1. Ania ti isuro kadatayo ti Eclesiastes 3:1, 7?

MAGUSGUSTUAN ti dadduma kadatayo ti agsao. Magusgustuan met ti dadduma ti agulimek. Kas ipakita ti pannakatema a teksto daytoy nga artikulo, adda tiempo ti panagsao ken tiempo ti panagulimek. (Basaen ti Eclesiastes 3:1, 7.) Ngem mabalin a kayattayo a mas agsao koma ti dadduma a kakabsattayo ken saan koma unay nga agsasao ti dadduma.

2. Asino ti addaan iti kalintegan a mangaramid iti pagalagadan no kaano ken kasano ti panagsaotayo?

² Ti panagsao ket sagut ni Jehova. (Ex. 4:10, 11; Apoc. 4:11) Iti Saona, isursuronatayo no kasano ti umiso a panangusar iti dayta. Iti daytoy nga artikulo, usigentayo dagiti pagarigan iti Biblia a makatulong tapno maammuantayo no kaanotayo nga agsao ken agulimek. Pagsasaritaantayo met no ania ti marikna ni Jehova iti ibagbagatayo iti dadduma. Umuna, pagsasaritaantayo no kaano a masapul nga agsaotayo.

3. Sigun iti Roma 10:14, kaano a masapul nga agsaotayo?

³ Kanayon koma a nakasaganatayo nga agsao maipapan ken Jehova ken iti Pagarian. (Mat. 24:14; basaen ti Roma 10:14.) No aramidentayo dayta, tultuladentayo ni Jesus. Ti maysa a kangrunaan a rason nga immay ni Jesus ditoy daga ket tapno ipakaammona ti kinapudno maipapan iti Amana. (Juan 18:37) Ngem laglagipentayo a napateg met no kasano ti panagsaotayo. Gapuna, no makisarsaritatayo maipapan ken Jehova, masapul nga agsaotayo a ‘siaalumamay ken addaan nauneg a panagraem,’ ken ipakitatayo nga ikabkabilangantayo ti rikrikna ken patpatien ti kasarsaritatayo. (1 Ped. 3:15) Iti kasta, saantay  laeng nga agsasao no di ket mangisursurotayo pay, ket posible a madanontayo ti puso ti kasarsaritatayo.

4. Maitunos iti Proverbio 9:9, ania ti maitulong iti sabsabali ti panagsaotayo?

⁴ Masapul nga agsao dagiti panglakayen no makitada a kasapulan a mabalakadan ti maysa a kabsat. Siempre, pilienda ti umiso a tiempo tapno saan a mabainan ti kabsat. Urayenda agingga nga awanen ti sabali a tao. Kanayon nga ikagumaan dagiti panglakayen ti agsao iti pamay-an a mapagtalinaed ti dignidad ti kasarsaritada. Ngem saanda a bumdeng a mangibaga kadagiti prinsipio ti Biblia a makatulong iti dadduma nga agtignay a nainsiriban. (Basaen ti Proverbio 9:9.) Apay a nakapatpateg a naturedtayo koma nga agsao no kasapulan? Usigentayo ti dua a nagduma a pagarigan: Umuna, ti maysa nga ama a masapul a mangilinteg kadagiti annakna, ken maikadua, ti maysa a babai a masapul a makisarita iti agbalinto nga ari.

5. Kaano a saan a nagsao ti Nangato a Padi a ni Eli uray kasapulan?

⁵ Ti Nangato a Padi a ni Eli ket addaan iti dua nga annak nga ipatpategna unay. Ngem awan panagraem dagiti annakna ken Jehova. Napateg ti posisionda kas papadi nga agserserbi iti tabernakulo. Ngem inabusoda ti autoridadda, napalalo ti kinaawan panagraemda kadagiti naidaton ken Jehova, ken awanan bain a nagaramidda iti seksual nga immoralidad. (1 Sam. 2:12-17, 22) Sigun iti Mosaiko a Linteg, maikari a matay dagiti annak ti konsintidor a ni Eli, ngem nalag-an laeng ti panangtubngarna kadakuada ken impalubosna nga agtultuloyda nga agserbi iti tabernakulo. (Deut. 21:18-21) Ania ti reaksion ni Jehova iti inaramid ni Eli? Imbagana ken Eli: “Apay nga ad-adda a padpadayawam dagiti annakmo ngem siak?” Gapu iti dayta, inkeddeng ni Jehova a papatayen dagidiay a dakes a lallaki.—1 Sam. 2:29, 34.

6. Ania ti masursurotayo ken Eli?

⁶ Adda napateg a masursurotayo ken Eli. No maammuantayo a sinukir ti maysa a gayyem wenno kabagiantayo dagiti bilin ni Jehova, masapul nga agsaotayo, nga ipalagiptayo kenkuana dagiti pagalagadan ni Jehova. Siguraduentayo met a maalana ti tulong a kasapulanna manipud kadagiti dinutokan ni Jehova. (Sant. 5:14) Saantay a kayat ti agbalin a kas ken Eli, a mangpadayaw nga ad-adda iti gayyem wenno kabagian imbes a ken Jehova. Kasapulan ti tured no kasaritatayo ti  maysa a masapul a mailinteg, ngem nasayaatto ti resulta dayta. Kitaentayo ti nagdumaan ni Eli ken ti Israelita a babai nga agnagan Abigail.

7. Apay a nakisarita ni Abigail ken David?

⁷ Ni Abigail ket asawa ti maysa a nabaknang a makinkukua iti talon nga agnagan Nabal. Idi itartarayan ni David ken ti tattaona ni Ari Saul, nakikaduada kadagiti papastor ni Nabal ken sinalaknibanda dagiti arbanna manipud kadagiti mannanakaw. Nagyaman kadi ni Nabal iti tulongda? Saan. Idi dimmawat ni David iti bassit a taraon ken danum para kadagiti tattaona, nakapungtot ni Nabal ket pinagsasawanna ida. (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14) Kas resultana, determinado ni David a mangpapatay iti amin a lallaki iti sangakabbalayan ni Nabal. (1 Sam. 25:13, 22) Kasano a maliklikan dayta a nakaam-amak a pasamak? Naamiris ni Abigail a panawenen nga agsao, isu a situtured a sinabatna ti 400 a mabisbisin ken makaung-unget nga armado a lallaki ket nakisarita ken David.

8. Ania ti masursurotayo iti ulidan ni Abigail?

⁸ Situtured a nagsao ni Abigail ken David. Siraraem nga inaramidna dayta ket nakombinsirna ni David. Nupay saan a ni Abigail ti makimbasol iti dakes a napasamak, dimmawat iti pammakawan ken David. Dinayawna dagiti nagsasayaat a kualidad ni David ken nagtalek iti tulong ni Jehova. (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34) Kas ken Abigail, kasapulantayo ti tured nga agsao no adda am-ammotayo nga agar-aramid iti banag a pakaisagmakanna. (Sal. 141:5) Masapul a narespetotayo, ngem masapul met a naturedtayo. No siaayat a balakadantayo ti maysa a tao, ipakpakitatayo a pudnotayo a gayyem.—Prov. 27:17.

9-10. Ania koma ti laglagipen dagiti panglakayen no mangbalakadda?

⁹ Dagiti panglakayen ti kangrunaan a mangipakita iti tured a makisarita kadagiti kakabsat iti kongregasion a nakaaramid iti di umiso.  (Gal. 6:1) Sipapakumbaba a bigbigen dagiti panglakayen nga imperpektoda ken mabalin a kasapulandanto met ti balakad. Ngem saanda nga ipalubos a dayta ti manglapped kadakuada a mangtubngar kadagidiay agkasapulan iti disiplina. (2 Tim. 4:2; Tito 1:9) No mangbalakadda, ikagumaanda nga usaren ti sagut a panagsao a mangisuro a sitataktika ken siaanus. Ay-ayatenda ti kabsatda, ket dayta nga ayat ti pakatignayanda a tumulong. (Prov. 13:24) Ngem ti kangrunaan a pakaseknanda ket ti panangidayaw ken Jehova babaen ti panangsurot kadagiti pagalagadanna ken panangsalaknib iti kongregasion.—Ara. 20:28.

¹⁰ Napagsaritaantayon no kaanotayo a masapul nga agsao. Nupay kasta, adda dagiti gundaway a nasaysayaat no agulimektayo lattan. Ania dagiti karit a mabalin a pakaipasanguantayo kadagita a situasion?

11. Ania nga ilustrasion ti inusar ni Santiago, ken apay a maitutop dayta?

¹¹ Mabalin a narigat a kontrolen ti panagsaotayo. Ti mannurat ti Biblia a ni Santiago ket nagusar iti maitutop nga ilustrasion a mangiladawan iti dayta. Kinunana: “No adda asinoman a saan a maitibkol iti sao, perpekto dayta a tao, ta makontrolna [wenno, mariendaanna] ti intero a bagina.” (Sant. 3:2, 3) Adda rienda a maikabil iti ulo ti kabalio ken adda met pakagat a maikabil iti ngiwatna. No guyoden ti nakasakay ti tali ti rienda, maiturongna ti kabalio wenno mapasardengna. No saan a makontrol ti nakasakay ti rienda, mabalin a ti la pagtartarayan ti kabalio ket madangran dayta agraman ti nakasakay. Iti umasping a pamay-an, no saantayo a makontrol ti panagsaotayo, mabalin a mangpataud dayta iti adu a problema. Usigentayo ti dadduma a situasion no kaanotayo a masapul a “guyoden ti rienda” ket agulimektayo.

12. Kaanotayo a masapul a “guyoden ti rienda” ket agulimektayo?

 ¹² Ania ti aramidem no adda kabsat a makaammo iti kompidensial a banag? Kas pagarigan, no adda maam-ammom a kabsat nga agnanaed iti lugar a maiparit ti trabahotayo, saludsodem kadi dagiti detalye no kasano a maar-aramid ti trabahotayo sadiay? Awan duadua a nasayaat ti motibom. Ay-ayatentayo dagiti kakabsat ken interesadotayo iti mapaspasamak kadakuada. Kayattayo met ti agbalin nga espesipiko no ikararagantayo ida. Nupay kasta, dayta ti tiempo a kasapulantayo a “guyoden ti rienda” ket agulimektayo. No pilitentayo ti maysa a mangibaga iti kompidensial a banag, saantayo a maipakita ti ayat kenkuana ken kadagiti kakabsat a mangnamnama a saanna nga ibaga dagiti aktibidadda. Siempre, saantayo a kayat a manayonan ti pakarigatan dagiti kakabsat nga agnanaed kadagiti lugar a maiparit ti trabahotayo. Kasta met, awan ti kabsat nga agserserbi iti dayta a lugar ti mayat a mangibaga kadagiti detalye no kasano nga ar-aramiden dagiti Saksi ti panangasaba ken ti dadduma pay a Nakristianuan nga aktibidadda.

13. Kas nadakamat iti Proverbio 11:13, ania ti masapul nga aramiden dagiti panglakayen, ken apay?

¹³ Dagiti panglakayen ti kangrunaan a mangyaplikar iti prinsipio ti Biblia iti Proverbio 11:13 a saanda nga ibaga dagiti kompidensial a banag. (Basaen.) Mabalin a saan a nalaka daytoy, lalo no ti maysa a panglakayen ket naasawaan. Mapagtalinaed ti agassawa a natibker ti relasionda babaen ti masansan a panagtungtongda ken panangibagada kadagiti sekreto, rikrikna, ken pakaringgoranda. Ngem ammo ti maysa a panglakayen a masapul a dina ibagbaga dagiti “kompidensial a saritaan” maipapan kadagiti kakabsat iti kongregasion. No ibagana dayta, mapukawna ti panagtalek dagidiay a kakabsat ken madadael ti reputasionna. Dagidiay addaan iti responsabilidad iti kongregasion ket masapul a saan a “dua ti dilada,” wenno manangallilaw. (1 Tim. 3:8; ftn.) Kayatna sawen, masapul a saanda a nasikap wenno tsismoso. No ay-ayaten ti maysa a panglakayen ti asawana, dina padagsenan iti impormasion a saanna a masapul a maammuan.

14. Kasano a makatulong ti asawa ti maysa a panglakayen tapno agtalinaed a nasayaat ti reputasion ni lakayna?

¹⁴ Makatulong ti asawa ti maysa a panglakayen tapno agtalinaed a nasayaat ti reputasion ni lakayna no saanna a piliten a mangibaga iti kompidensial a bambanag. No suroten ti asawa a babai daytoy a balakad, saanna laeng a supsuportaran ni lakayna no di ket resrespetuenna pay dagiti nangibaga ken lakayna iti sekreto. Kapatgan iti amin, maparagsakna ni Jehova gapu ta tumultulong iti panagtalinaed ti talna ken panagkaykaysa ti kongregasion.—Roma 14:19.

15. Ania ti panagrikna ni Jehova kadagiti tallo a kakadua ni Job, ken apay?

¹⁵ Adu ti masursurotayo iti libro ti Biblia a Job no kasano ken kaano nga agsaotayo. Kalpasan ti agsasaruno a nakaro a didigra iti biag ni Job, uppat a lallaki ti napan kenkuana tapno liwliwaen ken balakadanda. Nabayag a nagulimek dagita a lallaki. Ngem nalawag a makita iti imbaga ti tallo kadakuada—da Elifaz, Bildad, ken Zofar—a saanda nga inusar dayta a tiempo a mangpanunot a naimbag no kasano a matulonganda ni Job. Imbes ketdi, pinanunotda no kasanoda a mapaneknekan a nakaaramid ni Job iti kamali. Umiso ti dadduma nga imbagada, ngem makapasakit wenno saan a pudno ti kaaduan nga imbagada maipapan ken Job ken maipapan ken Jehova. Siuulpit nga  inukomda ni Job. (Job 32:1-3) Ania ti reaksion ni Jehova? Nakapungtot unay ni Jehova kadagitoy a tallo a lallaki. Inawaganna ida iti maag ken imbagana a kiddawenda ken Job nga ikararaganna ida.—Job 42:7-9.

16. Ania ti masursurotayo iti dakes nga inaramid da Elifaz, Bildad, ken Zofar?

¹⁶ Adu ti masursurotayo iti dakes nga inaramid da Elifaz, Bildad, ken Zofar. Umuna, saantayo koma nga ukomen dagiti kakabsattayo. (Mat. 7:1-5) Imbes ketdi, dumngegtayo koma a naimbag kadakuada sakbay nga agsaotayo. Iti kasta, maawatantayo ti kasasaadda. (1 Ped. 3:8) Maikadua, siguraduentayo koma a nasingpet ti panagsaotayo ken pudno ti ibagatayo. (Efe. 4:25) Ken maikatlo, interesado unay ni Jehova iti ibagatayo iti maysa ken maysa.

17. Ania dagiti masursurotayo iti ulidan ni Elihu?

¹⁷ Ti maikapat a lalaki a bimmisita ken Job ket ni Elihu, a kabagian ni Abraham. Dimngeg bayat nga agsasao ni Job ken ti tallo a lallaki. Nabatad a dimngeg a naimbag iti imbagada gapu ta nakaipaay iti naasi ngem direkta a balakad a nakatulong ken Job a mangilinteg iti kapanunotanna. (Job 33:1, 6, 17) Ti kangrunaan a pakaseknan ni Elihu ket ti pannakaidayaw ni Jehova, saan a ti bagina wenno ti sabali a tao. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Masursurotayo iti ulidan ni Elihu nga adda tiempo ti panagulimek ken panagdengngeg. (Sant. 1:19) Masursurotayo met a no mangbalakadtayo, ti koma kangrunaan a pakaseknantayo ket ti panangidayaw ken Jehova, saan a ti bagitayo.

18. Kasanotayo a maipakita nga ipatpategtayo ti sagut a panagsao?

¹⁸ Maipakitatayo nga ipatpategtayo ti sagut a panagsao no surotentayo ti balakad ti Biblia no kaano ken kasano nga agsaotayo. Insurat ti masirib nga Ari Solomon: “Ti sao a naibaga iti umiso a tiempo ket kas kadagiti mansanas a balitok iti nakitikitan a pirak.” (Prov. 25:11) No dumngegtayo a naimbag iti ibaga ti sabsabali ken agpanunottayo sakbay nga agsaotayo, ti sasaotayo ket kas kadagiti mansanas a balitok—agpada a napateg ken napintas. Iti kasta, bassit man wenno adu ti ibagatayo, makapabilegto dayta iti sabsabali, ken ipagpannakkelnatayo ni Jehova. (Prov. 23:15; Efe. 4:29) Anian a nagsayaat a pamay-an tapno maipakitayo ti apresasiontayo iti daytoy a sagut ti Dios!