1-2. (a) Ania ti kasasaad ni apostol Pablo idi sinuratanna dagiti taga-Efeso? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

 BAYAT ti pannakaibalud ni apostol Pablo iti maysa a balay idiay Roma, kayatna a paregtaen dagiti kapammatianna. Saanna a mabisita ida iti personal isu a sinuratanna ida. Ti maysa kadagita nga insuratna idi agarup 60 wenno 61 C.E. ket para kadagiti taga-Efeso.—Efe. 1:1; 4:1.

² Agarup 10 a tawen sakbayna, nabayag met a nagyan ni Pablo idiay Efeso tapno ikasaba ken isurona ti naimbag a damag. (Ara. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Ay-ayatenna unay dagiti kakabsatna ket kayatna la unay ida a tulongan nga agtalinaed a matalek ken Jehova. Ngem apay a sinuratanna dagiti Kristiano a dinutokan ti espiritu maipapan iti sipnget ken lawag? Ken ania ti masursuro ti amin a Kristiano iti dayta a pammagbagana? Usigentayo ti sungbat dagita a saludsod.

ADDA IDI ITI SIPNGET, NGEM ADDA ITAN ITI LAWAG

3. Ania a panamagdilig ti inusar ni Pablo iti suratna kadagiti taga-Efeso?

³ Insurat ni Pablo kadagiti Kristiano a taga-Efeso: “Addakayo idi iti sipnget, ngem addakayo itan iti lawag.” (Efe. 5:8) Inusar ni Pablo ti sasao a sipnget ken lawag tapno mailawlawagna ti dua nga agduma a kasasaad. Pagsasaritaantayo no apay a naibaga ni Pablo a dagiti taga-Efeso ket ‘adda idi iti sipnget.’

4. Kasano nga adda idi dagiti taga-Efeso iti kinasipnget gapu iti ulbod a relihion?

⁴ Kinasipnget gapu iti ulbod a relihion. Sakbay a nagbalin a Kristiano dagiti taga-Efeso a sinuratan ni Pablo, naadipenda idi kadagiti sursuro ken patpatien ti ulbod a relihion. Nagdindinamag  ti siudad ti Efeso gapu iti templo ni Artemis a maibilbilang idi kas maysa iti pito a pagsidsiddaawan iti lubong. Mapmapan idi dagiti tattao iti dayta a templo tapno agdaydayawda kadagiti idolo. Dakkel a panguartaanda idi ti agaramid ken aglako kadagiti replika ti templo ti diosa a ni Artemis. (Ara. 19:​23-27) Nagdindinamag met ti siudad gapu iti mahika.—Ara. 19:19.

5. Kasano nga adda idi dagiti taga-Efeso iti kinasipnget gapu iti immoralidad?

⁵ Kinasipnget gapu iti immoralidad. Nagdindinamag ti Efeso gapu iti nakaro nga immoralidad ken nakaal-alas a kababalin. Gagangay idin a mangmangngeg kadagiti pabuya iti teatro ken uray iti narelihiosuan a selebrasion ti maipapan iti seks. (Efe. 5:3) Adu a taga-Efeso ti ‘kimmalion ti konsiensiada,’ sasao a literal a kaipapananna, “nabibineg a rikna.” (Efe. 4:​17-19) Sakbay a naammuan dagiti taga-Efeso no ania a talaga ti umiso ken di umiso, saanda a makonkonsiensia no makaaramidda iti basol. Saanda met a marikna a manungsungbatda ken Jehova gapu kadagiti ar-aramidenda. Dayta ti rason nga imbaga ni Pablo nga “adda iti kinasipnget ti panunotda ken dida awaten ti biag nga ipapaay ti Dios.”

6. Apay a maibaga ni Pablo a dagiti taga-Efeso ket ‘adda itan iti lawag’?

⁶ Nupay kasta, dadduma a taga-Efeso ket saan a nagtalinaed iti kinasipnget. Insurat ni Pablo nga ‘addada itan iti lawag kas naikaykaysa iti Apo.’ (Efe. 5:8) Agbibiagdan maitunos iti Sao ni Jehova a kas lawag a mangidaldalan kadakuada. (Sal. 119:105) Tinallikudanen dagitoy a taga-Efeso dagiti aramid ti ulbod a relihion ken ti immoralidad. ‘Tultuladendan ti Dios’ ken ar-aramidendan ti amin a kabaelanda nga agdaydayaw ken Jehova ken mangparagsak kenkuana.—Efe. 5:1.

7. Kasano a ti kasasaadtayo ita ket kas idi iti situasion ti adu a Kristiano a taga-Efeso?

⁷ Kasta met, sakbay a naammuantayo ti kinapudno, mabalin nga addatayo iti kinasipnget gapu iti ulbod a relihion ken immoralidad. Dadduma kadatayo ti makiramraman idi kadagiti selebrasion ti ulbod a relihion. Dadduma met kadatayo ti immoral idi ti  panagbiagna. Ngem nagbalbaliwtayon idi naammuantayo dagiti pagalagadan ni Jehova iti umiso ken di umiso. Intunostayon ti biagtayo iti pamay-an a kayatna. Kas resultana, nagadu dagiti bendision a maaw-awattayo. (Isa. 48:17) Nupay kasta, maipaspasangotayo latta kadagiti karit. Masapul nga itultuloytayo nga adaywan ti kinasipnget a pinanawantayon ken ‘itultuloytayo ti magna kas annak ti lawag.’ Kasano?

LIKLIKAN TI KINASIPNGET

8. Sigun iti Efeso 5:​3-5, ania ti masapul a liklikan idi dagiti taga-Efeso?

⁸ Basaen ti Efeso 5:​3-5. Tapno maadaywan idi dagiti Kristiano a taga-Efeso ti kinasipnget gapu iti immoralidad, masapul nga itultuloyda a liklikan dagiti aramid a kagura ni Jehova. Saan laeng a seksual nga immoralidad ti karaman kadagita no di ket uray pay ti naalas a sasao. Impalagip ni Pablo kadagiti taga-Efeso a masapul a liklikanda dagiti kasta nga ar-aramid tapno maaddaanda iti “tawid iti Pagarian ti Kristo ken ti Dios.”

9. Apay a masapul a liklikantayo ti aniaman a mabalin a mangisagmak kadatayo nga agaramid iti immoralidad?

⁹ Kanayon koma a nakaan-annadtayo tapno saantayo a makaaramid kadagiti “awan serserbina nga aramid a konektado iti kinasipnget.” (Efe. 5:11) Napaneknekanen a no ti maysa a tao ket kanayon a kumita, dumngeg, wenno agsao iti maipapan kadagiti narugit ken immoral a bambanag, nalaklaka para kenkuana ti makaaramid iti kamali. (Gen. 3:6; Sant. 1:​14, 15) Iti maysa a pagilian, adda dakkel a grupo dagiti kakabsat a nakimiembro iti maysa nga online chat group. Idi damo, adu kadakuada ti agsasarita iti maipapan iti naespirituan a bambanag. Ngem idi kuan, in-inut metten a ti pagsasaritaanda ket maipapan kadagiti kagura ni Jehova. Ti kaaduan a pagiinnestoriaanda ket maipapan iti seks. Idi agangay, inamin ti adu kadagita a kakabsat a gapu kadagitoy a narugit a panagsasarita, nakaaramidda iti seksual nga immoralidad.

10. Ania ti ar-aramiden ni Satanas tapno maallilawnatayo? (Efeso 5:6)

¹⁰ Ikagkagumaan ti lubong ni Satanas nga allilawennatayo tapno patientayo nga awan pagdaksanna dagiti aramid nga ibilang ni Jehova nga immoral ken narugit. (2 Ped. 2:19) Saan a nakaskasdaaw dayta! Maysa kadagiti nabayagen a taktika ti Diablo ket ti panangallilawna kadagiti tattao tapno saanda a mailasin no ania ti umiso ken di umiso. (Isa. 5:20; 2 Cor. 4:4) Isu a ditay pakasdaawan nga adu a pelikula, pabuya iti TV, ken website ti mangitampok kadagiti kapanunotan a maikontra kadagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova! Kayat ni Satanas a panunotentayo a makaparagsak ken awan pagdaksanna dagiti narugit nga ar-aramid ken ti immoral a panagbiag a gagangay laengen iti lubong ita.—Basaen ti Efeso 5:6.

11. Kasano nga ipakita ti kapadasan ni Angela a masapul nga iyaplikartayo ti nainsiriban a balakad ti Efeso 5:7? (Kitaen met ti ladawan.)

¹¹ Kayat ni Satanas a makikaduatayo kadagiti tattao a saan a mangsursurot kadagiti pagalagadan ni Jehova tapno marigatantayo nga agtulnog kadagita. Dayta ti rason a pinaregta ni Pablo dagiti taga-Efeso: “Diyo tultuladen ida,” kayatna a sawen, dagidiay agar-aramid iti dakes iti imatang ti Dios. (Efe. 5:7) Nupay kasta, mas kasapulantayo ti agannad ngem kadagiti taga-Efeso idi, ta ita, maimpluensiaantayo saan laeng a kadagiti kakaduatayo iti personal no di ket uray pay iti social media. Napaneknekan ni Angela a a taga-Asia no kasano  kadelikado ti social media. Inaminna: “Saanmo a madmadlaw nga in-inut a nabibinegen ti konsiensiam. Dimtengak iti punto nga awan bibiangkon no dagiti ‘friends-ko’ ket saanda a raraemen dagiti prinsipio ti Biblia. Idi agangay, okey laeng kaniakon no agaramidak iti kagura ni Jehova.” Imbag laengen ta ni Angela ket tinulongan dagiti naayat a panglakayen tapno makapagbalbaliw. Imbagana: “Pumpunnuek itan ti panunotko kadagiti naespirituan a banag imbes a kadagiti bambanag iti social media.”

12. Ania ti makatulong kadatayo a mangsurot kadagiti pagalagadan ni Jehova maipapan iti umiso ken di umiso?

¹² Masapul a ditay tultuladen ti panagpampanunot daytoy a lubong nga awan kano ti pagdaksanna dagiti immoral nga ar-aramid. Ammotayo a saan a husto dayta. (Efe. 4:​19, 20) Nupay kasta, isaludsodtayo latta iti bagitayo: ‘Sigsiguraduek kadi a likliklikak dagiti saan a kasapulan a pannakikadua kadagiti katrabahuak, klasmeytko, wenno dadduma pay a saan a mangraraem kadagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova? Situtured kadi a sursurotek dagiti pagalagadan ni Jehova uray no ibagada a mangidumdumaak?’ Kas ibaga ti 2 Timoteo 2:​20-22, masapul met nga agannadtayo iti panangpilitayo kadagiti nadekket a kakaduatayo uray iti uneg ti kongregasion Kristiano. Laglagipentayo nga adda dagidiay mabalin a saan a makatulong kadatayo nga agtalinaed a matalek ken Jehova.

MAGNA “KAS ANNAK TI LAWAG”

13. Ania ti kayat a sawen ti “itultuloyyo ti magna kas annak ti lawag”? (Efeso 5:​7-9)

¹³ Pinaregta ni Pablo dagiti Kristiano a taga-Efeso a saanda laeng nga itultuloy nga adaywan ti kinasipnget no di ket ‘itultuloyda met ti magna kas annak ti lawag.’ (Basaen ti Efeso 5:​7-9.) Ania ti kayatna a sawen? Iti simple a pannao, masapul nga agtignaytayo kas pudno a Kristiano iti amin a tiempo. Ti maysa a pamay-an a maaramidtayo dayta ket sigagaget a basaen ken adalentayo ti Biblia, agraman dagiti naibatay-Biblia a publikasiontayo. Nangnangruna a kasapulantayo ita a suroten a naimbag ti ulidan ken pannursuro ni Jesu-Kristo, “ti silaw ti lubong.”—Juan 8:12; Prov. 6:23.

14. Kasano a matulongannatayo ti nasantuan nga espiritu?

 ¹⁴ Kasapulantayo met ti tulong ti nasantuan nga espiritu ti Dios tapno maitultuloytayo ti agtignay “kas annak ti lawag.” Apay? Saan ngamin a nalaka ti agtalinaed a nadalus iti daytoy immoral a lubong. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Matulongannatayo ti nasantuan nga espiritu tapno malabanantayo ti panagpampanunot ti lubong, agraman dagiti pilosopia ken panangmatmat a maikontra iti panagpampanunot ti Dios. Matulongannatayo met ti nasantuan nga espiritu tapno maipakitatayo ti “amin a kita ti kinasayaat ken kinalinteg ken kinapudno.”—Efe. 5:9.

15. Ania dagiti pamay-an a maawattayo ti nasantuan nga espiritu? (Efeso 5:​19, 20)

¹⁵ Ti maysa a pamay-an tapno maawattayo ti nasantuan nga espiritu ket ti panangikararagtayo iti dayta. Imbaga ni Jesus a ni Jehova ket ‘mangtedto iti nasantuan nga espiritu kadagidiay agdawdawat kenkuana.’ (Luc. 11:13) Maawattayo met ti nasantuan nga espiritu no agkakaduatayo a mangidaydayaw ken Jehova kadagiti Nakristianuan a gimongtayo. (Basaen ti Efeso 5:​19, 20.) Gapu iti nasayaat nga impluensia ti nasantuan nga espiritu ti Dios, makapagbiagtayo iti pamay-an a mangparagsak kenkuana.

16. Ania ti makatulong kadatayo a mangaramid kadagiti nainsiriban a desision? (Efeso 5:​10, 17)

¹⁶ No agaramidtayo kadagiti importante a desision, masapul a tarusantayo “ti pagayatan ni Jehova” ken surotentayo dayta. (Basaen ti Efeso 5:​10, 17.) No birokentayo dagiti prinsipio ti Biblia nga agaplikar iti situasiontayo, kayatna a sawen nga ikabkabilangantayo ti panangmatmat ni Jehova iti situasiontayo. No iyaplikartayo dagiti prinsipiona, lallalo a makaaramidtayo kadagiti nasayaat a desision.

17. Kasanotayo nga usaren ti tiempotayo iti kasayaatan a pamay-an? (Efeso 5:​15, 16) (Kitaen met ti ladawan.)

¹⁷ Binalakadan met ni Pablo dagiti Kristiano  a taga-Efeso nga usarenda ti tiempoda iti kasayaatan a pamay-an. (Basaen ti Efeso 5:​15, 16.) Kayat ti “managdakdakes,” ti kabusortayo a ni Satanas, nga agbalintayo nga okupado unay iti bambanag daytoy a lubong tapno awanen ti tiempotayo nga agserbi iti Dios. (1 Juan 5:19) Mabalin a ti maysa a Kristiano ket mangrugin nga agpokus iti material, edukasion, wenno trabaho imbes a kadagiti gundaway a makapagserbi ken Jehova. No mapasamak dayta, ipakpakitana a maim-impluensiaanen ti panunotna iti panagpampanunot daytoy a lubong. Siempre, saan met ketdi a dakes dagita, ngem masapul a saan koma a dagita ti numero uno iti biagtayo. Tapno makapagnatayo “kas annak ti lawag,” masapul nga ‘usarentayo ti tiempotayo iti kasayaatan a pamay-an,’ kayatna a sawen, agpokustayo iti talaga a napateg iti biag.

18. Ania dagiti inaramid ni Donald tapno mausarna a nasaysayaat ti tiempona?

¹⁸ Agbalintayo koma a nasiput kadagiti gundaway nga ad-adda pay a makapagserbitayo ken Jehova. Kasta ti inaramid ni Donald a taga-South Africa. Imbagana: “Inusigko ti situasionko ken impakaasik ken Jehova a tulongannak nga agbalin a nabungbunga pay ti ministeriok. Inkararagko nga ikkannak iti trabaho nga ad-adu ti panawenko a makapangasaba. Iti tulong ni Jehova, nakabirokak iti kasta a trabaho isu a nakapagpayunirkami a dua ken baketko.”

19. Kasanotayo a makapagtultuloy a magna “kas annak ti lawag”?

¹⁹ Nakatulong la ketdi ti surat ni Pablo kadagiti taga-Efeso tapno maitultuloyda ti agmatalek ken Jehova. Makatulong met kadatayo dayta nga instruksion a naggapu ken Jehova. Kas naammuantayon, matulongannatayo dayta a mangpili a naimbag kadagiti paglinglingayan ken kakaduatayo. Matignaynatayo a regular a mangadal iti Biblia tapno agtultuloy a ti lawag ti kinapudno ti mangigiya iti amin nga ar-aramidentayo. Impaganetgetna met ti kinapateg ti nasantuan nga espiritu a makatulong tapno maaddaantayo kadagiti nagsasayaat a kualidad. No iyaplikartayo ti insurat ni Pablo, makaaramidtayo kadagiti nasayaat a desision a maitunos iti panagpampanunot ni Jehova. No aramidentayo dagitoy, maliklikantayo ti kinasipnget daytoy a lubong ket makapagtalinaedtayo iti lawag!