“Managbabainak a tao,” kinuna ni Sara, * “ken bassit ti kompiansak iti bagik. Isu a diak komportable a makikadua kadagiti agresibo ken sobra ti kompiansada iti bagida. Ngem komportableak no kaduak ti naalumamay ken napakumbaba a tao. Nalaka a maibagak kenkuana ti rikriknak ken problemak. Kasta dagiti kasingedan a gagayyemko.”

Ipakita ti imbaga ni Sara a no naalumamaytayo, kayatdatayo a gayyem dagiti tattao. Makaay-ayo met ken Jehova ti kinaalumamay. Iparegta ti Saona: “Ikawesyo ti . . . kinaalumamay.” (Col. 3:12) Ania ti kinaalumamay? Kasano nga impakita dayta ni Jesus? Ken kasano a mapagbalinnatayo a naragragsak daytoy a kualidad?

Ti kinaalumamay ket resulta ti panagbalin a mannakikappia. Ti naalumamay a tao ket nasingpet iti sabsabali ken kalmado latta ken makapagteppel iti makapasuron a situasion.

Ti kinaalumamay ket pakakitaan iti kinabileg. Ti Griego a sao para iti “kinaalumamay” ket nausar a mangiladawan iti atap a kabalio a napaamo. Adda latta bileg dayta a kabalio, ngem nasanay a mangkontrol iti dayta. Kasta met a no naalumamaytayo, makontroltayo dagiti di nasayaat a tendensiatayo ken natalna ti pannakilangentayo.

‘Saanak a naalumamay,’ mabalin nga ibagatayo. Agpayso nga agbibiagtayo iti lubong a kaaduan a tattao ket agresibo ken di makaan-anus, isu a mabalin a marigatantayo a mangipakita iti kinaalumamay. (Roma 7:19) Gapuna, kasapulantayo ti agregget tapno agbalintayo a naalumamay, ngem tulongannatayo ti nasantuan nga espiritu ni Jehova a mangpatanor iti dayta a kualidad. (Gal. 5:22, 23) Apay a masapul nga ikagumaantayo ti agbalin a naalumamay?

Ti kinaalumamay ket makaatrakar. Kas ken Sara a nadakamat itay, komportabletayo a makikadua iti naalumamay a tao. Nakasaysayaat ni Jesus nga ulidan iti kinaalumamay ken kinaasi. (2 Cor. 10:1) Kayat dagiti ubbing ti makikadua kenkuana uray no dida am-ammo.—Mar. 10:13-16.

Ti kinaalumamay protektarannatayo ken dagiti adda iti aglawlawtayo. No naalumamaytayo, ditay alisto a masuron wenno makapungtot. (Prov. 16:32) Iti kasta, maliklikantayo ti pannakakonsiensia a mariknatayo no adda nasaktantayo—nangnangruna  no ay-ayatentayo dayta a tao. Ken no naalumamaytayo, saan a masaktan ti sabsabali ta makontroltayo ti rikrikna ken kababalintayo.

Uray no nadagsen dagiti responsabilidad ni Jesus ken okupado, naalumamay latta iti amin. Adu idi ti marigrigatan ken madagdagsenan, ket kasapulanda ti magin-awaan. Sigurado a naliwliwada idi imbaga ni Jesus: “Umaykayo kaniak, . . . ta naalumamay ken napakumbabaak”!—Mat. 11:28, 29.

Kasano a masursurotayo ti agbalin a naalumamay kas ken Jesus? Adalentayo ti Sao ti Dios tapno maammuantayo no kasano ti pannakilangen ni Jesus iti tattao ken dagiti inaramidna kadagiti narigat a situasion. Ket inton maipasangotayo kadagiti situasion a mangsubok iti kinaalumamaytayo, ikagumaantayo a tuladen ni Jesus. (1 Ped. 2:21) Usigentayo ti tallo a banag a nakatulong ken Jesus nga agbalin a naalumamay.

Pudpudno a napakumbaba ni Jesus. Imbaga ni Jesus a ‘naalumamay ken napakumbaba.’ (Mat. 11:29) Dakamaten ti Biblia nga agkadua dagitoy a kualidad ta konektado unay ti kinaalumamay iti kinapakumbaba. (Efe. 4:1-3) Kasano?

Matulongannatayo ti kinapakumbaba tapno ditay nalaka a masasair wenno sensitibo unay. Ania ti reaksion ni Jesus kadagidiay nangibaga nga isu ket “narawet” ken “mangnginum iti arak”? Pinaneknekanna babaen ti aramidna nga ulbod dagita a kritisismo, ket nagtalinaed a naalumamay ken binay-anna a “ti sirib mapaneknekan a nalinteg babaen kadagiti aramidna.”—Mat. 11:19.

No adda di inggagara ken makapasuron a komento maipapan iti puli, sekso, wenno nalikudam, padasem ti sumungbat a siaalumamay. Kinuna ni Peter a maysa a panglakayen idiay South Africa: “No masuronak iti imbaga ti maysa a tao, isaludsodko iti bagik, ‘Ania ngata ti mabalin a reaksion ni Jesus?’” Innayonna: “Nasursurok ti agbalin a saan unay a sensitibo.”

Ammo ni Jesus nga imperpekto ti tao. Nasayaat ti motibo dagiti adalan ni Jesus. Ngem gapu ta imperpektoda, saanda a kanayon a maitungpal ti kayatda nga aramiden. Kas pagarigan, iti rabii sakbay ti ipapatay ni Jesus, saan a naipaay da Pedro, Santiago, ken Juan ti kiniddaw ni Jesus nga emosional a suporta. Binigbig ni Jesus a “magagaran ti espiritu, ngem nakapuy ti lasag.” (Mat. 26:40, 41) Gapu ta ammona nga imperpekto dagiti apostolna, saan a nasuron kadakuada.

Ti kabsat a babai a ni Mandy ket dati a manangkritikar, ngem ikagkagumaanna itan a tuladen ti kinaalumamay ni Jesus. Imbagana, “Ikagkagumaak a lagipen nga imperpekto ti amin a tao ken kitkitaek ti nasayaat a kualidadda, a sigurado a dayta met ti kitkitaen ni Jehova.” Makatulong met kadi kenka ti naasi a panangmatmat ni Jesus iti kinaimperpekto ti tao tapno agbalinka a naalumamay?

Impabiang ni Jesus dagiti bambanag iti Dios. Inibturan ni Jesus ti di nainkalintegan a pannakatratona idi adda ditoy daga. Di umiso ti panangmatmat kenkuana dagiti tattao, linalaisda, ken tinutuokda. Ngem nagtalinaed latta a naalumamay ta “intalekna ti bagina iti Daydiay mangukom a sililinteg.” (1 Ped. 2:23) Ammo ni Jesus a ti nailangitan nga Amana ti tumulong kenkuana nga agibtur, ket iti umiso a tiempo, dusaenna dagiti nangmaltrato kenkuana.

No makapungtottayo ken agibalestayo gapu iti di kinahustisia a napasarantayo, mabalin a masobraantayo ti reaksiontayo ket kumaro laeng ti bambanag. Dayta ti rason nga ipalagip ti Kasuratan: “Ti pungtot ti tao ket saan a maitunos iti kinalinteg ti Dios.” (Sant. 1:20) Uray nainkalintegan ti panagpungtottayo, mabalin a di umiso ti reaksiontayo gapu ta imperpektotayo.

Ti kapanunotan idi ti kabsat nga agnagan Cathy a taga-Germany ket, ‘No dimo idepensa ti bagim, awan ti mangidepensa kenka.’ Ngem idi nasursurona ti agtalek ken Jehova, nagbaliw ti kababalinna. “Saanen a kasapulan nga idepensak ti bagik,” kinunana. “Ikagkagumaak ti agbalin a naalumamay, ta ammok a kontrolado ni Jehova ti amin a banag.” No maysaka a biktima ti di kinahustisia, makapagtalinaedka met a naalumamay no tuladem ti panagtalek ni Jesus iti Dios.

Imbaga ni Jesus a dakkel ti maaramidan ti kinaalumamay iti panagbalintayo a naragsak. “Naragsak dagiti naalumamay,” kinunana. (Mat. 5:5) Kitaem no kasano a makatulong ti kinaalumamay kadagiti sumaruno a situasion.

Solbaren ti kinaalumamay ti di panagkinnaawatan ti agassawa. “Adu ti makapasakit nga imbagbagak ken baketko a diak inggagara,” inamin ni Robert a maysa a kabsat a taga-Australia. “Ngem diakon maibabawi ti sidadarasudos nga imbagak gapu iti pungtotko. Maladingitanak unay ta nasaktan kadagiti imbagak.”

“Mamin-adu a maitibkoltayo amin” iti panagsaotayo, ken mabalin a madadael ti talna ti panagasawa gapu iti di napagpanunotan a sasaotayo. (Sant. 3:2) Iti kasta a kasasaad, makatulong ti kinaalumamay tapno agtalinaedtayo a kalmado ken makontroltayo ti dilatayo.—Prov. 17:27.

Inkagumaan ni Robert a patanoren ti kinakalmado ken panagteppel. Ania ti resultana? “No adda dimi pagkinnaawatan itan, ikagumaak ti dumngeg a naimbag, agsao a siaalumamay, ken agtalinaed a kalmado,” kunana. “Nagdakkel ti simmayaatan ti relasionmi nga agassawa.”

Makatulong ti kinaalumamay tapno nasaysayaat ti pannakibagaytayo iti sabsabali. Manmano ti gagayyem dagidiay nalaka a masaksaktan. Ngem makatulong ti kinaalumamay tapno ‘mataginayontayo ti panagkaykaysa.’ (Efe. 4:2, 3) Kuna ni Cathy a nadakamat itay, “Gapu iti kinaalumamay, nasaysayaaten ti pannakilangenko, uray no adda dagiti narigat a pakilangenan.”

Makatulong ti kinaalumamay tapno natalna ti panunottayo. Ikonekta ti Biblia ti “sirib manipud ngato” iti kinaalumamay ken kappia wenno talna. (Sant. 3:13, 17) ‘Kalmado ti puso’ ti naalumamay a tao. (Prov. 14:30) Imbaga ni Martin, a nangikagumaan a mangpatanor iti kinaalumamay, “Mas mannakibagayak itan ken saanak unayen a manangipapilit, ket nataltalnan ti panunotko ken naragragsakakon.”

Pudno a mabalin a marigatantayo a mangpatanor iti kinaalumamay. “Ti agpayso,” kuna ti maysa a kabsat a lalaki, “adda latta dagiti situasion a nakaro ti pungtotko.” Ngem ni Jehova, a mangiparparegta nga agbalintayo a naalumamay, tulongannatayo a mangipakita iti dayta. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) ‘Turposennanto ti panagsanaytayo’ ken ‘papigsaennatayto.’ (1 Ped. 5:10) Ket inton agangay, kas ken apostol Pablo, matuladtayo ti “kinaalumamay ken kinaasi ti Kristo.”​—2 Cor. 10:1.