nga awis ti mabasa iti Proverbio 9:1-6?
14 Basaen ti Proverbio 9:1-6. Mabasatayo ditoy ti maysa nga awis a naggapu iti Gubuayan ken Pundasion ti pudno a sirib, ti Namarsua kadatayo a kasisiriban iti amin. (Prov. 2:6; Roma 16:27) Nailadawan ditoy ti maysa a dakkel a balay a pito ti adigina. Daytoy ti mangipakita a naparabur ni Jehova ken awatenna ti amin a mayat nga agpaisuro kenkuana tapno agbalinda a masirib.
15. Ania ti iyaw-awis kadatayo ti Dios?
15 Nakaparparabur ken nakaad-adu ti ipapaay ni Jehova. Makita dagita a kualidad iti “pudno a sirib,” nga irepresentar ti maysa a babai iti Proverbio kapitulo 9. Ibaga ti salaysay a daytoy a simboliko a babai ket nangisagana a naimbag iti karne, tinemplana ti arakna, ken inurnosna ti lamisaan iti balayna. (Prov. 9:2, ftn.) Kasta met, sigun iti bersikulo 4 ken 5, ti pudno a sirib “kinunana iti saan a masirib: ‘Umayka, kanenta ti tinapayko.’” Apay a masapul a mapantayo iti balay ti pudno a sirib ken kanentayo dagiti idasarna? Ngamin, kayat ni Jehova nga agbalin a masirib ken natalged dagiti annakna. Dina kayat a makasursurotayo babaen kadagiti nasaem a kapadasan a pagbabbabawyantayto. Dayta ti rason a “mangipapaay iti praktikal a sirib kadagiti nalinteg.” (Prov. 2:7) No umiso ti panagbutengtayo ken Jehova, kayattayo a paragsaken isuna. Denggentayo dagiti nainsiriban a pammagbagana, ken naragsaktayo a mangsurot kadagita.—Sant. 1:25.
16. Kasano a nakatulong ken Alain ti panagbutengna iti Dios tapno makaaramid iti nainsiriban a desision, ken ania ti resultana?
16 Kitaentayo no kasano a nakatulong ken Alain ti panagbuteng iti Dios tapno makaaramid iti nainsiriban a desision. Isu ket maysa a panglakayen ken titser. Imbagana, “Para iti adu a katrabahuak, dagiti pornograpiko a pelikula ket maysa a pamay-an a pakasursuruan iti seks.” Ngem ammo ni Alain a saan a husto dayta. “Gapu iti panagbutengko iti Dios,” imbagana, “diak kayat ti agbuya kadagita. Inlawlawagko kadagiti katrabahuak ti rason.” Sinurotna ti balakad ti “pudno a sirib” nga isu ket “magna iti dalan ti pannakaawat.” (Prov. 9:6) Bimmilib ti dadduma a titser a katrabaho ni Alain isu a makipagad-adalda metten iti Biblia ken makigimgimongda.
17-18. Ania dagiti bendision a tagtagiragsaken dagidiay immawat iti awis ti “pudno a sirib,” ken ania ti segseggaanda? (Kitaen met ti ladawan.)
17 Inusar ni Jehova ti dua a simboliko a babbai tapno ipakitana no kasano a maaddaantayo iti naragsak a masakbayan. Dagidiay immawat iti awis ti naariwawa a “babai a maag” maragragsakanda kadagiti ibilangda a “nasam-it” ken nalimed nga immoral nga aramid. Ngem kinapudnona, dida ammo a ti ar-aramidenda apektaranna ti masakbayanda. Ti pagtungpalanda ket “iti kaunegan a paset ti Tanem.”—Prov. 9:13, 17, 18.
18 Naiduma ti masakbayan dagidiay immawat iti awis ti “pudno a sirib”! Agpiespiesta itan dagiti bisitana kadagiti naurnos ken makapasalun-at a naespirituan a taraon nga idasdasarna. (Isa. 65:13) Babaen ken propeta Isaias, kuna ni Jehova: “Denggendak a naimbag, mangankayo iti nasayaat a taraon, ken maragsakankayto unay iti nasustansia a taraon.” (Isa. 55:1, 2) Masursurotayo nga ayaten dagiti ay-ayaten ni Jehova ken kagura dagiti kagurana. (Sal. 97:10) Ken maragsakantayo a mangawis iti dadduma nga agsursuro manipud iti “pudno a sirib.” Arigna nga ‘ipukpukkawtayo kadagiti tuktok ti siudad: “Umay koma ditoy ti asinoman nga awanan kapadasan.”’ Dagiti bendision para kadatayo ken kadagidiay mangawat iti dayta nga awis ket matagtagiragsaktayo itan ken agtultuloy dagita. Ngamin, adda namnamatayo nga ‘agbiag’ nga agnanayon bayat a ‘magmagnatayo iti dalan ti pannakaawat.’—Prov. 9:3, 4, 6.
19. Sigun iti Eclesiastes 12:13, 14, ania ti masapul a determinasiontayo? (Kitaen met ti kahon a “ Mabenepisiarantayo iti Panagbuteng iti Dios.”)
19 Basaen ti Eclesiastes 12:13, 14. Sapay koma ta ti panagbutengtayo iti Dios ti agtultuloy a mangsaluad iti pusotayo ken tumulong tapno agtalinaedtayo a nadalus iti moral ken nasinged iti Dios kadagitoy dakes a maudi nga al-aldaw. Dayta nga umiso a panagbuteng ti mangparegta kadatayo nga agtultuloy a mangawis iti adu agingga a posible, tapno birokenda ti “pudno a sirib” ken mabenepisiaranda iti dayta.
KANTA 127 Ti Kita ti Tao a Rumbeng a Pagbalinak
a Kayat dagiti Kristiano a patanoren ti umiso a panagbuteng iti Dios. Dayta a panagbuteng ti mangsaluad iti pusotayo ken mangprotektar kadatayo iti seksual nga immoralidad ken pornograpia. Iti daytoy nga artikulo, pagsasaritaantayo ti Proverbio kapitulo 9. Pagdumaenna ti dua a simboliko a babbai a mangirepresentar iti sirib ken kinamaag. Iti daytoy a kapitulo, adu ti masursurotayo a pakagunggonaantayo ita ken iti agnanayon.
b Nabaliwan ti dadduma a nagan.