1, 2. Ania a banag ti kakaruan ti epektona iti tao, ken asino ti makingapuanan iti dayta?

TI TELEPONO, bombilia, lugan, ken refrigerator ket sumagmamano laeng kadagiti imbension a nangpasayaat iti inaldaw a panagbiag. Ngem adda dagiti imbension a mamagpeggad iti biag​—kas iti pulbora, maimula a bomba, sigarilio, ken bomba atomika. Nupay kasta, adda immun-una a napataud ngem amin kadagita nga adayo a nakarkaro ti epektona iti tao. Ania dayta? Ti kinaulbod! Kayatna a sawen, ti panangibaga iti saan a pudno nga impormasion tapno maallilaw ti sabali. Asino ti nangpataud iti kaunaan a kinaulbod? Dinakamat ni Jesu-Kristo ti “Diablo” kas “ti ama ti kinaulbod.” (Basaen ti Juan 8:44.) Kaano nga imbagana ti kaunaan a kinaulbod?

² Imbagana dayta rinibun a tawen ti napalabas idiay hardin ti Eden. Naragsak idi ti umuna a pagassawaan, da Adan ken Eva, iti Paraiso nga inted kadakuada ti Namarsua. Idi kuan, simrek ti Diablo iti eksena. Ammona nga imbilin ti Dios kadagitoy nga agassawa a saanda a kanen ti bunga ti “kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes,” ta matayda no agsukirda. Ngem babaen ti maysa nga uleg, imbaga ni Satanas ken Eva: “Sigurado a saankayto a matay [ti kaunaan a kinaulbod]. Ta ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti dayta sigurado a maluktan dagiti matayo ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.”​—Gen. 2:15-17; 3:1-5.

3. Apay a maibagatayo a dakes ti panggep ti panagulbod ni Satanas, ken ania ti resultana?

 ³ Dakes ti panggep ti panagulbod ni Satanas ta ammona a matay ni Eva no mamati ken kanenna dayta a bunga. Agpada a nagsukir da Eva ken Adan iti bilin ni Jehova ket natayda idi agangay. (Gen. 3:6; 5:5) Saan la a dayta, gapu iti kasta a basol, “ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao.” Kinapudnona, “ti ipapatay nagturay kas ari . . . , uray pay kadagidiay saan a nagbasol iti kaas-asping ti salungasing ni Adan.” (Roma 5:12, 14) Ita, imbes a tagiragsaken ti tao ti perpekto ken agnanayon a biag kas iti orihinal a panggep ti Dios, nasayaaten no agbiag iti ‘pitopulo a tawen, ket no gapu iti naisangsangayan a kinabileg walopulo a tawen.’ Uray no madanontayo ti kasta nga edad, ti biag ket masansan a napno iti “riribuk ken makapasakit a bambanag.” (Sal. 90:10) Anian a nagladingit​—amin ket gapu iti panagulbod ni Satanas!

4. (a) Ania dagiti saludsod a sungbatantayo? (b) Sigun iti Salmo 15:1, 2, asino laeng ti agbalin a gayyem ni Jehova?

⁴ Inlawlawag ni Jesus ti inaramid ti Diablo: “Saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno, agsipud ta awan kenkuana ti kinapudno.” Nagtultuloy nga awan ken Satanas ti kinapudno, ta intultuloyna nga ‘iyaw-awan ti intero a mapagnaedan a daga’ babaen ti kinaulbodna. (Apoc. 12:9) Ditay kayat a mayaw-awannatayo ti Diablo. Pagsasaritaantayo ngarud ti tallo a saludsod: Kasano nga iyaw-awan ni Satanas dagiti tattao? Apay a gagangay nga agulbod dagiti tattao? Ken kasano a maipakitatayo a kanayon nga ‘agsaotayo iti kinapudno’ tapno saan a madadael ti relasiontayo ken Jehova a kas kada Adan ken Eva?​—Basaen ti Salmo 15:1, 2.

5. Kasano nga iyaw-awan ni Satanas dagiti tattao ita?

⁵ Ammo ni apostol Pablo a maliklikantayo ti “magundawayan ni Satanas, ta saantayo nga ignorante kadagiti gakatna.” (2 Cor. 2:11) Ammotayo a kontrolado ti Diablo ti intero a lubong, a pakairamanan ti ulbod a relihion, korap a politika, ken naagum a komersio. (1 Juan 5:19) Ditay ngarud pakasdaawan a kabaelan ni Satanas ken dagiti demoniona nga impluensiaan dagiti nangato ti posisionda nga ‘agsao kadagiti ulbod.’ (1 Tim. 4:1, 2) Pudno dayta kadagiti tattao iti dakkel a negosio a mangiprom-promote kadagiti makadangran a produkto ken sinasaur nga aramid babaen ti ulbod nga adbertismen.

6, 7. (a) Apay a dakdakkel ti basol dagiti agul-ulbod a lider ti relihion? (b) Ania nga ulbod a sursuro ti nangngegmon nga ibagbaga dagiti lider ti relihion?

⁶ Dakdakkel ti basol dagiti agul-ulbod a lider ti relihion gapu ta irisrisgoda ti nasayaat a masanguanan dagiti tattao a mamati iti ulbod nga ibagbagada. No awaten ti maysa a tao ti ulbod a sursuro ket aramidenna ti banag a kondenaren ti Dios, mapukawna ti namnamana nga agbiag nga agnanayon. (Os. 4:9) Ammo ni Jesus a kasta ti panangallilaw dagiti lider ti relihion idi tiempona. Sangonsango nga imbagana: “Asikayo pay, eskriba ken Fariseo, a managinsisingpet! agsipud ta ballasiwenyo ti baybay ken ti namaga a daga tapno aramidenyo ti maysa a proselita, ket inton agbalinen a kasta pagbalinenyo nga agpaay iti Gehenna [agnanayon a pannakadadael] a mamindua nga ad-adda ngem iti bagbagiyo.” (Mat. 23:15) Nadagsen a sasao ti inusar ni Jesus a nangkondenar kadagidiay a lider ti ulbod a relihion. Talaga a ‘naggapuda iti amada a Diablo, a mammapatay.’​—Juan 8:44.

⁷ Nakaad-adu ti lider ti relihion ditoy lubong ita, maawaganda man iti pastor, padi, rabbi, swami, wenno dadduma pay a titulo. Kas kadagiti kapadada idi umuna a siglo, ‘laplapdanda ti kinapudno’ manipud iti Sao ti Dios ken ‘insukatda ti kinapudno ti Dios maipaay iti ulbod.’ (Roma 1:18, 25) Isursuroda dagiti ulbod a sursuro a kas iti “no  naisalakanen, kanayonen a naisalakan,” immortal a kararua ti tao, reinkarnasion, ken minamaag a kapanunotan nga ipalubos kano ti Dios ti homoseksual a panagbiag ken panagasawa ti dua nga agpada ti seksoda.

8. Ania a kinaulbod ti namnamaentayo nga ibaga dagiti politiko iti mabiiten, ngem ania koma ti reaksiontayo iti dayta?

⁸ Agulbod dagiti politiko tapno iyaw-awanda dagiti tattao. Maysa kadagiti kadakkelan pay laeng a kinaulbod a mangngeganto ket inton ipukkaw dagiti tattao a nagun-oddan ti “talna ken talged!” Ngem “giddato a dumteng[to] kadakuada ti kellaat a pannakadadael.” Sapay koma ta saantayo a maallilaw iti panangikagumaanda a mamagparang a natalged daytoy a lubong! Kinapudnona, “pagaammo[tayo] unay a ti aldaw ni Jehova umay nga apagpag-isu a kas iti mannanakaw iti rabii.”​—1 Tes. 5:1-4.

9, 10. (a) Apay nga agulbod dagiti tattao, ken ania ti resultana? (b) Ania ti laglagipentayo maipapan ken Jehova?

⁹ No agbalin a popular ti baro nga imbension wenno napasayaat a produkto, paaduenda ti produksionna inton agangay. Kasta ti napasamak iti kinaulbod. Normalen ita ti panagiwaras iti kinaulbod, ket saan laeng a dagiti impluensiado a tattao ti mangal-allilaw iti sabsabali. Kas kuna ti artikulo a “No Apay nga Agulbodtayo” nga insurat ni Y. Bhattacharjee, “nayugalin ti tao ti agulbod.” Masansan nga agulbod dagiti tattao tapno protektaranda ti bagida wenno maipangatoda. Agulbodda tapno ilemmengda dagiti kamali ken madi nga inaramidda wenno tapno makaganansiada ken magunggonaanda. Kas kuna ti artikulo, adda dagiti tattao a “nalaka nga agulbod kadagiti estranghero, katrabahuan, gagayyem, ken patpatgenda iti biag, dakkel man wenno bassit.”

¹⁰ Ania ti resulta dagitoy a panagulbod? Mapukaw ti panagtalek ken madadael ti relasion. Kas pagarigan, panunotem ti saem a marikna ti asawa a lalaki no makikamalala ni baketna ken agulbod tapno mailemmengna ti aramidna. Wenno malmaltratuen ti abusado a lalaki ni baketna ken dagiti annakna iti pagtaenganda ngem pagparparangenna iti publiko a nasayaat nga ama. Ngem laglagipentayo a ti kasta a manangallilaw a tattao awan ti mailimedda ken Jehova, ta “amin a bambanag lamolamoda ken sipapanayagda a naiparang” iti sanguananna.​—Heb. 4:13.

11. Ania ti masursurotayo iti dakes nga inaramid da Ananias ken Safira? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹¹ Kas pagarigan, ibaga ti Biblia a ‘pinatured ni Satanas’ nga agulbod iti Dios ti maysa a pagassawaan a Kristiano idi umuna a siglo. Implano da Ananias ken Safira iti pusoda nga allilawenda dagiti apostol. Inlakoda ti dadduma a sanikuada ngem saanda nga inted kadagiti apostol ti amin a naglakuanda. Kayatda a pagparangen iti kongregasion a nakaim-imbagda, a kasla ket ’tay nakaparparaburda gapu iti donasionda. Ngem nakita ni Jehova ti inaramidda, isu a dinusana ida.​—Ara. 5:1-10.

12. Pakaipanan dagiti mangigaggagara ken di agbabbabawi a managulbod, ken apay?

¹² Ania ti panagrikna ni Jehova iti panagulbod? Maipanto iti “danaw nga apuy” ni Satanas ken ti amin a mangigaggagara ken di agbabbabawi a managulbod a kas kenkuana. (Apoc. 20:10; 21:8; Sal. 5:6) Apay? Gapu ta ibilang ni Jehova dagiti kasta a managulbod a kapada “dagidiay mangar-aramid iti bambanag a karimon ti Dios.”​—Apoc. 22:15, ftn., nwt-E.

13. Ania ti ibaga ti Biblia maipapan ken Jehova, ken ania ti pakatignayantayo nga aramiden gapu iti dayta a pannakaammo?

¹³ Ammotayo a ni Jehova ket “saan a maysa a tao tapno agulbod.” Kinapudnona, ‘di mabalin nga agulbod ti Dios.’ (Num. 23:19; Tito 1:2) ‘Guraen ni Jehova ti ulbod a dila.’  (Prov. 6:16, 17) Tapno anamongannatayo, masapul nga agbiagtayo maitunos iti pagalagadanna iti panagbalin a napudno. Dayta ti rason a ‘ditay pagulbodan ti maysa ken maysa.’​—Col. 3:9.

14. (a) Kasanotayo a maipakita a naidumatayo kadagiti miembro dagiti ulbod a relihion? (b) Ilawlawagmo ti prinsipio iti Lucas 6:45.

¹⁴ Ania ti maysa a pamay-an a maiduma dagiti pudno a Kristiano ti bagida kadagiti miembro dagiti ulbod a relihion? ‘Agsaotayo a sipupudno.’ (Basaen ti Zacarias 8:16, 17.) Inlawlawag ni Pablo: “Irekomendami ti bagbagimi kas ministro ti Dios, . . . babaen ti napudno a sasao.” (2 Cor. 6:4, 7) Imbaga ni Jesus maipapan iti tao: ‘Ti naruay iti pusona sawen ti ngiwatna.’ (Luc. 6:45) Isu a no pudno ti linaon ti puso ti naimbag a tao, napudno met a sasao ti rummuar iti ngiwatna. Ibagana ti pudno maipapan man iti dakkel wenno bassit a banag​—kadagiti estranghero, katrabahuan, gagayyem, ken patpatgenna iti biag. Pagsasaritaantayo ti dadduma a pagarigan a maipakitatayo nga ikagkagumaantayo ti agbalin a napudno iti amin a banag.

15. (a) Apay a saan a nainsiriban ti doble a panagbiag? (b) Kasano a malabanan dagiti agtutubo ti dakes nga impluensia dagiti kaedadda? (Kitaen ti footnote.)

¹⁵ Kasanon no agtutuboka ket kayatmo nga akseptarendaka dagiti kaedadmo? Siguraduem a dimo tuladen ti doble a panagbiag ti dadduma. Kasla naemmada no kaduada ti pamiliada ken ti kongregasion ngem sabalin ti kababalinda no kaduada dagiti agtutubo iti lubong ken iti social media. Baka agsaoda iti dakes, di naemma ti panagbadbadoda, agdengngegda iti naalas a musika, sobra ti panaginumda, agdrogada, ilimlimedda ti maki-date, wenno nakarkaro pay. Pagul-ulbodanda dagiti nagannakda, kapammatianda, ken ti Dios. (Sal. 26:4, 5) Ammo ni Jehova no ‘daydayawentayo isuna iti bibig [laeng], ngem adayo kenkuana ti pusotayo.’ (Mar. 7:6) Nasaysayaat ngarud no aramidentayo ti kuna ti proverbio: “Ti pusom saan koma nga umapal kadagiti managbasol, no di ket agbutengka ken Jehova iti intero nga agmalem.”​—Prov. 23:17. *

16. Kasano kapateg ti panagbalin a napudno no agaplayka iti special full-time service?

¹⁶ Mabalin a kayatmo ti ag-regular pioneer wenno agserbi iti maysa nga special full-time service, kas iti Bethel. Bayat ti panagaplaymo, nagpateg a pudno ken kompleto ti sungbatmo iti amin a saludsod  maipapan iti salun-atmo, paglinglingayam, ken moral a takdermo. (Heb. 13:18) Kasanon no adda narugit wenno kuestionable a banag a naaramidam a saan a naasikaso dagiti panglakayen? Agpatulongka kadakuada tapno makapagserbika nga addaan iti nadalus a konsiensia.​—Roma 9:1; Gal. 6:1.

17. Ania ti masapul nga aramidentayo no agsaludsod dagiti manangidadanes maipapan kadagiti kakabsattayo?

¹⁷ No kas pagarigan paritan dagiti autoridad ti trabaho ti Pagarian iti pagilianyo, ania ti masapul nga aramidem no maayabanka a mapagsaludsodan maipapan kadagiti kakabsat? Ibagam kadi ti amin nga ammom? Ania ti inaramid ni Jesus idi pinagsaludsodan ti Romano a gobernador? Maitunos iti Nainkasuratan a prinsipio nga adda “tiempo ti panagulimek ken tiempo ti panagsao,” awan a pulos ti insungbat ni Jesus no dadduma! (Ecl. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) Iti kasta a situasion, nasaysayaat ti agbalin a naannad, tapno saantayo a maisagmak dagiti kakabsat.​—Prov. 10:19; 11:12.

18. Ania ti responsabilidadtayo no agsaludsod dagiti panglakayen maipapan kadagiti kakabsattayo?

¹⁸ Kasanon no adda nadagsen a basol a naaramidan ti maysa a kabsat iti kongregasion ket ammom ti napasamak? Gapu ta responsabilidad dagiti panglakayen ti moral a kinadalus ti kongregasion, mabalin a saludsodenda ti ammom iti dayta a banag. Ania ti aramidem, nangnangruna no nasinged a gayyemmo wenno kabagiam ti nakabasol? “Daydiay agyesngaw iti kinamatalek ibagananto no ania ti nalinteg.” (Prov. 12:17; 21:28) Responsabilidadmo ngarud nga ibaga kadagiti panglakayen ti amin a detalye ti napasamak ken saanmo a balbaliwan dayta. Adda kalinteganda a mangammo iti umiso tapno makitada ti kasayaatan a panangtulong iti nakabasol ket maisublina ti relasionna ken Jehova.​—Sant. 5:14, 15.

19. Ania ti adalentayo iti sumaruno nga artikulo?

¹⁹ Inkararag ni salmista David ken ni Jehova: “Nagragsakam ti mismo a kinapudno kadagiti makin-uneg a paset.” (Sal. 51:6) Ammo ni David a ti panagbalin a napudno ket manipud iti makin-uneg a paset, wenno iti pusotayo. Iti tunggal aspeto ti biag, dagiti pudno a Kristiano ‘agsaoda a sipupudno iti maysa ken maysa.’ Ti sabali pay a pamay-an a maipakitatayo a naidumatayo kas ministro ti Dios ket ti panangisurotayo iti kinapudno iti sabsabali iti ministerio. Ilawlawag ti sumaruno nga artikulo no kasano nga aramiden dayta.