Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Asino dagiti Managparabur a dinakamat ni Jesus iti rabii sakbay ti ipapatayna, ken apay a naikkanda iti kasta a titulo?

Iti rabii sakbay ti ipapatay ni Jesus, binalakadanna dagiti apostolna a saanda a tarigagayan ti agbalin a prominente kadagiti padada a manamati. Imbagana kadakuada: “Ti ar-ari ti nasnasion iturayanda ida, ket dagidiay addaan autoridad kadakuada naawaganda iti Managparabur. Nupay kasta, saankay nga agbalin a kasta.”​—Luc. 22:25, 26.

Asino dagiti Managparabur a tuktukoyen ni Jesus? Ipakita dagiti inskripsion, sinsilio, ken sursurat a kaugalian dagiti Griego ken Romano a padayawan dagiti popular a tattao ken agtuturay iti titulo nga Euergetes, wenno Managparabur. Nayawag dayta kadakuada ta nakaaramidda iti nagpateg a serbisio iti publiko.

Naikkan iti titulo a Managparabur ti adu nga ari. Karaman kadakuada dagiti Egipcio nga agtuturay a pagaammo a da Ptolemy III Euergetes (a. 247-222 B.C.E.) ken Ptolemy VIII Euergetes II (a. 147-117 B.C.E.). Adda met kasta a titulo dagiti Romano nga agtuturay a da Julio Cesar (48-44 B.C.E.) ken Augusto (31 B.C.E.–14 C.E.), kasta met ni Herodes a Dakkel, nga ari ti Judea. Nayawag dayta ken Herodes mabalin a gapu iti panaggatangna iti trigo para kadagiti mabisbisin nga umilina ken panangtedna iti bado kadagiti marigrigat.

Sigun iti German nga eskolar ti Biblia a ni Adolf Deissmann, adu idi ti agus-usar iti titulo a Managparabur. Kinunana: “Alisto ti makakita iti ginasut a pagarigan [a nausar daytoy a titulo] kadagiti inskripsion.”

Ania ngarud ti kayat a sawen ni Jesus idi imbagana kadagiti adalanna: “Nupay kasta, saankay nga agbalin a kasta”? Ibagbagana kadi a saanda a pakaseknan ti pagsayaatan ti kaaduan a tattao iti aglawlawda? Saan. Agparang a ti pampanunoten ni Jesus ket ti motibo ti panangted.

Idi tiempo ni Jesus, mangorganisar dagiti nabaknang kadagiti pabuya ken pasalip iti arena, mangbangonda kadagiti parke ken templo, ken suportaranda dagiti umasping nga aktibidad ta kayatda a nasayaat ti reputasionda. Ngem ar-aramidenda dayta gapu ta kayatda ti mapadayawan, agbalin a popular, wenno mabutosan. “Nupay naparabur met a talaga ti dadduma nga agdonar,” kuna ti maysa a reperensia, “masansan a gapu dayta iti napolitikaan nga interes.” Ti kasta nga ambision ken agimbubukodan nga interes ti imbaga ni Jesus a liklikan dagiti pasurotna.

Sumagmamano a tawen kalpasanna, impaganetget ni apostol Pablo dayta a nagpateg a banag maipapan iti umiso a motibo iti panangted. Insuratna kadagiti padana a Kristiano idiay Corinto: “Tunggal maysa aramidenna koma kas iti inkeddengna iti pusona, saan nga iti nadagsen a rikna wenno mapilpilit, ta ti Dios ayatenna ti naragsak a manangited.”​—2 Cor. 9:7.