1-2. Kadagiti ania a pamay-an a maipasangotayo amin iti kinaawan hustisia?

 DINAKAMAT ni Jesus ti maysa nga ilustrasion maipapan iti balo a namin-adu a nagpakpakaasi iti maysa a hues tapno magun-odna ti hustisia. Sigurado a naawatan ti adu nga adalan ni Jesus ti narikna ti balo. Ngamin, dagiti ordinario a tattao idi ti masansan a biktima ti kinaawan hustisia. (Luc. 18:​1-5) Maawatantayo met ti narikna ti balo ta mabalin a napasarantayo aminen ti kinaawan hustisia.

² Adu a tattao iti lubong ita ti manangidumduma, naagum, ken saan a naasi. Gapu kadagita, ammotayo a no dadduma, mabalin a saan a patas ti pannakatratotayo. (Ecl. 5:8) Ngem baka mas maupaytayo no saan a nasayaat ti panangtrato kadatayo ti maysa a kabsat. Siempre, dagiti kakabsat ket saan met ketdi a kas kadagiti bumusbusor iti kinapudno. Imperpektoda laeng ngamin. Adu ti masursurotayo iti reaksion ni Jesus idi nakapasar iti kinaawan hustisia gapu kadagiti bumusbusor. No maanusantayo dagiti bumusbusor a saan a nasayaat ti panangtratoda kadatayo, di mas lalo koma pay nga anusantayo dagiti kapammatiantayo! Ania ti marikrikna ni Jehova no saan a nasayaat ti panangtrato kadatayo dagiti kakabsat wenno dagiti saantayo a kapammatian? Maseknan kadi iti situasiontayo?

3. Maseknan kadi ni Jehova no makapasartayo iti kinaawan hustisia, ken apay?

³ Kayat ni Jehova a nasayaat ti pannakatratotayo ken makitkitana no saan a nasayaat ti panangtrato kadatayo ti dadduma. ‘Ay-ayaten ni Jehova ti kinahustisia.’ (Sal. 37:28) Ipaspasigurado ni Jesus ‘a sidadaras nga ited ni Jehova a Dios ti hustisia’ iti umiso a tiempo. (Luc. 18:​7, 8) Asideg metten nga ikkaten ni  Jehova ti amin a panagrigrigattayo ken dinanto ipalubos a mapasarantayo manen ti amin a kita ti kinaawan hustisia.—Sal. 72:​1, 2.

4. Ania a tulong ti ipapaay ni Jehova kadatayo ita?

⁴ Masapul nga urayentayo ti tiempo inton solbaren ni Jehova ti amin a problema. Ngem bayat nga ur-urayentayo dayta, tultulongannatayo a mangibtur iti kinaawan hustisia. (2 Ped. 3:13) Kas pagarigan, isursurona ti aramidentayo no saan a nasayaat ti pannakatratotayo tapno maliklikantayo ti ad-adu pay a problema. Ti maysa a pamay-an nga ar-aramidenna dayta ket ti panangusarna iti Biblia tapno ipakitana ti perpekto nga ulidan ti Anakna idi naipasango iti kinaawan hustisia. Ipapaayannatayo met ni Jehova iti balakad manipud iti Biblia tapno ammotayo dagiti aramidentayo no saan a patas ti pannakatratotayo.

AGANNADKA ITI ARAMIDEM NO MAIPASANGOKA ITI KINAAWAN HUSTISIA

5. Apay a masapul nga agannadtayo iti aramidentayo no maipasangotayo iti kinaawan hustisia?

⁵ No makapasartayo iti kinaawan hustisia, mabalin a masaktan ken malidayantayo unay. (Ecl. 7:7) Kasta met laeng ti narikna dagiti matalek nga adipen ti Dios, a kas kada Job ken Habakuk. (Job 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3) Natural laeng dagita a rikna. Ngem masapul nga agannadtayo tapno saantayo a makaaramid iti minamaag.

6. Ania ti masursurotayo iti inaramid ni Absalom? (Kitaen met ti ladawan.)

⁶ No makapasartayo wenno ti ay-ayatentayo iti kinaawan hustisia, baka kayattayo ti agibales. Ngem kumaro laeng ti situasion no kasta ti aramidentayo. Kitaentayo ti inaramid ni Absalom nga anak ni Ari David. Permi ti pungtotna idi a ti adingna a ni Tamar ket rinames ni Amnon a kabsatna iti ama. Sigun iti Mosaiko a Linteg, masapul a mapapatay ni Amnon gapu iti inaramidna. (Lev. 20:17) Natural laeng a makapungtot ni Absalom. Ngem awan ti kalinteganna a mangpapatay iti kabsatna.—2 Sam. 13:​20-23, 28, 29.

7. Ania ti damo a reaksion ti salmista idi nakitana ti kinaawan hustisia?

⁷ No kasla saan a madusdusa dagiti agar-aramid iti kinaawan hustisia, baka mangrugin a pagduaduaantayo no pagsayaatantayo met laeng ti panagaramid iti umiso. Usigentayo ti naobserbaran ti maysa a salmista. Nakitana a dagiti dakes ti kasla rumangrang-ay, idinto ta dagiti nalinteg ti saan a nasayaat ti pannakatratoda. “Kasta dagiti managdakdakes, kanayon nga agnamnam-ayda,” imbagana. (Sal.  73:12) Permi met ti suronna gapu iti nakitana a kinaawan hustisia, nga uray la dandaninan pinagduaduaan a pagsayaatan ti maysa ti agserbi ken Jehova. Imbagana: “Idi padasek a tarusan daytoy, nariribukanak.” (Sal. 73:​14, 16) Kinapudnona, inaminna: “Dandaniak nayaw-awan; nagistayanak naikaglis.” (Sal. 73:2) Kasla kasta met laeng ti napasamak iti maysa a brother nga awagantayo iti Alberto.

8. Ania ti epektona iti maysa a brother ti kinaawan hustisia a napasaranna?

⁸ Naakusaran ni Alberto a nagtakaw iti pondo ti kongregasion. Gapu iti dayta, napukawna dagiti pribilehiona ken ti panagraem ti adu iti kongregasion a nakaammo iti napasamak. “Nakapungtotak unay ken naupayak,” imbagana. Impalubosna a ti sakit ti nakemna ti mangpakapuy iti espiritualidadna, nga uray la nagbalin a di aktibo iti lima a tawen. Ipakita dayta a kapadasan ti mabalin a mapasamak no saantayo a kontrolen ti pungtottayo gapu iti kinaawan hustisia.

TULADEM NO KASANO NGA INIBTURAN NI JESUS TI KINAAWAN HUSTISIA

9. Ania dagiti kinaawan hustisia nga inibturan ni Jesus? (Kitaen met ti ladawan.)

⁹ Nangipakita ni Jesus iti perpekto nga ulidan iti panangibtur iti kinaawan hustisia. Saan  a patas ti panangtrato kenkuana ti adu a tattao, agraman ti pamiliana. Imbaga dagiti di manamati a kabagianna a nadadaelen ti panunotna. Inakusaran met dagiti lider ti relihion a naggapu kano kadagiti demonio ti pannakabalinna. Kasta met a pinagang-angawan, pinarparigat, sa idi agangay, pinatay dagiti Romano a soldado. (Mar. 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37) Inibturan ni Jesus amin dagita a kinaawan hustisia ken di pulos nagibales. Ania ti masursurotayo iti ulidanna?

10. Kasano nga inibturan ni Jesus ti kinaawan hustisia? (1 Pedro 2:​21-23)

¹⁰ Basaen ti 1 Pedro 2:​21-23. a Nangipakita ni Jesus iti perpekto nga ulidan a surotentayo no maipapan iti panangibtur iti kinaawan hustisia. Ammona no kaano nga agulimek ken no kaano nga agsao. (Mat. 26:​62-64) Saanna a sinungbatan ti amin a pammadakesda kenkuana. (Mat. 11:19) Saanna met nga ininsulto wenno pinangtaan dagiti bumusbusor. Nagteppel ni Jesus ta “intalekna ti bagina iti Daydiay mangukom a sililinteg.” Ammo ni Jesus a ti kapatgan ket ti panangmatmat ni Jehova iti bambanag. Nagtalek a solbarento ni Jehova ti amin a kinaawan hustisia iti umiso a tiempo.

11. Ania ti dadduma nga aramidentayo tapno makontroltayo ti panagsasaotayo? (Kitaen met dagiti ladawan.)

¹¹ No saan a patas ti pannakatratotayo, matuladtayo ni Jesus babaen ti panangkontroltayo iti panagsasaotayo. Baka nasaysayaat a baybay-antayo lattan dayta no saan met a nakaro. Wenno agulimektayo lattan tapno ditay makaibaga iti mangpakaro iti situasion. (Ecl. 3:7; Sant. 1:​19, 20) Ngem adda dagiti tiempo a masapul nga agsaotayo tapno idepensatayo ti maysa a makapaspasar iti kinaawan hustisia,  wenno no masapul nga idepensatayo ti kinapudno. (Ara. 6:​1, 2) Ngem no agsaotayo, nadayawtayo latta koma ken ikagumaantayo ti agbalin a kalmado.—1 Ped. 3:15. b

12. Kasanotayo nga italek ti bagitayo iti “Daydiay mangukom a sililinteg”?

¹² Matuladtayo met ni Jesus no italektayo ti bagitayo iti “Daydiay mangukom a sililinteg.” No husgarandatayo wenno saan a nasayaat ti panangtratoda kadatayo, agtalektayo nga ammo ni Jehova ti agpayso. Ammotayo a korehirento ni Jehova ti amin a bambanag, isu a maibturantayo ti saan a patas a pannakatrato. No ipabiangtayo ken Jehova dagiti bambanag, maliklikantayo ti panagpungtot wenno ti panagtubo ti gura iti pusotayo. No ngamin makapungtottayo ken adda gura iti pusotayo, mabalin a makaaramidtayo iti dakes, mapukaw ti ragsaktayo, ken madadael ti relasiontayo ken Jehova.—Sal. 37:8.

13. Ania ti makatulong tapno maitultuloytayo nga ibturan ti kinaawan hustisia?

¹³ Siempre, ditay naan-anay a matulad ti ulidan ni Jesus. No dadduma, makaaramid wenno makaibagatayo iti pagbabbabawyantayto met laeng. (Sant. 3:2) Dadduma a kinaawan hustisia ket mabalin a nasaem ken nasakit ti epektoda a mangibati kadagiti arig piglat a nagrigat a maikkat bayat a sibibiagtayo iti daytoy a sistema. No kasta ti mapaspasaram, agtalekka nga ammo ni Jehova ti marikriknam. Maawatannaka ni Jesus ta napasaranna met idi ti kinaawan hustisia. (Heb. 4:​15, 16) Impaay ni Jehova ti perpekto nga ulidan ni Jesus, ken mangipapaay pay kadagiti makatulong a balakad tapno maibturantayo ti kinaawan hustisia. Kitaentayo ti dua a bersikulo iti libro a Roma a makatulong kadatayo.

“BAY-ANYO A TI PUNGTOT TI DIOS TI AGIBALES”

14. Ania ti kayat a sawen ti “bay-anyo a ti pungtot ti Dios ti agibales”? (Roma 12:19)

¹⁴ Basaen ti Roma 12:19. Imparegta ni apostol Pablo kadagiti Kristiano a ‘bay-anda a ti pungtot ni Jehova a Dios ti agibales.’ Kayatna a sawen, bay-antayon a ni Jehova ti mangipakat iti hustisia iti inkeddengna a tiempo ken iti bukodna a pamay-an. Ti brother a ni John ket nakapasar iti saan a patas a pannakatrato. Imbagana: “Masapul idi a labanak ti tendensiak a siak lattan ti mangilinteg iti bambanag. Tinulongannak ti Roma 12:19 nga aguray ken Jehova.”

15. Apay a ti kasayaatan ket urayentayo a ni Jehova ti mangilinteg iti bambanag?

¹⁵ Pagsayaatantayo no ni Jehova a mismo ti urayentayo a mangilinteg iti bambanag. No kasta ti aramidentayo, maliklikantayo ti nakaro nga stress ken pannakaupay a masansan a mariknatayo no ikagumaantayo a solbaren a budbukodtayo ti narigat a problema. Kayatnatayo a tulongan ni Jehova. Kas man la ibagbagana: ‘Bay-amon. Siak ti mangipatungpal iti hustisia; siakon ti makaammo.’ No agtalektayo iti kari ni Jehova a “siakto ti agibales,” ipabiangtayon kenkuana ti napasamak, ta agtalektayo nga asikasuenna dayta iti kasayaatan a pamay-an. Dayta ti nakatulong ken John, a nadakamat itay. Imbagana, “No urayek a ni Jehova ti mangsolbar iti problemak, nasaysayaatto nga amang ti panangsolbarna iti dayta ngem no siak ti mangsolbar iti dayta.”

“ITULTULOYMO A PARMEKEN TI DAKES BABAEN TI NAIMBAG”

16-17. Kasano a makatulong ti kararag tapno ‘itultuloytayo a parmeken ti dakes babaen ti naimbag’? (Roma 12:21)

¹⁶ Basaen ti Roma 12:21. Imparegta met ni Pablo kadagiti Kristiano nga ‘itultuloyda a  parmeken ti dakes babaen ti naimbag.’ Iti sermon ni Jesus iti bantay, imbagana: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti kabusoryo ken ikararagan dagidiay mangidaddadanes kadakayo.” (Mat. 5:44) Kasta ti eksakto nga inaramidna. Mabalin a mapanunottayo ti ut-ot nga inibturan ni Jesus idi inlansa isuna dagiti Romano a soldado iti kayo. Nagrigat a panunoten ti ut-ot a nariknana ken ti pannakaibabain agraman ti kinaawan hustisia nga inibturanna.

¹⁷ Saan a bimmaaw ti ayat ken kinamatalek ni Jesus ken Jehova, uray nagsagaba iti nakaro a kinaawan hustisia. Imbes nga ilunodna dagidi a soldado, inkararagna: “Ama, pakawanem ida, ta saanda nga ammo ti ar-aramidenda.” (Luc. 23:34) No ikararagantayo dagiti mangidaddadanes kadatayo, mabalin a maksayan ti pungtottayo. Mabalin pay ketdi a mabaliwan ti panangmatmattayo kadagiti kasta a klase ti tattao.

18. Kasano a nakatulong ti kararag kada Alberto ken John tapno maibturanda ti kinaawan hustisia?

¹⁸ Ti kararag ket nakatulong iti dua a brother a nadakamaten iti daytoy nga artikulo tapno maibturanda ti kinaawan hustisia. Imbaga ni Alberto: “Inkararagak dagiti kakabsat a saan a nasayaat ti panangtratoda kaniak. Namin-adu a kiniddawko ken Jehova a tulongannak a mangparut iti gurak kadakuada.” Makaparagsak ta simamatalek nga agserserbi manen ni Alberto ken Jehova. Imbaga met ni John: “Namin-adu nga inkararagak ti brother a nangsair iti riknak. Dagita a kararag ti nakatulong tapno mapakawanko isuna ken maaddaanak iti natalna a panunot.”

19. Ania ti masapul nga aramidentayo agingga iti panungpalan daytoy a sistema? (1 Pedro 3:​8, 9)

¹⁹ Mabalin a makapasartayo iti kinaawan hustisia sakbay nga agpatingga daytoy a sistema. Ngem aniaman ti mapasamak, itultuloytayo koma ti agpatulong ken Jehova babaen ti kararag. Tuladentayo met koma dagiti inaramid ni Jesus idi napasaranna ti kinaawan hustisia ken itultuloytayo nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia. Iti kasta, masiguradotayo a bendisionannatayo ni Jehova.—Basaen ti 1 Pedro 3:​8, 9.