“Agdidinnungngokayo”

“No maipapan iti ayat nga inkakabsatan, agdidinnungngokayo.”​—ROMA 12:10, Ti Biblia, Philippine Bible Society.

1, 2. No maipapan ken ni apostol Pablo ken iti maysa a misionero, ania ti relasionda kadagiti kakabsatda?

ITI las-ud ti 43 a tawen a panagmisionerona iti Adayo a Daya, saan a mailibak ti kinadungngo ni Don kadagidiay nagserbianna. Idi nagsakit sakbay a nauyos ti biagna, dadduma kadagiti dati nga inyadalanna iti Biblia ti nagbiahe iti rinibu a kilometro tapno makita ken maibagada kenkuana, “Kamsahamnida, kamsahamnida!”​—“Pagyamanan, pagyamanan!” iti Koreano a pagsasao. Natignay ngamin ti pusoda gapu iti kinadungngo ni Don.

² Saan laeng a ni Don ti addaan iti kasta a kapadasan. Idi umuna a siglo, impakita ni apostol Pablo ti kinadungngona kadagidiay nagserbianna. Nagsakripisio para kadakuada. Nupay natibker ti disposisionna, isut’ naalumamay ken naayat, ‘kas iti agtagtagibi nga ina a mangtaripato kadagiti bukodna nga annak.’ Nagsurat iti kongregasion ti Tesalonica: “Yantangay adda kinalailomi [wenno, nadungngokami] kadakayo, naay-ayokami unay a mangiburay kadakayo, saan laeng a ti naimbag a damag ti Dios, no di ket kasta met dagiti bukodmi a kararua, agsipud ta nagbalinkayo a dungdungnguenmi.” (1 Tesalonica 2:7,  8) Idi agangay, idi imbaga ni Pablo kadagiti kakabsatna a taga Efeso a didanto makita ti apostol, “adu a panagsangit ti napasamak kadakuada amin, ket inapungolda ti tengnged ni Pablo ket sidudungngo nga inagkanda.” (Aramid 20:25, 37) Nalawag a saanda laeng a basta agkakapammatian no di ket nadungngoda pay iti maysa ken maysa.

Kinadungngo ken Ayat

3. Kasano nga agkanaig dagiti termino ti Biblia a kinadungngo ken ayat?

³ Iti Kasuratan, ti kinadungngo, empatia, ken asi ket mainaig unay iti katan-okan a Nakristianuan a galad​—ti ayat. (1 Tesalonica 2:8; 2 Pedro 1:7) Kas kadagiti parupa ti napintas a diamante, mangyeg kadagiti nasayaat a resulta no mayaplikar  a padapada dagitoy a nadiosan a galad. Ad-adda a pasingedenda dagiti Kristiano saan laeng nga iti tunggal maysa no di ket uray met iti nailangitan nga Amada. Gapuna, indagadag ni apostol Pablo kadagiti kapammatianna: “Ti ayat awan koma ti ulbodna. . . . No maipapan iti ayat nga inkakabsatan, agdidinnungngokayo.”​—Roma 12:9, 10, PBS.

4. Ania ti kaipapanan ti sao a ‘kinadungngo’?

⁴ Ti Griego a sao nga inaramat ni Pablo para iti ‘kinadungngo’ ket buklen ti dua a paset. Ti maysa kaipapananna ti panaggayyem ket ti maysa kaipapananna ti naikasigudan a pammateg. Sigun iti maysa nga eskolar ti Biblia, kaipapananna dayta a dagiti Kristiano “masapul nga addaanda iti debosion a kadawyan iti maysa a naayat, nasinged, ken manangsuporta a pamilia.” Kasta kadi ti mariknayo kadagiti kakabsatyo a Kristiano? Adda koma kinasinged iti uneg ti kongregasion Kristiano​—a kasla agkakabsat iti lasag. (Galacia 6:10) Gapuna, ti The New Testament in Modern English ni J. B. Phillips impatarusna ti Roma 12:10 iti kastoy: “Sibabara koma nga agdidinnungngokayo a kas kadagiti agkakabsat.” Kuna met ti The Jerusalem Bible: “Agiinnayatkayo a kas iti agkakabsat.” Wen, agiinnayat dagiti Kristiano saan laeng a gapu ta dayta ti nainrasonan nga aramiden wenno gapu ta obligadoda a mangaramid iti dayta. Buyogen ti “di managinsisingpet a nainkabsatan a panagayat,” masapul nga ‘ayatentayo ti maysa ken maysa a nasged unay manipud iti puso.’​—1 Pedro 1:22.

“Sinursuruannakayo ti Dios nga Ayatenyo ti Maysa ken Maysa”

5, 6. (a) Kasano nga inusar ni Jehova dagiti internasional a kombension tapno isurona dagiti adipenna maipapan iti Nakristianuan a kinadungngo? (b) Kasano nga ad-adda a lumagda ti singgalut dagiti agkakabsat bayat ti panaglabas ti panawen?

⁵ Nupay lumamlamiis “ti ayat ti adu” iti daytoy a lubong, isuro ni Jehova dagiti moderno-aldaw nga adipenna nga ‘ayatenda ti maysa ken maysa.’ (Mateo 24:12; 1 Tesalonica 4:9) Ad-adda a maparayray dayta dagiti Saksi ni Jehova babaen kadagiti internasional a kombensionda. Kadagitoy a kombension, adu a lumugar a Saksi ti nangpadagus kadagiti kakabsat manipud kadagiti adayo a pagilian. Iti maysa a nabiit pay a kombension, adda dagidiay naggapu kadagiti pagilian a managbabain dagiti umilina. “Idi kasangsangpet dagitoy a delegado, nakayakay ken managbabainda,” kuna ti maysa a Kristiano a timmulong iti pagdagusan. “Ngem idi agpakadadan kalpasan ti innem nga aldaw, nagiinnarakup ken nagsisinnangitda kadagiti nangpadagus kadakuada. Tinagiragsakda ti maysa a kita ti Nakristianuan nga ayat a didanto pulos malipatan.” Ti panangpadagus kadagiti kakabsattayo aniaman ti nalikudanda ket mangyeg iti pagimbagan agpadpada iti agdagus ken iti agpadagus.​—Roma 12:13.

⁶ Nupay makapagagar dagiti kasta a kapadasan iti kombension, ad-adda a suminged dagiti Kristiano iti maysa ken maysa no mangbusbosda iti sumagmamano a tiempo nga agserbi ken ni Jehova a sangsangkamaysa. No maam-ammotay a naimbag dagiti kakabsattayo, ad-adda a maapresiartayo dagiti makaay-ayo a galadda​—ti panagbalinda a napudno, mapagtalkan, nasungdo,  naasi, naparabur, nakonsiderar, mannakipagrikna, ken di managimbubukodan. (Salmo 15:3-5; Proverbio 19:22) Ni Mark, a nagserbi kas misionero iti Makindaya nga Africa, kinunana, “Ti abagan-abaga a pannakipagserbi kadagiti kakabsattayo ipasdekna ti maysa a singgalut a di pulos magsat.”

7. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno matagiragsak ti Nakristianuan a panagpipinnateg iti kongregasion?

⁷ Tapno maipasdek ken mataginayon ti kasta a singgalut iti kongregasion, masapul a nasinged dagiti kamengna iti tunggal maysa. Babaen ti regular nga itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong, palpalagdaentayo ti singgaluttayo kadagiti kakabsat. No presente ken makiramantayo sakbay, kabayatan, ken kalpasan dagiti gimong, parparegtaentayo ti maysa ken maysa “iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid.” (Hebreo 10:24, 25) “Kaay-ayok a lagipen,” kuna ti maysa a panglakayen iti Estados Unidos, “nga idi ubingak, ti pamiliami ti maysa kadagiti kanayon a maudi a pumanaw iti Kingdom Hall tapno tagiragsakenmi ti nainggayyeman ken makapabileg a saritaan.”

Kasapulanyo Kadi ti ‘Lumawa’?

8. (a) Ania ti kayat a sawen ni Pablo idi indagadagna kadagiti taga Corinto a ‘lumawada’? (b) Ania ti mabalintayo nga aramiden a mangparayray iti panagpipinnateg iti uneg ti kongregasion?

⁸ Tapno naan-anay a maipakita ti kasta a pammateg, nalabit a kasapulan a ‘palawaen’ ti pusotayo. Nagsurat ni apostol Pablo iti kongregasion ti Corinto: “Ti pusomi napalawa. Saankayo a nailetan kadakami.” Indagadag kadakuada ni Pablo a masapul a ‘lumawada.’ (2 Corinto 6:11-13) Mabalinyo met kadi ti ‘lumawa’ no iti panangipakita iti kinadungngo? Saan a masapul nga urayenyo a dagiti dadduma ti umuna nga agtignay. Iti suratna kadagiti taga Roma, saan laeng a ti panangipakita iti kinadungngo ti imbalakadna: “Iti panangipakita ti pammadayaw iti maysa ken maysa mangidaulokayo.” (Roma 12:10) Tapno mapadayawantayo dagiti dadduma, datayon ti umuna a mangkablaaw kadakuada kadagiti gimong. Mabalinyo met nga awisen ida iti tay-ak ti ministerio wenno iti panagsagana kadagiti gimong. No kasta ti aramidentayo, maparayray ti panagpipinnateg.

9. Ania dagiti addang nga inaramid ti dadduma tapno agbalin a nasinged a gayyemda dagiti padada a Kristiano? (Iraman ti aniaman a lokal a kapadasan.)

⁹ Dagiti pamilia ken indibidual iti kongregasion mabalinda ti ‘lumawa’ babaen ti panagbibinnisitada, nalabit agkakadua iti maysa a simple a pannangan, ken sangsangkamaysada a makiraman kadagiti makagunggona nga aktibidad. (Lucas 10:42; 14:12-14) Pasaray mangyurnos ni Hakop kadagiti piknik iti babassit a grupo. “Agpadpada a maawis dagiti ubbing ken nataengan, agraman dagiti agsolsolo a nagannak,” kunana. “Tunggal maysa adda iyawidna a naragsak a pakalaglagipan, ken ad-adda a sumingedda iti maysa ken maysa.” Kas Kristiano, saantay laeng nga ikagumaan ti agbalin nga agkakapammatian no di ket pudno nga aggagayyem pay.​—3 Juan 14.

10. Ania ti mabalintayo nga aramiden no marigatantayo a makigayyem kadagiti kakabsat?

¹⁰ Ngem no dadduma, mabalin a narigat ti agbalin a mannakigayyem ken nadungngo gapu iti kinaimperpekto. Ania ti mabalintay nga aramiden? Umuna, mabalintay nga ikararag a maaddaantayo koma iti nasayaat a relasion kadagiti kakabsattayo. Kayat ti Dios nga agtutunos dagiti adipenna, ket ipangagna dagiti kasta a napasnek a kararag. (1 Juan 4:20, 21; 5:14, 15) Nasken met nga agtignaytayo maitunos kadagiti kararagtayo. Ni Ric, maysa nga agdaldaliasat a ministro iti Makindaya nga Africa, malagipna ti maysa a kabsat a narigat a pakibagayan gapu ta nauyong ti personalidadna. “Imbes a liklikak, inkagumaak nga inam-ammo a naimbag ti kabsat,” kuna ni Ric. “Natakuatak nga istrikto gayam ti ama ti kabsat. Apaman a naawatak no kasano ti rigatna a nangdaer  iti kasta a nalikudan ken no ania nagrang-ayanna, naapresiarko ti kabsat. Nagbalinkami a nasinged nga aggayyem.”​—1 Pedro 4:8.

Luktanyo ti Pusoyo!

11. (a) Ania ti kasapulan tapno rumayray ti panagpipinnateg iti uneg ti kongregasion? (b) Apay a mamagpeggad iti naespirituan ti agtultuloy a panangiputputong iti bagi?

¹¹ Iti kaaldawantayo, adu ti agbibiag lattan nga awan ti nasinged a gayyemda. Nakalkaldaang! Saan koma a kasta ti kasasaad iti uneg ti kongregasion Kristiano. Ti napudno a panagayat iti kabsat ket saan a basta nadayaw a pannakisarita ken pannakilangen; wenno napanayag a panangyebkas iti emosion. Imbes ketdi, masapul a sidadaantayo a mangilukat iti pusotayo, kas inaramid ni Pablo kadagiti taga Corinto, ket ipakitatayo kadagiti kapammatiantayo a pudpudno a maseknantayo iti pagimbaganda. Nupay saan nga amin ket nalaing a makilangen wenno makipatang, napeggad ti panangiputputong iti bagi. “Ti maysa a mangiputputong iti bagina sapulennanto ti kabukbukodanna nga iniimut a tarigagay,” namakdaar ti Biblia. “Maibusor iti isuamin a praktikal a kinasirib isu umalsanto.”​—Proverbio 18:1.

12. Apay a napateg ti nasayaat a komunikasion iti nasinged a relasion iti uneg ti kongregasion?

¹² Napateg ti napudno a komunikasion iti nasinged a panaggayyem. (Juan 15:15) Kasapulantayo amin ti gagayyem a mabalintay a pangipeksaan kadagiti kaunggan a pampanunoten ken marikriknatayo. Maysa pay, no am-ammotayo a naimbag ti maysa ken maysa, nalaklakatayo nga ipaay dagiti kasapulan ti tunggal maysa. No kastoy ti pannakaseknantayo kadagiti sabsabali, maparayraytayo ti panagpipinnateg iti kongregasion, iti kasta mapasarantayo ti kinapudno ti kinuna ni Jesus: “Ad-adu ti kinaragsak iti panangted ngem iti panangawat.”​—Aramid 20:35; Filipos 2:1-4.

13. Ania ti mabalintayo nga aramiden tapno maipakita a pudno nga ipatpategtayo dagiti kakabsat?

¹³ Tapno ad-adda a makagunggona ti panagbalintayo a nadungngo, masapul nga iyebkastayo dayta. (Proverbio 27:5) No pudno a nadungngotayo, agminar dayta iti rupatayo, ket mabalin a tignayenna ti puso ti dadduma a mangipakita met iti kasta. “Ti kinaraniag dagiti mata pagrag-oenna ti puso,” insurat ti masirib a tao. (Proverbio 15:30) Ad-adda met a rumayray ti kinadungngo no mangipakita iti pannakaseknan kadagiti sabsabali. Nupay saan a magatang ti pudno a pammateg, makaay-ayo ti maysa a sagut a naggubuay iti puso. Ti maysa a kard, surat, ken “sao a naisao iti umiso a tiempona”​—amin dagitoy mayebkasda ti nasged a pammateg. (Proverbio 25:11; 27:9) Apaman  a magayyemtayo ti dadduma, taginayonentayo dayta babaen ti agtultuloy a panangipakita iti naruay a kinadungngo. Nangnangruna no adda parikut, kayattayo a saranayen dagiti gagayyemtayo. Kuna ti Biblia: “Ti pudno a kadua agayat iti isuamin a tiempo, ken ti kabsat a mayanak no adda rigat.”​—Proverbio 17:17.

14. Ania ti mabalintayo nga aramiden no agparang nga adda daydiay dina kayat ti makisinninged kadatayo?

¹⁴ Bigbigentayo nga adda dagiti kakongregasiontayo a ditay kasinged. Natural laeng no nasingsingedtayo kadagiti dadduma. Gapuna, no adda daydiay dina kayat ti agbalin a nasinged kadakayo nupay kayatyo koma, diyo a dagus pagarupen a dakayo ti parikut wenno dayta a tao. Ken diyo piliten ti makisinninged kenkuana. No makigayyemkayo kenkuana agingga laeng iti kasinged nga ipalubosna, mabalin a dumtengto met laeng ti panawen nga agbalinkayto a nasinged nga aggayyem.

“Inanamonganka”

15. Ania ti epektona kadagiti dadduma no adda, wenno awan, ti komendasion?

¹⁵ Idi mabautisaran, anian a ragsak ni Jesus idi mangngegna ti timek manipud langit: “Inanamonganka”! (Marcos 1:11) Gapu iti dayta nga ebkas ti anamong, sigurado nga ad-adda a napasingkedan ti rikna ni Jesus nga isu ket ay-ayaten ni Amana. (Juan 5:20) Nakalkaldaang ta adda dagidiay pulos a di nakangngeg iti kasta a komendasion manipud kadagidiay raraemen ken ay-ayatenda. “Adu nga agtutubo a kas kaniak ti awanan kadagiti kapamilia a Saksi,” kuna ni Ann. “Kanayon a panangbabalaw ti mangngegmi. Makapaupay dayta.” Ngem gapu ta nagbalinda a kameng ti kongregasion, mariknada ti nabara a suporta ken pannakaseknan ti maysa a naespirituan a pamilia​—amma ken inna, kakabsat a lallaki ken babbai, iti pammati.​—Marcos 10:29, 30; Galacia 6:10.

16. Apay a saan a makatulong ti panagbalin a manangbabalaw?

¹⁶ Iti dadduma a kultura, dagiti nagannak, nataengan, ken mannursuro manmano a mangyebkasda iti naimpusuan a komendasion kadagiti agtutubo. Ipapanda a dayta ti mamagbalin kadagiti agtutubo a napamayan wenno napalangguad. Mabalin a tumanor ti kasta a kapanunotan uray kadagiti Kristiano a pamilia ken kongregasion. Iti komentoda iti maysa a palawag wenno dadduma a gapuanan, mabalin a kunaen dagiti natataengan: “Nasayaat dayta ngem nasaysayaat pay koma ti naaramidam!” Wenno no dadduma, mabalin nga ipariknada pay ti pannakadismayada iti maysa nga ubing. Adu ti kasta, nga ipagarupda a pamay-an dayta tapno matignayda dagiti agtutubo a mangragpat iti naan-anay a potensialda. Ngem masansan a ti kasumbangirna ti pagbanaganna gapu ta mabainan wenno marikna dagiti agtutubo a dida makabael.

17. Apay nga ikagumaantayo koma a komendaran dagiti sabsabali?

¹⁷ Ngem saan koma a mangkomendar tapno laeng adda rason a mangbalakad. Ti napudno a komendasion itandudona ti panagdidinnungngo iti uneg ti pamilia ken iti kongregasion. Iti kasta, saan a maamak dagiti agtutubo nga agpabalakad  kadagiti aduan kapadasan a kakabsat. Gapuna, imbes a tratuentayo dagiti dadduma sigun iti nakairuamantayo a kultura, ‘ikawestayo ti baro a personalidad a naparsua maitunos iti pagayatan ti Dios iti pudno a kinalinteg ken kinasungdo.’ Mangkomendartayo koma a kas ken Jehova.​—Efeso 4:24.

18. (a) Dakayo nga agtutubo, kasanoyo koma a matmatan ti balakad dagiti natataengan? (b) Apay a rumbeng a naannad dagiti nataengan no mangbalakadda?

¹⁸ Iti sabali a bangir, dakayo nga agtutubo, diyo panunoten a didakay magustuan dagiti nataengan no korehiren wenno balakadandakayo. (Eclesiastes 7:9) Ipatpategdakayo ketdi! Maseknan ken dungdungnguendakayo isu nga aramidenda dayta. Ta no saan, apay koma nga agpakarigatda pay a mangibaga iti dayta a banag? Gapu ta ammoda ti mabalin nga epekto ti sawenda, masansan nga agpanunot ken agkararag a naimbag dagiti nataengan​—nangnangruna dagiti panglakayen iti kongregasion​—sakbay a mangbalakadda gapu ta kayatda nga umiso ti aramidenda.​—1 Pedro 5:5.

“Ni Jehova Nadungngo Unay iti Panagayat”

19. Apay a dagidiay nakapasar iti pannakapaay manamnamada ti pannaranay ni Jehova?

¹⁹ Gapu iti saan a nasayaat a kapadasan, mabalin a marikna ti dadduma a mangyeg laeng iti kanayonan a pannakapaay ti panangipakita iti nadungngo a panagayat. Kasapulanda ti tured ken nabileg a pammati sakbay a luktanda manen ti pusoda kadagiti sabsabali. Ngem dida koma liplipatan a ni Jehova “saan nga adayo iti tunggal maysa kadatayo.” Aw-awisennatayo nga umadani kenkuana. (Aramid 17:27; Santiago 4:8) Maawatanna met no maamaktayo a masaktan manen, ket ikarina a saranayen ken tulongannatayo. Ipanamnama kadatayo ni salmista David: “Ni Jehova asideg kadagidiay nadunor ti pusoda; ket dagidiay a naidagel iti espiritu isalakanna.”​—Salmo 34:18.

20, 21. (a) Kasanotay nga ammo a mabalintayo ti makisinninged ken ni Jehova? (b) Ania ti makalikaguman tapno matagiragsak ti nasinged a relasion ken Jehova?

²⁰ Ti nasinged a pannakigayyem ken ni Jehova ti kapatgan a relasion a mabalintay a sukayen. Ngem posible kadi a talaga a matagiragsak ti kasta a singgalut? Wen. Ipakita ti Biblia no kasano ti kinasinged dagiti nalinteg a lallaki ken babbai iti nailangitan nga Amatayo. Naitalimeng dagiti nabara nga ebkasda tapno agserbi a pammatalged a mabalintayo met ti makisinninged ken Jehova.​—Salmo 23, 34, 139; Juan 16:27; Roma 15:4.

²¹ Uray siasino, kabaelanna a ragpaten dagiti kalikagum ni Jehova tapno matagiragsak ti nasinged a relasion kenkuana. “O Jehova, siasinonto ti sangaili iti toldam?” inyimtuod ni David. “Daydiay magmagna nga awan pagkuranganna ken mangan-annurot iti kinalinteg ken agsasao iti kinapudno iti pusona.” (Salmo 15:1,  2; 25:14) Bayat a makitatayo a mangpataud iti nasayaat a bunga ken magun-odtayo ti panangiwanwan ken pannalaknib ti Dios no agserbitayo kenkuana, mapaneknekantayo a “ni Jehova nadungngo unay iti panagayat.”​—Santiago 5:11.

22. Ania a relasion ti tarigagayan ni Jehova a tagiragsaken dagiti adipenna?

²² Pudno a naparaburantayo gapu ta tarigagayan ni Jehova ti maaddaan iti kasta a personal a relasion kadagiti imperpekto a tattao! No kasta, saan kadi a rumbeng laeng nga agbalintayo a nadungngo iti maysa ken maysa? Buyogen ti tulong ni Jehova, tunggal maysa kadatayo ti mabalin a mangparayray iti nasungdo nga ayat, maysa a tanda ti Nakristianuan a panagkakabsat. Iti sidong ti Pagarian ti Dios, agdidinnungngonto ti amin nga agnanaed ditoy daga​—iti agnanayon.

Mailawlawagyo Kadi?

• Ania koma a kasasaad ti agari iti kongregasion Kristiano?

• Kasano a maparayray ti tunggal maysa kadatayo ti kinadungngo iti uneg ti kongregasion?

• Kasano a ti napudno a komendasion parayrayenna ti Nakristianuan a panagpipinnateg?

• Kasano a saranayen ken salaknibannatayo ti nadungngo a panagayat ni Jehova?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 15]

Saan laeng a gapu iti obligasion nga agiinnayat dagiti Kristiano

[Dagiti Ladawan iti panid 16, 17]

Mabalinyo pay kadi ti ‘lumawa’ no iti panangipakita iti kinadungngo?

[Ladawan iti panid 18]

Manangbabalawkayo kadi wenno makaparegta?