Idaydayawyo ti Dios “Babaen ti Maymaysa a Ngiwat”

‘Idaydayawyo ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo babaen ti maymaysa a ngiwat.’​—ROMA 15:6.

1. Ania a leksion ti insuro ni Pablo kadagiti kapammatian maipapan iti panangtaming kadagiti nagduduma a panangmatmat?

SAAN nga agpapada ti kayat wenno pagduyosan dagiti Kristiano. Kaskasdi, masapul nga agkaykaysa dagiti Kristiano iti pannagnada iti dalan ti biag. Posible kadi dayta? Wen, no la ket ta ditay pagbalinen a dakkel nga isyu dagiti bassit a pagdudumaan. Maysa dayta a leksion nga insuro ni apostol Pablo kadagiti kapammatian idi umuna a siglo. Kasanona nga inlawlawag daytoy a napateg a punto? Ken kasano a mayaplikartayo ti naipaltiing a balakadna?

Ti Pateg ti Nakristianuan a Panagkaykaysa

2. Kasano nga impaganetget ni Pablo ti pateg ti panagkaykaysa?

² Ammo ni Pablo a napateg ti Nakristianuan a panagkaykaysa, ken nangipaay iti nasayaat a balakad a tumulong kadagiti Kristiano nga agiinnanus buyogen ti ayat. (Efeso 4:1-3; Colosas 3:12-14) Ngem kalpasan a nangipasdek iti adu a kongregasion ken simmarungkar kadagiti sabsabali iti nasurok a 20 a tawen, ammona a maysa a karit ti panangtaginayon iti panagkaykaysa. (1 Corinto 1:11-13; Galacia 2:11-14) Gapuna, indagadagna kadagiti kapammatian nga agnanaed idiay Roma: “Ti Dios a mangipaay iti panagibtur ken liwliwa ipalubosna koma . . . tapno buyogen ti panagkaykaysa maidaydayawyo ti Dios ken Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo babaen ti maymaysa a ngiwat.” (Roma 15:5, 6) Iti kaaldawantayo, masapul met nga idaydayawtayo ni Jehova a Dios “babaen ti maymaysa a ngiwat” kas nagkaykaysa a grupo dagiti adipenna. Komustatayo iti daytoy a banag?

3, 4. (a) Ania ti nadumaduma a nalikudan dagiti Kristiano idiay Roma? (b) Kasano a makapagserbi idi dagiti Kristiano idiay Roma “babaen ti maymaysa a ngiwat”?

³ Adu a Kristiano idiay Roma ti personal a gagayyem ni Pablo. (Roma 16:3-16) Nupay naiduma ti nalikudanda, minatmatan ni Pablo ti amin a kakabsatna kas “dungdungnguen ti Dios.” Insuratna: “Agyamanak iti Diosko baeten ken Jesu-Kristo maipapan kadakayo amin, agsipud ta ti pammatiyo mapagsasaritaan iti intero a lubong.” Nalawag a mapagwadan dagiti Romano iti adu a wagas. (Roma 1:7, 8; 15:14) Ngem pudno met nga adda dagiti kameng ti kongregasion a nagduduma ti panangmatmatda iti sumagmamano a banag. Yantangay nagduduma ti nalikudan ken kultura dagiti Kristiano ita, ti panangadal iti naipaltiing a balakad ni Pablo maipapan iti panangtaming kadagiti nagdudumaan ket makatulong kadakuada nga agsao “babaen ti maymaysa a ngiwat.”

⁴ Adda idi dagiti Judio ken Gentil a manamati idiay Roma. (Roma 4:1; 11:13) Dadduma a Judio a Kristiano ti agparang a mangan-annurot pay laeng iti sumagmamano a kostumbre a sagudayen ti Mosaiko a Linteg, nupay ammodan a dagita a kaugalian ket saan a napateg iti pannakaisalakan. Iti sabali a bangir, adda dagiti Judio a Kristiano a nangbigbig a ti daton ni Kristo winayawayaanna ida kadagiti iparit ti Linteg nga an-annurotenda sakbay a nagbalinda a Kristiano. Kas resultana, binalbaliwanda ti dadduma kadagiti ugali ken nakairuamanda. (Galacia 4:8-11) Ngem kas impakita ni Pablo, isuda amin ket “dungdungnguen ti Dios.” Maidaydayawda amin ti Dios “babaen ti maymaysa a ngiwat” no taginayonenda  ti umiso a panangmatmat iti tunggal maysa. Mabalin a nadumaduma met ti panangmatmattayo ita kadagiti sumagmamano a bambanag, isu a nasken nga usigentayo a naimbag no kasano nga inlawlawag ni Pablo dayta a napateg a prinsipio.​—Roma 15:4.

“Abrasaenyo ti Maysa ken Maysa”

5, 6. Apay a nagduduma ti panangmatmat dagidiay adda iti kongregasion ti Roma?

⁵ Iti suratna kadagiti taga Roma, dinakamat ni Pablo ti maysa a kasasaad a namatmatan iti nadumaduma a pamay-an. Insuratna: “Ti maysa a tao addaan pammati a kanenna ti isuamin, ngem ti tao a nakapuy mangan iti natnateng.” Apay a kasta? Bueno, iti sidong ti Mosaiko a Linteg, maiparit a pagtaraon ti karne ti baboy. (Roma 14:2; Levitico 11:7) Ngem saanen a maannurot dayta a Linteg kalpasan a natay ni Jesus. (Efeso 2:15) Sa tallo ket kagudua a tawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus, maysa nga anghel ti nagkuna ken ni apostol Pedro nga iti panangmatmat ti Dios, awan koma ti taraon a maibilang a natulawan. (Aramid 11:7-12) Gapu iti dayta, nalabit a narikna ti dadduma a Judio a Kristiano a mabalindan a pagtaraon ti karne ti baboy​—wenno aniaman a taraon nga imparit ti Linteg.

⁶ Ngem dagiti dadduma a Judio a Kristiano saanda a mairusok a kanen dagiti sigud a maibilang a narugit a taraon. Mabalin a maitibkolda pay no makitada dagiti kapammatianda a Judio a mangmangan kadagiti kasta a taraon. Iti sabali a bangir, nalabit gapu ta awan ti taraon a maiparit iti dati a relihionda, mabalin a masdaaw ti dadduma a Gentil a Kristiano no apay a ti dadduma pagbalinenda nga isyu ti taraon. Siempre, saan a dakes no adda taraon a saan a kayat a kanen ti maysa, la ketdi ta dina ipapilit a napateg iti pannakaisalakan ti saan a pannangan kadagita. Kaskasdi, nalaka a tumaud ti kontrobersia iti kongregasion gapu iti panagduduma ti panangmatmat. Masapul nga agannad idi dagiti Kristiano idiay Roma tapno saan a dagita a panagduduma ti manglapped kadakuada a mangidaydayaw iti Dios “babaen ti maymaysa a ngiwat.”

7. Ania ti nagduduma a panangmatmat no maipapan iti panangngilin iti maysa a naisangsangayan nga aldaw iti kada lawas?

⁷ Nangted ni Pablo iti sabali pay a pagarigan: “Ti maysa a tao ipatona ti maysa nga aldaw a kas nangnangruna ngem iti sabali; ti sabali a tao  ipatona ti maysa nga aldaw a kas iti amin a dadduma pay.” (Roma 14:5a) Iti sidong ti Mosaiko a Linteg, awan koma ti agtrabaho iti aldaw ti Sabbath. Iti dayta nga aldaw, nainget a maiparit uray ti panagdaliasat. (Exodo 20:8-10; Mateo 24:20; Aramid 1:12) Ngem idi nagpatingga ti Linteg, saanen a maiparit dagita. Kaskasdi, dadduma a Judio a Kristiano ti alusiisen nga agtrabaho wenno agdaliasat iti adayo a lugar iti aldaw a sigud nga imbilangda a sagrado. Uray idi nagbalinda a Kristiano, mabalin nga inrantada ti maikapito nga aldaw nga agpaay laeng kadagiti naespirituan a panggep, nupay ti Sabbath ket saanen nga ipapaannurot ti Dios. Maysa kadi a biddut dayta? Saan, no la ket ta dida ipetteng nga ipapaalagad pay laeng ti Dios ti panangannurot iti Sabbath. Gapuna, maigapu iti konsiensia dagiti Kristiano a kakabsatna, insurat ni Pablo: “Tunggal maysa a tao naan-anay koma a makombinsir iti bukodna a panunot.”​—Roma 14:5b.

8. Nupay nasayaat nga ikabilanganda ti konsiensia dagiti dadduma, ania ti di rumbeng nga aramiden dagiti Kristiano idiay Roma?

⁸ Ngem nupay sibabara a pinaregtana dagiti kakabsatna nga anusanda dagidiay nakapuy no kadagiti bambanag mainaig iti konsiensia, siiinget a kinondenar ni Pablo dagidiay nangpilit kadagiti kapammatianda a mangannurot iti Mosaiko a Linteg tapno maisalakanda. Kas pagarigan, idi agarup 61 K.P., insurat ni Pablo ti libro a Hebreo, maysa a napuersa a surat kadagiti Judio a Kristiano a silalawag a nangibalabala nga awan serserbinan ti panangannurot iti Mosaiko a Linteg gapu ta addaan dagiti Kristiano iti natan-ok a namnama a maibatay iti pangsubbot a daton ni Jesus.​—Galacia 5:1-12; Tito 1:10, 11; Hebreo 10:1-17.

9, 10. Ania koma ti liklikan nga aramiden dagiti Kristiano? Ilawlawagyo.

⁹ Kas nakitatayon, inlawlawag ni Pablo a saan a masapul nga agpeggad ti panagkaykaysa gapu iti panagduduma ti panangmatmat no la ket ta nalawag nga awan dagiti Nakristianuan a prinsipio a masalungasing. Gapuna, inimtuod ni Pablo kadagiti Kristiano a nakapuy ti konsiensiada: “Apay nga ukomem ni kabsatmo?” Sana inimtuod dagidiay napigpigsa ti konsiensiada (nalabit dagidiay ipalubos ti konsiensiada a mangan kadagiti taraon nga iparit ti Linteg wenno agtrabaho iti aldaw ti Sabbath): “Apay nga umsiem met ni kabsatmo?” (Roma 14:10) Sigun ken ni Pablo, dagiti Kristiano a nakapkapuy ti konsiensiada dida koma kondenaren dagiti kakabsatda a nalawlawa ti panangmatmatda. Kadagiti met Kristiano a napigpigsa ti konsiensiada, dida koma umsien dagidiay nakapuy ti konsiensiada iti sumagmamano a banag. Nasken a raemen ti amin ti umiso a motibo dagiti dadduma ket dida “panunoten nga ad-adda ti [bagida] ngem iti rebbengna a panangpanunot.”​—Roma 12:3, 18.

¹⁰ Kastoy ti panangilawlawag ni Pablo maipapan iti natimbeng a panangmatmat: “Daydiay mangan saanna koma nga umsien daydiay saan a mangan, ket daydiay saan a mangan saanna  koma nga ukomen daydiay mangan, ta ti Dios inabrasana dayta a tao.” Innayonna: ‘Ti Kristo inabrasanatayo met, a maipaay iti dayag ti Dios.’ Yantangay dagiti napigsa ken nakapuy ket agpada a makaay-ayoda iti Dios ken ni Kristo, mannakaawattayo met koma ket ‘abrasaentayo ti maysa ken maysa.’ (Roma 14:3; 15:7) Siasino koma ti di umanamong iti dayta?

Ti Nainkabsatan nga Ayat Mangyeg iti Panagkaykaysa Ita

11. Ania ti maysa a naisangsangayan a kasasaad idi kaaldawan ni Pablo?

¹¹ Iti suratna kadagiti taga Roma, tuktukoyen ni Pablo ti maysa a naisangsangayan a kasasaad. Nabiit pay nga inikkat ni Jehova ti maysa a tulag ket impasdekna ti maysa a baro a tulag. Marigatan ti dadduma a mangawat iti baro a tulag. Awan ita ti kasta a naidumduma a situasion, ngem mabalin a tumaud dagiti umasping nga isyu.

12, 13. Ania ti sumagmamano a kasasaad a mabalin nga ikabilangan dagiti Kristiano ti konsiensia dagiti kakabsatda?

¹² Kas pagarigan, maysa a Kristiano a babai ti nalabit dati a kameng ti maysa a relihion a mangipagpaganetget iti nakasimsimple a panagkawkawes ken panaglanglanga. Idi inawatna ti kinapudno, mabalin a marigatan a mangakseptar iti ideya a saan a maiparit ti natakneng, namaris a kawes kadagiti maitutop nga okasion wenno ti kalkalainganna a panagusar iti kolorete. Gapu ta awan ti prinsipio ti Biblia a nairaman, awan ti asinoman a maiparbeng a mangpilit iti dayta a Kristiano a babai a manglabsing iti konsiensiana. Ngem masapul met a bigbigenna a dina rumbeng a babalawen dagiti Kristiano a babbai nga ipalubos ti konsiensiada nga agusar kadagita a bambanag.

¹³ Usigentayo ti maysa pay a pagarigan. Maysa a Kristiano a lalaki ti nalabit dimmakkel iti maysa a lugar a maiparit ti uminom iti arak. Kalpasan a naammuanna ti kinapudno, naadalna ti panangmatmat ti Biblia a ti arak ket sagut ti Dios ken mabalin ti uminom iti kalkalainganna. (Salmo 104:15) Raemenna dayta a panangmatmat. Kaskasdi, gapu iti nalikudanna, pulos a dina kayat ti uminom iti arak. Ngem dina met babalawen dagidiay uminum iti kalkalainganna. No kasta, iyap-aplikarna ti sasao ni Pablo: “Surotentayo koma ti bambanag a mamataud iti talna ken ti bambanag a makapabileg iti maysa ken maysa.”​—Roma 14:19.

14. Kadagiti ania a kasasaad a mayaplikar dagiti Kristiano ti kababagas ti balakad ni Pablo kadagiti taga Roma?

¹⁴ Adda dadduma a situasion a masapul a mayaplikar ti kababagas ti balakad ni Pablo kadagiti taga Roma. Ti kongregasion Kristiano ket buklen ti adu nga indibidual nga addaan iti nagduduma a pagduyosan. Gapuna, mabalin nga agduduma dagiti kayatda​—kas koma iti panagkawkawes ken panaglanglanga. Siempre, nailanad iti Biblia dagiti nalawag a prinsipio nga annuroten ti amin a napasnek a Kristiano. Awan kadatayo ti agkawes wenno maaddaan iti estilo ti buok a karkarna wenno saan a nanakman wenno manginaig kadatayo kadagiti bambanag iti lubong. (1 Juan 2:15-17) Silalagip dagiti Kristiano nga iti amin a gundaway, uray no agal-aliwaksayda, ministroda a mangibagi iti Sapasap a Soberano. (Isaias 43:10; Juan 17:16; 1 Timoteo 2:9, 10) Ngem iti adu a benneg ti biag, adu dagiti nasayaat a pagpilian dagiti Kristiano. *

Liklikan ti Mangitibkol

15. Agpaay iti pagimbagan dagiti kakabsatna, kaano a ti maysa a Kristiano dina ipilit dagiti kalinteganna?

¹⁵ Adda maysa a maudi a napateg a prinsipio nga intampok ni Pablo iti balakadna kadagiti Kristiano idiay Roma. No dadduma, ti maysa a Kristiano a nasayaat ti pannakasanay ti konsiensiana ikeddengna a liklikan ti maysa a banag a saan met a dakes. Apay? Gapu ta ammona a makadangran kadagiti dadduma ti panangaramidna iti maysa a banag. Iti kasta a kasasaad, ania ti nasken nga aramidentayo? Kuna ni Pablo: “Naimbag ti saan a mangan iti lasag wenno uminum iti arak wenno mangaramid iti aniaman a banag a pakaitibkolan ni kabsatmo.” (Roma 14:14, 20, 21) No kasta, “datayo a napigsa . . . rebbeng nga anusantayo dagiti pagkapuyan dagidiay di napigsa, ket ditay ay-aywen ti bagbagitayo. Tunggal  maysa kadatayo ay-aywenna koma ti padana a tao iti naimbag a maipaay a pakapabilganna.” (Roma 15:1, 2) No ti aramidentayo ket mangburibor iti konsiensia ti pada a Kristiano, ti panagayat iti kabsat ti mangtignay kadatayo nga agbalin a nakonsiderar ket ditay aramiden dayta. Alaentayo a pagarigan ti panaginum iti arak. Ti maysa a Kristiano mabalinna ti uminom iti arak basta natimbeng. Ngem no adda maitibkol iti panaginumna, dina ipilit dayta a kalinteganna.

16. Kasanotay a maipakita ti konsiderasion kadagidiay adda iti teritoriatayo?

¹⁶ Mabalin met nga agaplikar dayta a prinsipio iti pannakilangentayo kadagiti tattao iti ruar ti kongregasion Kristiano. Kas pagarigan, mabalin nga agnanaedtayo iti lugar a ti nasaknap a relihion isursurona kadagiti pasurotna a matmatanda ti maysa nga aldaw ti lawas kas aldaw ti panaginana. Maigapu iti dayta, tapno ditay maitibkol dagiti kaarrubatayo ken mangpataud kadagiti tubeng a mangapektar iti panangasaba, agingga a mabalin liklikantayo ti agaramid iti aniaman a banag iti dayta nga aldaw a mangitibkol kadagiti kaarrubatayo. Iti sabali a kasasaad, maysa a nabaknang a Kristiano ti nalabit umakar tapno agserbi iti napanglaw a lugar a dakdakkel ti panagkasapulan. Kas panangipakita iti konsiderasion kadagiti baro a kaarrubana, mabalin nga ikeddengna ti agkawes wenno agbiag a simple nupay kabaelanna koma ti nasaysayaat pay ngem iti dayta.

17. Apay a nainkalintegan nga ikabilangantayo ti dadduma sakbay nga aramidentayo ti maysa a banag?

¹⁷ Nainkalintegan kadi a namnamaen a dagidiay “napigsa” ti nasken a makibagay? Bueno, panunotenyo daytoy nga ilustrasion: Bayat nga agmanmanehotayo iti kalsada, adda iti masungadtayo ti sumagmamano nga ubbing a sipepeggad a magmagna iti igid ti kalsada. Ituloytayo ngata a patarayen ti lugan iti maipalubos a kapartak yantangay kalintegantayo met dayta? Saan, agin-innayadtayo ketdi tapno ditay maatalan dagiti ubbing. No dadduma, makalikaguman ti kasta a sidadaan a panagin-inayad, wenno panagpabus-oy, no maipapan iti relasiontayo kadagiti kapammatiantayo wenno kadagiti sabsabali. Mabalin a naan-anay a kalintegantayo ti ar-aramidentayo. Awan ti prinsipio ti Biblia a salsalungasingentayo. Ngem no masair wenno madangrantayo dagidiay nakapkapuy ti konsiensiada, ti Nakristianuan nga ayat tignayennatayo nga agbalin a naannad kadagiti tignaytayo. (Roma 14:13, 15) Napatpateg nga amang ti panangtaginayon  iti panagkaykaysa ken panangitandudo kadagiti interes ti Pagarian ngem iti basta panangusar iti personal a kalintegantayo.

18, 19. (a) Kas panangipakita iti konsiderasion kadagiti dadduma, kasanotay a tuladen ti ulidan ni Jesus? (b) Ania ti nagkaykaysaantayo, ken ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

¹⁸ No kasta ti aramidentayo, sursurotentayo ti kasayaatan nga ulidan. Kuna ni Pablo: “Uray ti Kristo saanna nga inay-ayo ti bagina; no di ket kas adda a naisurat: ‘Immapay kaniak dagiti panangumsi dagidiay nangum-umsi kenka.’” Sidadaan ni Jesus a nangisakripisio iti biagna agpaay kadatayo. Sigurado a kayattayo nga isakripisio ti dadduma kadagiti kalintegantayo no dayta ti mamagbalin ‘kadagidiay di napigsa’ a makipagkaykaysa kadatayo a mangidaydayaw iti Dios. Talaga a ti panagbalin a nakonsiderar ken mannakaawat kadagiti Kristiano a nakapkapuy ti konsiensiada​—wenno ti situtulok a panangisakripisio kadagiti kalintegantayo​—ket panangtulad iti “isu met laeng a kababalin ti isip a naadda ken Kristo Jesus.”​—Roma 15:1-5.

¹⁹ Nupay nagduduma ti panangmatmattayo kadagiti bambanag nga awan ti nairaman a Nainkasuratan a prinsipio, naan-anay a nagkaykaysatayo kadagiti bambanag mainaig iti panagdayaw. (1 Corinto 1:10) Nabatad ti kasta a panagkaykaysa, kas no maipapan iti tignaytayo kadagidiay bumusbusor iti pudno a panagdayaw. Ti Sao ti Dios inawaganna dagita a bumusbusor kas ganggannaet ken pakdaarannatayo nga agannad ‘iti timek dagiti ganggannaet.’ (Juan 10:5) Kasanotay a malasin dagiti kasta a ganggannaet? Kasanotay koma ida a pakilangenan? Mausig dagita a saludsod iti sumaganad nga artikulo.

[Footnote]

Ania ti Sungbatyo?

• Apay a saan a pangta iti panagkaykaysatayo ti panagduduma ti panangmatmat mainaig kadagiti personal a banag?

• Kas Kristiano, apay nga ipakitatayo koma ti naayat a konsiderasion iti maysa ken maysa?

• Ania ti sumagmamano a pamay-an a mayaplikartayo ti balakad ni Pablo maipapan iti panagkaykaysa, ken ania ti mangtignay kadatayo a mangaramid iti dayta?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 9]

Napateg iti kongregasion ti imbalakad ni Pablo maipapan iti panagkaykaysa

[Ladawan iti panid 10]

Nagkaykaysa dagiti Kristiano iti laksid ti nagduduma a nalikudanda

[Ladawan iti panid 12]

Ania ti rumbeng nga aramiden daytoy a drayber?