Mapan iti linaonna

Mapan iti listaan dagiti linaonna

1918—100 a Tawenen ti Napalabas

1918—100 a Tawenen ti Napalabas

Kuna ti panglukat a sasao ti The Watch Tower ti Enero 1, 1918: “Anianto ti mapasamak iti tawen 1918?” Madama pay laeng idi ti Dakkel a Gubat idiay Europa, ngem dagiti pasamak iti umuna a paset ti tawen ipakitana nga adda dagiti nasayaat a mapasamak kadagiti Estudiante ti Biblia ken iti intero a lubong.

PAGSASARITAAN TI LUBONG TI TALNA

Idi Enero 8, 1918, iti palawag ni Presidente Woodrow Wilson iti U.S. Congress, adda 14 nga ideya a nariknana a makatulong tapno maadda ti “nainkalintegan ken manayon a talna.” Insingasingna ti diplomasia iti nagbabaetan dagiti nasion, makissayan dagiti armas, ken “agkakadua dagiti nasion” a pagsayaatan ti “dadakkel ken babassit nga estado.” Ti dinakamatna a “Fourteen Points” ket nausar idi agangay iti pannakabukel ti League of Nations ken iti pannakaaramid ti Tulag ti Versailles, a namagpatingga iti Dakkel a Gubat.

NAABAK DAGITI BUMUSBUSOR

Uray nariribuk ti napalabas a tawen, * manamnama dagiti Estudiante ti Biblia ti talna, kas ipakita dagiti pasamak iti tinawen a miting ti Watch Tower Bible and Tract Society.

Iti daytoy a miting idi Enero 5, 1918, ti sumagmamano a prominente a lallaki a naparuar iti Bethel pinadasda a kontrolen ti organisasion. Ni Richard H. Barber, a matalek nga agdaldaliasat a manangaywan, ti nangilukat iti dayta a miting babaen ti kararag. Kalpasan ti report iti trabaho iti napalabas a tawen, naaramid ti tinawen a pannakapili dagiti direktor. Innominar ni Brother Barber ni Joseph Rutherford ken ti innem pay a kakabsat a lallaki. Ti met abogado a dimmasig kadagiti bumusbusor innominarna ti sabali a pito a lallaki, a pakairamanan dagiti naparuar iti Bethel, ngem naabakda. Babaen ti ad-adu a botos, pinili dagiti shareholder da Brother Rutherford ken ti sabali pay nga innem a matalek a kakabsat kas direktor.

Imbaga ti adu a kakabsat a presente iti daytoy a miting a dayta “ti kasayaatan pay laeng a panagtitipon a naatenderanda.” Ngem apagbiit laeng dayta a ragsakda.

REAKSION ITI THE FINISHED MYSTERY

Sumagmamano a bulanen idi nga iwarwaras dagiti Estudiante ti Biblia ti libro a The Finished Mystery. Positibo ti reaksion dagiti interesado kadagiti linaonna a kinapudno manipud iti Biblia.

Ni E. F. Crist, nga agdaldaliasat a manangaywan idiay Canada, imbagana a maysa nga agassawa a nakabasa iti The Finished Mystery ti nangawat iti kinapudno iti lima laeng a lawas! Kinunana: “Agpada a nabautisaran dagitoy nga agassawa ken nagsayaat ti irarang-ayda.”

Maysa a lalaki a nakaawat iti libro ti dagus a nangiranud iti dayta kadagiti gagayyemna. “Naitiro” kenkuana ti mensahe ti libro. Inyestoriana: “Magmagnaak idi iti Third Avenue [ket] adda naitiro iti abagak a ti ammok ket maysa a ladrilio, ngem ti ‘The Finished Mystery’ met gayam. Inyawidko ket binasak ti intero a libro. . . . Naammuak a maysa a manangaskasaba . . . ti nangipuruak iti dayta iti tawana gapu iti pungtotna . . . Talaga a mamatiak a babaen iti dayta nga inaramidna, ad-adu ti napagbalbaliwna a tao ngem iti aniaman nga inaramidna iti biagna. . . . Gapu iti pungtot daytoy a manangaskasaba, idaydayawmi itan ti Dios.”

Saan laeng a dayta a manangaskasaba ti kasta ti reaksionna. Idi Pebrero 12, 1918, imparit dagiti opisial iti Canada ti libro, nga imbagada a naglaon iti mensahe a kontra iti gobierno ken iti gubat. Di nagbayag, kasta met ti inaramid dagiti opisial ti Estados Unidos. Sinerrek dagiti espia ti gobierno ti Pagtaengan ti Bethel ken dagiti opisina iti New York, Pennsylvania, ken California, nga agbirbirokda iti ebidensia a maikontra kadagiti mangidadaulo iti organisasion. Idi Marso 14, 1918, imparit ti U.S. Department of Justice ti The Finished Mystery, nga imbagada a daytoy a publikasion ken ti pannakaiwarasna ket laplapdanna ti pannakigubat, a maikontra iti Espionage Act.

PANNAKAIBALUD!

Idi Mayo 7, 1918, nakaala ti Department of Justice iti warrant of arrest a mangtiliw kada Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, ken Clayton Woodworth. Naakusaranda a “saanda a sursuroten ti linteg, kriminalda ken igaggagarada ti di agtulnog, traidorda ken saanda a kayat ti agserbi iti militar ken armada ti Estados Unidos.” Nangrugi a nadengngeg ti kaso idi Hunio 5, 1918, ngem marikriknada idin a maabakda. Apay?

Ti attorney general ti Estados Unidos imbagana a ti linteg a nakaibatayan ti akusasion kadakuada, ti Espionage Act, ket “epektibo nga armas maikontra iti propaganda.” Idi Mayo 16, 1918, imbasura ti Kongreso ti pannakaamendar dayta a linteg a mangprotektar koma kadagiti nangipablaak iti “banag a pudno, nga addaan iti nasayaat a motibo, ken para iti nainkalintegan a panggep.” Ti The Finished Mystery ti kangrunaan a nagdedebateanda. Maipapan iti dayta, kuna ti maysa nga opisial a rekord ti U.S. Congress: “Maysa kadagiti kadelikaduan a kita daytoy a propaganda ket ti libro a ‘The Finished Mystery’ . . . Sugsoganna laeng dagiti soldado a di sumurot iti planotayo ken iparegtana . . . ti panagkedked nga agsoldado.”

Idi Hunio 20, 1918, nagdesision dagiti hurado a nakabasol dagiti walo a kakabsat iti amin a nakaidarumanda. Iti sumaruno nga aldaw, imbagan ti hues ti desisionna. Kinunana: “Ti narelihiosuan a propaganda nga itantandudo ken isaksaknap dagiti akusado . . . ket napegpeggad pay ngem iti maysa a buyot ti Armada nga Aleman. . . . Masapul a nadagsen ti dusada.” Dua a lawas kalpasanna, naibalud dagitoy a walo a kakabsat iti Federal Penitentiary idiay Atlanta, Georgia, a nasentensiaanda iti 10 agingga iti 20 a tawen.

NAITULOY TI TRABAHO A PANANGASABA

Nakaro ti pannakabusor dagiti Estudiante ti Biblia iti daydi a tiempo. Siiinget nga inimbestigaran ti Federal Bureau of Investigation (FBI) ti aktibidadda, ket napataud ti rinibu a rekord. Ipakita dagitoy a rekord a determinado dagiti kakabsat nga agtultuloy a mangasaba.

Insurat ti postmaster idiay Orlando, Florida iti FBI: “Mangaskasaba [dagiti Estudiante ti Biblia] iti binalaybalay a kaaduanna nga iti rabii. . . . Kayatda a sireregta nga itultuloy ti trabahoda.”

Adda colonel iti War Department a nagreport iti gobierno maipapan iti aktibidad ni Frederick W. Franz, a nagbalin idi agangay a miembro ti Bagi a Manarawidwid. Insurat ti colonel: “Ni F. W. Franz . . . ket aktibo nga aglaklako iti rinibu a libro a ‘Finished Mystery’.”

Nakaro ti pannakaidadanes ni Charles Fekel, a nagbalin met idi agangay a miembro ti Bagi a Manarawidwid. Inaresto dagiti autoridad gapu iti panagiwarasna iti The Finished Mystery ken minonitorda dagiti personal a suratna. Naibalud idiay Baltimore, Maryland iti maysa a bulan, ken naawagan kas “kalaban nga Austriano.” Idi situtured a kinasabaanna dagiti imbestigador, nalagipna ti imbaga ni Pablo iti 1 Corinto 9:16 nga: “Asiak pay no diak indeklara ti naimbag a damag!” *

Saan la a sireregta a nangasaba dagiti Estudiante ti Biblia, nagiwarasda pay iti petision a mawayawayaan koma dagiti kakabsat a naibalud idiay Atlanta. Malagip ni Anna K. Gardner: “Kanayon nga agbirokkami iti solusion. Idi naibalud dagiti kakabsat, nagbirokkami kadagiti agpirma. Nagbalaybalaykami, ket nakaalakami iti rinibu a pirma! Imbagami kadagiti nakasaritami a dagitoy a kakabsat ket pudno a Kristiano ken di nainkalintegan ti pannakaibaludda.”

DAGITI KOMBENSION

Bayat daytoy a narigat a tiempo, masansan a naangay dagiti kombension tapno mapabileg ti espiritualidad dagiti kakabsat. Kinuna ti The Watch Tower: “Nasurok nga uppat a pulo a kombension . . . ti naangay iti daytoy a tawen . . . Adu a nagsasayaat a report ti naawat kadagitoy a kombension. Maang-angay laeng idi ti amin a kombension iti maudi a paset ti kalgaw wenno iti umuna a paset ti otonio; ngem ita, binulanen ti kombension iti makatawen.”

Adu latta nga interesado ti nangipangag iti naimbag a damag. Iti maysa a kombension idiay Cleveland, Ohio, agarup 1,200 ti immatender ken 42 ti nagpabautisar, a pakairamanan ti agtutubo a lalaki nga “agyamyaman iti Dios ken iti panagdedikar, ket adu nga in-inauna ti inatiwna.”

ANIA TI SUMARUNO A MAPASAMAK?

Idi ngannganin agpatingga ti 1918, saan a nalawag ti masakbayan dagiti Estudiante ti Biblia. Nailako ti dadduma a sanikua idiay Brooklyn ken nayalis ti hedkuarter idiay Pittsburgh, Pennsylvania. Bayat a nakabalud dagiti mangidadaulo a kakabsat, nayeskediul manen ti tinawen a miting dagiti shareholder iti Enero 4, 1919. Ania ngata ti mapasamak?

Intultuloy dagiti kakabsat ti trabahoda. Mangnamnamada a nasayaat ti resultana ta pinilida kas tinawen a teksto para iti 1919 ti: “Aniaman nga igam a mabukelto maibusor kenka saanto nga agballigi.” (Isa. 54:17) Nakasaganada iti bigla ken naan-anay a panagbalbaliw, a mangpatibker iti pammatida ken mangpabileg kadakuada para iti dakkel a trabaho iti masanguanan.

^ par. 6 Kitaen ti “100 a Tawenen ti Napalabas​—1917” iti 2017 Tinawen a Libro Dagiti Saksi ni Jehova, p. 172-176.

^ par. 22 Kitaen ti pakasaritaan ti biag ni Charles Fekel iti “Joys Through Perseverance in Good Work” iti The Watchtower, Marso 1, 1969.