1-2. Maitunos iti Salmo 40:5, ania dagiti insagut ni Jehova kadatayo, ken apay nga usigentayo dagita?

NI Jehova ket naparabur a Dios. Panunotentayo ti dadduma nga insagutna kadatayo: ti napintas ken nagpaiduma a pagtaengantayo, daytoy daga; ti nakaskasdaaw ti pannakadiseniona nga utektayo; ken ti nagpateg a Saona, ti Biblia. Gapu kadagitoy tallo a sagut ni Jehova, adda pagnaedantayo, kabaelantayo ti agpanunot ken makikomunikar, ken adda impaayna a sungbat kadagiti kapatgan a saludsodtayo.—Basaen ti Salmo 40:5.

² Iti daytoy nga artikulo, usigentayo dagita a tallo a sagut. No masansan nga utobentayo dagita, lallalo nga umuneg ti apresasiontayo kadagita ket ad-adda a kayattayo a paragsaken ti naayat a Namarsua kadatayo, ni Jehova. (Apoc. 4:11) Mas nakasaganatayo met a mangtulong kadagiti naallilaw iti ulbod a sursuro ti ebolusion.

3. Apay a nagpaiduma ti daga?

³ Nalawag a makitatayo ti sirib ti Dios iti pannakaaramid ti daga a pagnanaedantayo. (Roma 1:20; Heb. 3:4) Saan laeng a ti dagatayo ti planeta nga agrikrikus iti init, ngem nagpaiduma ti daga ta kalkalainganna ti amin a kasasaadna tapno masustiner ti biagtayo.

4. Apay a maibagatayo a nasaysayaat ti daga ngem iti aniaman a barko?

⁴ Ti daga iti law-ang ket mayarig iti barko a tumtumpaw iti nakalawlawa a taaw. Ngem dakkel ti nakaidumaan ti dagatayo iti barko a napno iti tattao. Kas pagarigan, makabayag ngata nga agbiag dagiti pasahero ti barko no isuda a mismo ti mangpataud  iti bukodda nga oksihena, taraon, ken danum, ken no awan ti pagibellenganda iti basurada? Saan. Iti sabali a bangir, kabaelan ti daga a sustineren ti binilion a sibibiag a parsua. Patpataudenna ti amin nga oksihena, taraon, ken danum a kasapulantayo, ket saantayo a maibusan kadagita. Agtalinaed ditoy dagiti basura ngem napintas ken mapagnaedan latta ti daga. Apay? Dinisenio ni Jehova ti daga a makabael a mang-recycle iti basura. Usigentayo biit ti dua kadagitoy a nagsayaat ti pannakadiseniona a siklo wenno cycle: ti oxygen cycle ken ti water cycle.

5. Ania ti oxygen cycle, ken ania ti patalgedanna?

⁵ Ti oksihena ket maysa a gas a kasapulan ti dadduma a sibibiag a parsua, a pakairamanantayo. Natantia a 100 a bilion a tonelada nga oksihena iti makatawen ti ang-angsen dagiti sibibiag a parsua. Mangiruar met dagitoy a parsua iti gas a maawagan iti carbon dioxide. Ngem saanda a pulos maibus ti amin nga oksihena, ken saan a pulos mapno ti atmospera iti carbon dioxide. Apay? Gapu ta nangparsua met ni Jehova kadagiti organismo​—manipud iti nagdadakkel a kayo agingga iti nagbabassit a mula—​a mangsagap iti carbon dioxide ken mangiruar iti oxygen. Patalgedan ti oxygen cycle nga umiso ti sasao iti Aramid 17:24, 25: “Ti Dios . . . ti mangipapaay iti biag ken anges . . . iti amin a tattao.”

6. Ania ti water cycle, ken ania ti paneknekanna? (Kitaen met ti kahon a “ Water Cycle—Sagut ni Jehova.”)

⁶ Adda likido a danum ditoy daga gapu ta kalkalainganna ti distansia ti planetatayo manipud iti init. No as-asideg bassit ti daga iti init, awan ti mabati a danum ditoy daga ket awan ti agbiag. No ad-adayo bassit ti daga iti init, agyelo ti amin a danum ket puro yelo no kuan ti daga. Gapu ta inkabil ni Jehova ti daga iti umiso a lugar, masustiner ti water cycle ti biag. Ti init pabaraenna ti danum iti taaw ken iti rabaw ti daga ket agalingasaw dayta tapno agbalin nga ulep. Gapu iti init, dandani 500,000 a kilometro kubiko a danum ti agalingasaw kada tawen. Agtalinaed dayta a danum iti atmospera iti agarup 10 nga aldaw sakbay nga agbalin a tudo wenno niebe. Kalpasanna, agsubli dayta iti taaw wenno kadagiti disso a pakaurnonganda sa maulitto manen ti siklo. Dinisenio ni Jehova dayta a siklo tapno kanayon nga adda danum ditoy daga. Dayta ti mangpaneknek a ni Jehova ket masirib ken mannakabalin.—Job 36:27, 28; Ecl. 1:7.

7. Ania ti dadduma a pamay-an a maipakitatayo nga ap-apresiarentayo ti sagut a nadeskribir iti Salmo 115:16?

⁷ Kasanotayo a mapatanor ti apresasiontayo iti nakaskasdaaw a planetatayo ken iti amin nga ipapaayna? (Basaen ti Salmo 115:16.) Ti maysa a pamay-an ket utobentayo dagiti inaramid ni Jehova. Dayta ti mangtignay kadatayo nga inaldaw nga agyaman ken Jehova iti naimbag a bambanag nga ipapaayna kadatayo. Ipakpakitatayo met nga ap-apresiarentayo ti daga no pagtalinaedentayo a nadalus ti lugar a pagnanaedantayo.

8. Apay a makunatayo a nakaskasdaaw ti pannakadisenio ti utektayo?

⁸ Ti utek ti tao ket nadisenio iti nakaskasdaaw a pamay-an. Idi sikognaka pay laeng ni nanangmo, nabukel ti utekmo iti naurnos a pamay-an, ken ginasut a baro a selula ti utek ti maar-aramid kada minuto! Sigun kadagiti researcher, ti utek ti maysa nga adulto ket addaan iti dandani 100 a bilion nga espesial a selula a maawagan iti neuron. Nagsayaat ti pannakaurnos dagitoy a selula nga agarup 1.5 a kilo ti kadagsenda. Usigentayo ti sumagmamano a nakaskasdaaw a maaramidan ti utektayo.

9. Para kenka, ania ti pammaneknek a ti abilidadtayo nga agsao ket sagut ti Dios?

 ⁹ Ti abilidadtayo nga agsao ket maysa a milagro. Kitaentayo ti mapasamak no agsaotayo. Iti tunggal sao nga ibagam, paggarawen ti utekmo ti agarup 100 a masel iti dila, karabukob, bibig, panga, ken barukongmo. Masapul nga agtutunos ti panaggaraw dagita a masel tapno nalawag ti panangibalikasmo iti sasao. Sigun iti panagadal a nairuar idi 2019, makaawaten dagiti maladaga iti sao wenno sasao. Suportaran daytoy a panagadal ti patpatien ti adu a researcher—a nayanaktayo nga addaan iti abilidad a makaawat ken makasursuro kadagiti lengguahe. Wen, ti abilidadtayo nga agsao ket sagut ti Dios.—Ex. 4:11.

10. Kasanotayo a maipakita nga ap-apresiarentayo ti abilidadtayo nga agsao?

¹⁰ Maysa a pamay-an a maipakitatayo nga ap-apresiarentayo ti sagut a panagsao ket ti panangilawlawagtayo kadagiti mamati iti ebolusion no apay a mamatitayo iti Dios. (Sal. 9:1; 1 Ped. 3:15) Isursuro dagiti mamati iti ebolusion a naiparna laeng a timmaud ti daga ken ti amin a biag iti dayta. No usarentayo ti Biblia ken ti dadduma a punto a nailawlawag iti daytoy nga artikulo, maidepensatayo ti nailangitan nga Amatayo ken mailawlawagtayo kadagiti sidadaan a dumngeg no apay a kombinsidotayo a ni Jehova ti Namarsua iti langit ken daga.—Sal. 102:25; Isa. 40:25, 26.

11. Ania ti maysa a rason a nakaskasdaaw ti utektayo?

¹¹ Ti abilidadtayo a manglagip ket nakaskasdaaw. Tinantia idi ti maysa nga autor a kabaelan ti utek ti tao a lagipen ti impormasion a kas kaadu ti linaon ti 20 a milion a libro. Ngem ita, dakdakkel nga amang kano ti kapasidad ti memoriatayo. Ania ngarud ti naisangsangayan nga abilidadtayo kas tattao?

12. Kasano a naidumatayo kadagiti animal gapu iti abilidadtayo a makasursuro kadagiti napasamak iti napalabas?

¹² Iti amin a parsua ditoy daga, dagiti laeng tattao ti addaan iti abilidad a makasursuro kadagiti napasamak iti napalabas. Gapu iti dayta, mabalbaliwantayo ti panagpampanunot ken panagbiagtayo ken agbalintayo a nasaysayaat a tao. (1 Cor. 6:9-11; Col. 3:9, 10) Kinapudnona, kabaelantayo a sanayen ti konsiensiatayo a mangilasin iti nagdumaan ti umiso ken di umiso. (Heb. 5:14) Masursurotayo nga ipakita ti ayat, pannakipagrikna, ken asi, ken matuladtayo ti kinahustisia ti Dios.

13. Sigun iti Salmo 77:11, 12, kasanotayo nga usaren ti sagut a memoria?

¹³ Ti maysa a pamay-an a mapaneknekantayo nga ap-apresiarentayo ti sagut a memoria ket no ikagumaantayo a lagipen ti amin a panangtulong ken panangliwliwa ni Jehova kadatayo. Dayta ti mangpabileg iti panagtalektayo a tulongannatayto iti masanguanan. (Basaen ti Salmo 77:11, 12; 78:4, 7) Ti sabali pay a pamay-an ket no lagipentayo dagiti naimbag nga ar-aramiden ti sabsabali kadatayo ken agyamantayo kadakuada.  Natakuatan dagiti researcher a naragragsak dagiti managyaman. Nasayaat met no tuladentayo ni Jehova maipapan kadagiti banag nga ikeddengna a lipaten. Kas pagarigan, perpekto ti memoria ni Jehova, ngem no agbabawitayo, pakawanen ken lipatenna dagiti kamalitayo. (Sal. 25:7; 130:3, 4) Kayatna nga aramidentayo met dayta kadagiti agbabbabawi a nakabasol kadatayo.—Mat. 6:14; Luc. 17:3, 4.

14. Kasano a maipakitatayo ti apresasiontayo iti naisagut kadatayo a nakaskasdaaw nga utek?

¹⁴ Maipakitatayo ti apresasiontayo iti naisagut kadatayo a nakaskasdaaw nga utek no usarentayo dayta a mangidaydayaw iti Daydiay nangted iti dayta. Us-usaren ti dadduma ti utekda tapno aramidenda ti kaykayatda—tapno ikeddengda dagiti bukodda a pagalagadan no ania ti umiso ken di umiso. Ngem gapu ta pinarsuanatayo ni Jehova, rasonable laeng nga ekspektarentayo a nasaysayaat dagiti pagalagadanna ngem iti aniaman a pagalagadantayo. (Roma 12:1, 2) No surotentayo dagiti pagalagadanna, natalna ti biagtayo. (Isa. 48:17, 18) Ken nalawag a maawatantayo no apay a sibibiagtayo—tapno idaydayaw ken paragsakentayo ti Amatayo ken Namarsua kadatayo.—Prov. 27:11.

15. Kasano a ti panangted ni Jehova iti Biblia ipakitana nga ay-ayatenna ti amin a tattao?

¹⁵ Ti Biblia ket naayat a sagut ti Dios. Inwanwan ti nailangitan nga Amatayo dagiti lallaki a nangisurat iti dayta gapu ta ipatpategna unay dagiti annakna ditoy daga. Us-usaren ni Jehova ti Biblia a mangsungbat kadagiti kapatgan a saludsodtayo a kas iti: Nagtaudantayo? Ania ti panggep ti biag? Ken ania ti mapasamak iti masanguanan? Kayat ni Jehova a maammuan ti amin nga annakna dagiti sungbat kadagita a saludsod, isu a tinignayna dagiti tattao a mangipatarus iti Biblia iti adu a lengguahe. Magun-odanen ita ti intero a Biblia wenno ti dadduma a pasetna iti nasurok a 3,000 a lengguahe! Ti Biblia pay laeng ti libro a kaaduan ti nakaipatarusanna a lengguahe  ken kasaknapan ti pannakaiwarasna. Sadinoman ti pagnanaedan dagiti tattao ken aniaman ti lengguaheda, mabasa ti kaaduan ti Biblia iti bukodda a lengguahe.—Kitaen ti kahon a “ Pannakaipatarus ti Biblia Kadagiti Lengguahe iti Africa.”

16. Sigun iti Mateo 28:19, 20, kasanotayo a mapaneknekan nga ap-apresiarentayo ti Biblia?

¹⁶ Mapaneknekantayo nga ap-apresiarentayo ti Biblia no inaldaw a basaentayo, utobentayo dagiti isursurona, ken ikagumaantayo nga iyaplikar dagiti masursurotayo. Maipakitatayo met ti panagyamantayo iti Dios no ikagumaantayo nga ipakaammo ti mensahe ti Biblia iti adu a tattao.—Sal. 1:1-3; Mat. 24:14; basaen ti Mateo 28:19, 20.

17. Ania dagiti sagut ni Jehova a napagsasaritaantayo, ken ania ti usigentayo iti sumaruno nga artikulo?

¹⁷ Napagsasaritaantayo dagiti sagut ti Dios a kas iti daga a pagnanaedantayo, ti nakaskasdaaw ti pannakadiseniona nga utektayo, ken ti impaisuratna a Saona a ti Biblia. Ngem adda pay dadduma a sagut kadatayo ni Jehova a ditay makita. Mailawlawag iti sumaruno nga artikulo dagitoy di makita a gameng.