1, 2. (a) Ania ti sungbat ni Jesus iti balakad ni Pedro a kaasianna ti bagina? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) (b) Apay a kasta ti insungbat ni Jesus?

KASLA saan a patien dagiti adalan ni Jesus ti mangmangngegda. Ni Jesus, daydiay namnamaenda a mangisubli iti pagarian ti Israel, ibagbagana a dandanin agsagaba ken matay. Nagsao ni apostol Pedro ket kinunana: “Kaasiam ta bagim, Apo; saanto a pulos mapasamak kenka daytoy a pagtungpalan.” Insungbat ni Jesus: “Inka iti likudak, Satanas! Maysaka a pakaitibkolak, agsipud ta pampanunotem, saan a ti pampanunot ti Dios, no di ket ti pampanunot ti tattao.”​—Mat. 16:21-23; Ara. 1:6.

² Iti dayta nga imbaga ni Jesus, pinagdumana ti pampanunot a nagtaud iti Dios ken ti pampanunot a nagtaud iti daytoy a lubong a kontrolado ni Satanas. (1 Juan 5:19) Inyebkas ni Pedro ti saan a managsakripisio a kababalin ti lubong. Ngem ammo ni Jesus a naiduma ti pampanunot ni Amana. Ammona a kayat ti Dios nga isaganana ti bagina iti asidegen a panagsagaba ken ipapatayna. Nalawag nga ipakita ti sungbat ni Jesus ken ni Pedro a pinilina ti pampanunot ni Jehova imbes a ti pampanunot ti lubong.

3. Apay a narigat a tuladen ti panagpampanunot ni Jehova ngem iti panagpampanunot ti lubong?

 ³ Datayo ngay? Pampanunotentayo kadi ti pampanunot ti Dios wenno ti pampanunot ti lubong? Pudno a mabalin a naitunostayon ti kababalintayo kadagiti kalikaguman ti Dios. Ngem komusta ti panagpampanunottayo? Ituntunostayo kadi ti pampanunot ken panangmatmattayo iti pampanunot ken panangmatmat ni Jehova? Kasapulantayo ti dakkel a panagregget. Iti sabali a bangir, bassit wenno saantay pay ketdi a kasapulan ti agregget tapno matuladtayo ti panagpampanunot ti lubong, ta napalawlawantayo iti espiritu ti lubong. (Efe. 2:2) Kasta met, gapu ta iparparegta ti panagpampanunot ti lubong ti bukod a paginteresan, mabalin a makaawis dayta. Wen, narigat a tuladen ti panagpampanunot ni Jehova ngem nakalaklaka a tuladen ti panagpampanunot ti lubong.

4. (a) Ania ti mapasamak no ipalubostayo a sukogen ti lubong ti panagpampanunottayo? (b) Kasano a matulongannatayo daytoy nga artikulo?

⁴ Ngem no ipalubostayo a sukogen ti lubong ti panagpampanunottayo, agbalintayo a managimbubukodan ken aramidentayon ti kaykayattayo. (Mar. 7:21, 22) Napateg ngarud a tuladentayo ti “pampanunot ti Dios,” saan a ti “pampanunot ti tattao.” Tulongannatayo daytoy nga artikulo. Ilawlawagna dagiti rason no apay a ti panangitunos iti pampanunottayo iti panagpampanunot ni Jehova ket saan a nainget unay no di ket makagunggona. Ipakitana pay no kasanotayo a maliklikan ti agpaisukog iti panagpampanunot ti lubong. Usigen ti sumaruno nga artikulo no kasano a maammuan ken matuladtayo ti panagpampanunot ni Jehova iti nadumaduma a banag.

5. Apay a saan a kayat ti dadduma nga adda mangimpluensia kadakuada?

⁵ Saan a kayat ti dadduma nga adda asinoman a mangsukog wenno mangimpluensia iti pampanunotda. “Adda bukodko a panunot,” kunada. Mabalin a ti kayatda a sawen ket isuda ti agdesision para iti bagida ket umiso dayta. Saanda a kayat nga adda mangkontrol kadakuada wenno adda tultuladenda. *

6. (a) Ania a wayawaya ti inted kadatayo ni Jehova? (b) Awan kadi ti limitasion dayta a wayawaya?

⁶ Ngem ti panangpanunot iti pampanunot ni Jehova saanna a kayat a sawen a saantayon a mabalin ti maaddaan iti personal nga opinion. Ibaga ti 2 Corinto 3:17, “no sadino ti ayan ti espiritu ni Jehova, adda wayawaya.” Nawayatayo nga agbalin no ania a kita ti tao ti kayattayo a pagbalinan. Mabalintayo a pilien no ania ti kayattayo nga aramiden ken dagiti banag a paginteresantayo. Dinisenionatayo ni Jehova a mangaramid iti dayta. Ngem adda limitasion ti wayawayatayo. (Basaen ti 1 Pedro 2:16.) No maipapan iti naimbag ken dakes, kayat ni Jehova nga agpaiwanwantayo iti pampanunotna a masarakan iti Saona. Nainget kadi unay dayta, wenno pagsayaatantayo?

7, 8. Apay a saan a sobra a kinainget ti panangtulad iti panangmatmat ni Jehova iti bambanag? Iyilustrar.

⁷ Panunotem daytoy nga ilustrasion. Ikagkagumaan dagiti nagannak nga isuro dagiti nasayaat a kababalin kadagiti annakda. Mabalin nga isuroda ti panagbalin a napudno, nagaget, ken panangpanunot iti pagsayaatan ti sabsabali. Saan a sobra a kinainget dayta. Isagsaganada laeng dagiti annakda nga agbalin a naballigi nga adulto. No dadakkelen dagiti annak ken awandan iti poder dagiti nagannakda, nawayadanton nga agpili iti kayatda. No pilienda nga aramiden  dagiti kababalin nga insuro dagiti nagannakda, makaaramidda kadagiti desision a saandanto a pagbabawyan. Kas resultana, maliklikanda ti adu a problema ken pakadanagan.

⁸ Kas iti nasayaat a nagannak, kayat ni Jehova a maaddaan dagiti annakna iti kasayaatan a biag. (Isa. 48:17, 18) Isu a nangted kadagiti prinsipio maipapan iti nasayaat a kababalin ken panangtrato iti sabsabali. Aw-awisennatayo nga agpanunot a kas iti panagpampanunotna ken tuladentayo dagiti kababalinna. Saan a kinainget dayta, no di ket pasayaatenna, nayonanna, ken palawaenna ti abilidadtayo nga agpanunot. (Sal. 92:5; Prov. 2:1-5; Isa. 55:9) No aramidentayo dayta, makaaramidtayo iti desision a mangparagsak kadatayo ken nawayatayo latta a mangaramid iti kayattayo. (Sal. 1:2, 3) Wen, makagunggona ti panangtulad iti panagpampanunot ni Jehova!

9, 10. Kasano a natantan-ok ti pampanunot ni Jehova ngem iti pampanunot ti lubong?

⁹ Ti sabali pay a rason a kayat dagiti agdaydayaw ken Jehova nga itunos ti pampanunotda iti pampanunot ti Dios ket natantan-ok ti pampanunotna ngem iti daytoy a lubong. Mangipapaay ti lubong iti balakad maipapan iti nasayaat a kababalin, naragsak a pamilia, nasayaat a trabaho, ken iti dadduma pay nga aspeto ti biag. Ngem saan a maitunos iti pampanunot ni Jehova ti kaaduan kadagita. Kas pagarigan, iparparegta ti lubong ti panangyun-una iti bukod a pagsayaatan ken panangkonsintir iti seksual nga immoralidad. Ibalakad pay ti lubong no dadduma a makidiborsio ti maysa uray narabaw laeng ti rason no dayta ti pagragsakanna. Maikontra iti Biblia dayta a balakad. Ngem maitutop kadin ti dadduma kadagita iti tiempotayo?

¹⁰ “Ti kinasirib mapaneknekan a nalinteg babaen iti ar-aramidna,” kinuna ni Jesus. (Mat. 11:19) Dakkelen ti rimmang-ayan ti lubong iti teknolohia ngem saanda latta a masolusionan dagiti kangrunaan a problema a mangdaddadael iti kinaragsak, kas iti gubat, panangidumduma iti puli, ken krimen. Komusta met ti nalukay a panangmatmat ti lubong iti moralidad? Aminen ti adu a tattao a saan a daytoy ti solusion. Imbes ketdi, daytoy ti makagapu iti pannakadadael ti pamilia, sakit, ken dadduma pay a problema. Ngem dagiti Kristiano a nangawat iti panangmatmat iti Dios ket addaan iti naragragsak a pamilia, nasaysayaat a salun-at gapu iti nadalus a moral, ken natalna a relasion kadagiti kapammatianda iti intero a lubong. (Isa. 2:4; Ara. 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11) Saan kadi a pammaneknek daytoy a natantan-ok ti pampanunot ti Dios ngem iti pampanunot ti lubong?

11. Makimpampanunot ti nangidalan ken Moises, ket ania ti resulta dayta?

¹¹ Iti Biblia, ammo dagiti pudno nga agdaydayaw iti Dios a natantan-ok ti pampanunot ni Jehova. Kas pagarigan, uray nasursuruan ni Moises iti “isuamin a kinasirib dagiti taga Egipto,” kiniddawna iti Dios ti “puso a masirib.” (Ara. 7:22; Sal. 90:12) Impakaasina pay ken Jehova: “Ipakaammom kaniak, . . . ti daldalanmo.” (Ex. 33:13) Gapu ta nagpaidalan iti pampanunot ni Jehova, naaddaan iti nagpateg a paset iti pannakatungpal ti panggep ti Dios ken nadakamat iti Biblia nga addaan iti naisangsangayan a pammati.​—Heb. 11:24-27.

12. Ania ti nangibatayan ni apostol Pablo iti panagrasrasonna?

¹² Nalaing ken edukado ni apostol Pablo ken makapagsao iti saan a nababbaba ngem dua a lengguahe. (Ara. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Ngem no maipapan kadagiti prinsipio, saanna a sinurot ti nailubongan a sirib. Imbes ketdi, imbatayna ti panagrasrasonna iti  Kasuratan. (Basaen ti Aramid 17:2; 1 Corinto 2:6, 7, 13.) Kas resultana, naballigi ti ministerio ni Pablo ken ninamnamana ti agnanayon a gunggona.​—2 Tim. 4:8.

13. Asino ti makinresponsabilidad a mangitunos iti pampanunottayo iti pampanunot ni Jehova?

¹³ Talaga a natantan-ok ti pampanunot ti Dios ngem ti pampanunot ti lubong. Ti panagbiag maitunos iti pampanunotna pagbalinennatayo a nakaragragsak ken naballigi. Ngem saan nga ipilit ni Jehova ti kapanunotanna. Saan a konkontrolen ti “matalek ken masirib nga adipen” ken dagiti panglakayen ti panunot ti tunggal indibidual. (Mat. 24:45; 2 Cor. 1:24) Imbes ketdi, responsabilidad ti tunggal Kristiano nga itunos ti pampanunotna iti pampanunot ti Dios. Kasanotayo a maaramid dayta?

14, 15. (a) Tapno agbalin a kas ken Jehova ti panagpampanunottayo, ania ti masapul nga utobentayo? (b) Maibatay iti Roma 12:2, apay a masapul a saantayo nga iserrek iti isiptayo dagiti kapanunotan ti lubong? Iyilustrar.

¹⁴ Kastoy ti ibalakad ti Roma 12:2: “Dikay agpaisukogen iti daytoy a sistema ti bambanag, no di ket agbalbaliwkayo babaen ti panangpabaroyo iti panunotyo, tapno mapaneknekanyo iti bagbagiyo ti naimbag ken makaay-ayo ken naan-anay a pagayatan ti Dios.” Ipakita daytoy a teksto nga aniaman ti nangsukog iti pampanunottayo sakbay a naammuantayo ti kinapudno, posible latta a maitunostayo ti pampanunottayo iti pampanunot ti Dios. Agpayso nga adda epektona iti panagpampanunottayo dagiti natawidtayo nga ugali ken dagiti kapadasantayo. Ngem kabaelan ti panunottayo ti makibagay ken agtultuloy nga agbaliw. Dagita a panagbalbaliw ket kaaduanna a nakadepende iti iserserrektayo iti isiptayo ken iti pampanunotentayo. Mapaneknekantayo a husto ti panangmatmat ni Jehova no kanayon a pampanunoten ken ut-utobentayo ti kapanunotanna. Iti kasta, naturalton a kayattayo nga itunos ti pampanunottayo iti pampanunot ti Dios.

¹⁵ Ngem laglagipentayo a tapno maitunostayo ti pampanunottayo iti pampanunot ni Jehova masapul a ‘ditay agpaisukogen iti daytoy a sistema.’ Masapul nga isardengtayo a panunoten dagiti ideya wenno panangmatmat a maikontra iti pampanunot ti Dios. Ti kinapateg daytoy nga umuna nga addang ket kas iti pannangan. No kayat ti maysa a tao a sumayaat ti salun-atna, mangan iti nasustansia a taraon. Ngem kasano ngay no kanayon met a mangmangan iti kontaminado a taraon? Iti umasping a pamay-an, awan serserbi ti panangiserrek iti isiptayo iti pampanunot ni Jehova no rugrugitantayo met dayta kadagiti kapanunotan ti lubong.

16. Ania a banag ti masapul a pangprotektarantayo iti bagitayo?

¹⁶ Naan-anay kadi a maliklikantayo ti panagpampanunot ti lubong? Saan, ta ditay literal a makapanaw iti lubong. Saantayo a naan-anay a maliklikan dagiti kapanunotanna. (1 Cor. 5:9, 10) Maipasangotayo kadagiti di umiso a patpatien iti panangasabatayo. Ngem no talaga a ditay maliklikan dayta, masapul a ditay iserrek dagita iti isiptayo wenno akseptaren dagita. Kas ken Jesus, alistotayo koma a mangilaksid iti pampanunot a maitunos iti panggep ni Satanas. Maprotektarantayo met ti bagitayo no liklikantayo ti panagpampanunot ti lubong.​—Basaen ti Proverbio 4:23.

17. Ania ti dadduma a pamay-an a maliklikantayo ti panagpampanunot ti lubong?

¹⁷ Kas pagarigan, masapul nga agannadtayo iti panagpili kadagiti agbalin a nadekket a gagayyemtayo. Pakdaarannatayo ti Biblia a no itultuloytayo ti nasinged a pannakikadua kadagiti di agdaydayaw ken Jehova, matuladtayton ti panagpampanunotda. (Prov. 13:20; 1 Cor. 15:12, 32, 33)  Masapul a naannadtayo met iti panagpili iti paglinglingayan. No liklikantayo dagiti pabuya a mangitantandudo iti teoria ti ebolusion, kinaranggas, wenno immoralidad, saantayo a masabidongan ti panunottayo kadagiti ideya a “maibusor iti pannakaammo iti Dios.”​—2 Cor. 10:5.

18, 19. (a) Apay a masapul nga agannadtayo kadagiti nailubongan a panangmatmat a di madmadlaw ti pannakaipresentana? (b) Ania dagiti isaludsodtayo iti bagitayo, ken apay?

¹⁸ Masapul met a mailasintayo ken laksidentayo dagiti nailubongan a kapanunotan a saan unay a madmadlaw ti pannakaipresentana. Kas pagarigan, mabalin a naipresenta ti maysa a report iti pamay-an nga adda dasdasiganna nga opinion iti politika. Mabalin nga itandudo ti maysa nga estoria ti panangmatmat ti lubong maipapan iti kalat ken balligi. Adda dagiti pelikula ken libro a mangiparparegta iti kapanunotan a “siak ti umuna” ken “pamilia ti umuna,” a kasla rasonable, makaay-ayo, ken umiso pay ketdi. Tagtagilag-anen dagita a kapanunotan ti kuna ti Biblia a nasaysayaat ti biagtayo ken ti pamiliatayo no ayatentayo ni Jehova ngem iti aniaman. (Mat. 22:36-39) Kasta met ti dadduma nga estoria a para ubbing, uray no kaaduan a mayat met ti linaonna, mabalin a di madmadlaw nga allukoyenna dagiti ubbing nga awatenda ti immoral a kababalin.

¹⁹ Dina kayat a sawen daytoy a saantayon nga aglinglingay. Ngem nasayaat no isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Mailasinko kadi dagiti pampanunot ti lubong uray no saan a direkta ti pannakaipresentana? Limlimitarak kadi ti panagbuya wenno panagbasa dagiti annakko​—uray siak​—iti kasta a bambanag? Us-usarek kadi ti panangmatmat ni Jehova iti bambanag a mangilinteg kadagiti nailubongan nga ideya a nangngeg wenno nabuya dagiti annakko?’ No ammotayo ti nagdumaan ti pampanunot ti Dios ken ti pampanunot ti lubong, maliklikantayo ti ‘agpaisukog iti daytoy a sistema ti bambanag.’

20. Kasanotayo a mailasin no ti mangim-impluensia kadatayo ket ti pampanunot ti Dios wenno ti pampanunot ti lubong?

²⁰ Laglagipem a dua laeng ti paggapgapuan ti impormasion​—ni Jehova ken ti lubong a kontrolado ni Satanas. Asino ti mangsuksukog kadatayo? Ti sungbat ket no sadino ti pangal-alaantayo iti impormasion. No dagiti nailubongan nga ideya ti iserserrektayo iti isiptayo, dagita ti mangsukog iti panagpampanunottayo, ket agbalin a nainlasagan ti panangmatmat ken kababalintayo. Isu a napateg nga annadantayo no ania ti pampanunotentayo.

21. Ania a napateg a banag ti adalentayo iti sumaruno nga artikulo?

²¹ Kas nadakamaten, saan nga umdas ti panangliklik kadagiti dakes nga impluensia tapno agbalin a kas ken Jehova ti panagpampanunottayo. Masapul met a punnuentayo ti isiptayo iti pampanunot ti Dios tapno matuladtayo ti pampanunotna. Maammuantayo iti sumaruno nga artikulo no kasanotayo nga aramiden dayta.