Apay nga imbaga ti lalaki a naawagan iti “Gayyem” a ‘malugi’ no alaenna ni Ruth kas asawana? (Ruth 4:1, 6)

Idi tiempo ti Biblia, no matay ti asawa a lalaki a saan a naaddaan iti anak, adda dagiti saludsod a masapul a masungbatan: Ania ti mapasamak iti aniaman a daga a kukuana? Agnanayon kadin a mapunas ti nagan ti pamiliana? Sungbatan ti Mosaiko a Linteg dagita a saludsod.

Ania ti mapasamak iti daga ti maysa a lalaki no matay wenno pumanglaw ket ilakona dayta? Mabalin nga alaen wenno subboten, wenno sakaen dayta ti kabsatna a lalaki wenno ti asideg a kabagianna. Isu nga agtalinaed latta ti daga a kukua ti pamiliada.​—Lev. 25:23-28; Num. 27:8-11.

Kasano a mapagtalinaed ti nagan ti pamilia ti natay a lalaki? Babaen ti pannakiasawa iti kayong, kas iti napasamak ken Ruth. Alaen ti maysa a lalaki kas asawana ti nabalo nga ipagna tapno maaddaanda iti anak a mangtawid iti nagan ken sanikua ti natay a lalaki. Gapu iti dayta a naayat nga urnos, ti balo ket maaywanan met.​—Deut. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Kitaentayo ti napasamak ken Noemi. Nakiasawa iti lalaki nga agnagan iti Elimelec. Idi natay ni lakayna ken ti dua nga annakda, awanen ti nabati a lalaki iti pamiliada a mangisakad iti pagbiagna. (Ruth 1:1-5) Idi nagsublin ni Noemi idiay Juda, binilinna ti manugangna a ni Ruth a kiddawenna ken Boaz a sakaenna ti dagada. Ni Boaz ket asideg a kabagian ni Elimelec. (Ruth 2:1, 19, 20; 3:1-4) Ngem ammo ni Boaz nga adda as-asideg a kabagianda nga inawagan ti Biblia iti “Gayyem.” Dayta ngarud a lalaki ti agbalin nga umun-una a manangsaka.​—Ruth 3:9, 12, 13.

Idi damo, kayat daytoy a “Gayyem” ti tumulong. (Ruth 4:1-4) Ammona a masapul a gumastos, ngem ammona met a saanen a mabalin a maaddaan ni Noemi iti anak nga agtawid iti daga ni Elimelec. No kasta, ti daga ket mainayon iti tawid dayta a Gayyem, isu a kasla makaganansia pay ketdi.

Ngem nagbalbaliw ti panunot daytoy a Gayyem idi naammuanna a masapul nga alaenna ni Ruth kas asawana. Imbagana: “Diak kabaelan a sakaen, ta amangan no malugiak.” (Ruth 4:5, 6) Apay a nagbalbaliw ti panunotna?

No daytoy a Gayyem wenno sabali a tao ti mangala ken Ruth kas asawa ket maaddaanda iti anak a lalaki, dayta nga anak ti agtawid iti daga ni Elimelec. Kasano ngarud a ‘malugi’ daytoy a Gayyem? Saan nga ibaga ti Biblia, ngem dagitoy ti dadduma a posible a pamay-an.

• Umuna, agparang a sayang ti panggatangna iti daga ni Elimelec ta saanto nga agbalin a kukuana, no di ket maited iti agbalin nga anak a lalaki ni Ruth.

• Maikadua, responsabilidadnanto a taraonan ken aywanan da Noemi ken Ruth.

• Maikatlo, no maaddaan iti annak da Ruth ken daytoy a Gayyem, ti daga ket pagbibingayanto dagiti annakda ken ti dadduma pay nga annak daytoy a Gayyem, no adda man.

• Maikapat, no awan ti bukod nga annak daytoy a Gayyem, ti anakda a lalaki ken ni Ruth ti addaan iti kalintegan iti dagana ken iti daga ni Elimelec. Maited ngarud ti dagana iti ubing a mangala iti nagan ni Elimelec, saan nga iti naganna. Saan a kayat daytoy a Gayyem nga isakripisio ti tawidna tapno tulonganna ni Noemi. Pinilina a ti sumaruno a manangsaka a ni Boaz ti mangala iti dayta a responsabilidad. Inaramid dayta ni Boaz ta kayatna a “ti daga a tawid [ni Elimelec] ket agtalinaed a kukua ti kaputotanna.”​—Ruth 4:10.

Agparang a mas interesado daytoy a Gayyem a mataginayon ti naganna ken ti tawidna. Ti laeng pagimbaganna ti pinampanunotna. Ngem imbes a mataginayon ti naganna, napunas ti nagan daytoy a Gayyem iti historia. Naikapis pay iti espesial a pribilehio a naawat ni Boaz​—ti mairaman iti listaan dagiti nagbalin a kapuonan ti Mesias, ni Jesu-Kristo. Anian a nakalkaldaang ti nagbanagan daytoy a Gayyem ta ti la pagimbaganna ti pinampanunotna ken dina tinulongan ti maysa nga agkasapulan!​—Mat. 1:5; Luc. 3:23, 32.