Kasano a Maaddaan iti Pudpudno a Kaipapanan ti Biag?

IDI napagsaludsodan ni Jesse, agtawen iti 17 nga estudiante iti haiskul, maipapan iti kaipapanan ti biag, kastoy ti sungbatna: “Agragsakka agingga a kabaelam bayat a sibibiagka.” Sabali met ti panangmatmat ni Suzie. “Patiek a datayo ti mangaramid iti kaipapanan ti biagtayo,” kinunana.

Pinampanunotyo kadi no ania ti kaipapanan ti biag? Adda kadi maymaysa a sangalubongan a panggep para iti sangatauan? Wenno husto ni Suzie​—a datayo ti mangaramid iti kaipapanan ti biagtayo? Kasanoman kadakkel ti dimmur-asan ti teknolohia, adda banag iti unegtayo nga agsapsapul iti kaipapanan ti biag. Adda panawen iti biagtayo a mapanunot ti kaaduan kadatayo, ‘Apay nga addatayo ditoy?’

Ikagkagumaan ti siensia a sungbatan dayta a saludsod. Ania ti resultana? “Iti proseso ti ebolusion, saan a nairaman ti panggep ti biag,” kinuna ni David P. Barash, maysa a propesor iti sikolohia ken zoology. Para kadagiti biologo a mamati iti ebolusion, maymaysa laeng ti panggep ti amin a sibibiag a banag: agbiag ken agpaadu. Gapuna, kuna ni Propesor Barash: “Iti nakadakdakkel nga uniberso nga awanan iti panggep ken di mangipatpateg kadagiti tattao, datayo ti makaited iti kaipapanan ti biagtayo babaen kadagiti bukodtayo a desision.”

Ti Mangyeg iti Kaipapanan ken Panggep

Kasta kadi ngarud ti kaipapanan ti biag​—nga aramiden ti tunggal maysa ti kayatna? Imbes a baybay-annatayo nga agalla-alla iti maysa nga uniberso nga awanan iti panggep wenno direksion, nabayagen nga impalgak ti Biblia nga adda rason ti kaaddatayo ditoy. Saan a naiparparna laeng ti kaaddatayo. Sigun iti Biblia, adu a tawen a ti Namarsua insaganana ti daga para iti tao. Awan ti naiparparna laeng. Siniguradona nga amin ket “nasayaat unay.” (Genesis 1:31; Isaias 45:18) Apay? Gapu ta adda panggep ti Dios para iti tao.

Ngem makapainteres ta saan nga inkeddeng ti Dios ti masakbayan ti tunggal indibidual, babaen man ti panangiturongna wenno babaen ti biolohikal a proseso. Dina imprograma ti pagbanagan ti tao. Nupay adda epekto ti genetiko a pakabuklantayo, datayo ti kangrunaan a makakontrol iti tigtignaytayo. Nawayatayo amin a mangpili no ania ti kayattayo a pagbalinan.

Nupay adda kadatayo no ania ti kayattayo nga aramiden iti biagtayo, maysa a kamali no ditay ikabilangan ti Namarsua kadagiti desisiontayo. Kinapudnona, adu ti nakabigbig a ti pudno a kaipapanan ken panggep ti biag ket nainaig iti relasionda iti Dios. Ti napateg a pakainaigan ti Dios iti panggep ti biagtayo ket naitampok iti personal a nagan ti Dios a Jehova, a ti literal a kaipapananna, “Pagbalinenna.” (Exodo 6:3; Salmo 83:18) Tungpalenna ti aniaman a karina ken kanayon nga ibanagna ti inkeddengna nga aramiden. (Exodo 3:14; Isaias 55:10, 11) Panunotenyo dayta. Ti nagan a Jehova ket maysa a pammatalged kadatayo amin nga isu ti kangrunaan ken  agnanayon a Gubuayan ti napnuan kaipapanan a panggep.

Uray ti panangbigbig laeng iti kaadda ti Namarsua ket adda dakkel nga epektona iti panangmatmat ti tao iti biag. Kuna ni Linet, agtawen iti 19: “No makitkitak dagiti amin a nakapimpintas a parsua ni Jehova ken no apay a naparsuada, mariknak nga adda met panggep ti pannakaparsuak.” Innayon ni Amber: “No dakamaten dagiti tattao daydiay ‘maysa a dida ammo,’ malagipko a kanayon daydiay maysa nga am-ammok. Umdasen a pammaneknek nga adda ni Jehova uray babaen laeng kadagiti pinarsuana.” (Roma 1:20) Siempre, sabali a banag ti basta panangbigbig nga adda ti Namarsua, sabali met a banag ti panangsukay iti napnuan kaipapanan a relasion kenkuana.

Pannakigayyem iti Dios

Makatulong manen ti Biblia iti daytoy a banag. Dagiti panglukat a kapitulo ti Biblia nalawag a paneknekanda a naayat nga Ama ni Jehova a Dios. Kas pagarigan, saanna a pinarsua da Adan ken Eva a dina man la inyam-ammo ti kinasiasinona. Imbes ketdi, regular a nakikomunikar kadakuada. Dina binaybay-an a makakaammoda lattan iti biagda idiay Eden bayat a tinamingna ti sabali pay a bambanag. Impaayanna ida iti espesipiko nga instruksion no kasanoda a makapagbiag iti kasayaatan a pamay-an. Inikkanna ida iti makapnek a trabaho, ken intultuloyna ida a sinursuruan. (Genesis 1:26-30; 2:7-9) Saan kadi a kasta ti namnamaenyo iti maysa a makabael, naayat a nagannak? Ita, panunotenyo ti kaipapanan dayta. “Ti pannakaammo a pinarsua ni Jehova ti daga ken dinisenionatayo iti wagas a matagiragsaktayo dagiti parsuana,” kuna ni Denielle, “ket pammaneknek a kayatna a naragsaktayo.”

Nangnangruna ngem iti dayta, kas iti naayat nga ama, kayat ni Jehova a ti amin nga annakna maaddaanda iti personal a relasion kenkuana. Mainaig iti dayta, ipanamnama kadatayo ti Aramid 17:27: “[Ti Dios] saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.” Apay a napateg dayta? Kuna ni Amber: “Ti pannakaam-ammok ken ni Jehova inikkannak iti kompiansa a diak pulos agmaymaysa. Aniaman ti mapasamak, adda a kanayon ti maysa a pagkamangak.” Maysa pay, bayat a maam-ammoyo ni Jehova, makitayo nga isu ket naasi, nalinteg, ken naimbag. Makapagtalekkayo kenkuana. “Idi nagbalin a nasinged a gayyemko ni Jehova,” kuna ni Jeff, “ammok nga awanen ti nasaysayaat pay a makaipaay kaniak iti tulong.”

Nakalkaldaang ta adu ti naibaga a negatibo a banag maibusor iti Dios. Isu ti napabasol kadagiti adu a sagsagabaen ti tattao ken kadagiti parikut a pinataud ti relihion. Isu pay ti napabasol iti dadduma a nakaro a kinaulpit a napasamak iti pakasaritaan ti sangatauan. Ngem kuna ti Deuteronomio 32:4, 5: “Amin a daldalanna kinahustisia. . . . Nagtignayda iti makadadael iti biangda a mismo; saanna ida nga annak, adda kadakuada a mismo ti pilaw.” Datayo ngarud a mismo ti rumbeng a mangsukimat kadagiti bambanag.​—Deuteronomio 30:19, 20.

Natungpal ti Panggep ti Dios

Ngem aniaman ti desisiontayo, awan ti makalapped iti Dios manipud iti naan-anay a panangitungpalna iti panggepna ditoy daga ken iti sangatauan. Laglagipentayo nga isu ti Namarsua. Ania dayta a panggepna? Dinakamat dayta ni Jesu-Kristo iti Sermonna iti Bantay idi kinunana: “Naragsak dagiti naalumamay ti kababalinda, yantangay tawidendanto ti daga.” Kalpasanna, iti apostolna a ni Juan, impasimudaagna a determinado ti Dios a ‘mangdadael kadagidiay mangdaddadael iti daga.’ (Mateo 5:5; Apocalipsis 11:18) Gapu ta ni Jesus ket kadua ti Dios idi panamarsua, ammona a sipud idi punganay, panggep ti Dios nga agnanayon nga agnaed ti maysa a perpekto a pamilia iti maysa a paraiso a daga. (Genesis 1:26, 27; Juan 1:1-3) Saan a nagbalbaliw ti Dios. (Malakias 3:6) “Sigurado a kas iti imbalabalak,” inkari kadatayo ti Dios, “kasta ti mapasamakto; ken kas iti impatigmaanko, dayta ti pumudnonto.”​—Isaias 14:24.

Iti kaaldawantayo, impasdeken ni Jehova ti pundasion ti maysa a nagkaykaysa a kagimongan a naibatay iti panagayat iti Dios ken iti kaarruba,  saan nga iti kinaagum ken managimbubukod nga interes a nasaknap iti lubong ita. (Juan 13:35; Efeso 4:15, 16; Filipos 2:1-4) Maysa dayta a timpuyog dagiti boluntario a tattao a narang-ay ken naregta ken addaan iti annongen​—ti panangikasaba iti naimbag a damag maipapan ti um-umayen a Pagarian ti Dios sakbay a manungpal daytoy sistema ti bambanag. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Iti nasurok a 230 a pagilian, nasurok nga innem a milion a Kristiano ti agdaydayaw kas agiinnayat, nagkaykaysa a sangalubongan nga agkakabsat.

Ikkam iti Kaipapanan ti Biagmo

No kayatmo a maaddaan iti direksion ti biagmo, ammuem koma nga aw-awisennaka ni Jehova a Dios a makitimpuyog iti ilina​—ti ‘nalinteg a nasionna’​—ita. (Isaias 26:2) Ngem mabalin a pampanunotem, ‘Komusta ti biag iti dayta a timpuyog dagiti Kristiano? Kayatko kadi a talaga ti makitimpuyog iti dayta?’ Imdengam ti komento ti dadduma nga agtutubo:

Quentin: “Ti kongregasion ti proteksionko manipud iti lubong. Gapu ta bigbigek a paset ti biagko ni Jehova, ad-adda a patiek ti kaaddana ken kayatna a naragsakak.”

Jeff: “Ti kongregasion ti kasayaatan a gubuayan ti pammaregta. Adda sadiay dagiti kakabsatko, a mangitukon iti saranay ken pammadayaw. Kapamiliak a talaga ida.”

Linet: “Awan pakayaspinganna ti rag-o a mariknam no makitam ti maysa nga awatenna ti kinapudno ken ikeddengna ti agserbi ken ni Jehova. Mangyeg dayta iti dakkel a pannakapnek iti biagko.”

Cody: “Awan serserbi ti biagko no awan ni Jehova. Maiwawa dayta a kas iti adu a tattao nga agsapsapul iti kinaragsak ngem dida masarakan. Imbes ketdi, inikkannak ni Jehova iti naisangsangayan a pribilehio a maaddaan iti relasion kenkuana, ket dayta ti nangted iti kaipapanan iti biagko.”

Apay a saan a dakayo a mismo ti agsukimat? Matakuatanyo a babaen ti iyaadaniyo iti Namarsua kadatayo, ni Jehova a Dios, maaddaan met iti kaipapanan ti biagyo.

[Dagiti Ladawan iti panid 31]

Maaddaan iti kaipapanan ti biagtayo no adda nasinged a relasiontayo iti Dios

[Picture Credit Line iti panid 29]

Retrato a kukua ti NASA